K + H3PO4 → KH2PO4 + H2 l K ra KH2PO4 l K ra H2

Phản ứng K + H₃PO₄ → KH₂PO₄ + H₂

1. Phản ứng hóa học

2K + 2H₃PO₄ → 2KH₂PO₄ + H₂

2. Điều kiện phản ứng

Không cần điều kiện.

3. Cách thực hiện phản ứng

Cho kali tác dụng với axit sunfuric tạo muối.

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

K tan dần trong dung dịch H₃PO₄ và có khí thoát ra.

5. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

5.1. Bản chất của K (Kali)

- Trong phản ứng trên K là chất khử.

- K tham gia phản ứng với các axit như H₃PO₄ phản ứng theo từng nấc.

5.2. Bản chất của H₃PO₄ (Axit photphoric)

- Trong phản ứng trên H₃PO₄ là chất oxi hóa.

- H₃PO₄ tác dụng với kim loại đứng trước H₂ tạo thành muối và giải phóng khí H₂.

6. Tính chất hoá học của K

Kali là kim loại kiềm có tính khử rất mạnh.

K → K+ + 1e

6.1. Tác dụng với phi kim

6.2. Tác dụng với axit

2K + 2HCl → 2KCl + H₂.

6.3. Tác dụng với nước

K tác dụng mãnh liệt với nước và tự bùng cháy tạo thành dung dịch kiềm và giải phóng khí hidro.

2K + 2H₂O → 2KOH + H₂.

6.4. Tác dụng với hidro

Kali tác dụng với hidro ở áp suất khá lớn và nhiệt độ khoảng 350 – 400^oC tạo thành kali hidrua.

2K (lỏng) + H₂ (khí) → 2KH (rắn)

7. Tính chất vật lí của Kali

- Kali là kim loại nhẹ thứ hai sau liti, là chất rắn rất mềm, dễ dàng cắt bằng dao và có màu trắng bạc.

- Kali bị ôxi hóa rất nhanh trong không khí và phải được bảo quản trong dầu mỏ hay dầu lửa.

- Có khối lượng riêng là 0,863 g/cm3; có nhiệt độ nóng chảy là 63,510C và sôi ở 7600C.

8. Tính chất hóa học của H₃PO₄

8.1. Tính oxi hóa – khử

Axít photphoric khó bị khử (do P ở mức oxi hóa +5 bền hơn so với N trong axit nitric), không có tính oxi hóa.

8.2. Tính axit

Axít photphoric là axit có 3 lần axit, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch nó phân li ra 3 nấc:

H₃PO₄ ⇋ H⁺ + H₂PO₄^- ⇒ k₁ = 7, 6.10^-3

H₂PO₄^- ⇋ H⁺ + HPO₄^2- ⇒ k₂ = 6,2.10^-8

HPO₄^2- ⇋ H⁺ + PO₄^3- ⇒ k₃ = 4,4.10^-13

⇒ nấc 1 > nấc 2 > nấc 3.

⇒ Dung dịch axít photphoric có những tính chất chung của axit như làm quì tím hóa đỏ, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối, kim loại.

⇒ Khi tác dụng với oxit bazơ, bazơ tùy theo lượng chất tác dụng mà axít photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

9. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Cho K tác dụng với dung dịch H₃PO₄ theo tỉ lệ 1:1 thu được muối X. muối X là:

A. KH₂PO₄ B. K₂HPO₄

C. K₂PO₄ D. K₃PO₄

Lời giải:

Đáp án A

Phương trình hóa học: 2K + 2H₃PO₄ → 2KH₂PO₄ + H₂

Câu 2. K tham gia phản ứng với mấy chất trong các chất dưới đây: Glucozo, NaCl khan; H₃PO₄; H₂O; H₂SO₄; Fe

A. 1 B. 2

C. 3 D. 4

Lời giải:

Đáp án D

Phương trình phản ứng:

6K + 2H₃PO₄ → 2K₃PO₄ + 3H₂

2K + 2H₂O → 2KOH + H₂

2K + 2H₂SO₄ → 2K₂SO₄ + H₂

K + C₆H₁₂O₆ → C₆H₆(OK)₆ + 3H₂

Câu 3. Cho 3,9 K tác dụng với dung dịch axit photphoric thu được muối kalihidrophotphat. Khối lượng muối thu được là:

A. 6,8 g B. 13,6 g

C. 3,4 g D. 1,36 g

Lời giải:

Đáp án B

n_KH2PO4 = n_K = 0,1 mol ⇒ m_KH2PO4 = 0,1.136 = 13,6 g

Xem thêm các phương trình phản ứng hóa học khác:

K + HF → KF + H2

K + CuSO4 + H2O → K2SO4 + H2 + Cu(OH)2

K + FeSO4 + H2O → K2SO4 + H2 + Fe(OH)2

K + Al2(SO4)3 + H2O → K2SO4 + H2 + Al(OH)3

K + ZnSO4 + H2O → K2SO4 + H2 + Zn(OH)2