H3PO4 + NaOH → Na3PO4 + H2O | H3PO4 ra Na3PO4

Phản ứng H₃PO₄ + NaOH → Na₃PO₄ + H₂O

1. Phương trình phản ứng NaOH tác dụng với H₃PO₄

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

2. Điều kiện phản ứng H₃PO₄ ra Na₃PO₄

Khi cho H₃PO₄ tác dụng với NaOH tỉ lệ số mol 1:3. Muối thu được là Na₃PO₄.

3. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

3.1. Bản chất của H₃PO₄ (Axit photphoric)

H₃PO₄ là một axit trung bình khi tác dụng với bazo sẽ tạo thành muối và nước nhưng tuỳ theo tỉ lệ phản ứng có thể tạo ra các muối khác nhau.

3.2. Bản chất của NaOH (Natri hidroxit)

NaOH là một bazo mạnh tác dụng được với axit.

4. Tính chất hoá học của H₃PO₄

4.1. Tính oxi hóa – khử

Axít photphoric khó bị khử (do P ở mức oxi hóa +5 bền hơn so với N trong axit nitric), không có tính oxi hóa.

4.2. Tính axit

Axít photphoric là axit có 3 lần axit, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch nó phân li ra 3 nấc:

H₃PO₄ ⇋ H⁺ + H₂PO₄^- ⇒ k₁ = 7, 6.10^-3

H₂PO₄^- ⇋ H⁺ + HPO₄^2- ⇒ k₂ = 6,2.10^-8

HPO₄^2- ⇋ H⁺ + PO₄^3- ⇒ k₃ = 4,4.10^-13

⇒ nấc 1 > nấc 2 > nấc 3.

⇒ Dung dịch axít photphoric có những tính chất chung của axit như làm quì tím hóa đỏ, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối, kim loại.

⇒ Khi tác dụng với oxit bazơ, bazơ tùy theo lượng chất tác dụng mà axít photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

5. Ứng dụng H3P04

- Thứ nhất: Đây là một hoạt chất hóa học phụ gia cho các loại thực phẩm phổ biến như: mứt, thạch rau câu, pho mát hoặc có thể dùng để điều chế hương thơm cho các loại thực phẩm, đồ ăn nhanh. H3PO4 mang đi kết hợp với Hfcs (đã qua xử lý enzymem) với mục đích điều chế ra gia vị ngọt.

- Thứ hai: đây là một hợp chất được dùng trong ngành công nghiệp gỗ. H3PO4 là một chất được sử dụng để tẩm vào gỗ nhằm mục đích chống CHÁY và chống sự ăn mòn của kim loại. Ngoài ra H3PO4 còn khá quan trọng trong ngành sản xuất thủy tinh, xử lý nước, xi mạ kẽm. Hoặc nó còn ứng dụng trong sản xuất chất tẩy giặt trong sinh hoạt.

- Thứ ba: Axit H3PO4 được điều chế để ngăn và kìm hãm sự phát triển của các vi khuẩn nấm mốc gây hại. Đồng thời chất này còn được dùng làm phụ gia bảo quản cho thực phẩm.

- Cuối cùng, Axit photphoric được đưa vào để sản xuất ra các sản phẩm liên quan đến sữa. Muối của H3PO4 được ứng dụng vào việc tác động và thay đổi proteinm, độ pH. Mục đích của việc nhằm cải thiện hàm lượng chất dinh dưỡng của một số loại thực phẩm như (bơ, phô mai, sữa)

6. Tính chất hoá học của NaOH

NaOH Là một bazơ mạnh nó sẽ làm quỳ tím chuyển màu xanh, còn dung dịch phenolphtalein thành màu hồng. Một số phản ứng đặc trưng của Natri Hidroxit được liệt kê ngay dưới đây.

Phản ứng với axit tạo thành muối + nước:

NaOH_dd + HCl_dd→ NaCl_dd + H₂O

Phản ứng với oxit axit: SO2, CO2…

2 NaOH + SO₂→ Na₂SO₃ + H₂O

NaOH + SO₂→ NaHSO₃

Phản ứng với axit hữu cơ tạo thành muối và thủy phân este, peptit:

Phản ứng với muối tạo bazo mới + muối mới (điều kiện: sau phản ứng phải tạo thành chất kết tủa hoặc bay hơi):

2 NaOH + CuCl₂→ 2NaCl + Cu(OH)_2↓

Tác dụng với kim loại lưỡng tính:

2 NaOH + 2Al + 2H2O→ 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Zn → Na₂ZnO₂ + H₂↑

Tác dụng với hợp chất lưỡng tính:

NaOH + Al(OH)₃ → NaAl(OH)₄

2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O

7. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Thành phần chính của quặng photphorit là

A. BaPHO₄

B. NH₄H₂PO₄.

C. Ca(H₂PO₄)₂.

D. Ca₃(PO₄)₂.

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 2. Khi cho H₃PO₄ tác dụng với NaOH tỉ lệ số mol 1:2. Muối thu được là

A. Na₃PO₄.

B. Na₂HPO₄.

C. Na₂HPO₄ và Na₃PO₄.

D. NaH₂PO₄.

Lời giải:

Đáp án: B