SO2 + Cl2 + H2O → HCl + H2SO4 | SO2 ra H2SO4 | SO2 ra HCl

Phản ứng SO₂ + Cl₂ + H₂O → HCl + H₂SO₄

1. Phương trình phản ứng SO₂ tác dụng nước Clo

SO₂ + Cl₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂SO₄

2. Điều kiện phản ứng xảy ra phản ứng SO₂ và Cl₂

Nhiệt độ thường

3. Hiện tượng sau phản ứng SO₂ + Cl₂

Nước Clo từ từ mất màu vàng nhạt.

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

4.1. Bản chất của SO₂ (Lưu huỳnh dioxit)

- Trong phản ứng trên SO₂ là chất khử.

- SO₂ là chất khử khi tác dụng một chất oxi hóa mạnh như halogen, kali pemanganat.

4.2. Bản chất của Cl₂ (Clo)

Trong phản ứng trên Cl₂ là chất oxi hoá.

5. Tính chất hóa học của SO₂

Là chất khí không màu, nặng hơn không khí, mùi hắc, độc, tan và tác dụng được với nước.

SO₂ là oxit axit

5.1. Lưu huỳnh đioxit tác dụng với nước

SO₂ + H₂O ⇋ H₂SO₃

5.2. Lưu huỳnh đioxit tác dụng với dung dịch bazơ

(có thể tạo thành 2 loại muối sunfit và hiđrosunfit)

SO₂ + NaOH → NaHSO₃

SO₂ + 2NaOH → Na­₂SO₃ + H₂O

5.3. Lưu huỳnh đioxit Tác dụng với oxit bazơ → muối

SO₂ + CaO → CaSO₃

SO₂ vừa là chất khử, vừa là chất oxi hóa

(do S trong SO₂ có mức oxi hóa trung gian +4)

5.4. Lưu huỳnh đioxit là chất oxi hóa

SO₂ + 2H₂S → 3S + 2H₂O

5.5. Lưu huỳnh đioxit là chất khử

2SO₂ + O₂ ⇋ 2SO₃ (V₂O₅, 450⁰C)

Cl₂ + SO₂ + 2H₂O → H₂SO₄ + 2HCl

5SO₂ + 2KMnO₄ + 2H₂O → 2MnSO₄ + K₂SO₄+ 2H₂SO₄

SO₂ + Br₂ + 2H₂O → H₂SO₄ + 2HBr

6. Ứng dụng của SO2

- Trong phòng thí nghiệm, SO2 được điều chế bằng cách cho muối sunfit tác dụng với axit mạnh như HCl, H2SO4.

Ví dụ: Na2SO3 + 2 HCl → 2 NaCl + H2O + SO2

- Ngoài ra, khí SO2 còn được điều chế bằng cách cho Cu tác dụng với H2SO4 đặc.

Cu + 2H2SO2 đặc → CuSO4 + SO2 + 2H2O

Khí SO2 được thu bằng phương pháp đẩy không khí.

7. Tính chất hóa học của Cl₂

7.1. Tác dụng với kim loại

Đa số kim loại và có t^o để khơi màu phản ứng tạo muối clorua (có hoá trị cao nhất)

7.2. Tác dụng với phi kim

(cần có nhiệt độ hoặc có ánh sáng)

7.3. Tác dụng với nước và dung dịch kiềm

Cl₂ tham gia phản ứng với vai trò vừa là chất oxi hóa, vừa là chất khử.

Tác dụng với nuớc:

Khi hoà tan vào nước, một phần Clo tác dụng (Thuận nghịch)

Cl₂⁰ + H₂O → HCl + HClO (Axit hipoclorơ)

Axit hipoclorơ có tính oxy hoá mạnh, nó phá hửy các màu vì thế nước clo hay clo ẩm có tính tẩy màu do.

Tác dụng với dung dịch bazơ:

7.4. Tác dụng với muối của các halogen khác

Cl₂ + 2NaBr → 2NaCl + Br₂

Cl₂ + 2FeCl₂ → 2FeCl₃

3Cl₂ + 6FeSO₄ → 2Fe₂(SO₄)₃ + 2FeCl₃

Cl₂ + 2KI → 2KCl + I₂

7.5. Tác dụng với chất khử khác

7.6. Phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng phân huỷ với một số hợp chất hữu cơ

8. Bài tập vận dụng

Câu 1. Nhỏ từng giọt dung dịch SO₂ vào nước Clo. Sau phản ứng thấy hiện tượng gì

A. Không có hiện tượng gì

B. Nước clo từ từ mất màu vàng nhạt

C. Dung dịch có màu vàng

D. Dung dịch sau phản ứng làm quỳ hóa xanh

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Nước Clo từ từ mất màu vàng nhạt

SO₂ + Cl₂+ 2H₂O → 2HCl + H₂SO₄

Câu 2. Cho phương trình phản ứng sau SO₂ + Cl₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂SO₄

Cl₂ đóng vai trò gì trên phản ứng trên.

A. Cl₂ là chất oxi hóa, H₂O là chất khử.

B. Cl₂ là chất oxi hóa, SO₂ là chất khử.

C. Cl₂ là chất khử, SO₂ là chất oxi hóa.

D. SO₂ là chất khử, H₂O là chất oxi hóa.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Cl₂⁰ + 2e→ 2Cl⁻¹ => Cl₂ là chất oxi hóa

S⁺⁴ − 2e → S⁺⁶ => SO₂ là chất khử

Câu 3. Cho phản ứng: SO₂ + Cl₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂SO₄. Vai trò của lưu huỳnh đioxit là

A. oxi hóa

B. vừa oxi hóa, vừa khử

C. khử

D. Không oxi hóa khử

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 4. Cho 4,48 lít khí SO₂ (đktc) tác dụng với 300ml dd NaOH 1M. Tính khối lượng muối thu được?

A. 18,9 gam

B. 9,45 gam

C. 14,18 gam

D. 28,35 gam

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

n_SO2 = 4,48/22,4 = 0,3 (mol)

n_NaOH = 300*1/1000 = 0,3 (mol)

Phương trình phản ứng: 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

Theo phương trình phản ứng: n_NaOH = 2n_SO2 → NaOH hết, SO₂ dư. Lượng muối tính theo NaOH.

n_Na2SO3 = n_NaOH/2 = 0,15 (mol).

=>m_Na2SO3 = 0,15. 126 = 18,9 (g)

Câu 5. Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về clo?

A. Tan trong nước tạo thành nước clo có màu vàng nhạt

B. Chỉ thể hiện tính oxi hóa

C. Tác dụng với hiđro tạo thành hỗn hợp nổ

D. Là chất khí màu vàng lục, mùi xốc, độc

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 6. Nhận định nào sau đây là không chính xác về HCl:

A. Hidroclorua là chất khí không màu, mùi xốc, tan tốt trong nước.

B. Hidroclorua làm quỳ tím ẩm chuyển sang màu đỏ.

C. Axit clohidric hoà tan được nhiều kim loại như sắt, nhôm, đồng.

D. Axit clohidric có cả tính oxi hoá lẫn tính khử.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

Câu 7. Đổ dung dịch AgNO₃ lần lượt vào 4 dung dịch: NaF, NaCl, NaBr và NaI thì thấy:

A. Cả 4 dung dịch đều tạo kết tủa.

B. Có 3 dung dịch tạo ra kết tủa và 1 dung dịch không tạo kết tủa.

C. Có 2 dung dịch tạo ra kết tủa và 2 dung dịch không tạo kết tủa.

D. Có 1 dung dịch tạo ra kết tủa và 3 dung dịch không tạo ra kết tủa.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Câu 8. SO₂ là một trong những khí gây ô nhiễm môi trường là do

A. SO₂ là chất có mùi hắc, nặng hơn không khí.

B. SO₂ vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa.

C. SO₂ là khí độc, tan trong nước mưa tạo thành axit gây ra sự ăn mòn kim loại.

D. SO₂ là một oxit axit.

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

SO₂ là một trong những khí gây ô nhiễm môi trường là do SO₂ là khí độc, tan trong nước mưa tạo thành axit gây ra sự ăn mòn kim loại.

Câu 9. SO₂ vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử vì trong phân tử SO₂

A. S có mức oxi hóa trung gian.

B. S có mức oxi hóa cao nhất.

C. S có mức oxi hóa thấp nhất.

D. S còn có một đôi electron tự do.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

SO₂ vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử vì trong phân tử SO₂ thì S có mức oxi hóa trung gian.

Câu 10. Điều chế SO₂ trong phòng thí nghiệm, chúng ta tiến hành như sau:

A. cho lưu huỳnh cháy trong không khí.

B. đốt cháy hoàn toàn khí H₂S trong không khí.

C. cho dung dịch Na₂SO₃ tác dụng với H₂SO₄.

D. cho Na₂SO₃ tinh thể tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Trong phòng thí nghiệm, SO₂ được điều chế bằng cách đun nóng dung dịch axit H₂SO₄với muối Na₂SO₃ tinh thể

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + SO₂↑

Câu 11. Nhận định nào sau đây là sai?

A. S vừa có tính oxi hoá vừa có tính khử.

B. Hg phản ứng với S ngay nhiệt độ thường.

C. Ở nhiệt độ thích hợp, S tác dụng với hầu hết các phi kim và thể hiện tính oxi hóa.

D. Ở nhiệt độ cao, S tác dụng với nhiều kim loại và thể hiện tính oxi hoá.

Lời giải:

Đáp án: C

Câu 12. Lưu huỳnh tác dụng với axit sunfuric đặc, nóng: S + 2H₂SO₄→ 3SO₂ + 2H₂O. Trong phản ứng này, tỉ lệ số nguyên tử lưu huỳnh bị khử : số nguyên tử lưu huỳnh bị oxi hóa là

A. 1 : 2

B. 1 : 3

C. 3 : 1

D. 2 : 1

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

S + 2H₂SO₄→ 3SO₂ + 2H₂O

S là chất khử, H₂SO₄ là chất oxi hóa

=> tỉ lệ số nguyên tử lưu huỳnh bị khử : số nguyên tử lưu huỳnh bị oxi hóa là 2 : 1

Câu 13. Sục khí SO₂ vào cốc đựng nước cất cho quỳ tím vào dung dịch thu được quỳ tím sẽ
A. chuyển màu đỏ.

B. chuyển màu xanh.

C. không chuyển màu.

D. mất màu.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích: