CH3COOH + CaCO3 → (CH3COO)2Ca + CO2 + H2O | CH3COOH ra (CH3COO)2Ca

Phản ứng CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

1. Phương trình phản ứng CH₃COOH và CaCO₃

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

2. Điều kiện phản ứng CH₃COOH và CaCO₃

Nhiệt độ thường

3. Hiện tượng phản ứng CH₃COOH tác dụng với CaCO₃

Đá vôi tan dần trong axit và có khí không bay lên.

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

4.1. Bản chất của CH₃COOH (Axit axetic)

CH₃COOH là một axit yếu thuộc nhóm axit monoprotic có khả năng tác dụng với cacbonat tạo ra axetat kim loại tương ứng, nước và cacbonic.

4.2. Bản chất của CaCO₃ (Canxi cacbonat)

CaCO₃ mang đầy đủ tính chất hoá học của muối tác dụng được với axit.

5. Tính chất hóa học của Axit axetic

Axit axetic CH₃COOH (etanoic) là một axit hữu cơ, mạnh hơn axit cacbonic. Nó được tạo thành bằng việc liên kết nhóm methyl CH₃ với cacboxyl COOH.

Phản ứng thế halogen vào gốc hydrocacbon ( 90 - 100^oC):

Cl₂ + CH₃COOH → ClCH₂COOH + HCl

Tác dụng với axetylen (xúc tác thủy ngân, nhiệt độ 70 - 80^oC) thành etyl diaxetat:

C₂H₂ + 2CH₃COOH → CH₃CH(OCOCH₃)₂

Tác dụng với amoniac tạo thành amin:

NH₃ + CH₃COOH → NH₃CH₃COOHNH₄

Phản ứng decacboxyl hóa thành axeton (Xúc tác mangan oxit, nhiệt độ):

C₂H₂ + CH₃COOH → CH₂CHOCOCH₃

6. Tính chất vật lí của axit axetic

- Là chất lỏng không màu, có vị chua và tan hoàn toàn trong nước. Khối lượng riêng: 1.049 g/cm3 (l), 1.266 g/cm3 (s). Nhiệt độ nóng chảy: 16.5oC. Nhiệt độ sôi: 118.2oC.

7. Bài tập

Câu 1. Axit axetic phản ứng được với tất cả các chất trong dãy:

A. NaOH, C₂H₅OH, Ag, Zn.

B. NaOH, C₂H₅OH, CuO, Na₂SO₄

C. K₂CO₃, Mg, CuO, Ag.

D. NaOH, CuO, CaCO₃, Zn

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Câu 2. Cho các nhận định sau:

(a) Axit axetic có khả năng phản ứng được với ancol metylic, metylamin và Mg kim loại.

(b) Độ pH của glyxin nhỏ hơn đimetylamin.

(c) Dung dịch metylamin và axit glutamic đều làm hồng dung dịch phenoltalein.

(d) CH₅N có số đồng phân cấu tạo nhiều hơn CH₄O.

Số nhận định đúng là

A. 1.

B. 3.

C. 4.

D. 2.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

(a) Đúng:

CH₃COOH + CH₃OH (xt: H₂SO₄ đặc, t^o) ⇄ CH₃COOCH₃ + H₂O

CH₃COOH + CH₃NH₂→ CH₃COOH₃NCH₃

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

(b) Đúng vì Glyxin có pH = 7 và metylamin có pH > 7.

(c) Sai vì Glu có pH < 7 nên không làm đổi màu phenolphtalein.

(d) Sai vì đều có 1 đồng phân cấu tạo (CH₃NH₂ và CH₃OH).

⇒ (a) và (b ) đúng

Câu 3. Nhỏ từ từ dung dịch axit axetic vào cốc đựng một mẩu đá vôi thấy:

A. Mẩu đá vôi tan dần do axit axetic mạnh hơn axit cacbonic, không thấy có khí thoát ra.

B. mẩu đó vôi tan dần do axit axetic mạnh hơn axit cacbonic, thấy có khí không màu thoát ra.

C. Mẩu đá vôi tan dần, thấy có khí màu lục nhạt thoát ra.

D. mẩu đá vôi không thay đổi do axit axetic yếu hơn axit cacbonic

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 4. Axit axetic CH₃COOH không phản ứng với chất nào sau đây?

A. NaOH.

B. Na₂CO₃.

C. NaCl.

D. Na.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

CH₃COOH không phản ứng với NaCl.

Phương trình hóa học

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + CO₂ + H₂O

2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