NaOH + HCl → NaCl + H2O | NaOH ra NaCl

Phản ứng NaOH + HCl → NaCl + H₂O

1. Phương trình phản ứng HCl tác dụng với NaOH

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

2. Điều kiện phản ứng NaOH tác dụng HCl

Nhiệt độ thường

3. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

3.1. Bản chất của NaOH (Natri hidroxit)

NaOH là một bazo mạnh tác dụng được với axit.

3.2. Bản chất của HCl (Axit clohidric)

HCl là một axit mạnh tác dụng được với bazo.

4. NaOH tác dụng với HCl có hiện tượng gì

Hai chất này đều không màu, phản ứng không có hiện tượng xảy ra.

Để nhận biết phản ứng vừa đủ, ta lắp một buret có chứa NaOH, phía dưới là cốc đựng dung dịch HCl có pha dung dịch phenolphtalein.

Mở buret để NaOH nhỏ giọt từ từ.

Lúc đầu sau khi giọt NaOH vừa rơi vào cốc đong đựng HCl, thì sẽ thấy màu hồng của phenolphtalein tuy nhiên màu hồng sẽ biến mất ngày do NaOH bị trung hòa. Tới khi nào thấy giọt NaOH rơi xuống, tạo màu hồng bền >5s thì lúc này phản ứng vừa đủ.

5. Tính chất hóa học của NaOH

5.1. Làm đổi màu chất chỉ thị

Dung dịch NaOH làm quỳ tím chuyển thành màu xanh.

Dung dịch NaOH làm phenolphthalein không màu chuyển sang màu đỏ, đổi màu methyl da cam thành màu vàng.

5.2. Natri hidroxit tác dụng với oxit axit

Khi tác dụng với axit và oxit axit trung bình, yếu thì tùy theo tỉ lệ mol các chất tham gia mà muối thu được có thể là muối axit, muối trung hòa hay cả hai.

Phản ứng với oxit axit: NO₂, SO₂, CO₂...

Ví dụ:

2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

2NaOH + 2NO₂→ H₂O + NaNO₂ + NaNO₃ (tạo 2 muối )

2NaOH + CO₂→ Na₂CO₃ + H₂O

NaOH + SiO₂ → Na₂SiO₃

Phản ứng với SiO₂ là phản ứng ăn mòn thủy tinh vì thế khi nấu chảy NaOH, người ta dùng các dụng cụ bằng sắt, niken hay bạc mà không dùng thủy tinh để chứa NaOH.

5.3. Natri hidroxit tác dụng với axit

Là một bazơ mạnh nên tính chất đặc trưng của NaOH là tác dụng với axit tạo thành muối tan và nước. Phản ứng này còn gọi là phản ứng trung hòa.

Ví dụ:

NaOH + HCl → NaCl+ H₂O

NaOH + HNO₃→ NaNO₃+ H₂O

5.4. Natri hidroxit tác dụng với muối

Natri hidroxit tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và bazơ mới.

Điều kiện để có phản ứng xảy ra: Muối tạo thành phải là muối không tan hoặc bazơ tạo thành phải là bazơ không tan.

Ví dụ:

2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂⏐↓

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃+ 3NaCl

5.5. Natri hidroxit tác dụng với một số phi kim như Si, C, P, S, Halogen

Si + 2NaOH + H₂O → Na₂SiO₃ + 2H2↑

C + NaOH nóng chảy → 2Na + 2Na₂CO₃ + 3H₂↑

Cl₂+ 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

5.6. Dung dịch NaOH có khả năng hoà tan một hợp chất của kim loại lưỡng tính Al, Zn, Be Sn Pb

Ví dụ: Al, Al₂O₃, Al(OH)₃

2NaOH + 2Al + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO2 + 2H₂O

5.7. Ứng dụng của NaOH

- Sản xuất các sản phẩm làm sạch và khử khuẩn. ...

- Ứng dụng trong ngành Y học – Dược phẩm. ...

- Ứng dụng trong chế tạo nguyên liệu, năng lượng. ...

- Sử dụng trong xử lý nước. ...

- Ứng dụng trong chế biến thực phẩm. ...

- Ứng dụng trong sản phẩm gỗ và giấy. ...

- Ứng dụng trong sản xuất công nghiệp khác.

6. Tính chất hóa học của HCl

Dung dịch axit HCl có đầy đủ tính chất hoá học của một axit mạnh.

