Li + H3PO4 → LiH2PO4 + H2 l Li ra H2 l Li ra LiH2PO4

Phản ứng Li + H₃PO₄ → LiH₂PO₄ + H₂

1. Phản ứng hóa học

2Li + 2H₃PO₄ → 2LiH₂PO₄ + H₂

2. Điều kiện phản ứng

Không cần điều kiện

3. Cách thực hiện phản ứng

Cho Li tác dụng với H₃PO₄ tạo muối.

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

Liti tan dần trong dung dịch H₃PO₄ và có khí thoát ra.

5. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

5.1. Bản chất của Li (Liti)

- Trong phản ứng trên Li là chất khử.

- Li có tính khử rất mạnh, dễ dàng khử ion H⁺ (hay H₃O+) trong dung dịch axit loãng thành hidro tự do.

5.2. Bản chất của H₃PO₄ (Axit photphoric)

- Trong phản ứng trên H₃PO₄ là chất oxi hóa.

- H₃PO₄ tác dụng với kim loại đứng trước H₂ tạo thành muối và giải phóng khí H₂.

6. Tính chất hóa học của Li

Liti là kim loại kiềm có tính khử rất mạnh.

Li → Li⁺ + 1e

6.1. Tác dụng với phi kim

6.2. Tác dụng với axit

Liti dễ dàng khử ion H⁺ (hay H₃O+) trong dung dịch axit loãng (HCl, H₂SO₄ loãng...) thành hidro tự do.

2Li + 2HCl → 2LiCl + H₂.

2Li + H₂SO₄ → Li₂SO₄ + H₂.

6.3. Tác dụng với nước

Li tác dụng chậm với nước tạo thành dung dịch kiềm và giải phóng khí hidro.

2Li + 2H₂O → 2LiOH + H₂.

6.4. Tác dụng với hidro

Liti tác dụng với hidro ở áp suất khá lớn và nhiệt độ khoảng 350 – 400^oC tạo thành Liti hidrua.

2Li (lỏng) + H₂ (khí) → 2LiH (rắn)

7. Tính chất vật lý của Li

- Kim loại kiềm. Trắng – bạc. Nhẹ nhất trong các kim loại, mềm, dễ nóng chảy.

- Có khối lượng riêng là 0,534 g/cm3; có nhiệt độ nóng chảy là 180,50C và sôi ở 1336,60C

8. Tính chất hóa học của H₃PO₄

8.1. Tính oxi hóa – khử

Axít photphoric khó bị khử (do P ở mức oxi hóa +5 bền hơn so với N trong axit nitric), không có tính oxi hóa.

8.2. Tính axit

Axít photphoric là axit có 3 lần axit, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch nó phân li ra 3 nấc:

H₃PO₄ ⇋ H⁺ + H₂PO₄^- ⇒ k₁ = 7, 6.10^-3

H₂PO₄^- ⇋ H⁺ + HPO₄^2- ⇒ k₂ = 6,2.10^-8

HPO₄^2- ⇋ H⁺ + PO₄^3- ⇒ k₃ = 4,4.10^-13

⇒ nấc 1 > nấc 2 > nấc 3.

⇒ Dung dịch axít photphoric có những tính chất chung của axit như làm quì tím hóa đỏ, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối, kim loại.

⇒ Khi tác dụng với oxit bazơ, bazơ tùy theo lượng chất tác dụng mà axít photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

9. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Cho Li tác dụng vừa đủ với 100 g dung dịch H₃PO₄ 17,64 % thu được muối Liti hidrophotphat. Khối lượng muối thu được là:

A. 18,54 g B. 10,3 g C. 20,6 g D. 5,15 g

_{Lời giải:}

Đáp án: A

Phương trình hóa học: 2Li + H₃PO₄ → Li₂HPO₄ + H₂

n_Li2HPO4 = n_H3PO4 = = 0,18 mol
⇒ m_Li2HPO4 = 0,18.103 = 18,54 g

Câu 2.  Cấu hình electron nào giống khí hiếm

A. Li⁺ B. Fe²⁺ C. Ag⁺ D. Cr²⁺

_{Lời giải:}

Đáp án: A

Câu 3.  Cho 1,4 g Li tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối litihidrophotphat và V lít khi đktc. Giá trị của V là

A. 1,12 lít B. 2,24 lít C. 11,2 lít D. 5,6 lít

_{Lời giải:}

Đáp án: B

Phương trình hóa học: 2Li + H₃PO₄ → Li₂HPO₄ + H₂

n_H2 = n_Li/2 = 0,2/2 = 0,1 mol ⇒ V_H2 = 0,1.22,4 = 2,24 lít

Xem thêm các phương trình phản ứng hóa học khác:

Li + C2H5OH → C2H5OLi + H2

Li + CH3OH → CH3OLi + H2

Li + CH3COOH → CH3COOLi + H2

Li + C6H5OH → C6H5OLi + H2

Li + N2 → Li3N