CH3COOC2H5 ra C2H5OH l CH3COOC2H5 + H2O → C2H5OH + CH3COOH | Etyl axetat ra Axit cacboxylic l Etyl axetat ra Ancol etylic

Phản ứng CH₃COOC₂H₅ + H₂O → C₂H₅OH + CH₃COOH

1. Phương trình este bị thủy phân trong môi trường axit

CH₃COOC₂H₅ + H₂O CH₃COOH + C₂H₅OH

2. Điều kiện phản ứng xảy ra CH₃COOC₂H₅ ra C₂H₅OH

Nhiệt độ, có mặt H⁺ (H₂SO₄,...).

3. Bản chất của CH₃COOC₂H₅ (Etyl axetat) trong phản ứng

CH₃COOC₂H₅ bị thuỷ phân trong môi trường axit khi tác dụng với nước với điều kiện có nhiệt độ và có mặt H⁺.

4. Tính chất hóa học của Etyl axetat

4.1. Phản ứng thủy phân trong mỗi trường axit

CH₃COOC₂H₅ + H-OH CH₃COOH + C₂H₅OH

4.2. Phản ứng thủy phân trong mỗi trường kiềm

CH₃COOC₂H₅ + NaOH CH₃COONa + C₂H₅OH

4.3. Phản ứng đốt cháy

Phản ứng oxi hóa hoàn toàn tạo CO₂ và H₂O

CH₃COOC₂H₅ + 5O₂ → 4CO₂ + 4H₂O

5. Tính chất vật lí của etyl axetat

Axetat etyl là một dung môi phân cực nhẹ, dễ bay hơi, tương đối không độc hại và không hút ẩm. Nó là chất nhận cũng như cho liên kết hiđrô yếu. Axetat etyl có thể hòa tan tới 3% nước và nó có độ hòa tan trong nước là ~8% ở nhiệt độ phòng. Khi nhiệt độ tăng cao thì độ hòa tan trong nước của nó được tăng lên.

6. Bài tập vận dụng

Câu 1. Thủy phân este E có công thức phân tử C₄H₈O₂ với xúc tác axit vô cơ loãng, thu được hai sản phẩm hữu cơ X, Y (chỉ chứa các nguyên tử C, H, O). Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Este E là:

A. propyl fomat.

B. etyl axetat.

C. isopropyl fomat.

D. metyl propionat.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

X là C₂H₅OH

Y là CH₃COOH

Este ban đầu là CH₃COOC₂H₅. Từ X lên men giấm tạo ra Y.

CH₃COOC₂H₅+ H₂O → CH₃COOH (Y) + C₂H₅OH (X)

C₂H₅OH + O₂→ CH₃COOH + H₂O

Câu 2. Để điều chế phenyl axetat có thể dùng phản ứng nào sau đây?

A. CH₃COOH + C₆H₅OH → CH₃COOC₆H₅ + H₂O

B. CH₃OH + C₆H₅COOH → C₆H₅COOCH₃ + H₂O

C. (CH₃CO)₂O + C₆H₅OH → CH₃COOC₆H₅ + CH₃COOH

D. CH₃COOH + C₆H₅Cl → CH₃COOC₆H₅ + HCl

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Câu 3. Cho các nhận định sau:

(a) Este có nhiệt độ sôi cao hơn ancol và thấp hơn axit cacboxylic có cùng số nguyên tử cacbon.

(b) Một số este có khả năng hòa tan tốt nhiều chất nên được dùng làm dung môi để tách, chiết chất hữu cơ, pha sơn, …

(c) Hiđro hóa hoàn toàn chất béo lỏng thu được chất béo rắn.

(d) Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

(e) Dầu mỡ để một thời gian dài ngoài không khí vẫn an toàn khi sử dụng.

Số nhận định đúng là:

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

(a) Sai, vì nhiệt độ sôi của este thấp hơn so với ancol, axit cacboxylic có cùng số nguyên tử cacbon.

(b) Đúng, đây là ứng dụng của este.

(c) Đúng, vì hiđro hóa hoàn toàn chất béo không no ở dạng lỏng sẽ thu được chất béo no ở dạng rắn.

(d) Đúng, đây là tính chất vật lí của chất béo.

(e) Sai, vì dầu mỡ để một thời gian ngoài không khí sẽ bị ôi thiu, ảnh hưởng đến chất lượng, gây hại cho người sử dụng.

⟹ 3 nhận định đúng

Câu 4. Hãy chọn định nghĩa đúng trong các định nghĩa sau:

A. Este là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm chức –COO- liên kết với gốc R và R’

B. Este là hợp chất sinh ra khi thế nhóm –OH trong nhóm COOH của phân tử axit bằng nhóm -OR'.

C. Este là sản phẩm phản ứng khi cho rượu tác dụng với axit cacboxylic

D. Este là sản phẩm phản ứng khi cho rượu tác dụng với axit.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích: