Lý thuyết, cách xác định và bài tập về tìm tập xác định của hàm số

Với tài liệu về tìm tập xác định của hàm số bao gồm: lý thuyết và bài tập cũng như những định nghĩa, tính chất, các dạng bài sẽ giúp bạn nắm vững kiến thức và học tốt môn Toán hơn.

 

   

1 131 05/08/2024


Tập xác định của hàm số

1. Phương pháp giải

Tập xác định của hàm số y = f(x) là tập các giá trị của x sao cho biểu thức f(x) có nghĩa

Chú ý: Nếu P(x) là một đa thức thì:

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

2. Bài tập tự luyện

Ví dụ minh họa hoặc bài tập có giải

Ví dụ 1: Tìm tập xác định của các hàm số sau

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Hướng dẫn:

a) ĐKXĐ: x2 + 3x - 4 ≠ 0

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = R\{1; -4}.

b) ĐKXĐ:

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

c) ĐKXĐ: x3 + x2 - 5x - 2 = 0

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

d) ĐKXĐ: (x2 - 1)2 - 2x2 ≠ 0 ⇔ (x2 - √2.x - 1)(x2 + √2.x - 1) ≠ 0

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là:

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Ví dụ 2: Tìm tập xác định của các hàm số sau:

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Hướng dẫn:

a) ĐKXĐ: Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = (1/2; +∞)\{3}.

b) ĐKXĐ: Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = [-2; +∞)\{0;2}.

c) ĐKXĐ:

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = [-5/3; 5/3]\{-1}

d) ĐKXĐ: x2 - 16 > 0 ⇔ |x| > 4

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = (-∞; -4) ∪ (4; +∞).

Ví dụ 3: Cho hàm số: Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án với m là tham số

a) Tìm tập xác định của hàm số theo tham số m.

b) Tìm m để hàm số xác định trên (0; 1)

Hướng dẫn:

a) ĐKXĐ:

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = [m-2; +∞)\{m-1}.

b) Hàm số xác định trên (0; 1) ⇔ (0;1) ⊂ [m - 2; m - 1) ∪ (m - 1; +∞)

Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Vậy m ∈ (-∞; 1] ∪ {2} là giá trị cần tìm.

Ví dụ 4: Cho hàm số Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án với m là tham số.

a) Tìm tập xác định của hàm số khi m = 1.

b) Tìm m để hàm số có tập xác định là [0; +∞)

Hướng dẫn:

ĐKXĐ: Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

a) Khi m = 1 ta có ĐKXĐ: Toán lớp 10 | Chuyên đề: Lý thuyết và Bài tập Toán 10 có đáp án

Suy ra tập xác định của hàm số là D = [(-1)/2; +∞)\{0}.

b) Với 1 - m ≥ (3m - 4)/2 ⇔ m ≤ 6/5, khi đó tập xác định của hàm số là

D = [(3m - 4)/2; +∞)\{1 - m}

Do đó m ≤ 6/5 không thỏa mãn yêu cầu bài toán.

Với m > 6/5 khi đó tập xác định của hàm số là D = [(3m - 4)/2; +∞).

Do đó để hàm số có tập xác định là [0; +∞) thì (3m - 4)/2 = 0 ⇔ m = 4/3 (thỏa mãn)

Vậy m = 4/3 là giá trị cần tìm.

Bài tập tự luyện

Bài 1. Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a) y=x2+5x2+3x4

b) y=2x+3x+1x2+5x+6

Hướng dẫn giải

a) ĐKXĐ: x2 - 3x + 4 ≠ 0 nên x1x4.

Suy ra tập xác định của hàm số là D = ℝ\{1; –4}.

b) ĐKXĐ: (x + 1)(x2 + 5x + 6) ≠ 0 nên x1x2x3.

Suy ra tập xác định của hàm số là D = ℝ\{–1; –2; –3}.

Bài 2. Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a) y=2x2+3x+2x3+x25x2

b) y=x+6x122x2

Hướng dẫn giải

a) ĐKXĐ: x3 + x2 - 5x - 2 ≠ 0 nên x2x3±52

Suy ra tập xác định của hàm số là D=\2;3±52.

b) ĐKXĐ: x122x20

x22x1x2+2x10

x2±72x2±72

Suy ra tập xác định của hàm số là D=\2±72;2±72

Bài 3. Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a) y=x+13x+2

b) y=x+2x+3x24x+4

Hướng dẫn giải

a) ĐKXĐ: 3x + 2 > 0 hay x > 23.

Suy ra tập xác định của hàm số là D = 23;.

b) ĐKXĐ: x+30x24x+4>0 hay x3x2.

Suy ra tập xác định của hàm số là D = ℝ\{2; –3}.

Bài 4. Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a) y=53xx2+4x+3

b) y=x+5x225

Hướng dẫn giải

a) ĐKXĐ: x2+4x+30

x1x3

Suy ra tập xác định của hàm số là D = ℝ\{–1; –3}.

b) ĐKXĐ: x2 - 25 > 0 nên x < –5 hoặc x > 5

Suy ra tập xác định của hàm số là D = (–∞; –5) ∪ (5; +∞).

Bài 5. Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a) y=x+5x+7

b) y=x213x22x+3

Hướng dẫn giải

a) ĐKXĐ: x+50x+70 nên x ≥ -5

Suy ra tập xác định của hàm số là D = [–5; +∞).

b) ĐKXĐ: x22x+30

Hàm số x22x+3>0 x

Suy ra tập xác định của hàm số là ℝ.

Bài 6. Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a) y=x3         khi x1x+2 khi x<1

b) y=1x5   khi x1x5 khi x<1

Bài 7. Cho hàm số y=2x3m+4+xx+m1 với m là tham số.

a) Tìm tập xác định của hàm số khi m = 2.

b) Tìm m để hàm số có tập xác định là [0; +∞).

Bài 8. Tìm m để hàm số y=x2mx+3 xác định trên (0; 3).

Bài 9. Tìm m để hàm số y=xm+1+2xx+2m xác định trên (–1; 3).

Bài 10. Tìm m để hàm số y=xxm+1 xác định trên [0; +∞).

1 131 05/08/2024


Xem thêm các chương trình khác: