NaCl + H2SO4 → NaHSO4 + HCl | NaCl ra NaHSO4 l NaCl ra HCl

Phản ứng NaCl + H₂SO₄ $\stackrel{<250°\mathrm{C}}{\to }$ NaHSO₄ + HCl

1. Phương trình phản ứng NaCl ra HCl

NaCl + H₂SO₄ $\stackrel{<250°\mathrm{C}}{\to }$ NaHSO₄ + HCl

2. Điều kiện phản ứng H₂SO₄ ra HCl

Nhiệt độ < 250^oC

3. Cách tiến hành phản ứng NaCl tác dụng H₂SO₄ đặc

Cho tinh thể NaCl tác dụng với H₂SO₄đặc và đun nóng.

4. Tính chất hóa học của NaCl

Khác với các muối khác, NaCl không phản ứng với kim loại, axit, bazơ ở điều kiện thường. Tuy nhiên, NaCl vẫn phản ứng với một muối:

NaCl + AgNO₃ → NaNO₃ + AgCl↓

Ở trạng thái rắn, NaCl phản ứng với H₂SO₄ đậm đặc (phản ứng sản xuất HCl, nhưng hiện nay rất ít dùng vì phương pháp tạo ra nhiều khí độc hại, gây nguy hiểm tới hệ sinh thái, ô nhiễm môi trường).

NaCl + H₂SO₄ → NaHSO₄+ HCl

2NaCl + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2HCl

Điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn xốp

2NaCl + 2H₂O → 2NaOH + H₂ + Cl₂

5. Ứng dụng của NaCl

Trong nông nghiệp, chăn nuôi:

– Muối giúp cân bằng sinh lý trong cơ thể giúp gia súc, gia cầm phát triển khỏe mạnh, giảm bệnh tật.

– Giúp phân loại hạt giống theo trọng lượng

– Cung cấp thêm vi lượng khi trộn với các loại phân hữu cơ để tăng hiệu quả của phân bón.

Trong thực phẩm:

– Natri Clorua có tính hút ẩm, do đó được sử dụng để bảo quản thực phẩm, nó làm tăng áp suất thẩm thấu dẫn đến làm cho vi khuẩn bị mất nước và chết.

– Dùng muối để ướp thực phẩm sống như tôm, cá,…để không bị ươn, ôi trước khi thực phẩm được nấu.

– Khử mùi thực phẩm, giữ cho trái cây không bị thâm.

– Tăng hương vị, kiểm soát quá trình lên men của thực phẩm.

Trong y tế:

– Muối Natri Clorua dùng để sát trùng vết thương rất tốt.

– Dùng để trị cảm lạnh, pha huyết thanh, thuốc tiêu độc và một số loại thuốc khác để chữa bệnh cho con người.

– Cung cấp muối khoáng cho cơ thể thiếu nước.

– Muối có tác dụng khử độc, thanh lọc cơ thể, làm đẹp da, chữa viêm họng, làm trắng răng, chữa hôi miệng,…

Trong đời sống gia đình:

– Đuổi kiến

– Dập tắt lửa bùng cháy vì dầu mỡ

– Giữ nến khỏi chảy khi đốt

– Giữ cho hoa đã hái được tươi, hỗ trợ căm hoa giả

6. Tính chất hóa học của H₂SO₄

6.1. H₂SO₄ loãng

Axit sunfuric là một axit mạnh, hóa chất này có đầy đủ các tính chất hóa học chung của axit như:

• Axit sunfuric H₂SO₄ làm chuyển màu quỳ tím thành đỏ.
• Tác dụng với kim loại đứng trước H (trừ Pb) tạo thành muối sunfat.

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

• Tác dụng với oxit bazo tạo thành muối mới (trong đó kim loại giữ nguyên hóa trị) và nước .

FeO + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂O

• Axit sunfuric tác dụng với bazo tạo thành muối mới và nước.

H₂SO₄ + NaOH → NaHSO₄ + H₂O

H₂SO₄­ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

• H2SO4 tác dụng với muối tạo thành muối mới (trong đó kim loại vẫn giữ nguyên hóa trị) và axit mới.

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

H₂SO₄ + 2KHCO₃ → K₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

6.2. H₂SO₄ đặc

Axit sunfuric đặc có tính axit mạnh, oxi hóa mạnh với tính chất hóa học nổi bật như:

• Tác dụng với kim loại: Khi cho mảnh Cu vào trong H₂SO₄ tạo ra dung dịch có màu xanh và có khí bay ra với mùi sốc.

Cu + 2H₂SO₄ → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

• Tác dụng với phi kim tạo thành oxit phi kim + H₂O + SO₂.

C + 2H₂SO₄ → CO₂ + 2H₂O + 2SO₂ (nhiệt độ)

2P + 5H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 5SO₂ + 2H₂O

• Tác dụng với các chất khử khác.

2FeO + 4H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + 4H₂O

• H₂SO₄ còn có tính háo nước đặc trưng như đưa H₂SO₄ vào cốc đựng đường, sau phản ứng đường sẽ bị chuyển sang màu đen và phun trào với phương trình hóa học như sau.

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂SO₄ → 12C + H₂SO₄.11H₂O

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Khí hidro clorua có thể được điều chế bằng cách cho muối ăn (NaCl rắn) tác dụng với chất nào sau đây?

A. H₂SO₄ loãng.

B. H₂SO₄ đặc.

C. NaOH đặc

D. H₂O.

Lời giải

Đáp án: B

Khí HCl có thể được điều chế bằng cách cho tinh thể muối ăn tác dụng với axit H₂SO₄ đậm đặc

NaCl rắn + H₂SO_{4 đặc} → NaHSO₄+ HCl

Câu 2. Dãy chất nào dưới đây phản ứng được với dung dịch H₂SO₄loãng

A. Cu, NaOH, KCl

B. Fe, KOH, BaCl₂

C. Ag, NaOH, NaCl

D. Mg, KOH, SO₂

Lời giải

Đáp án: B

Dãy chất nào dưới đây phản ứng được với dung dịch H₂SO₄ loãng

B. Fe, KOH, BaCl₂

Fe + H₂SO₄→ FeSO₄ + H₂

2KOH + H₂SO₄→ K₂SO₄ + 2H₂O

BaCl₂ + H₂SO₄→ BaSO₄ + 2HCl

Câu 3. Hòa tan hoàn toàn 2,55 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng 1 lượng vừa đủ dung dịch H₂SO₄ loãng, thu được 2,24 lít khí hidro (đktc) và dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là

A. 9,52

B. 10,27

C. 12,35

D. 12,15

Lời giải

Đáp án: D

n_H2 = $\frac{2,24}{22,4}$= 0,1 (mol) ⇒ n_H2SO4 = n_H2 = 0,1 mol

Bảo toàn khối lượng: 2,55 + 0,1.98 = m + 0,1.2

m = 12,15 gam

Câu 4. Phản ứng nào sau đây không đúng?

A. 2S + H₂SO_{4 (đặc, nóng)} → H₂S + 2SO₂

B. H₂S + 4Cl₂ + 4H₂O → H₂SO₄ + 8HCl

C. H₂S + O_{2 thiếu}→ 2S + 2H₂O

D. 2H₂S + 3O_{2 dư} → 2SO₂ + 2H₂O

Lời giải

Đáp án: A

A sai vì phản ứng đúng phải là

S + 2H₂SO_{4 (đặc, nóng)}→ 2H₂O + 3SO₂

Chú ý C và D đều đúng vì ở đây đã có điều kiện khi oxi thiếu và khi oxi dư thì sẽ có sản phẩm tạo ra tương ứng như trong phương trình phản ứng.

Câu 5. Để điều chế HCl trong công nghiệp, người ta sử dụng phương pháp:

A. clo hoá các hợp chất hữu cơ.

B. phương pháp tổng hợp.

C. phương pháp sunfat.

D. phương pháp khác.

Lời giải

Đáp án: B

Để điều chế HCl trong công nghiệp, người ta sử dụng phương pháp:

B. phương pháp tổng hợp.

Câu 6. Phản ứng dùng để điều chế HCl trong phòng thí nghiệm là:

A. H₂ + Cl₂ → HCl.

B. AgNO₃+ HCl → AgCl + HNO₃

C. NaCl(r) + H₂SO₄ (đ) → NaHSO₄ + HCl.

D. BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄+ HCl.

Lời giải

Đáp án: C

Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế HCl bằng phương pháp cho NaCl tinh thể phản ứng với H₂SO₄đặc, nóng:

NaCl(r) + H₂SO₄ (đ) → NaHSO₄ + HCl.

