CH3COOH ra CH3COONa l CH3COOH + Na2CO3 → CH3COONa + H2O + CO2

Tính axit yếu

Axit axetic là một axit hữu cơ mang đầu đủ tính chất của một axit yếu, yếu hơn axit HCl, H₂SO₄ nhưng mạnh hơn axit cacbonic H₂CO₃

Làm quỳ tím chuyển đỏ

Tác dụng với kim loại đứng trước H: 2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂↑

Tác dụng với bazơ: CH₃COOH + KOH → CH₃COOK + H₂O

Tác dụng với oxit bazơ: 2CH₃COOH + CuO → (CH₃COO)₂Cu + H₂O

Tác dung với muối: 2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂↑ + H₂O

Tác dụng với rượu etylic

CH₃COOH + C₂H₅-OH CH₃COOC₂H₅ + H₂O

axit axetic rượu etylic etyl axetat

Phản ứng cháy

Axit axetic cháy trong oxi tạo sản phẩm gồm CO₂ và H₂O

5. Ứng dụng của axit axetic

- Hơn 60 % axit axetic CH3COOH được dùng trong các polyme tổng hợp từ vinyl axetat hoặc xenlulozo este. Các vinyl axetat phần lớn được dùng trong công nghiệp sơn, giấy bọc và nhựa plastic.

- Dẫn xuất của axit axetic được sử dụng rộng rãi như:

Aluminum axetat: Al(OH)2CO2CH3 dùng làm thuốc nhuộm vải.

Muối amoni axetat CH3CO2NH4 được sử dụng để sản xuất axetamid- một chất dung môi, giúp lợi tiểu và toát mồ hôi trong y học.

Muối Kali dùng trong công nghiệp sơn.

Metyl axetat dùng làm dung môi cho xenlulozo nitrat, este và các hợp chất khác.

N- butyl axetat dùng làm dung môi trong công nghiệp sơn và gốm sứ.
Axit phenylaxetic dùng trong công nghiệp nước hoa và tổng hợp penicinil.

6. Bài tập vận dụng

Câu 1. Dung dịch của chất nào sau đây làm quỳ tím chuyển màu đỏ?

A. CH₃-CH₂-OH

B. CH₃-O-CH₃

C. CH₃-COOH

D. C₆H₁₂O₆

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 2. Axit axetic không tác dụng được với chất nào sau đây?

A. Ag

B. NaOH

C. Na₂CO₃

D. Zn

Lời giải:

Đáp án: A

Câu 3. Cho 11,52 gam axit hữu cơ X đơn chức, mạch hở tác dụng hết với CaCO₃ thu được 14,56 gam muối của axit hữu cơ. Công thức cấu tạo thu gọn của X là:

A. CH₂=CHCOOH.

B. CH₃CH₂COOH.

C. CH₃COOH.

D. HC≡CCOOH.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Công thức axit đơn chức mạch hở có dạng RCOOH

2RCOOH + CaCO₃ → (RCOO)₂Ca + CO₂ + H₂O

2.(R + 45) gam (2R + 128) (gam)

11,52 gam 14,56 gam

=> 11,52.(2R + 128) = 14,56.(2R + 90)

=> R = 27 (CH₂=CH-)

Vậy X là CH₂=CH-COOH

Câu 4. Cho 1,8 gam axit cacboxylic no, đơn chức X tác dụng hoàn toàn với 500 ml dung dịch gồm KOH 0,06M và NaOH 0,06M. Cô cạn dung dịch thu được 4,14 gam hỗn hợp chất rắn khan. Công thức phân tử của X là

A. C₂H₅COOH.

B. CH₃COOH.

C. HCOOH.

D. C₃H₇COOH.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

n_KOH = 0,03 mol; n_NaOH = 0,03 mol

Bảo toàn khối lượng: m_X + m_NaOH + m_KOH = m_{rắn khan} + m_H2O

=> m_H2O= 0,54 gam => n_H2O = 0,03 mol

Vì X là axit đơn chức => n_X = n_NaOH, _KOH = n_H2O = 0,03 mol

=> M_­X = 1,8/0,03 = 60

=> X là CH₃COOH

Câu 5. Công thức phân tử axit axetic là