CuO + HCl → CuCl2 + H2O | CuO ra CuCl2 | HCl ra CuCl2

Phản ứng CuO + HCl → CuCl₂ + H₂O

1. Phương trình phản ứng CuO ra CuCl₂

2. Điều kiện phản ứng HCl ra CuCl₂

Không có

3. Hiện tượng phản ứng HCl ra CuCl₂

Chất rắn màu đen Đồng II Oxit (CuO) tan dần trong dung dịch, dung dịch xuất hiện màu xanh lam.

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

4.1. Bản chất của CuO (Đồng oxit)

CuO là một oxit bazo tác dụng được với axit như HCl, HNO₃,...

4.2. Bản chất của HCl (Axit clohidric)

HCl là một axit mạnh tác dụng được với oxit bazo.

5. Mở rộng kiến thức về CuO

5.1. Tính chất vật lí và nhận biết

- Tính chất vật lí: Là chất rắn, có màu đen, không tan trong nước, nóng chảy ở 1148độC.

- Nhận biết: Dẫn khí H₂ dư qua bột oxit đồng có màu đen, đun nóng, sau một thời gian thấy xuất hiện chất rắn màu đỏ (Cu).

H₂ + CuO H₂O + Cu

5.2. Tính chất hóa học

- Có đầy đủ tính chất hóa học của một oxit bazơ.

- Dễ bị khử về kim loại đồng.

a. Tác dụng với axít

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

CuO + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O

b. Tác dụng với oxit axit

3CuO + P₂O₅ → Cu₃(PO₄)₂

c. Tác dụng với các chất khử mạnh: H₂, C, CO...

H₂ + CuO H₂O + Cu

CO + CuO CO₂ + Cu

5.3. Điều chế

Đốt cháy kim loại đồng trong oxi:

Cu + O₂ CuO

5.4. Ứng dụng của CuO

- Trong thủy tinh,gốm

- Đồng(II) oxit được dùng trong vật liệu gốm để làm chất tạo màu sắc. Trong môi trường ôxy hoá bình thường, CuO không bị khử thành Cu2O và nó tạo màu xanh lá trong cho men.

- Oxit đồng là một flux khá mạnh. Nó làm tăng độ chảy loãng của men nung và tăng khả năng crazing do hệ số giãn nở nhiệt cao.

- CuO trong men bari/thiếc/natri cho màu xanh lam. K2O có thể làm cho men có CuO ngả sắc vàng. 

6. Tính chất hóa học của HCl

Dung dịch axit HCl có đầy đủ tính chất hoá học của một axit mạnh.

6.1. Tác dụng chất chỉ thị

Dung dịch HCl làm quì tím hoá đỏ (nhận biết axit)

HCl → H⁺ + Cl^-

6.2. Tác dụng với kim loại

Tác dụng với KL (đứng trước H trong dãy Bêkêtôp) tạo muối (với hóa trị thấp của kim loại) và giải phóng khí hidrô (thể hiện tính oxi hóa)

Fe + 2HCl FeCl₂ + H₂

2Al + 6HCl 2AlCl₃ + 3H₂

Cu + HCl → không có phản ứng

6.3. Tác dụng với oxit bazo và bazo

Sản phẩm tạo muối và nước

NaOH + HCl → NaCl + H₂ O

CuO + 2HCl CuCl₂ + H₂ O

Fe₂ O₃ + 6HCl 2FeCl₃ + 3H₂ O

6.4. Tác dụng với muối (theo điều kiện phản ứng trao đổi)

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂↑

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

(dùng để nhận biết gốc clorua )

Ngoài tính chất đặc trưng là axit , dung dịch axit HCl đặc còn thể hiện vai trò chất khử khi tác dụng chất oxi hoá mạnh như KMnO₄, MnO₂, K₂ Cr₂O₇, MnO₂, KClO₃ ……

4HCl + MnO₂ MnCl₂ + Cl + 2H₂ O

K₂ Cr₂ O₇ + 14HCl → 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂ O

Hỗn hợp 3 thể tích HCl và 1 thể tích HNO₃ đặc được gọi là hỗn hợp nước cường toan ( cường thuỷ) có khả năng hoà tan được Au ( vàng)

3HCl + HNO₃ → 2Cl + NOCl + 2H₂O

NOCl → NO + Cl

Au + 3Cl → AuCl₃

7. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Trong phòng thí nghiệm để điều chế HCl người ta sử dụng phương pháp nào sau đây:

A. Phương pháp sunfat

B. Phương pháp tổng hợp

C. Clo hóa các hợp chất hữu cơ

D. Sử dụng phương pháp khác

Lời giải:

Câu 2. Nhận định nào sau đây không đúng

A. Nhôm có tính khử mạnh hơn crôm

B. Đồng thanh là hợp kim của đồng và thiếc

C. Cr(VI) oxit vừa là một oxit axit có tính oxi hóa mạnh.

D. Cho Fe vào dung dịch hỗn hợp MgCl₂ và HCl thì xảy ra quá trình ăn mòn điện hóa.

Lời giải:

Câu 3. Thực hiện các thí nghiệm sau (ở điều kiện thường):

(a) Cho đồng kim loại vào dung dịch sắt (III) clorua.

(b) Sục khí hiđro sunfua vào dung dịch đồng (II) sunfat.

(c) Cho dung dịch bạc nitrat vào dung dịch sắt (III) clorua.

(d) Cho bột lưu huỳnh vào thủy ngân.

Số thí nghiệm xảy ra phản ứng là

A. 2

B. 1

C. 3

D. 4

Lời giải:

Câu 4. Công dụng nào sau đây không phải của NaCl?

A. Làm thức ăn cho người và gia súc

B. Làm dịch truyền trong y tế

C. Điều chế Cl₂, HCl, Nước Javen

D. Khử chua cho đất

Lời giải:

Câu 5. Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch HCl, quỳ tím

A. hóa đỏ.

B. hóa xanh.

C. không đổi màu.

D. mất màu.

Lời giải:

Câu 6. Kim loại tác dụng với dung dịch HCl và tác dụng với khí Cl₂ đều thu được cùng một muối là

A. Fe

B. Zn

C. Cu

D. Ag

Lời giải:

Câu 7. Trong phòng thí nghiệm có thể điều chế khí hidro clorua bằng cách

A. Cho NaCl tinh thể tác dụng với H₂SO₄ đặc, đun nóng.

B. Cho NaCl tinh thể tác dụng với HNO₃ đăc, đun nóng.

C. Cho NaCl tinh thể tác dụng với H₂SO₄ loãng, đun nóng.

D. Cho NaCl tinh thể tác dụng với HNO₃ loãng, đun nóng.

Lời giải:

Câu 8. Dãy chất nào dưới đây phản ứng được với dung dịch HCl

A. BaCO₃, Al₂O₃, Ca(OH)₂, Al

B. Ag, CaO, CO₂, Fe

C. Cu, MgO, KOH, CO₂

D. CO₂, Na₂O, KOH, NaBr

Lời giải: