C2H5OH ra CH3CHO l C2H5OH + CuO → CH3CHO + Cu + H2O | Ancol etylic ra Andehit axetic

Phản ứng C₂H₅OH + CuO → CH₃CHO + Cu + H₂O

1. Phương trình Điều chế CH₃CHO từ C₂H₅OH

C₂H₅OH + CuO CH₃CHO + Cu + H₂O

2. Điều kiện phản ứng xảy ra C₂H₅OH tác dụng với CuO

Nhiệt độ

3. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

3.1. Bản chất của C₂H₅OH (Ancol etylic)

- Trong phản ứng trên C₂H₅OH là chất khử.

- C₂H₅OH là ancol bậc 1 nên sẽ tạo thành andehit khi bị oxi hoá không hoàn toàn.

3.2. Bản chất của CuO (Đồng oxit)

- Trong phản ứng trên CuO là chất oxi hoá.

- CuO có đầy đủ tính chất hoá học của một oxit bazo và dễ bị khử về Cu.

4. Tính chất hóa học của rượu etylic

4.1. Etylic C₂H₅OH tác dụng với oxi, phản ứng cháy

Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

Rượu etylic tác dụng mạnh với oxi khi đốt nóng tạo ra ngọn lửa có màu xanh và tỏa nhiều nhiệt.

C₂H₅OH + 3O₂ → 2CO₂+ 3H₂O

Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

CH₃–CH₂–OH + CuO (t^o) → CH₃–CHO + Cu + H₂O

CH₃–CH₂–OH + O₂ (xt, t^o) → CH₃COOH + H₂O

4.2. Etylic C₂H₅OH tác dụng với kim loại mạnh K, Na

Rượu etylic tác dụng được với natri kim loại giải phóng khí hidro.

2C₂H₅OH + Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

4.3. Etylic C₂H₅OH phản ứng với axit axetic

Rượu etylic tác dụng với axit axetic tạo thành etyl axetat trong môi trường H₂SO₄ đặc, đun nóng. Đây là một este có mùi thơm, ít tan trong nước và thường được ứng dụng làm dung môi trong công nghiệp.

C₂H₅OH + CH₃COOH ⇋ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Etylic axit axetat Etylaxetat

5. Ứng dụng rượu etylic

Rượu etylic có nhiều ứng dụng như:

- Làm nguyên liệu sản xuất axit axetic, dược phẩm, cao su tổng hợp, các loại đồ uống.

- Làm nhiên liệu cho động cơ; nhiên liệu cho đèn cồn trong phòng thí nghiệm…

- Làm dung môi pha vecni, nước hoa…

6. Câu hỏi bài tập

Câu 1: Cho các nhận định sau:

(a) Axit axetic có khả năng phản ứng được với ancol metylic, metylamin và Mg kim loại.

(b) Độ pH của glyxin nhỏ hơn đimetylamin.

(c) Dung dịch metylamin và axit glutamic đều làm hồng dung dịch phenoltalein.

(d) CH5N có số đồng phân cấu tạo nhiều hơn CH4O.

Số nhận định đúng là

A. 1.

B. 3.

C. 4.

D. 2.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

(a) Đúng:

CH₃COOH + CH₃OH ⇄ CH₃COOCH₃ + H₂O (xt: H₂SO₄ đặc, t^o)

CH₃COOH + CH₃NH₂ → CH3COOH₃NCH₃

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

(b) Đúng vì Glyxin có pH = 7 và metylamin có pH > 7.

(c) Sai vì Glu có pH < 7 nên không làm đổi màu phenolphtalein.

(d) Sai vì đều có 1 đồng phân cấu tạo (CH₃NH₂và CH₃OH).

⇒ (a) và (b ) đúng

Câu 2. Hợp chất A chứa C, H, O có M < 90 đvC. A tham gia phản ứng tráng bạc và có thể tác dụng với H₂ (xt, Ni) sinh ra ancol chứa C bậc IV trong phân tử. Công thức của A là

A. (CH₃)₂CHCHO.

B. (CH₃)₂CH-CH₂CHO.

C. (CH₃)₃C-CH₂CHO.

D. (CH₃)₃CCHO.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

A có khả năng tráng bạc => A chứa gốc –CHO

Ancol chứa C bậc IV => có dạng (CH₃)₃C-R-CHO

Vì M < 90 => 57 + R + 29 < 90 => R = 0

Vậy kết luận A có công thức hóa học là (CH₃)₃CCHO.

Câu 3. Các các nhận định dưới đây

(a) Chất béo là trieste của glixerol và các axit béo.

(b) Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

(c) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm gọi là phản ứng xà phòng hóa.

(d) Các este đều được điều chế từ axit cacboxylic và ancol.

(e) Tristearin, triolein có công thức lần lượt là: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅, (C₁₇H₃₅COO)₃C3H₅.

(f) Tất cả các peptit có phản ứng màu với Cu(OH)₂/OH-.

(g) Dung dịch saccarozơ không tham gia phản ứng tráng bạc.

Số nhận định đúng là

A. 2.

B. 4.

C. 5.

D. 3.

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 4. Trong các chất sau đây, chất nào có nhiệt độ sôi cao nhất?

A. CH₃CH₂OH.

B. CH₃COOH.

C. CH₃CHO.

D. CH₃CH₃.

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 5. Nhỏ từ từ dung dịch axit axetic vào cốc đựng một mẩu đá vôi thấy:

A. Mẩu đá vôi tan dần do axit axetic mạnh hơn axit cacbonic, không thấy có khí thoát ra.

B. mẩu đó vôi tan dần do axit axetic mạnh hơn axit cacbonic, thấy có khí không màu thoát ra.

C. Mẩu đá vôi tan dần, thấy có khí màu lục nhạt thoát ra.

D. mẩu đá vôi không thay đổi do axit axetic yếu hơn axit cacbonic

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 6. Để trung hòa 6,72 gam một axit cacboxylic Y (no, đơn chức), cần dùng 200 gam dung dịch NaOH 2,24%. Công thức của Y là

A. CH₃COOH.

B. HCOOH.

C. C₂H₅COOH.

D. C₃H₇COOH.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

m_NaOH = 200.(2,24/100) = 4,48 (g) => n_NaOH = 0,112 mol

n_Y = n_NaOH = 0,112 mol => M_Y = 6,72:0,112 = 60 (CH₃COOH)

Câu 7. C₂H₅OH tác dụng với CuO ở điều kiện thích hợp thu được chất nào sau đây?

A. HCOOH

B. C₂H₄

C. HCHO

D. CH₃CHO

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Phản ứng oxi hóa ancol bậc 1 tạo andehit: CH₃CH₂OH + CuO → CH₃CHO + Cu + H₂O

Câu 8. Cho 3,3 gam một anđehit X đơn chức, mạch hở phản ứng với lượng dư AgNO₃trong dung dịch NH₃, đun nóng. Lượng Ag sinh ra cho phản ứng hết với axit HNO₃loãng, thoát ra 1,12 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, (đktc)). Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH₃CHO.

B. HCHO.

C. CH₃CH₂CHO.

D. CH₂=CHCHO.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Ta có: n_Ag = 3n_NO= 0,15 mol

Trường hợp 1: 1 anđehit tạo ra 4Ag

→ n_X = 0,075mo → MX = 88

không có công thức nào thỏa mãn.

Trường hợp 2: 1 anđehit tạo ra 2 Ag

→ n_X = 0,15mol → M_X = 44g (CH₃CHO)

Câu 9. Cho 20,5 gam hỗn hợp X gồm rượu etylic và axit axetic tác dụng hết với natri dư thu được 4,48 lít khí (đktc). Tính thành phần % khối lượng rượu etylic và axit axetic trong hỗn hợp X

A. 56,1% và 43,9%

B. 43,9% và 56,1%

C. 46,1% và 53.9%

D. 53.9% và 46,1%

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích: