NH3 + AlCl3 + H2O → Al(OH)3 + NH4Cl | NH3 ra NH4Cl

Phản ứng NH₃ + AlCl₃ + H₂O → Al(OH)₃$\downarrow \mathrm{keo} \mathrm{trắng}$ + NH₄Cl

1. Phương trình phản ứng NH₃ tác dụng với AlCl₃

2. Điều kiện phản ứng NH₃ tác dụng AlCl₃

Nhiệt độ thường

3. Phương trình ion rút gọn NH₃ + AlCl₃

Phương trình phản tử NH₃ + AlCl₃

2NH₃ + AlCl₃ + 3H₂O → Al(OH)_{3 ↓keo trắng} + 3NH₄Cl

Phương trình ion rút gọn:

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

4.1. Bản chất của NH₃ (Amoniac)

NH₃ mang tính chất của một bazo yếu tác dụng với dung dịch muối của các kim loại mà hidroxit không tan tạo bazo và muối.

4.2. Bản chất của AlCl₃ (Nhôm clorua)

AlCl₃ mang đầy đủ tính chất hoá học của muối tác dụng với dung dịch bazo.

5. Cách tiến hành điều chế Al(OH)₃ và thử tính chất của Al(OH)₃

Sục khí NH₃ tới dư vào dung dịch AlCl₃

Điều chế Al(OH)₃ trong 2 ống nghiệm bằng cách cho dung dịch muối nhôm tác dụng với dung dịch amoniac:

2NH₃+ AlCl₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ ↓ + 3NH₄Cl

Al³⁺ + 3NH₃+ 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄⁺

Cho từng giọt HCl đến dư vào ống nghiệm thứ nhất, thấy kết tủa tan ra.

Al(OH)₃ + HCl → AlCl₃ + 3H₂O

Cho từng giọt dung dịch kiềm mạnh NaOH đến dư vào ống nghiệm thứ hai, thấy kết tủa cũng tan ra.

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

Kết luận: Al(OH)₃ thể hiện tính bazo trội hơn tính axit.

6. Hiện tượng phản ứng xảy ra khi sục khí NH₃ tới dư vào dung dịch AlCl₃

Dung dịch amoniac tác dụng với dung dịch muối nhôm clorua tạo thành kết tủa nhôm hiđroxit có màu trắng Al(OH)₃.

7. Tính chất hoá học của NH₃

7.1. Tính bazơ yếu

- Tác dụng với nước:

NH₃ + H₂O ⇋ NH₄⁺ + OH^-

⇒ Dung dịch NH₃ là một dung dịch bazơ yếu.

- Tác dụng với dung dịch muối (muối của những kim loại có hidroxit không tan):

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl

Al³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄⁺

- Tác dụng với axit → muối amoni:

NH₃ + HCl → NH₄Cl (amoni clorua)

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄ (amoni sunfat)

7.2. Khả năng tạo phức

Dung dịch amoniac có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại, tạo thành các dung dịch phức chất.

Ví dụ:

* Với Cu(OH)₂:

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄](OH)₂ (màu xanh thẫm)

* Với AgCl:

AgCl + 2NH₃ → [Ag(NH₃)₂]Cl

Sự tạo thành các ion phức là do sự kết hợp các phân tử NH₃ bằng các electron chưa sử dụng của nguyên tử nitơ với ion kim loại.

7.3. Tính khử

- Amoniac có tính khử: phản ứng được với oxi, clo và khử một số oxit kim loại (Nitơ có số oxi hóa từ -3 đến 0, +2).

- Tác dụng với oxi:

- Tác dụng với clo:

2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

NH₃ kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo “khói trắng” NH₄Cl

- Tác dụng với CuO:

7.4. Điều chế NH3

- Trong phòng thí nghiệm

2NH4Cl + Ca(OH)2 → NH3 + CaCl2 + H2O

- Trong công nghiệp

NH3 được cấu tạo từ azot và hydro liên kết với nhau. Azot được thu từ không khí còn hydro được tạo thành từ nước. Sau khi được sấy khô, hâm nóng và nén ở 530 o C, hỗn hợp này (azot, hydro) được cho qua các liên kết muối khác nhau để tạo thành amoniac.

8. Mở rộng kiến thức về AlCl₃

8.1. Tính chất vật lí & nhận biết

- Tính chất vật lí: Là hợp chất có màu trắng, tan được trong nước, nhiệt độ nóng cháy và nhiệt độ sôi thấp.

- Nhận biết: Cho dung dịch nhôm clorua tác dụng với dung dịch AgNO₃, thấy xuất hiện kết tủa trắng:

AlCl₃ + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

8.2. Tính chất hóa học

Mang đầy đủ tính chất hóa học của muối

- Tác dụng với dung dịch bazo:

AlCl₃ + NaOH(vừa đủ) → NaCl + Al(OH)₃

- Tác dụng với dung dịch muối khác:

AlCl₃ + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

- Phản ứng với kim loại mạnh hơn:

3Mg + 2AlCl₃ → 3MgCl₂ + 2Al

8.3. Điều chế

- Cho nhôm phản ứng với axit HCl:

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

- Cho nhôm tác dụng với clo

2Al + 3Cl₂ 2AlCl₃

9. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Thực hiện thí nghiệm sục khí NH₃ tới dư vào dung dịch AlCl₃ sau phản ứng có hiện tượng

A. Thu được dung dịch trong suốt

B. Xuất hiện kết tủa trắng

C. Xuất hiện kết tủa nâu đỏ

D. Xuất hiện khí có mùi khai

Lời giải:

Câu 2. Dung dịch NH₃ có thể hòa tan được Zn(OH)₂ là do:

A. Do Zn(OH)₂ là một bazo ít tan

B. Do Zn(OH)₂ có khả năng tạo thành phức chất tan

C. Do Zn(OH)₂ là một bazo lưỡng tính

D. Do NH₃ là một hợp chất có cực và là một bazo yếu

Lời giải:

Câu 3. Khi dẫn khí NH₃ vào bình chứa Cl₂ thì phản ứng tạo ra khói trắng. Hợp chất tạo thành có công thức là?

A. N₂

B. NH₃

C. NH₄Cl

D. HCl

Lời giải:

Câu 4. A là muối khi tác dụng với dung dịch NaOH dư sinh khí mùi khai, tác dụng với dung dịch BaCl₂ sinh kết tủa trắng không tan trong HNO₃. X là muối nào trong số các muối sau?

A. (NH₄)₂CO₃.

B. (NH₄)₂SO₃.

C. NH₄HSO₃.

D. (NH₄)₃PO₄.

Lời giải:

Câu 5. Cho các dung dịch sau: NH₄Cl, Na₂SO₄, Ba(HCO₃)₂. Hóa chất nào sau đây có thể sử dụng để phân biệt các dung dịch đó?

A. Dung dịch KCl.

B. Dung dịch NaOH.

C. Dung dịch phenolphtalein

D. Dung dịch Ba(OH)₂.

Lời giải:

Câu 6. Cho NH₃ dư vào 100ml dung dịch gồm CuSO₄ 1M ; ZnCl₂ 0,5M, AgNO₃ 1M và AlCl₃ 1M. Khối lượng kết tủa sau phản ứng là

A. 9,8 gam

B. 4,9 gam

C. 7,8 gam

D. 5 gam

Lời giải:

Câu 7. Có 4 dung dịch mất nhãn sau: NH₄Cl, NH₄HCO₃, NaNO₃, MgCl₂. Dùng hóa chất có thể dùng phân biệt 4 dung dịch trên với 1 lượt thử duy nhất là:

A. dung dịch Ca(OH)₂

B. dung dịch KOH

C. dung dịch Na₂SO₄

D. dung dịch HCl

Lời giải:

Câu 8. Cho 2,92 gam hỗn hợp X gồm NH₄NO₃ và (NH₄)₂SO₄ tác dụng vừa đủ với 400 ml dung dịch NaOH thu được 0,896 lít khí.Tìm pH của dung dịch NaOH đã dùng.

A.11

B.12

C.13

D.14

Lời giải:

Câu 9. So sánh nào dưới đây không đúng?

A. Fe(OH)₂ và Cr(OH)₂ đều là bazơ và là chất khử.

B. Al(OH)₃ và Cr(OH)₃ đều là chất lưỡng tính và vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử.

C. H₂SO₄ và H₂CrO₄ đều là axit có tính oxi hóa mạnh.

D. BaSO₄ và BaCrO₄ đều là những chất không tan trong nước.

Lời giải:

Câu 10. Trường hợp nào sau đây xảy ra ăn mòn điện hóa?

A. Sợi bạc nhúng trong dung dịch HNO₃.

B. Đốt lá sắt trong khí Cl₂.

C. Thanh nhôm nhúng trong dung dịch H₂SO₄ loãng.

D. Thanh kẽm nhúng trong dung dịch CuSO₄.

Lời giải: