CH3OH ra CH3COOH l CH3OH + CO → CH3COOH | Ancol metylic ra Axit axetic

Phản ứng CH3OH + CO → CH3COOH

1. Phương trình phản ứng CH₃OH ra CH₃COOH

CH3OH + CO CH3COOH

2. Điều kiện để phương trình phản ứng hóa học xảy ra

Nhiệt độ xúc tác

Phương pháp đi từ metanol cho giá thành thấp nhất do CH₄ có sẵn trong khí thiên nhiên và khí dầu mỏ.

3. Các phương pháp khác điều chế Axit axetic

Các phương pháp điều chế axit axetic

Trong công nghiệp, đi từ Butan C₄H₁₀

2C₄H₁₀+ 3O₂ (xúc tác, to) → 4CH₃COOH + 2H₂O

Để sản xuất giấm ăn, người ta thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng

CH₃CH₂OH + O₂ → CH₃COOH + 2H₂O

4. Tính chất hóa học của Ancol

4.1. Phản ứng thế nguyên tử hiđro của nhóm OH ancol (phản ứng đặc trưng của Ancol)

- Tính chất chung của ancol:

2ROH + Na → 2RONa + H₂↑

- Tính chất đặc trưng của glixerol:

2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂ → [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu + H₂O

(ĐK: muốn tác dụng với Cu(OH)₂ phải có 2 nhóm -OH trở lên liền kề nhau)

→ Phản ứng này dùng để phân biệt ancol đơn chức với ancol đa chức có 2 nhóm OH cạnh nhau trong phân tử.

4.2. Phản ứng thế nhóm OH

- Phản ứng với axit vô cơ:

- Phản ứng tạo dien: dùng sản xuất cao su buna.

(ĐK: phải có xúc tác là Al₂O₃ + MgO hoặc ZnO/500ºC)

4.3. Phản ứng tách nước (phản ứng đề hidrat hoá)

Chú ý:

(ĐK n ≥ 2, theo quy tắc Zai-xép)

(ancol bậc càng cao thì càng dễ khử nước tạo anken)

(phải là rượu no, đơn chức)

(ancol bậc càng thấp thì càng dễ khử nước tạo ete)

4.4. Phản ứng oxi hoá

- Phản ứng oxi hoá hoàn toàn:

- Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn:

5. Tính chất vật lí của ancol

Các ancol thường có các tính chất vật lý sau: Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao hơn: Do sự tồn tại của liên kết hidro giữa các phân tử ancol, cần nhiều nhiệt độ để vỡ các liên kết này, vì vậy nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi của ancol thường cao hơn so với các hidrocacbon tương đương.

Độ tan trong nước: Các ancol từ C1 đến C3 (methanol, ethanol và propanol) tan vô hạn trong nước do khả năng tạo liên kết hidro mạnh với nước. Từ C4 trở đi, độ tan trong nước giảm dần do kích thước của phân tử ancol tăng lên và sức mạnh của liên kết hidro không còn đủ mạnh để duy trì tính tan trong nước.

Sự tồn tại của liên kết hidro giữa các phân tử ancol và giữa các phân tử ancol với nước có thể giải thích các tính chất này. Điều này làm cho ancol trở thành một loại chất lỏng có sự tương tác mạnh mẽ với nước và có nhiều ứng dụng trong hóa học và công nghiệp.

6. Câu hỏi vận dụng

Câu 1. Trong công nghiệp, phương pháp điều chế axit axetic hiện đại nhất là

A. lên men giấm

B. oxi hóa anđehit axetic

C. đi từ metanol

D. oxi hóa butan

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 2. Khi tách nước từ 2 ancol đồng phân có cơng thức C₄H₁₀O với H₂SO₄đặc ở 170^oC thu được 3 anken (khơng kể đồng phân hình học). Công thức cấu tạo của hai ancol là

A. CH₃CH₂CH₂CH₂OH và (CH₃)₂CHCH₂OH.

B. (CH₃)₂CHCH₂OH và (CH₃)₃COH.

C. CH₃CH(OH)CH₂CH₃ và CH₃CH₂CH₂CH₂OH.

D. CH₃CH(OH)CH₂CH₃ và (CH₃)₃COH.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Câu 3.Trong công nghiệp một lượng lớn axit axetic được điều chế bằng cách

A. nhiệt phân metan sau đó làm lạnh nhanh.

B. lên men dung dịch rượu etylic.

C. oxi hóa etan có xúc tác và nhiệt độ thích hợp.

D. oxi hóa butan có xúc tác và nhiệt độ thích hợp.

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 4. Hóa chất dùng để phân biệt rượu etylic, axit axetic là

A. Quỳ tím.

B. Brom.

C. Clo.

D. Nước.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích: