CuSO4 + NaOH → Cu(OH)2 + Na2SO4 | CuSO4 ra Cu(OH)2

Phản ứng CuSO₄ + NaOH → Cu(OH)_{2$\downarrow \mathrm{xanh}$} + Na₂SO₄

1. Phương trình phản ứng NaOH tác dụng CuSO₄

2. Điều kiện phản ứng xảy ra giữa CuSO₄ và NaOH

Nhiệt độ thường

3. Phương trình ion rút gọn CuSO₄ + NaOH

Phương trình phân tử CuSO₄ + NaOH:

CuSO₄+ 2NaOH → Cu(OH)₂$\downarrow \mathrm{xanh}$ + Na₂SO₄

Phương trình ion rút gọn:

Cu²⁺ + 2OH^- → Cu(OH)₂$\downarrow \mathrm{xanh}$

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

4.1. Bản chất của CuSO₄ (Đồng sunphat)

CuSO₄ có tính chất hóa học của muối tác dụng được với dung dịch bazo.

4.2. Bản chất của NaOH (Natri hidroxit)

NaOH là một bazo mạnh tác dụng được với muối.

5. Hiện tượng CuSO₄ tác dụng với NaOH

Dung dịch sau phản ứng xuất hiện kết tủa màu xanh lam chính là Cu(OH)₂

6. Mở rộng kiến thức về CuSO₄

6.1. Tính chất vật lí và nhận biết

- Tính chất vật lí: Đồng (II) sulfat CuSO₄ là chất bột màu trắng, hút mạnh hơi ẩm của không khí để tạo thành hiđrat CuSO₄.5H₂O màu lam. Lợi dụng tính chất này, người ta dùng CuSO₄ khan để phát hiện nước ở lẫn trong hợp chất hữu cơ.

- Tan tốt trong nước.

- Nhận biết: Khi có mặt nước, CuSO₄ tan dần, chuyển từ chất bột màu trắng sang dung dịch có màu xanh.

6.2. Tính chất hóa học

Có tính chất hóa học của muối.

- Tác dụng với dung dịch bazo:

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

CuSO₄ + Ba(OH)₂ → Cu(OH)₂ + BaSO₄

- Tác dụng với muối:

BaCl₂ + CuSO₄ → CuCl₂ + BaSO₄

6.3. Điều chế

- Cho đồng (II) oxit tác dụng với H₂SO₄

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂

- Cho đồng phản ứng với H₄SO₄ đặc nóng

Cu + 2H₂SO₄ CuSO₄ + SO₂ +2H₂O

6.4. Ứng dụng

- Trong thủy tinh,gốm

- Đồng(II) oxit được dùng trong vật liệu gốm để làm chất tạo màu sắc. Trong môi trường ôxy hoá bình thường, CuO không bị khử thành Cu2O và nó tạo màu xanh lá trong cho men.

- Oxit đồng là một flux khá mạnh. Nó làm tăng độ chảy loãng của men nung và tăng khả năng crazing do hệ số giãn nở nhiệt cao.

- CuO trong men bari/thiếc/natri cho màu xanh lam. K2O có thể làm cho men có CuO ngả sắc vàng. 

7. Tính chất hoá học của NaOH

NaOH là một bazơ mạnh nó sẽ làm quỳ tím chuyển màu xanh, còn dung dịch phenolphtalein thành màu hồng. Một số phản ứng đặc trưng của Natri Hidroxit được liệt kê ngay dưới đây.

Phản ứng với axit tạo thành muối + nước:

NaOH_dd + HCl_dd→ NaCl_dd + H₂O

Phản ứng với oxit axit: SO₂, CO₂…

2 NaOH + SO₂→ Na₂SO₃ + H₂O

NaOH + SO₂→ NaHSO₃

Phản ứng với axit hữu cơ tạo thành muối và thủy phân este, peptit:

Phản ứng với muối tạo bazo mới + muối mới (điều kiện: sau phản ứng phải tạo thành chất kết tủa hoặc bay hơi):

2 NaOH + CuCl₂→ 2NaCl + Cu(OH)_2↓

Tác dụng với kim loại lưỡng tính:

2 NaOH + 2Al + 2H2O→ 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Zn → Na₂ZnO₂ + H₂↑

Tác dụng với hợp chất lưỡng tính:

NaOH + Al(OH)₃ → NaAl(OH)₄

2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O

8. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Cho từ từ đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch CuSO₄, ta thấy:

A. Có kết tủa xanh, kết tủa không tan

B. Có kết tủa trắng và có khí bay ra

C. Tạo kết tủa trắng xanh sau chuyển thành kết tủa đỏ nâu.

D. Tạo kết tủa xanh sau đó kết tủa tan.

Lời giải:

Câu 2. Cho 3,2 gam Cu tác dụng với 100ml dung dịch hỗn hợp (HNO₃ 0,8M + H₂SO₄ 0,2M), sản phẩm khử duy nhất của HNO₃ là NO. Thể tích khí NO (đktc) là

A. 0,672 lít.

B. 0,336 lít.

C. 0,747 lít.

D. 1,792 lít.

Lời giải:

Câu 3. Cho các mô tả sau:

(1). Hoà tan Cu bằng dung dịch HCl đặc nóng giải phóng khí H₂

(2). Ðồng dẫn nhiệt và dẫn điện tốt, chỉ thua Ag

(3). Ðồng kim loại có thể tan trong dung dịch FeCl₃

(4). Có thể hoà tan Cu trong dung dịch HCl khi có mặt O₂

(5). Ðồng thuộc nhóm kim loại nhẹ (d = 8,98 g/cm³)

(6). Không tồn tại Cu₂O; Cu2S

Số mô tả đúng là:

A. 1.

B. 2.

C. 3 .

D. 4.

Lời giải:

Câu 5. Dung dịch muối đồng (II) sunfat (CuSO₄) có thể phản ứng với dãy chất:

A. CO₂, KOH, HNO₃, Zn

B. H₂SO₄, AgNO₃, Ba(OH)₂, Ag

C. KOH, CaCl₂, Fe, H₂SO₄

D. KOH, BaCl₂, Zn, Al

Lời giải:

Câu 6. Hoà tan Na₂CO₃ vào hỗn hợp dung dịch axit HCl 0,5M và H₂SO₄ 1,5M thì thu được một dung dịch A và 3,92 lit khí B (đktc). Cô cạn dung dịch A thu được 24,225 gam muối khan. Tính khối lượng Na₂CO₃ bị hoà tan

A. 37,1 gam

B. 18,55 gam

C. 24,7 gam

D. 27.83 gam

Lời giải:

Câu 7. Cho 9,125 gam muối hiđrocacbon phản ứng hết với dung dịch H₂SO₄ (dư), thu được dung dịch chứa 7,5 gam muối sunfat trung hòa. Công thức của muối hiđrocacbon là:

A. NaHCO₃

B. Mg(HCO₃)₂

C. Ba(HCO₃)₂

D. Ca(HCO₃)₂

Lời giải:

Câu 8. Nhỏ từ từ từng giọt đến hết 30 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch chứa Na₂CO₃ 0,2M và NaOH 0,2M , sau phản ứng thu được số mol CO₂ là:

A. 0,03

B. 0,01

C. 0,02

D. 0,015

Lời giải: