H2S + NaOH → NaHS + H2O | H2S ra NaHS

Phản ứng H₂S + NaOH → NaHS + H₂O

1. Phương trình phản ứng H₂S tác dụng với NaOH

H₂S + NaOH → NaHS + H₂O

2. Điều kiện phản ứng xảy ra giữa H₂S và NaOH

Nhiệt độ thường.

3. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

3.1. Bản chất của H₂S (Hidro sunfua)

Dung dịch H₂S có tính axit yếu ở 2 nấc nên khi tác dụng với dung dịch kiềm thì có thể tạo muối axit hoặc tạo muối trung hoà.

3.2. Bản chất của NaOH (Natri hidroxit)

NaOH là một bazo mạnh phản ứng với axit tạo thành muối và nước.

4. Dạng bài tập H₂S tác dụng với dung dịch NaOH

NaOH + H₂S → NaHS + H₂O (1)

2NaOH + H₂S → Na₂S + 2H₂O (2)

Lập tỉ lệ: T= n_NaOH/n_H2S

+) Nếu T< 1: hỗn hợp sau phản ứng gồm NaHS và NaOH dư, phương trình phản ứng (1).

+) Nếu T = 1: chỉ xảy ra phản ứng (1), NaOH và H₂S phản ứng với tỉ lệ 1:1 vừa đủ.

+) Nếu 1 < T < 2: xảy ra cả phản ứng (1) và (2), cả NaOH và H₂S đều hết phản ứng hết

+) Nếu T = 2: chỉ xảy ra phản ứng (2), NaOH và H₂S phản ứng với tỉ lệ 2: 1 vừa đủ

+) Nếu T > 2: xảy ra phản ứng (2), hỗn hợp sau phản ứng gồm Na₂S và NaOH dư

5. Tính chất hóa học của H₂S

5.1. Tính axit yếu

Hiđro sunfua tan trong nước tạo thành dung dịch axit rất yếu (yếu hơn axit cacbonic), có tên là axit sunfuhiđric (H₂S).

Axit sunfuhiđric tác dụng với kiềm tạo nên 2 loại muối: muối trung hòa, như Na₂S chứa ion S^2- và muối axit như NaHS chứa ion HS−.

H₂S + NaOH → NaHS + H₂O

H₂S + 2NaOH → Na₂S + 2H₂O

5.2. Tính khử mạnh

Là chất khử mạnh vì trong H₂S lưu huỳnh có số oxi hoá thấp nhất (-2).

Khi tham gia phản ứng hóa học, tùy thuộc vào bản chất và nồng độ của chất oxi hóa, nhiệt độ,...mà nguyên tố lưu huỳnh có số oxi hóa −2 (S^-2) có thể bị oxi hóa thành (S⁰), (S⁺⁴), (S⁺⁶).

Tác dụng với oxi có thể tạo S hoặc SO₂ tùy lượng ôxi và cách tiến hành phản ứng.

2H₂S + 3O_{2 dư} → 2H₂O + 2SO₂

2H₂S + O₂ → 2H₂O + 2S

Ở nhiệt độ cao, khí H₂S cháy trong không khí với ngọn lửa xanh nhạt, H2S bị oxi hóa thành SO₂:

Tác dụng với clo có thể tạo S hay H₂SO₄ tùy điều kiện phản ứng.

H₂S + 4Cl₂ + 4H₂O → 8HCl + H₂SO₄

H₂S + Cl₂ → 2HCl + S (khí clo gặp khí H₂S)

6. Ứng dụng H2S

• Hidro sunfua dùng để sản xuất lưu huỳnh và axit sunfuric dùng để sản xuất axit sunfuric, các chất trung gian sulfide vô cơ dùng làm nguyên liệu cho những bước tiếp theo của các quy trình sản xuất dược phẩm , thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu…
• Sản xuất nước nặng trong một số nhà máy điện hạt nhân cũng là một vai trò của nó .
• Được con người dùng làm chất khử trùng trong nông nghiệp.
• Khí này còn được trong một số loại dầu cắt, chất làm mát và chất bôi trơn,…

7. Tính chất hoá học của NaOH

NaOH Là một bazơ mạnh nó sẽ làm quỳ tím chuyển màu xanh, còn dung dịch phenolphtalein thành màu hồng. Một số phản ứng đặc trưng của Natri Hidroxit được liệt kê ngay dưới đây.

Phản ứng với axit tạo thành muối + nước:

NaOH_dd + HCl_dd→ NaCl_dd + H₂O

Phản ứng với oxit axit: SO2, CO2…

2 NaOH + SO₂→ Na₂SO₃ + H₂O

NaOH + SO₂→ NaHSO₃

Phản ứng với axit hữu cơ tạo thành muối và thủy phân este, peptit:

Phản ứng với muối tạo bazo mới + muối mới (điều kiện: sau phản ứng phải tạo thành chất kết tủa hoặc bay hơi):

2 NaOH + CuCl₂→ 2NaCl + Cu(OH)_2↓

Tác dụng với kim loại lưỡng tính:

2 NaOH + 2Al + 2H2O→ 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Zn → Na₂ZnO₂ + H₂↑

Tác dụng với hợp chất lưỡng tính:

NaOH + Al(OH)₃ → NaAl(OH)₄

2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O

8. Bài tập vận dụng

Câu 1. Dẫn từ từ đến dư H₂S vào dung dịch NaOH thu được dung dịch X. Muối tan có trong dung dịch X là

A. Na₂S.

B. Na₂S và NaHS.

C. NaHS.

D. Na₂S và NaOH.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Do H₂S dư nên có phản ứng

NaOH + H₂S → NaHS + H₂O

Muối tan có trong dung dịch X là NaHS.

Câu 2. Thực hiện các thí nghiệm sau ở điều kiện thường

(a) Sục khí H₂S vào dung dịch NaOH.

(b) Cho kim loại Na và nước.

(c) Sục khí Cl₂ vào dung dịch Ca(OH)2.

(d) Trộn dung dịch NH₄Cl với dung dịch NaOH.

(e) Cho bột Zn vào dung dịch HNO₃.

(f) Trộn dung dịch FeCl₂ với dung dịch AgNO₃ dư.

Số thí nghiệm xảy ra phản ứng oxi hóa – khử là :

A. 3

B. 4

C. 2

D. 5

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

(b) Cho kim loại Na và nước.

(c) Sục khí Cl₂ vào dung dịch Ca(OH)₂

(e) Cho bột Zn vào dung dịch HNO₃.

(f) Trộn dung dịch FeCl₂ với dung dịch AgNO₃ dư

Câu 3. Cho khí H₂S lội qua dung dịch CuSO₄ thấy có kết tủa màu xám đen xuất hiện, chứng tỏ:

A. Có phản ứng oxi hoá - khử xảy ra.

B. Có kết tủa CuS tạo thành, không tan trong axit mạnh.

C. Axit sunfuhiđric mạnh hơn axit sunfuric.

D. Axit sunfuric mạnh hơn axit sunfuhiđric.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Phương trình phản ứng

H₂S + CuSO₄ → CuS↓ (kết tủa đen) + H₂SO₄

=> Có kết tủa CuS tạo thành, không tan trong axit mạnh.

Câu 4. Trong các câu sau đây, câu nào sai?

A. Khi sục H₂S vào dung dịch NaOH, Nếu 1 < n_NaOH/n_H2S < 2: xảy ra cả 2 phản ứng cả NaOH và H₂S đều hết phản ứng hết

B. H₂S vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử

C. SO₂ vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử.

D. H₂S làm mất màu dung dịch brom.

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 5. Phát biểu nào sau đây sai?

A. H₂S tan trong nước tạo thành dung dịch axit mạnh, có tính khử mạnh

B. SO₂ là chất vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử

C. Ở nhiệt độ thường, SO₃ là chất lỏng không màu, tan vô hạn trong nước

D. Trong công nghiệp, SO₂ đực sản xuất bằng cách đốt S hoặc FeS

Lời giải:

Đáp án: A

Xem thêm các phương trình phản ứng hóa học khác:

P + H2SO4 → H3PO4 + SO2 + H2O

P + HNO3 → H3PO4 + NO2 + H2O

P + KClO3 → KCl + P2O5

H3PO4 + NaOH → Na3PO4 + H2O

NO2 + O2 + H2O → HNO3