Điểm khuyến khích là gì? Quy định về cộng điểm khuyến khích, điểm ưu tiên trong xét công nhận tốt nghiệp THPT năm 2024

Điểm khuyến khích là gì? Quy định về cộng điểm khuyến khích, điểm ưu tiên trong xét công nhận tốt nghiệp THPT năm 2024

I. Điểm khuyến khích là gì?

Điểm khuyến khích là điểm dành cho những bạn thí sinh có tham gia các cuộc thi và hoạt động rèn luyện theo quy định của Bộ Giáo dục tổ chức phân theo diện tốt nghiệp, đạt được thành tích nổi bật. Cộng điểm khuyến khích được cộng áp dụng cho các cá nhân hoặc tổ chức đạt được thành tích cao trong các kỳ thi văn hóa, thi thể dục thể thao… do Bộ Giáo dục hoặc ban ngành chuyên môn tổ chức. Tùy vào diện tốt nghiệp khác nhau mà số lượng điểm khuyến khích cũng sẽ khác nhau. Nếu như thí sinh đồng thời có nhiều loại giấy chứng nhận để được cộng điểm khuyến khích theo quy định thì cũng chỉ được hưởng mức điểm cộng thêm nhiều nhất là 4,0 điểm.

II. Điểm ưu tiên là gì?

Điểm ưu tiên được hiểu là mức điểm mà được nhà nước ưu ái dành cho các đối tượng học sinh đặc biệt thuộc những khu vực được quy định. Điểm ưu tiên là số điểm được cộng thêm vào số điểm thi thực tế mà thí sinh đã đạt được trong kỳ thi trung học phổ thông quốc gia. Không phải học sinh nào cũng được cộng điểm ưu tiên mà chỉ những trường hợp đặc biệt theo quy định mới được cộng điểm. Nhờ điểm ưu tiên này mà nhiều học sinh đã đỗ tố nghiệp cấp ba và đỗ vào các trường đại học, cao đẳng trên toàn quốc.

II. Quy định về mức điểm khuyến khích và điểm ưu tiên trong xét công nhận tốt nghiệp THPT năm 2024

1. Quy định về mức điểm khuyến khích

Những quy định về cách tính điểm khuyến khích được quy định tại Điều 40 Thông tư 15/2020/TT-BGDĐT:

Người học tham gia các cuộc thi và các hoạt động dưới đây được cộng điểm khuyến khích để xét công nhận tốt nghiệp THPT đối với giải cá nhân. Đối với giải đồng đội chỉ cộng điểm đối với giải quốc gia; số lượng cầu thủ, vận động viên, diễn viên của giải đồng đội theo quy định cụ thể của Ban Tổ chức từng giải; mức điểm khuyến khích được cộng cho các cá nhân trong giải đồng đội được thực hiện như đối với giải cá nhân quy định tại điểm này. Những người học đoạt nhiều giải khác nhau trong nhiều cuộc thi chỉ được hưởng một mức cộng điểm của loại giải cao nhất:

- Được cộng 1,0 điểm:

+ Giải cá nhân trong kỳ thi chọn học sinh giỏi các môn văn hóa lớp 12: giải ba cấp tỉnh.

+ Giải cá nhân và đồng đội trong các kỳ thi thí nghiệm thực hành môn Vật lí, Hoá học, Sinh học; thi văn nghệ; thể dục thể thao; hội thao giáo dục quốc phòng; cuộc thi khoa học kỹ thuật; viết thư quốc tế do ngành Giáo dục phối hợp với các ngành chuyên môn từ cấp tỉnh trở lên tổ chức ở cấp THPT: giải ba cấp tỉnh hoặc Huy chương Đồng đối với cá nhân.

- Được cộng 1,5 điểm:

+ Giải cá nhân trong kỳ thi chọn học sinh giỏi các môn văn hóa lớp 12: giải khuyến khích trong kỳ thi quốc gia hoặc giải nhì cấp tỉnh

+ Giải cá nhân và đồng đội trong các kỳ thi thí nghiệm thực hành môn Vật lí, Hoá học, Sinh học; thi văn nghệ; thể dục thể thao; hội thao giáo dục quốc phòng; cuộc thi khoa học kỹ thuật; viết thư quốc tế do ngành Giáo dục phối hợp với các ngành chuyên môn từ cấp tỉnh trở lên tổ chức ở cấp THPT: giải khuyến khích quốc gia hoặc giải tư cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia hoặc giải nhì cấp tỉnh hoặc Huy chương Bạc đối với cá nhân.

- Được cộng 2,0 điểm:

+ Giải cá nhân trong kỳ thi chọn học sinh giỏi các môn văn hóa lớp 12: Đoạt giải nhất, nhì, ba trong kỳ thi quốc gia hoặc giải nhất cấp tỉnh.

+ Giải cá nhân và đồng đội trong các kỳ thi thí nghiệm thực hành môn Vật lí, Hoá học, Sinh học; thi văn nghệ; thể dục thể thao; hội thao giáo dục quốc phòng; cuộc thi khoa học kỹ thuật; viết thư quốc tế do ngành Giáo dục phối hợp với các ngành chuyên môn từ cấp tỉnh trở lên tổ chức ở cấp THPT: Đoạt giải nhất, nhì, ba quốc gia hoặc giải nhất cấp tỉnh hoặc Huy chương Vàng

Học sinh Giáo dục THPT, học viên GDTX trong diện xếp loại hạnh kiểm, học viên GDTX tham gia học đồng thời chương trình trung cấp kết hợp với chương trình văn hóa theo chương trình GDTX cấp THPT có Giấy chứng nhận nghề, Bằng tốt nghiệp trung cấp do sở GDĐT, các cơ sở giáo dục đào tạo và dạy nghề, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cấp trong thời gian học THPT được cộng điểm khuyến khích căn cứ vào xếp loại gửi trong Giấy chứng nhận nghề, Bằng tốt nghiệp trung cấp. Điểm khuyến khích quy định tại Đều này được bảo lưu trong toàn cấp học và được cộng vào điểm bài thi để xét công nhận tốt nghiệp THPT cho thí sinh:

- Được cộng 1,0 điểm: Loại trung bình; Học viên GDTX có chứng chỉ ngoại ngữ hoặc tin học được cấp theo quy định của Bộ GDĐT trong thời gian học cấp THPT được cộng 1,0 điểm với mỗi loại chứng chỉ

- Được cộng 1,5 điểm: Loại khá đối với Giấy chứng nhận nghề, loại khá và trung bình khá đối với Bằng tốt nghiệp trung cấp

- Được cộng 2,0 điểm: Loại giỏi đối với Giấy chứng nhận nghề, loại xuất sắc và giỏi đối với Bằng tốt nghiệp trung cấp

- Nếu thí sinh đồng thời có nhiều loại giấy chứng nhận để được cộng điểm khuyến khích theo quy định tại Điều này cũng chỉ được hưởng mức điểm cộng thêm nhiều nhất là 4,0 điểm.

 2. Quy định mức điểm ưu tiên

Thí sinh học liên tục và tốt nghiệp trung học phổ thông tại khu vực nào thì được cộng điểm ưu tiên ở khu vực đó theo quy định

Trong ba năm học cấp ba nêu chuyển trường thì thời gian học ở khu vực nào lâu hơn sẽ được cộng điểm ưu tiên theo khu vực đó.

Nếu học sinh mỗi năm học ở một trường học thuộc các khu vực có mức ưu tiên khác nhau hoặc nửa thời gian học ở trường này, nửa thời gian học ở trường học kia thì tốt nghiệp ở khu vực nào sẽ được cộng điểm ưu tiên theo khu vực đó

Trường hợp hưởng ưu tiên theo khu vực dựa theo đúng hộ khẩu:

- Học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú

- Học sinh các trường, lớp dự bị đại học

- Học sinh có hộ khẩu thường trú trên 18 tháng tại:

+ Các xã thuộc khu vực III và các xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi dựa theo văn bản chi tiết mà pháp luật đã quy định

+ Các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo và ở các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới cũng như các xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135

+ Các thôn, các xã đặc biệt khó khăn tại các địa bàn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ nếu học trung học phổ thông hoặc trung cấp tại khu vực thuộc những huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh mà có ít nhất một trong các xã thuộc diện đặc biệt khó khăn

- Người dự thi là quân nhân, sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân được cử đi dự thi.

+ Thí sinh đã đóng quân từ 18 tháng trở lên tại khu vực nào thì sẽ được hưởng ưu tiên theo khu vực mà mình đã đóng quân đó hoặc theo hộ khẩu thường trú trước khi nhập ngũ, còn tùy theo khu vực nào có mức ưu tiên cao hơn

+ Nếu thí sinh đóng quân từ 18 tháng trở lên tại các khu vực có mức ưu tiên khác nhau thì hưởng ưu tiên theo khu vực đóng quân có thời gian dài hơn

+ Thí sinh đóng quân dưới 18 tháng thì hưởng ưu tiên khu vực theo hộ khẩu thường trú của mình trước khi nhập ngũ

Khu vực 1: (KV1): Được cộng 0,75 điểm: khu vực bao gồm các xã và thị trấn thuộc các vùng dân tộc và miền núi, vùng sâu, vùng xa, các vùng hải đảo theo quy định của pháp luật hoặc tại các địa phương có điều kiện kinh tế thuộc trường hợp đặc biệt khó khăn. Những địa phương này đã được nêu rõ ràng trong văn bản quy định của Nhà nước

Khu vực 2: (KV2 - NT) nông thôn: được cộng 0,5 điểm: bao gồm các địa phương không thuộc ở KV1, KV2, KV3

Khu vực 2: (KV2): được cộng 0,25 điểm: bao gồm các thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh, các thị xã và huyện ngoại thành của thành phố trực thuộc trung ương (trừ các địa phương đã thuộc vào KV1)

Khu vực 3: (KV3): Không được cộng điểm: đó là các quận nội thành của thành phố trực thuộc trung ương

à Căn cứ từ các quy định nêu trên thì:

- Nhóm ưu tiên 1: được cộng 2 điểm

- Nhóm ưu tiên 2: được cộng 1 điểm

- Khu vực 1: được cộng 0,75 điểm

- Khu vực 2: được cộng 0,25 điểm

- Khu vực 2 - NT: được cộng 0,5 điểm

IV. Phân biệt giữa điểm ưu tiên và điểm khuyến khích tốt nghiệp THPT 2024

Điểm khuyến khích và điểm ưu tiên là hai khái niệm khác nhau và được sử dụng với mục đích khác nhau trong kỳ thi THPT Quốc gia.

Điểm khuyến khích được cộng thêm vào điểm thi của thí sinh dựa trên các thành tích đặc biệt của thí sinh như giải thưởng quốc gia, khu vực, quốc tế trong lĩnh vực học thuật, nghiên cứu khoa học, văn hóa, thể thao, hoạt động xã hội. Điểm khuyến khích chỉ có giá trị trong việc xét tuyến vào một số trường đại học, cao đẳng và các chương trình đào tạo đặc biệt.

Điểm ưu tiên được sử dụng để ưu tiên cho các thi sinh trong một số trường hợp đặc biệt, nhằm giúp cho các thí sinh có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách, vùng sâu, vùng xa, học sinh có thành tích đặc biệt, vượt khó trong học tập học sinh bị khuyết tật... có cơ hội được tiếp cận với giáo dục và tạo điều kiện cho các em có thể phát triển tốt hơn. Điểm ưu tiên được tính dựa trên điểm thi của thí sinh và một số yếu tố khác như điểm khối thi, khu vực, đối tượng ưu tiên của từng trường và từng năm. Các thí sinh đạt được điểm ưu tiên sẽ được ưu tiên xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng trong khu vực mà mình đăng ký.

V. Lợi ích và hạn chế của việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích trong hệ thống giáo dục

Cách mà việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích trong hệ thống giáo dục có thể có lợi ích và hạn chế như sau:

Lợi ích của việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích:

1. Khuyến khích động lực học tập: Việc cộng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích sẽ tạo ra sự khích lệ và động lực cho học sinh trong quá trình học tập. Điều này đồng nghĩa với việc họ sẽ cố gắng hơn để đạt được các thành tích tốt hơn và có cơ hội nhận thêm điểm.

2. Đảm bảo sự công bằng: Việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích có thể giúp cân nhắc đến những điểm mạnh và nỗ lực của học sinh ngoài những thành tích học tập chung. Điều này giúp đảm bảo một sự công bằng hơn trong đánh giá và xét tuyển học sinh.

3. Tạo ra động lực cạnh tranh lành mạnh: Việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích cũng tạo ra một tình hình cạnh tranh lành mạnh giữa các học sinh. Điều này có thể thúc đẩy những học sinh có năng lực và nỗ lực nhiều hơn để vươn lên và đạt được thành tích cao hơn.

Tuy nhiên, việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích cũng có một số hạn chế:

1. Gây thiệt thòi cho những học sinh không được hưởng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích: Việc áp dụng các hình thức này có thể khiến những học sinh không được ưu tiên hoặc khuyến khích cảm thấy bị thiệt thòi, dẫn đến mất lòng tin vào công bằng và công tâm trong hệ thống giáo dục.

2. Xoáy sâu sự cạnh tranh: Khi nặng tay áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích, có thể dẫn đến một tình hình cạnh tranh khốc liệt giữa các học sinh. Điều này có thể gây áp lực không cần thiết và gây stress cho học sinh.

3. Khó khăn trong việc đánh giá công bằng: Việc xác định việc ưu tiên và khuyến khích cần có tiêu chí rõ ràng và được đánh giá công bằng để tránh bất công và sự thiên vị trong quá trình xét tuyển.

Tóm lại, việc áp dụng điểm ưu tiên và điểm khuyến khích trong hệ thống giáo dục có những lợi ích và hạn chế riêng. Quan trọng là phải cân nhắc và thảo luận kỹ trước khi áp dụng để đảm bảo công bằng và tạo động lực cho học sinh một cách hiệu quả.

VI. Một số câu hỏi liên quan

1. Điểm khuyến khích có phải điểm nghề không?

Hiện nay, hai khái niệm điểm khuyến khích là gì và điểm nghề là gì vẫn còn làm cho nhiều người bối rối. Cụ thể, điểm nghề chính là điểm khuyến khích. Nhưng điểm khuyến khích không chỉ là điểm nghề, mà còn là điểm cộng do có giải thưởng học sinh giỏi quốc gia, viết thư quốc tế, hội thao…

Theo Điều 40 Thông tư 15/2020/TT-BGDĐT, học sinh đang theo học THPT hoặc GDTX có Giấy chứng nhận nghề trong thời gian học THPT sẽ được cộng điểm khuyến khích tùy theo xếp loại của của Bằng.

2. Xét học bạ tuyển sinh có được cộng điểm không?

Tùy thuộc vào phương thức tuyển sinh của mỗi trường, mà thí sinh có được cộng điểm ưu tiên khu vực khi xét tuyển bằng học bạ hay không. Thí sinh cần tham khảo phương án tuyển sinh của trường mà thí sinh muốn đăng ký để nắm cũng như hiểu được chính xác hình thức vá quy trình xét tuyển. Một số cách xét phổ biến như:

- Xét tổng = điểm trung bình cả năm lớp 12

- Xét tuyển 5 học kỳ: Điểm sử dụng để xét tuyển bao gồm điểm của hai học kỳ lớp 10, 2 học kỳ lớp 11 và điểm học kỳ 1 lớp 12.

- Xét tuyển 6 học kỳ: Sử dụng điểm tổng kết của cả 6 học kỳ từ lớp 10 – 12 để xét tuyển thí sinh.

3. Có được cộng điểm khuyến khích vào điểm đại học không?

Điểm khuyến khích sẽ không được cộng vào điểm tuyển sinh đại học. Tuy vậy, điểm khuyến khích có thể được cộng vào điểm xét tốt nghiệp THPT.

4. Các tổ chức hoặc cuộc thi nào được công nhận để tính điểm khuyến khích?

Để tìm hiểu về các tổ chức hoặc cuộc thi được công nhận để tính điểm khuyến khích, bạn có thể thực hiện các bước sau:

Bước 1: Truy cập vào trang web của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam (https://moet.gov.vn/)

Bước 2: Tìm kiếm thông tin về điểm khuyến khích trong mục liên quan đến giáo dục và đào tạo.

Bước 3: Khám phá các thông tin về các tổ chức hoặc cuộc thi được công nhận để tính điểm khuyến khích. Thông thường, các cuộc thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hoặc công nhận sẽ được liệt kê trong các thông báo, nghị định hoặc văn bản chính thức của Bộ.

Bước 4: Đọc kỹ các thông tin về các cuộc thi này, bao gồm cách tính điểm khuyến khích, quyền lợi và tiêu chí tham gia.

Bước 5: Nếu cần, liên hệ trực tiếp với Ban giám hiệu hoặc phòng tư vấn của trường hoặc các cơ quan liên quan để được tư vấn và cung cấp thông tin chi tiết về các tổ chức hoặc cuộc thi được công nhận để tính điểm khuyến khích.

Lưu ý rằng thông tin về các tổ chức hoặc cuộc thi được công nhận để tính điểm khuyến khích có thể thay đổi theo thời gian và các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Do đó, nên thường xuyên kiểm tra và cập nhật thông tin mới nhất từ các nguồn chính thức.

5. Thủ tục đăng ký vào các cuộc thi tính điểm khuyến khích như thế nào?

Quy trình tham gia vào các cuộc thi tính điểm khuyến khích có các bước sau:

Bước 1: Tìm hiểu về các cuộc thi: Đầu tiên, bạn cần tìm hiểu và đăng ký tham gia vào các cuộc thi tính điểm khuyến khích. Các cuộc thi này thường do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, vì vậy bạn có thể tìm thông tin về các cuộc thi trên trang web chính thức của Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc các trang thông tin giáo dục uy tín.

Bước 2: Đăng ký tham gia: Sau khi tìm hiểu được các cuộc thi, bạn cần đăng ký tham gia bằng cách điền đầy đủ thông tin cá nhân vào mẫu đăng ký được cung cấp. Thông tin đăng ký bao gồm tên, ngày sinh, trường học, lớp học, và các thông tin liên quan khác.

Bước 3: Chuẩn bị cho cuộc thi: Trước khi tham gia vào cuộc thi, bạn cần chuẩn bị tư duy và kiến thức cần thiết. Hãy tìm hiểu về các khái niệm, kiến thức và kỹ năng cần thiết để thành công trong cuộc thi. Đọc và ôn tập các tài liệu tham khảo, làm bài tập và ôn tập kiến thức liên quan.

Bước 4: Tham gia cuộc thi: Đến ngày cuộc thi diễn ra, bạn cần có sự chuẩn bị tinh thần và tập trung cao độ để tham gia vào cuộc thi. Tham gia vào các bài thi theo quy định của cuộc thi và làm hết khả năng của mình.

Bước 5: Đánh giá và tính điểm: Sau khi cuộc thi kết thúc, ban tổ chức sẽ tiến hành đánh giá và tính điểm dựa trên kết quả mà các thí sinh đã đạt được. Các điểm này sẽ được tính vào điểm khuyến khích.

Bước 6: Cập nhật điểm khuyến khích: Các điểm khuyến khích sẽ được cộng thêm vào điểm xét tốt nghiệp THPT của bạn. Điểm khuyến khích có thể giúp bạn nâng cao tổng điểm và tăng cơ hội được nhận học bổng hoặc xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng.

Đó là quy trình đăng ký và tham gia vào các cuộc thi tính điểm khuyến khích. Hy vọng thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình này.

VII. Có những biện pháp gì để đảm bảo tính công bằng và đúng đắn khi tính toán điểm ưu tiên và điểm khuyến khích trong hệ thống giáo dục?

Để đảm bảo tính công bằng và đúng đắn khi tính toán điểm ưu tiên và điểm khuyến khích trong hệ thống giáo dục, có một số biện pháp sau đây:

1. Quy định rõ ràng và minh bạch về tiêu chí xét điểm ưu tiên và điểm khuyến khích. Các tiêu chí này nên được công bố công khai và các nguyên tắc xét điểm phải được đưa ra một cách rõ ràng, cụ thể.

2. Đảm bảo quyền lợi và cơ hội công bằng cho tất cả học sinh. Điều này áp dụng cho tất cả học sinh bằng cách xác định các tiêu chí công bằng và minh bạch, không phân biệt đối xử dựa trên giới tính, tôn giáo, dân tộc hay địa phương.

3. Tăng cường giám sát và kiểm tra quy trình xét điểm. Có cơ chế kiểm tra rõ ràng, độc lập và không thiên vị để đảm bảo tính minh bạch và công bằng của quy trình xét điểm.

4. Đào tạo và nâng cao năng lực cho những người tham gia quy trình xét điểm. Điều này giúp đảm bảo những người tham gia quy trình có đầy đủ kiến thức và năng lực để thực hiện công việc của mình một cách chính xác và công bằng.

5. Xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin liên quan đến công tác xét điểm. Việc lưu trữ và quản lý thông tin liên quan đến quá trình xét điểm sẽ giúp giảm thiểu các sai sót và tranh chấp có thể xảy ra trong quá trình tính toán điểm.

6. Thu thập phản hồi và ý kiến từ các bên liên quan. Việc lắng nghe ý kiến của học sinh, phụ huynh, giáo viên và cộng đồng sẽ giúp cải thiện quy trình xét điểm và đảm bảo tính chính xác và công bằng trong việc tính toán điểm ưu tiên và điểm khuyến khích.

Tổng kết lại, để đảm bảo tính công bằng và đúng đắn khi tính toán điểm ưu tiên và điểm khuyến khích trong hệ thống giáo dục, cần có quy định rõ ràng, công bằng và minh bạch, kiểm tra và giám sát quy trình, đào tạo người tham gia, xây dựng cơ sở dữ liệu và thu thập phản hồi từ các bên liên quan.