Câu 7. Dung dịch ZnSO₄ có lẫn tạp chất là CuSO₄. Dùng kim loại nào sau đây để làm sạch dung dịch ZnSO₄?

A. Fe

B. Zn

C. Cu

D. Mg

Lời giải

Đáp án: B

Dùng kẽm vì có phản ứng:

Zn + CuSO₄→ ZnSO₄ + Cu ↓

Sau khi dùng dư Zn, Cu tạo thành không tan được tách ra khỏi dung dịch và thu được dung dịch ZnSO₄ tinh khiết.

Không dùng Mg vì có phản ứng:

Mg + CuSO₄ → MgSO₄ + Cu ↓

Sau phản ứng có dd MgSO₄ tạo thành, như vậy không tách được dung dịch ZnSO₄ tinh khiết.

Câu 8. Dãy kim loại nào sau đây được sắp xếp đúng theo chiều hoạt động hóa học tăng dần?

A. K, Mg, Cu, Al, Zn, Fe.

B. Fe, Cu, K, Mg, Al, Zn.

C. Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K.

D. Zn, K, Mg, Cu, Al, Fe.

Lời giải

Đáp án: C

Dựa vào dãy hoạt động của kim loại

Dãy kim loại được sắp xếp theo chiều hoạt động hóa học tăng dần là: Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K

Câu 9. Nhận xét nào sau đây không đúng về H₂SO₄?

A. H_­­2SO₄ tan tốt trong nước

B. Ở điều kiện thường H₂SO₄ là chất rắn.

C. H₂SO₄ có tính axit mạnh.

D. H₂SO₄đặc có tính háo nước.

Lời giải

Đáp án: B

Câu 10. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Axit sunfuric loãng có tính chất chung của axit mạnh.

B. Axit sunfuric đặc nóng có tính oxi hóa rất mạnh và hấp thụ nước mạnh.

C. Axit sunfuric là chất lỏng sánh như dầu, không màu, không bay hơi, nặng gần gấp 2 lần nước.

D. Phải rót từ từ nước vào axit và khuấy nhẹ bằng đũa thủy tinh mà không được làm ngược lại.

Lời giải

Đáp án: D

Câu 11. Nhỏ từ từ cho đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃ hiện tượng xảy ra là

A. Có kết tủa keo trắng, sau đó kết tủa tan.

B. Chỉ có kết tủa keo trắng.

C. Có kết tủa keo trắng và khí bay lên.

D. Không có kết tủa, có khí bay lên.

Lời giải

Đáp án: A

Nhỏ từ từ cho đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃, ban đầu có kết tủa keo trắng xuất hiện.

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃ ↓ + 3NaCl

Sau đó kết tủa keo trắng tan trong NaOH dư tạo dung dịch trong suốt (vì Al(OH)₃ có tính lưỡng tính tan được trong dung dịch axit dư, và kiềm dư)

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂ + 2H₂O

Câu 12. Cho từ từ dung dịch NH₃ đến dư vào dung dịch AlCl₃. Hiện tượng quan sát được:

A. có kết tủa keo trắng tan dần đến hết.

B. có kết tủa keo trắng rồi tan, sau đó lại có kết tủa.

C. có kết tủa keo trắng, không thấy kết tủa tan.

D. dung dịch trong suốt.

Lời giải

Đáp án: C

Dẫn NH₃ vào dung dịch AlCl₃ có phản ứng hóa học sau:

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

Vì NH₃ là bazo yếu nên không thể hòa tan được hidroxit Al(OH)₃

=> Hiện tượng: Có kết tủa keo trắng không tan

Xem thêm các phương trình hóa học khác:

NaHCO3 + Ca(OH)2 → CaCO3 + NaOH + H2O

NaHCO3 + Ba(OH)2 → BaCO3 + Na2CO3 + H2O

NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O

NaHCO3 + HCl → NaCl + CO2 + H2O

NaAlO2 + HCl + H2O → Al(OH)3 + NaCl