H2O + Na2CO3 ⟶ NaHCO3 + NaOH | Na2CO3 ra NaHCO3 | Na2CO3 ra NaOH

Phản ứng: H₂O + Na₂CO₃ ⟶ NaHCO₃ + NaOH

1. Phương trình phản ứng H₂O tác dụng Na₂CO₃

H₂O + Na₂CO₃ ⟶ NaHCO₃ + NaOH

2. Điều kiện xảy ra phản ứng giữa H₂O và Na₂CO₃

Không có

3. Hiện tượng nhận biết phản ứng H₂O tác dụng Na₂CO₃

Muối cacbonat của kim loại kiềm bị thuỷ phân mạnh tạo môi trường kiềm => làm quỳ tím hoá xanh.

4. Cách thức thực hiện phản ứng

Cho H2O (nước) tác dụng Na2CO3 (natri cacbonat) và tạo ra chất NaHCO3 (natri hidrocacbonat), NaOH (natri hidroxit).

5. Bản chất của Na₂CO₃

Trong phản ứng trên, Na2CO3 tác dụng với nước, khi tác dụng với nước, soda thủy phân tạo thành môi trường bazơ làm đổi màu chất chỉ thị

6. Tính chất hóa học của H2O

6.1. Nước tác dụng với kim loại

• Các kim loại tính kiềm mạnh như Li, Na, K, Ba, Ca... tác dụng với nước dễ dàng ở nhiệt độ thường tạo thành dung dịch bazơ và khí H2: H2O + Kim loại → Bazơ + H2↑

2M + 2nH2O → 2M(OH)n + nH2↑

Ví dụ:

2Na + 2H2O → 2NaOH + H2

2K + 2H2O → 2KOH + H2

Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2

Ba + 2H2O → Ba(OH)2 + H2

• Kim loại Mg tan rất chậm trong nước nóng
• Một số kim loại trung bình như Mg, Al, Zn, Fe…phản ứng được với hơi nước ở nhiệt độ cao tạo oxit kim loại và hiđro

Ví dụ:

Mg + H2Ohơi → MgO + H2

3Fe + 4H2Ohơi → Fe3O4+ 4H2

Fe + H2Ohơi → FeO + H2

6.2. Nước tác dụng với oxit bazo

Nước tác dụng với oxit bazơ tạo thành dung dịch bazo tương ứng.

H2O + Oxit bazơ→ Bazơ

Na2O + H2O → 2NaOH

6.3. Nước tác dụng với oxit axit

Nước tác dụng với oxit axit tạo thành axit tương ứng.

CO2 + H2O → H2CO3

SO2 + H2O → H2SO3

P2O5 + 3H2O → 2H3PO4

Ngoài ra, H2O còn tham giá rất nhiều phản ứng với các chất khác

Phản ứng với phi kim mạnh: Flo, Clo

Khi gặp H2O khi đun nóng thì flo bốc cháy

2F2 + 2H2O → 4HF + O2

2H2O + 2Cl2 → 4HCl + O2

Một số phản ứng với muối natri aluminat.

3H2O + 2AlCl3 + 3Na2SO3 → 6NaCl + 2Al(OH)3 + 3SO2

H2O + NaAlO2 → NaAl(OH)4

7. Tính chất hóa học của Na2CO3

Natri cacbonat (Na2CO3) có thể phản ứng với HCl loãng để giải phóng cacbon đioxit.

Na2CO3 + 2HCl loãng → 2NaCl + H 2 O + CO 2

Natri cacbonat (Na2CO3) hấp thụ carbon dioxide và nước để tạo ra natri hydro cacbonat–

Na2CO3 (bão hòa) + H 2 O + CO 2 → 2NaHCO3

Phản ứng với hydro florua-

Na2CO3 + 2HF → 2NaF + H 2 O + CO 2

8. Tính chất vật lí của Na2CO3

Na2CO3 khan là chất bột màu trắng, hút ẩm và nóng chảy ở 851 ℃, nóng chảy không phân hủy tới 853 ℃, còn cao hơn nhiệt độ này thì bắt đầu phân hủy. Na2CO3 dễ tan trong nước, khi tan trong nước phát ra nhiều nhiệt do tạo thành hydrat.

9. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Trộn những cặp chất nào sau đây ta thu được NaCl?

A. Dung dich Na₂CO₃ và dung dịch BaCl₂

B. Dung dịch NaNO₃ và CaCl₂.

C. Dung dịch KCl và dung dịch NaNO₃

D. Dung dịch Na₂SO₄ và dung dịch KCl

Đáp án A

Câu 2. Để làm sạch dung dịch NaCl có lẫn Na₂SO₄ ta dùng:

A. Dung dịch AgNO₃.

B. Dung dịch HCl.

C. Dung dịch BaCl₂.

D. Dung dịch Pb(NO₃)₂.

Đáp án C

Câu 3. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về 2 muối NaHCO₃ và Na₂CO₃?

A. Cả 2 muối đều dễ bị nhiệt phân.

B. Cả 2 muối đều tác dụng với axit mạnh giải phóng khí CO₂.

C. Cả 2 muối đều bị thủy phân tạo mỗi trường kiềm yếu.

D. Cả 2 muối đều có thể tác dụng với dung dịch Ca(OH)₂ tạo kết tủa.

Đáp án A

Câu 4. Cho các chất sau : Na, Na₂O, NaCl. NaHCO₃, Na₂CO₃. Số chất có thể tạo ra NaOH trực tiếp từ một phản ứng là:

A. 2

B. 3

C. 4.

D. 5.

Đáp án D

Câu 5. Nhỏ từ từ từng giọt đến hết 30 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch chứa Na₂CO₃ 0,2M và NaHCO₃ 0,2M, sau phản ứng thu được số mol CO₂ là

A. 0,020.

B. 0,030.

C. 0,015.

D. 0,010.

Đáp án D

Nhỏ từ từ HCl vào dung dịch thứ tự phản ứng:

H⁺ + CO₃^2- → HCO₃^– (1)

H⁺ + HCO₃^– → CO₂ + H₂O (2)

n_H+ = 0,03 mol

n_CO3^2- = 0,02 mol < n_H+

n_H+ (2) = n_CO2 = 0,03 – 0,02 = 0,01 mol