Lịch sử là gì? Giá trị của lịch sử?

Lịch sử là gì? Giá trị của lịch sử?

1. Lịch sử là gì?

Lịch sử là toàn bộ những gì đã diễn ra trong quá khứ. Lịch sử loài người là toàn bộ những hoạt động của con người từ khi xuất hiện đến ngày nay, bao gồm cả lịch sử quá trình tương tác của con người với tự nhiên và quá trình con người tương tác với nhau.

Lịch sử là môn khoa học nghiên cứu về quá khứ, đặc biệt là những sự kiện lịch sử có ảnh hưởng đến sự phát triển của loài người.

Hoạt động nghiên cứu lịch sử vô cùng đa dạng bao gồm ghi nhớ, phát hiện, thu thập, tổ chức, trình bày, giải thích và thông tin về các sự kiện xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, không phải mọi sự kiện trong thế giới loài người đều được ghi chép một cách đầy đủ. Các sự kiện xảy ra trước khi được ghi chép được coi là thời tiền sử.

Lịch sử được hiểu theo ba ý chính mà những người cùng chí hướng nhất trí với nhau:

• Quá khứ sự kiện: Sự kiện từ quá khứ đến hiện tại, không thay đổi, cố định trong không gian và thời gian, tuyệt đối và khách quan.
• Ghi lại những sự việc đã xảy ra trong quá khứ: Người ta muốn ghi lại quá khứ, diễn đạt sự kiện bằng lời và giải thích ý nghĩa của sự kiện bằng cách kể lịch sử tương đối và chủ quan của người ghi chép. Sự kiện, hiện tượng đã xảy ra trong quá khứ nhưng đã hoàn toàn chấm dứt cách đây 30 năm.
• Ghi lại các sự kiện trong quá khứ: Cách thức hoặc quy trình ghi lại các sự kiện trong quá khứ cũng là một câu chuyện hiện tại.

2. Đối tượng nghiên cứu của lịch sử?

Đối tượng nghiên cứu lịch sử là quá khứ của loài người đặc biệt là những sự thật siêu việt của nhân loại, bao gồm cả thời kỳ tiền sử và lịch sử, sau khi xuất hiện văn bản.

Mục tiêu chính của nghiên cứu lịch sử không chỉ đơn giản là ghi lại các sự kiện và hành động mà là cố gắng hiểu các tình huống trong quá khứ và bối cảnh cũng như nguyên nhân của chúng, để hiểu rõ hơn về hiện tại.

3. Giá trị của lịch sử

- Lịch sử và hiện tại là một quá trình liên tục có mối quan hệ biện chứng với nhau, hiện tại phải là sự kế thừa và phát triển của quá khứ.

- Lịch sử là kho tàng kinh nghiệm quý báu mà con người hiện đại được thừa hưởng và không còn cần phải đi tìm, chứng minh.

- Lịch sử cho ta biết về văn hóa dân tộc, bản chất nhân loại để chúng ta ghi nhớ và tự hào về lịch sử.

=> Lịch sử có giá trị to lớn trong việc giáo dục thế hệ Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ. Trong suốt chiều dài lịch sử, Việt Nam đã biến đổi từ một quốc gia nghèo, nhỏ bé, luôn bị ngoại xâm tàn phá, nhưng đã kiên quyết chống lại mọi thế lực thù địch để phát triển đất nước như ngày nay. Nếu chúng ta không học toán, chúng ta gặp khó khăn trong các phép tính hàng ngày, nhưng nếu chúng ta không biết cha mẹ và tổ tiên của mình là ai, chúng ta không cảm thấy tự hào về truyền thống lịch sử vẻ vang của đất nước. Lịch sử nâng cao tinh thần của con người, giáo dục con người cần cù, siêng năng, sáng tạo, yêu thương, đoàn kết với gia đình, quê hương.

4. Sự khác nhau giữa lịch sử và tiền sử

Tiêu chí	Lịch sử	Tiền sử
Khái niệm	Lịch sử là môn khoa học nghiên cứu về quá khứ, đặc biệt là những sự kiện lịch sử có ảnh hưởng đến sự phát triển của loài ngoài	Tiền sử là thuật ngữ được sử dụng để chỉ khoảng thời gian không có hồ sơ bằng văn bản tồn tại hoặc thời gian trước khi hệ thống chữ viết được giới thiệu. Hay nói cách khác, thời tiền sử là thời kỳ trước khi hệ thống chữ viết được phát triển.
Nguồn gốc	Lịch sử được tìm hiểu thông qua hồ sơ bằng văn bản	Tiền sử được nghiên cứu thông qua các tác phẩm chạm khắc, hiện vật,…
Thời gian	Lịch sử là được tính từ thời gian các sự kiện của loài được ghi chép bằng chữ viết	Tiền sử là khoảng thời gian trước lịch sử. Hay nói cách khác là khoảng thời gian các sự kiện chưa được ghi chép bằng văn bản và lưu giữ bằng hồ sơ, tài liệu
Các nhà nghiên cứu	Lịch sử được nghiên cứu chủ yếu bởi các nhà sử học	Các nhà nghiên cứu về thời tiền sử được gọi là nhà khảo cổ học hoặc nhà nhân học vật lý thời tiền sử.

5. Sự khác nhau giữa lịch sử và truyền thuyết

Tiêu chí	Lịch sử	Truyền thuyết
Khái niệm	Lịch sử nghiên cứu về các sự kiện có thật trong quá khứ với thời gian không gian nhất định, không thể thay đổi.	Truyền thuyết là các câu chuyện phổ biến thường được coi là đúng, nhưng không được xác thực bằng chứng. Tuy nhiên, chúng có xu hương hợp lý vì sự kiện hoặc địa điểm lịch sử của họ.
Tính chất	Lịch sử là các sự kiện có thật xảy ra trong quá khứ, mang tính chính xác, khách quan.	Truyền thuyết là những câu chuyện hư cấu, không hoàn toàn đúng.
Căn cứ	Lịch sử được xây dựng dựa trên các chất liệu thực tế, có thật.	Truyền thuyết được truyền miệng thông qua những câu chuyện dân gian qua nhiều thế hệ.

Lịch sử và truyền thuyết đều là những câu chuyện được kể lại nhằm mục đích răn dạy, nhắc nhở thế hệ sau nhớ về cội nguồn, nhớ ơn công ơn của thế hệ trước. Bên cạnh đó, chúng còn có ý nghĩa răn đe, giáo dục các bài học kinh nghiệm quý báu về rèn luyện phẩm chất, đạo đức. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học và thực tiễn, chúng ta cần nhìn nhận đúng bản chất của chúng.