Ba(HCO3)2 + NaOH → BaCO3 + Na2CO3 + H2O | Ba(HCO3)2 ra BaCO3 | NaOH ra Na2CO3

Phản ứng Ba(HCO₃)₂ + NaOH → BaCO₃ + Na₂CO₃ + H₂O

1. Phương trình phân tử của phản ứng NaOH + Ba(HCO₃)₂

Ba(HCO₃)₂ + 2NaOH → BaCO₃↓ + Na₂CO₃ + 2H₂O

2. Điều kiện để phản ứng Ba(HCO₃)₂ tác dụng với NaOH xảy ra

Nhiệt độ thường

3. Phương trình ion rút gọn của NaOH + Ba(HCO₃)₂

Phương trình phân tử

NaOH + Ba(HCO₃)₂ → BaCO₃ + NaHCO₃+ H₂O

Phương trình ion

Na⁺ + OH⁻ + Ba²⁺ + 2HCO₃⁻→ BaCO₃+ Na⁺ + HCO₃⁻ + H₂O

Phương trình ion rút gọn

Ba²⁺ + HCO₃⁻ + OH⁻ → BaCO₃ + H₂O

4. Hiện tượng phản ứng xảy ra khi cho Ba(HCO₃)₂ tác dụng với NaOH

Cho dung dịch Ba(HCO₃)₂ tác dụng với NaOH sau phản ứng xuất hiện kết tủa keo trắng.

5. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

5.1. Bản chất của Ba(HCO₃)₂ (Bari hidrocacbonat)

Ba(HCO₃)₂ là muối axit tác dụng được với các dung dịch bazo.

5.2. Bản chất của NaOH (Natri hidroxit)

NaOH là bazo mạnh phản ứng được với các muối.

6. Tính chất hoá học của NaOH

6.1. Làm đổi màu chất chỉ thị

Dung dịch NaOH làm quỳ tím chuyển thành màu xanh.

Dung dịch NaOH làm phenolphthalein không màu chuyển sang màu đỏ, đổi màu methyl da cam thành màu vàng.

6.2. Tác dụng với oxit axit

Khi tác dụng với axit và oxit axit trung bình, yếu thì tùy theo tỉ lệ mol các chất tham gia mà muối thu được có thể là muối axit, muối trung hòa hay cả hai.

Phản ứng với oxit axit: NO₂, SO₂, CO₂...

Ví dụ:

2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

NaOH + SO₂→ NaHSO₃

2NaOH + 2NO₂→ H₂O + NaNO₂ + NaNO₃ (tạo 2 muối )

NaOH + CO₂ → NaHCO₃

2NaOH + CO₂→ Na₂CO₃ + H₂O

3NaOH + P₂O₅ → Na₃PO₄↓ + 3H₂O

NaOH + SiO₂ → Na₂SiO₃

Phản ứng với SiO2 là phản ứng ăn mòn thủy tinh vì thế khi nấu chảy NaOH, người ta dùng các dụng cụ bằng sắt, niken hay bạc mà không dùng thủy tinh để chứa NaOH.

6.3. Tác dụng với axit

Là một bazơ mạnh nên tính chất đặc trưng của NaOH là tác dụng với axit tạo thành muối tan và nước. Phản ứng này còn gọi là phản ứng trung hòa.

Ví dụ:

NaOH + HCl → NaCl+ H₂O

NaOH + HNO₃→ NaNO₃+ H₂O

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

3NaOH + H₃PO₄→ Na₃PO₄ + 3H₂O

2NaOH + H₂CO₃ → Na₂CO₃ + 2H₂O

6.4. Tác dụng với muối

Natri hidroxit tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và bazơ mới.

Điều kiện để có phản ứng xảy ra: Muối tạo thành phải là muối không tan hoặc bazơ tạo thành phải là bazơ không tan.

Ví dụ:

2NaOH + CuSO₄ → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂⏐↓

NaOH + MgSO₄→ Mg(OH)₂ + Na₂SO₄

2NaOH + MgCl₂ → 2NaCl + Mg(OH)₂

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃+ 3NaCl

Cu(NO₃)₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaNO₃

2NaOH + FeSO₄ → Na₂SO₄ + Fe(OH)₂↓ nâu đỏ

6.5. Tác dụng với một số phi kim như Si, C, P, S, Halogen

Si + 2NaOH + H₂O → Na₂SiO₃ + 2H2↑

C + NaOH nóng chảy → 2Na + 2Na₂CO₃ + 3H₂↑

4P trắng + 3NaOH + 3H₂O → PH₃↑ + 3NaH₂PO₂

Cl₂+ 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

3Cl₂ + 6NaOH → NaCl + NaClO₃ + 3H₂O

6.6. Hoà tan một hợp chất của kim loại lưỡng tính Al, Zn, Be Sn Pb

Ví dụ: Al, Al₂O₃, Al(OH)₃

2NaOH + 2Al + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Al₂O₃→ 2NaAlO₂ + H₂O

NaOH + Al(OH)₃→ NaAlO₂ + 2H₂O

Chất được tạo ra trong dung dịch có thể chứa ion Na[Al(OH)₄], hoặc có thể viết

Al(OH)₃ + NaOH → Na[Al(OH)₄]

Tương tự, NaOH có thể tác dụng với kim loại Be, Zn, Sb, Pb, Cr và oxit và hiđroxit tương ứng của chúng.

7. Ứng dụng của NaOH

- Sử dụng trong xử lý nước

Nhờ vào sự cân bằng pH của NaOH, một trong những ứng dụng phổ biến của loại hợp chất này là xử lý nước thải, nước ngầm, làm sạch hồ bơi,…

Nói thêm, ứng dụng đặc biệt chính là gọi NaOH như một loại hóa chất bể bơi. Khi hồ bị ô nhiễm do nhiều tác nhân xung quanh, NaOH sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn phát triển, đem lại nguồn nước sạch. Tuy nhiên, khi khử khuẩn hồ, cần lưu ý lượng NaOH hoà tan vào dựa trên số mét khối nước và độ rộng của bể để tránh gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người sử dụng.

Đặc biệt, NaOH phản ứng với nước rất mạnh nên cần trang bị đồ bảo hộ cẩn thận trong quá trình làm việc.

- Ứng dụng trong chế biến thực phẩm

Ứng dụng của NaOH trong đời sống cũng như ngành chế biến thực phẩm khá phổ biến. Chức năng chính là dùng để bảo quản thực phẩm, giúp chúng giữ được độ tươi ngon, ngăn ngừa các loại nấm mốc và vi trùng sản sinh trong đồ ăn, thức uống.

- Ứng dụng trong sản phẩm gỗ và giấy

Ứng dụng quan trọng nhất của NaOH chính là sản xuất giấy. Hỗn hợp dung dịch Natri Sunfua (Na2S) và NaOH giúp hoà lẫn các chất liệu không muốn có trong gỗ, chỉ còn lại Xenlulozo (C6H12O5) tinh khiết – thành phần chính để sản xuất giấy.

- Ứng dụng trong sản xuất công nghiệp khác

NaOH còn được sử dụng ở rất nhiều lĩnh vực khác như sản xuất sợi nhân tạo, chất nổ, sơn, thuỷ tinh, gốm sứ, nhựa epoxy, ngành dệt (thuốc nhuộm, xử lý vải, giặt tẩy trắng,…), mạ điện, xử lý kim loại,…

8. Bài tập vận dụng

Câu 1. Dãy muối tác dụng với dung dịch axit sunfuric loãng là:

A. Na₂CO₃, Na₂SO₃, NaCl

B. CaCO₃, Na₂SO₃, BaCl₂

C. BaCO₃, BaCl₂, CaCl₂

D. CaCl₂, Na₂CO₃, Cu(NO₃)₂

Lời giải:

Đáp án: B

Câu 2. Kim loại nào sau đây vừa tác dụng với dung dịch HCl vừa tác dụng với NaOH ?

A. Cu

B. Zn

C. Al

D. Ag

Lời giải:

Đáp án: D