P + H2SO4 → H3PO4 + SO2 + H2O | P ra H3PO4

Phản ứng P + H₂SO₄ → H₃PO₄ + SO₂ + H₂O

1. Phương trình phản ứng P tác dụng H₂SO₄ đặc

2P + 5H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 5SO₂ + 2H₂O

2. Điều kiện để phản ứng P ra H₃PO₄

Nhiệt độ, H₂SO₄ đặc.

3. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

3.1. Bản chất của P (Photpho)

- Trong phản ứng trên P là chất khử.

- P vừa có tính khử vừa có tính oxi hoá nên P khử được một số hợp chất có tính oxi hoá mạnh.

3.2. Bản chất của H₂SO₄ (Axit sunfuric)

- Trong phản ứng trên H₂SO₄ là chất oxi hoá.

- Trong H₂SO₄ thì S có mức oxi hoá +6 cao nhất nên H₂SO₄ đặc có tính axit mạnh, oxi hoá mạnh và háo nước.

4. Tính chất hoá học của P

P vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa

4.1. Tính khử

a. Khử phi kim mạnh hơn:O₂, Cl₂, S...

- Khử O₂ :

Photpho trắng tác dụng với oxi ở điều kiện thường, phản ứng tỏa năng lượng ở dạng ánh sáng → gây ra hiện tượng phát quang hóa học

Photpho đỏ chỉ tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao

- Khử : (photpho triclorua)

(photpho pentaclorua)

b. Khử một số hợp chất có tính oxi hóa mạnh

4.2. Tính oxi hóa

* P oxi hóa các kim loại hoạt động tạo ra photphua kim loại

5. Ứng dụng của P

+ P đỏ được dùng trong sản xuất diêm.

+ Điều chế axit photphoric, thuốc trừ sâu chứa photpho…

+ Dùng trong quân sự: sản xuất bom, đạn cháy, đạn khói…

+ Photpo còn là một nguyên tố rất cần cho con người nhất là trí thông minh, sáng tạo, phát triển xương. Cần cho cây nhất là cấy ăn quả.

6. Tính chất hoá học của H₂SO₄

6.1. H₂SO₄ loãng

Axit sunfuric là một axit mạnh, hóa chất này có đầy đủ các tính chất hóa học chung của axit như:

• Axit sunfuric H₂SO₄ làm chuyển màu quỳ tím thành đỏ.
• Tác dụng với kim loại đứng trước H (trừ Pb) tạo thành muối sunfat.

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

• Tác dụng với oxit bazo tạo thành muối mới (trong đó kim loại giữ nguyên hóa trị) và nước .

FeO + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂O

• Axit sunfuric tác dụng với bazo tạo thành muối mới và nước.

H₂SO₄ + NaOH → NaHSO₄ + H₂O

H₂SO₄­ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

• H2SO4 tác dụng với muối tạo thành muối mới (trong đó kim loại vẫn giữ nguyên hóa trị) và axit mới.

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

H₂SO₄ + 2KHCO₃ → K₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

6.2. H₂SO₄ đặc

Axit sunfuric đặc có tính axit mạnh, oxi hóa mạnh với tính chất hóa học nổi bật như:

• Tác dụng với kim loại: Khi cho mảnh Cu vào trong H₂SO₄ tạo ra dung dịch có màu xanh và có khí bay ra với mùi sốc.

Cu + 2H₂SO₄ → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

• Tác dụng với phi kim tạo thành oxit phi kim + H₂O + SO₂.

C + 2H₂SO₄ → CO₂ + 2H₂O + 2SO₂ (nhiệt độ)

2P + 5H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 5SO₂ + 2H₂O

• Tác dụng với các chất khử khác.

2FeO + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + 4H₂O

• H₂SO₄ còn có tính háo nước đặc trưng như đưa H₂SO₄ vào cốc đựng đường, sau phản ứng đường sẽ bị chuyển sang màu đen và phun trào với phương trình hóa học như sau.

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂SO₄ → 12C + H₂SO₄.11H₂O

7. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Dùng KMnO₄ oxi hoá dung dịch HCl đặc tạo ra khí Cl₂.

B. Nhiệt phân KMnO₄ tạo ra khí O₂.

C. Cho dung dịch HCl dư vào CuS tạo ra khí H₂S.

D. Cho dung dịch HCl dư vào dung dịch Na₂SO₃ tạo ra khí SO₂.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

A. Đúng:

16HCl + 2KMnO₄ → 5Cl₂ + 8H₂O + 2KCl + 2MnCl₂

B. Đúng

2KMnO₄⟶ MnO₂ + O₂ + K₂MnO₄

C. Sai

Không tan trong nước và không tan trong HCl, H₂SO₄ loãng: CuS, PbS, Ag₂S, SnS, CdS, HgS…

d. Đúng,

H₂SO₄ + Na₂SO₃ → H2O + Na₂SO₄ + SO₂

Câu 2. Trong các thí nghiệm sau:

(1) Nhiệt phân KClO₃ có xúc tác MnO₂

(2) Cho khí O₃ tác dụng với dung dịch KI

(3) Cho khí SO₂tác dụng với khí H₂S

(4) Sục khí SO₂vào dung dịch nước Brom

Số thí nghiệm tạo ra đơn chất là bao nhiêu?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích: