C2H2 ra C2H2Br4 l C2H2 + Br2 → C2H2Br4

Phản ứng C₂H₂ + Br₂ → C₂H₂Br₄

1. Phương trình phản ứng C₂H₂ với Br₂

CH ≡ CH + Br - Br → Br-CH = CH - Br

Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với môt phân tử brom nữa:

Br-CH = CH - Br + Br - Br → Br₂CH-CH-Br₂

Viết gọn:

2C₂H₂ + Br₂ → C₂H₂Br₂

2. Điều kiện phản ứng xảy ra

Nhiệt độ thường

3. Tính chất hóa học của Axetilen

3.1. Phản ứng cộng

Phản ứng cộng halogen (phản ứng halogen hóa)

• Cộng brom

CH ≡ CH + Br - Br → Br-CH = CH - Br

Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với môt phân tử brom nữa:

Br-CH = CH - Br + Br - Br → Br₂CH-CH-Br₂

• Cộng clo

C₂H₂+ Cl₂ → C₂H₂Cl₂

• Phản ứng cộng hiđro (phản ứng hiđro hóa)

C₂H₂ + H₂→ C₂H₆

Điều kiện phản ứng xảy ra C₂H₂ và H₂: Nhiệt độ, xúc tác Niken

Lưu ý: Ngoài ra khi cho C₂H₂ tác dụng với H₂ ở điều kiện nhiệt độ chất xúc tác khác nhau cho sản phẩm khác nhau

C₂H₂ + H₂ → C₂H₄

• Phản ứng cộng axit

C₂H₂ + HCl → C₂H₃Cl (Nhiệt độ và xúc tác HgCl₂)

• Phản ứng cộng nước (phản ứng hiđrat hóa

C₂H₂ + H₂O → CH₃CHO (Nhiệt độ: 80 độ C Xúc tác: Hg²⁺ Dung môi: H₂SO₄)

3.2. Phản ứng đime hóa và trime hóa

Hai phân tử axetilen có thể cộng hợp với nhau tạo thành vinylaxetilen

Đime hóa:

2CH≡CH → CH2=CH−C≡CH (Nhiệt độ xúc tác)

(Vinyl axetilen)

Trime hóa:

3CH≡CH → C₆H₆

3.3. Phản ứng oxi hóa

Phản ứng oxi hóa

Axetilen là hiđrocacbon, vì vậy khi đốt, axetilen sẽ cháy tạo ra cacbon Đioxit và nước, tương tự metan và etilen.

Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt.

C₂H₂ + 5/2O₂ → 2CO₂ + H₂O

4. Tính chất vật lí của C2H2

Axetilen (C2H2) được biết đến là chất khí hoàn toàn không màu, không mùi, ít tan trong nước và nhẹ hơn không khí. Axetilen trong thực tế môi trường hiện nay sẽ có nhiều mùi khác nhau, nguyên nhân là do các tạp chất gây nên.

5. Bài tập vận dụng

Câu 1: Tính chất vật lý của axetilen là

A. chất khí không màu, không mùi, ít tan trong nước, nặng hơn không khí.

B. chất khí không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.

C. chất khí không màu, không mùi, tan tốt trong nước, nhẹ hơn không khí .

D. chất khí không màu, mùi hắc, ít tan trong nước, nặng hơn không khí.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Câu 2: Cấu tạo phân tử axetilen gồm

A. hai liên kết đơn và một liên kết ba.

B. hai liên kết đơn và một liên kết đôi.

C. một liên kết ba và một liên kết đôi.

D. hai liên kết đôi và một liên kết ba.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Câu 3: Trong phân tử axetilen, giữa hai nguyên tử cacbon có

A. một liên kết đơn.

B. một liên kết đôi

C. một liên kết ba.

D. hai liên kết đôi.

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 4: Liên kết C≡C trong phân tử axetilen có

A. một liên kết kém bền dễ đứt ra trong các phản ứng hóa học.

B. hai liên kết kém bền nhưng chỉ có một liên kết bị đứt ra trong phản ứng hóa học.

C. hai liên kết kém bền dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.

D. ba liên kết kém bền dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Câu 5: Trong điều kiện nhiệt độ áp suất không đổi thì axetilen phản ứng với oxi theo tỉ lệ thể tích là

A. 2 lít khí C₂H₂ phản ứng với 4 lít khí O₂.

B. 2 lít khí C₂H₂ phản ứng với 5 lít khí O₂.

C. 3 lít khí C₂H₂ phản ứng với 2 lít khí O₂.

D. 3 lít khí C₂H₂ phản ứng với 1 lít khí O₂.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Câu 6.Trong điều kiên thích hợp, axetilen có thể tác dụng được với các chất dãy nào sau đây

A. H₂, Br₂, dung dịch H₂SO₄

B. H₂, H₂O, Br₂, HCl

C. H₂, H₂O, Br₂, HBr, dung dịch NaOH

D. H_2, H₂O, Br₂, dung dịch H₂SO₄

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Br-CH = CH - Br + Br - Br → Br₂CH-CH-Br₂

C₂H₂ + Cl₂→ C₂H₂Cl₂

C₂H₂ + H2 → C₂H₆

C₂H₂+ HCl → C₂H₃Cl (Nhiệt độ và xúc tác HgCl₂)

Câu 7. Dẫn 5,6 lít (đktc) khí metan và etilen đi qua bình đựng dung dịch nước brom, đã làm mất màu hoàn toàn dung dịch có chứa 4 gam brom. Thể tích metan trong hỗn hợp là:

A. 0,56 lít.

B. 5,04 lít.

C. 0,28 lít.

D. 3,36 lít

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Dẫn 2 khí qua dung dịch nước brom chỉ có C₂H₄ phản ứng

Phương trình phản ứng

C₂H₄+ Br₂ → C₂H₄Br₂

0,025 ← 0,025 mol

n_CH4 = n_hh −n_C2H4 = 0,25 − 0,025 = 0,225 mol

V_CH4= 0,225.22,4 = 5,04 lít

Câu 8. Ứng dụng nào sau đây không phải ứng dụng của etilen?

A. Điều chế nhựa PE.

B. Điều chế rượu etylic

C. Điều chế khí ga.

D. Dùng để ủ trái cây mau chín

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích: