Quyết định hành chính là gì? Đặc điểm - Phân loại quyết định hành chính

Như chúng ta đã biết quyết định hành chính có vai trò rất quan trọng và to lớn trong việc quản lý hành chính Nhà nước. Quyết định hành chính như một phương tiện dùng để đưa ra các đường lối chính sách đúng đắn, có giá trị giải pháp lý để giải quyết các vấn đề, các khúc mắc trong lĩnh vực hành chính khi thực hiện việc quản lý Nhà nước của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Việc thực hiện áp dụng quyết định hành chính đã góp phần rất quan trọng trong việc đưa pháp luật vào đời sống để giải quyết từng vụ việc cụ thể. Cùng tìm hiểu kĩ hơn với Vietjack.me nhé!

1 162 15/03/2024


Quyết định hành chính là gì? Đặc điểm - Phân loại quyết định hành chính

1. Quyết định hành chính là gì?

Quyết định hành chính là gì? Đặc điểm - Phân loại quyết định hành chính (ảnh 1)

Quyết định là văn bản quy phạm pháp luật được dùng để ban hành các biện pháp, thể lệ cụ thể nhằm thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, của Nhà nước do cơ quan và cá nhân có thẩm quyền ban hành để giải quyết công việc hàng ngày của tổ chức, cơ quan.

Ví dụ: Quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương và các danh hiệu cao quý cho các đơn vị và cá nhân cụ thể của Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ;hay như các quyết định cấp đất, quyết định thu hồi đất của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh….

Quyết định hành chính là những quyết định được xác lập trong lĩnh vực quản lý hành chính để thể hiện ý chí quyền lực đơn phương của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền , của người có chức vụ , tổ chức và cá nhân được nhà nước trao quyền, được thực hiện trên cơ sở và để thi hành pháp luật, theo trình tự và hình thức do pháp luật quy định hướng tới việc thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính.

Ví dụ về một số quyết định hành chính như : Quyết định tăng lương, quyết định luân chuyển công tác….

2. Đặc điểm của quyết định hành chính

Vì quyết định hành chính vẫn có yếu tố cơ bản của một quyết định nên quyết định hành chính sẽ có những đặc điểm chung của một quyết định như sau:

+ Quyết định hành chính mang tính quyền lực Nhà nước:

Quyền lực Nhà nước được thể hiện thông qua việc các cơ quan Nhà nước ban hành ra các văn bản. Tính quyền lực thể hiện rõ nhất ở nội dung của văn bản mà các cơ quan Nhà nước ban hành ra. Nội dung của quyết định thể hiện rõ tính mệnh lệnh, đảm bảo nội dung của quyết định phải được thi hành kể cả là bằng những biện pháp cưỡng chế của Nhà nước khi cần.

Ngoài mặt nội dung thì tính quyền lực của Nhà nước của quyết định hành chính còn được thể hiện qua hình thức của quyết định. Bởi lẽ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 chỉ có các cơ quan thuộc Nhà nước mới có thẩm quyền ra các quyết định đơn phương để điều chỉnh, bắt buộc các cá nhân tổ chức có liên quan tuân theo mệnh lệnh để thực hiện các mục tiêu, lợi ích chung.

+ Quyết định hành chính mang tính pháp lý:

Tính pháp lý là những lý lẽ, lẽ phải theo pháp luật, giá trị pháp lý của quyết định bắt nguồn từ một sự việc, hiện tượng xã hội. Đây là tính bắt buộc từ các quyết định do Nhà nước ban hành. Khi các quyết định được ban hành sẽ có tác động đến cơ chế điều chỉnh pháp luật, là phương thức được dùng để đưa rá các phương pháp, các hướng giải quyết những trường hợp, những vấn đề cụ thể chưa có cách giải quyết. Cũng từ đó, làm phát sinh những quy phạm pháp luật mới có hiệu lực pháp lý từ thời điểm ban hành, hoặc là thay thế những quyết định cũ đã không còn có hiệu lực, hoặc là sửa đổi bổ sung những quyết định có nội dung tương tự trước đó.

Ngoài hai đặc điểm chung nêu trên thì quyết định hành chính còn có những đặc điểm riêng biệt, chỉ quyết định hành chính mới có như sau:

+ Quyết định hành chính mang tính dưới luật:

Nguồn gốc của quyết định hành chính được xuất phát từ các cơ quan mang tính quyền lực Nhà nước, do vậy khi các chú thể tại các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tiến hành việc soạn thảo, nghiên cứu và ban hành ra các văn bản quyết định hành chính thì các văn bản quyết định hành chính được ban hành này sẽ được coi là các văn bản dưới luật và được tiến hành đưa ra thực hiện nhằm thực thi các quy định pháp luật.

+ Quyết định hành chính được ban hành bởi nhiều chủ thể

Thông thường các chủ thể trong cơ quan Nhà nước có thẩm quyền được ban hành các quyết định hành chính là các chủ thể tại các đơn vị hành chính các cấp trung ương, địa phương… các chủ thể có thẩm quyền chung cũng như thẩm quyền riêng về vấn đề, nội dung mà quyết định hành chính được ban hành.

+ Quyết định hành chính có nhiều nội dung và mục đích phong phú, đa dạng

Đặc điểm này của quyết định hành chính xuất phát từ chính những đặc điểm thực tế mà các quyết định hành chính quản lý. Đó là các vấn đề trong xã hội, trong việc quản lý, điều khiển các vấn đề xã hội. Không chỉ phong phú về mặt nội dung mà các quyết định hành chính còn đa dạng cả về mặt hình thức. Các quyết định hành chính có những loại hình thức tiêu biểu như: nghị quyết, nghị định, quyết định, thông tư, chỉ định, công văn….

Quyết định hành chính là gì? Đặc điểm - Phân loại quyết định hành chính (ảnh 1)

3. Phân loại quyết định hành chính

Việc phân loại quyết định hành chính là một việc vô cùng quan trọng trong quá trình quản lý và điều hành hệ thống pháp luật hành chính của Nhà nước Việt Nam. Việc phân loại sẽ giúp cho các chủ thể ban hành quyết định hành chính cũng như các chủ thể, đơn vị tổ chức, cá nhân áp dụng thực hiện sẽ không gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực thi các quyết định hành chính này.

Cũng chính vì quyết định hành chính có nhiều đặc điểm tính chất nên việc phân loại các quyết định hành chính cũng sẽ phải căn cứ vào các đặc điểm tính chất này của quyết định hành chính.

+ Căn cứ và tính chất pháp lý thì quyết định hành chính được chia làm ba loại đó là:

Thứ nhất quyết định hành chính chủ đạo

Thứ hai quyết định hành chính quy phạm

Thứ ba quyết định hành chính cá biệt.

+ Căn cứ vào chủ thể có thẩm quyền ban hành quyết định thì quyết định hành chính được ban hành thành năm loại quyết định hành chính như sau:

Thứ nhất quyết định hành chính của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành ;

Thứ hai quyết định hành chính của các bộ và cơ quan ngang bộ thuộc thẩm quyền của các bộ và cơ quan ngang bộ ban hành;

Thứ ba quyết định hành chính của Ủy ban nhân dân do Ủy ban nhân dân các cấp ban hành;

Thứ tư quyết định hành chính của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân do các cơ quan chuyên môn tại Ủy ban nhân dân ban hành;

Thứ năm quyết định hành chính liên tịch.

1 162 15/03/2024