6.1. Tác dụng chất chỉ thị

Dung dịch HCl làm quì tím hoá đỏ (nhận biết axit)

HCl → H⁺ + Cl^-

6.2. Tác dụng với kim loại

Tác dụng với KL (đứng trước H trong dãy Bêkêtôp) tạo muối (với hóa trị thấp của kim loại) và giải phóng khí hidrô (thể hiện tính oxi hóa)

Fe + 2HCl FeCl₂ + H₂

2Al + 6HCl 2AlCl₃ + 3H₂

Cu + HCl → không có phản ứng

6.3. Tác dụng với oxit bazo và bazo

Sản phẩm tạo muối và nước

NaOH + HCl → NaCl + H₂ O

CuO + 2HCl CuCl₂ + H₂ O

Fe₂ O₃ + 6HCl 2FeCl₃ + 3H₂ O

6.4. Tác dụng với muối (theo điều kiện phản ứng trao đổi)

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

(dùng để nhận biết gốc clorua )

Ngoài tính chất đặc trưng là axit , dung dịch axit HCl đặc còn thể hiện vai trò chất khử khi tác dụng chất oxi hoá mạnh như KMnO₄, MnO₂, K₂ Cr₂O₇, MnO₂, KClO₃ ……

4HCl + MnO₂ MnCl₂ + Cl + 2H₂ O

K₂ Cr₂ O₇ + 14HCl → 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂ O

Hỗn hợp 3 thể tích HCl và 1 thể tích HNO₃ đặc được gọi là hỗn hợp nước cường toan ( cường thuỷ) có khả năng hoà tan được Au ( vàng)

3HCl + HNO₃ → 2Cl + NOCl + 2H₂O

NOCl → NO + Cl

Au + 3Cl → AuCl₃

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Dung dịch Ca(OH)₂ và dung dịch NaOH có những tính chất hóa học của bazơ tan vì:

A. Làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với oxit axit.

B. Làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với axit.

C. Làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với oxit axit và axit.

D. Tác dụng với oxit axit và axit.

Lời giải

Đáp án: C

Câu 2: Thuốc thử để nhận biết dung dịch Ca(OH)₂ là:

A. Na₂CO₃

B. KCl

C. NaOH

D. NaNO₃

Lời giải

Đáp án: A

Câu 3: Cặp chất không thể tồn tại trong một dung dịch (tác dụng được với nhau) là:

A. Ca(OH)₂, Na₂CO₃

B. Ca(OH)₂, NaCl

C. Ca(OH)₂, NaNO₃

D. NaOH, KNO₃

Lời giải

Đáp án: A

Câu 4: Cho 2,64 gam CO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ dư. Khối lượng muối CaCO₃ tạo thành là:

A. 3 gam

B. 4 gam

C. 5 gam

D. 6 gam

Lời giải

Đáp án: D

Câu 5: Cho 2,24 lít khí CO₂ (đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 200 ml dung dịch Ca(OH)₂, chỉ thu được muối CaCO₃. Nồng độ mol của dung dịch Ca(OH)₂ cần dùng là:

A. 0,5M

B. 0,25M

C. 0,1M

D. 0,05M

Lời giải

Đáp án: A

Câu 6: Dãy các bazơ bị phân hủy ở nhiệt độ cao:

A. Ba(OH)₂, KOH, Zn(OH)₂, Fe(OH)₃

B. Zn(OH)₂, KOH, Ca(OH)₂, Mg(OH)₂.

C. Cu(OH)₂, Al(OH)₃, Fe(OH)₃, Zn(OH)₂.

D. Zn(OH)₂, Ca(OH)₂, KOH, NaOH.

Lời giải

Đáp án: C

Câu 7: Ứng dụng nào sau đây không phải của natri hidroxit

A. chất khử trùng, tẩy trắng tạo ra các chất tẩy rửa như nước Javen

B. Ứng dụng của natri hidroxit trong công nghiệp dệt và nhuộm màu

C. NaOH được ứng dụng trong khâu loại bỏ axit béo để tinh chế dầu thực vật

D. Làm thuốc trừ sâu trong công nghiệp

Lời giải

Đáp án: D

Câu 8: Khi cho kim loại kalo vào dung dịch CuSO₄ thì sẽ xảy ra hiện tượng nào sau đây?

A. Ban đầu có xuất hiện kết tủa xanh, sau đó kết tủa tan dần ra, dung dịch trong suốt.

B. Ban đầu có sủi bọt khí, sau đó xuất hiện kết tủa xanh.

C. Ban đầu có sủi bọt khí, sau đó có tạo kết tủa xanh, rồi kết tủa tan ra, dung dịch trong suốt.

D. Chỉ có sủi bọt khí, dung dịch không có màu gì

Lời giải

Đáp án: B

Xem thêm các phương trình phản ứng hóa học khác:

NaOH + H2SO4 → Na2SO4 + H2O

NaCl → Na + Cl2

NaCl + H2O → NaOH + Cl2 + H2

NaCl + H2SO4 → NaHSO4 + HCl

NaHCO3 + Ca(OH)2 → CaCO3 + NaOH + H2O