CH3NH2 + H2SO4 → (CH3NH3)2SO4 | CH3NH2 ra (CH3NH3)2SO4

Phản ứng CH₃NH₂ + H₂SO₄ → (CH₃NH₃)₂SO₄

1. Phương trình Metylamin phản ứng với dung dịch H₂SO₄

2CH₃NH₂ + H₂SO₄ → (CH₃NH₃)₂SO₄

2. Điều kiện để Metylamin phản ứng với dung dịch H₂SO₄

Nhiệt độ thường

Nếu Metylamin phản ứng với dung dịch H₂SO4 với tỷ lệ (1:1)

CH₃NH₂ + H₂SO₄ → CH₃NH₃HSO₄

3. Bản chất của CH₃NH₂ (Metylamin) trong phản ứng

Do nguyên tử N trong amin ở trạng thái lai hóa sp³ trên N vẫn còn cặp e tự do chưa liên kết, có thể nhận proton theo thuyết Bronstet nên amin có tính bazơ tác dụng được với axit.

4. Tính chất hóa học của Amin

4.1. Tính bazơ

Do nguyên tử N trong phân tử amin còn cặp e chưa sử dụng có khả năng nhận proton.

* So sánh tính bazơ của các amin:

+ Nếu nguyên tử N trong phân tử amin được gắn với gốc đẩy e (gốc no: ankyl) thì tính bazơ của amin mạnh hơn so với tính bazơ của NH₃. Những amin này làm cho quỳ tím chuyển thành màu xanh.

+ Nếu nguyên tử N trong phân tử amin gắn với các gốc hút e (gốc không no, gốc thơm) thì tính bazơ của amin yếu hơn so với tính bazơ của NH₃. Những amin này không làm xanh quỳ tím.

+ Amin có càng nhiều gốc đẩy e thì tính bazơ càng mạnh, amin có càng nhiều gốc hút e thì tính bazơ càng yếu.

⇒ Lực bazơ: C_nH_{2n + 1}–NH₂ > H–NH₂ > C₆H₅–NH₂

- Dung dịch metylamin và nhiều đồng đẳng của nó có khả năng làm xanh giấy quỳ tím hoặc làm hồng phenolphtalein.

– Amin bậc III mà gốc hiđrocacbon R, R’ và R’’ có số C ≥ 2 thì các gốc R, R’ và R’’ cản trở amin nhận proton H⁺ ⇒ tính bazơ yếu ⇒ dung dịch không làm đổi màu quỳ tím và phenolphtalein.

- Anilin và các amin thơm rất ít tan trong nước. Dung dịch của chúng không làm đổ màu quỳ tím và phenolphtalein.

- Tác dụng với axit: R–NH₂ + HCl → R–NH₃Cl

Ví dụ:

- Tác dụng dung dịch muối của các kim loại có hiđroxit kết tủa:

Ví dụ: 3CH₃NH₂ + FeCl₃ + 3H₂O → Fe(OH)₃↓ + 3CH₃NH₃Cl

- Lưu ý: Khi cho muối của Cu²⁺, Zn²⁺, … vào dung dịch amin (dư) → hiđroxit kết tủa → kết tủa tan (tạo phức chất).

4.2. Phản ứng với axit nitrơ HNO₂

- Amin bậc một tác dụng với axit nitrơ ở nhiệt độ thường cho ancol hoặc phenol và giải phóng nitơ.

C₂H₅NH₂ + HONO → C₂H₅OH + N₂↑ + H₂O

- Anilin và các amin thơm bậc một tác dụng với axit nitrơ ở nhiệt độ thấp (0 - 5^oC) cho muối điazoni:

4.3. Phản ứng ankyl hóa

Amin bậc một hoặc bậc hai tác dụng với ankyl halogenua (CH₃I, …) , nguyên tử H của nhóm amin có thể bị thay thế bởi gốc ankyl:

Ví dụ: C₂H₅NH₂ + CH₃I → C₂H₅NHCH₃ + HI

– Phản ứng này dùng để điều chế amin bậc cao từ amin bậc thấp hơn.

4.4. Phản ứng thế ở nhân thơm của anilin

Do ảnh hưởng của nhóm NH₂ (tương tự nhóm –OH ở phenol), ba nguyên tử H ở các vị trí ortho và para so với nhóm –NH₂ trong nhân thơm của anilin bị thay thế bởi ba nguyên tử brom:

Lưu ý: Phản ứng tạo ra kết tủa trắng 2, 4, 6 tribromanilin dùng nhận biết anilin.

4.5. Phản ứng cháy của amin no đơn chức mạch hở

5. Tính chất vật lí và nhận biết Amin

- Metyl–, đimetyl–, trimetyl– và etylamin là những chất khí có mùi khai khó chịu, độc, dễ tan trong nước, các amin đồng đẳng cao hơn là chất lỏng hoặc rắn.

- Anilin là chất lỏng, nhiệt độ sôi là 184°C, không màu, rất độc, ít tan trong nước, tan trong ancol và benzen.

6. Bài tập vận dụng

Câu 1. Metylaminphản ứng với dung dịch H₂SO₄ thu được sản phẩm là

A. C₂H₅NH₃HSO₄.

B. CH₃NH₃HSO₄.

C. (C₂H₅NH₃)₂SO₄.

D. CH₃NH₃Cl.

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 2. Dãy chất nào sau đây phản ứng được với metylamin

A. CH₂=CH–COOH, NH₃ và FeCl₂

B. NaOH, HCl và AlCl₃

C. CH₃COOH, FeCl₂ và HNO₃

D. Cu, NH₃ và H₂SO₄

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

CH₃COOH, FeCl₂và HNO₃

Câu 3. Dãy gồm các chất đều làm giấy quỳ tím ẩm chuyển sang màu xanh là:

A. Amoni clorua, metyl amin, natri hidroxit.

B. Metyl amin, amoniac, natri axetat.

C. Anilin, metyl amin, amoniac.

D. Anilin, amoniac, natri hidroxit.

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 4. Anilin có công thức phân tử là?

A. C₆H₅NH₂

B. C₃H₅NH₂

C. C₆H₅OH

D. CH₃NH2

Lời giải:

Đáp án: A

Câu 5. Để rửa sạch lọ đã đựng anilin người ta dùng

A. dung dịch NaOH và nước.

B. dung dịch HCl và nước.

C. dung dịch amoniac và nước.

D. dung dịch NaCl và nước.