C12H22O11 ra C6H12O6 l C12H22O11 + H2O → C6H12O6 + C6H12O6 | Saccarozo ra Glucozo l Saccarozo ra Fructozo

Phản ứng C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O → C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

1. Phương trình phản ứng thủy phân Saccarozơ

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

Saccarozơ glucozơ fructozơ

2. Điều kiện phản ứng xảy ra thủy phân Saccarozơ

Nhiệt độ, axit vô cơ: HCl, H₂SO₄

3. Bản chất của Saccarozơ (C₁₂H₂₂O₁₁) trong phản ứng

Khi đun nóng dung dịch saccarozơ có axit vô cơ làm chất xúc tác, saccarozơ bị thủy phân thành glucozo và fructozo. Đây là phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit, phản ứng quan trọng của saccarozo.

4. Tính chất hóa học Saccarozơ

4.1. Saccarozo không tham gia phản ứng tráng gương

4.2. Ssaccarozơ thủy phân trong môi trường axit → glucozơ + fructozơ

Phương trình hóa học xảy ra

C₁₂H₂₂O₁₁+ H₂O → C₆H₁₂O₆+ C₆H₁₂O₆

Saccarozơ glucozơ fructozơ

Sản phẩm của phản ứng thủy phân saccarozơ có tham gia phản ứng tráng gương

Để chứng minh sản phẩm sau thủy phân có khả năng tham gia phản ứng tráng gương, người ta tiến hành cho dung dịch vào AgNO₃ trong amoniac có xuất hiện kết tủa Ag màu trắng sáng

C₆H₁₂O₆+ 8AgNO₃ + 4NH₃ → 8Ag + 6CO₂ + 6NH₄NO₃

Chú ý phần bài tập: Dựa vào tỉ lệ mol phản ứng, người ta xác định được cả glucozơ và fructozơ đều có khả năng tham gia phản ứng tráng gương.

4.3. Saccarozơ phản ứng với Cu(OH)₂ tạo dung dịch màu xanh lam

2C₁₂H₂₂O₁₁ + Cu(OH)₂ → (C₁₂H₂₁O₁₁)₂Cu + 2H₂O

Kết tủa bị tan ra cho dung dịch màu xanh lam.

Phản ứng trên cho thấy saccarozơ có tính chất hóa học của ancol đa chức có hai nhóm –OH cạnh nhau.

5. Ứng dụng của saccarozo

Saccarozơ được dùng nhiều trong công nghiệp thực phẩm, để sản xuất bánh kẹo, nước giải khát... Trong công nghiệp dược phẩm để pha chế thuốc.

6. Bài tập vận dụng

Câu 1. Để phân biệt các dung dịch sau: rượu etylic, glucozơ và axit axetic. Ta có thể dùng

A. giấy quỳ tím và Na

B. Na và dung dịch AgNO₃/NH₃

C. Na và dung dịch HCl

D. giấy quỳ tím và dung dịch AgNO₃/NH₃

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Câu 2. Ứng dụng nào không phải là ứng dụng của glucozơ?

A. Làm thực phẩm dinh dưỡng và thuốc tăng lực

B. Tráng gương, tráng phích

C. Nguyên liệu sản xuất rượu etylic

D. Nguyên liệu sản xuất PVC

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 3. Nhận định nào sau đây không đúng?

A. Trong công nghiệp, glucozơ được điều chế bằng cách thủy phân tinh bột hoặc xenlulozơ

B. Glucozơ là chất dinh dưỡng và làm thuốc tăng lực cho người già, trẻ em và người ốm

C. Trong mật ong, hàm lượng glucozơ lớn hơn fructozơ.

D. Cả glucozơ và fructozơ đều tham gia phản ứng tráng bạc

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 4. Trong công nghiệp chế tạo ruột phích người ta thường thực hiện phản ứng nào?

A. Cho anđehit fomic tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH_3.

B. Cho mantozơ tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃.

C. Cho anđehit oxalic tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃.

D. Cho glucozơ tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Trong công nghiệp người ta dùng glucozơ thực hiện phản ứng tráng gương, tráng ruột phích.

CH₂OH[CHOH]₄CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O CH₂OH[CHOH]₄COONH₄ + 2Ag + 2NH₄NO₃

Câu 5. Cho các phản ứng sau:

1) Tạo kết tủa đỏ gạch khi đun nóng với Cu(OH)₂.

2) Lên men thành ancol (rượu) etylic.

3) Tạo este chứa 5 gốc axit trong phân tử.

4) Hoà tan Cu(OH)₂ ở nhiêt độ thường tạo dung dịch màu xanh lam

Số thí nghiệm dùng để chứng minh cấu tạo của glucozơ?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Câu 6. Trong thực tế Saccarozơ có những ứng dụng gì quan trọng:

A. Nguyên liệu chính trong công nghiệp thực phẩm, thức ăn cho người, pha chế thuốc

B. Nguyên liệu sản xuất thuốc nhuộm, sản xuất giấy, là thức ăn cho người

C. Làm thức ăn cho người, tráng gương, tráng ruột phích

D. Làm thức ăn cho động vật, sản xuất gỗ, giấy, thuốc nhuộm

Lời giải:

Đáp án: A