Trình độ văn hóa là gì? Hướng dẫn ghi trình độ văn hóa chuẩn quy định [cập nhật mới nhất 2024]

Trình độ văn hóa là gì? Hướng dẫn ghi trình độ văn hóa chuẩn quy định [cập nhật mới nhất 2024]

I. Trình độ văn hóa là gì?

1. Khái niệm trình độ văn hóa

Trình độ văn hóa là mục bắt buộc phải ghi trong sơ yếu lý lịch học sinh, sinh viên hoặc khi đi xin việc làm...Hiện tại, Trình độ văn hóa hiểu theo rất nhiều nghĩa, nó có thể là trình độ học vấn riêng của mỗi người thông qua các cấp đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc gia hay trình độ văn hóa trên giấy, sơ yếu lý lịch ở một số địa phương, những người đã được đào tạo ở các cấp độ cao đẳng, đại học hoặc trung cấp. Trình độ đó có thể là 12/12, 7/12 hoặc tùy theo lớp mà bạn đã theo học.

Căn cứ tại khoản 2 Điều 6 Luật Giáo dục 2019 có đề cập đến các cấp học, trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm:

- Giáo dục mầm non gồm giáo dục nhà trẻ và giáo dục mẫu giáo;

- Giáo dục phổ thông gồm giáo dục tiểu học, giáo dục trung học cơ sở và giáo dục trung học phổ thông;

- Giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác;

- Giáo dục đại học đào tạo trình độ đại học, trình độ thạc sĩ và trình độ tiến sĩ.

Tại hướng dẫn khai Sơ yếu lý lịch viên chức theo mẫu HS02-VC/BNV ban hành kèm theo Thông tư 07/2019/TT-BNV có đề cập về việc khai trình độ giáo dục phổ thông như sau:

- Trình độ giáo dục phổ thông: ghi đã tốt nghiệp lớp mấy, thuộc hệ đào tạo phổ thông nào. Trình độ giáo dục phổ thông ở đây chính là trình độ văn hóa mà chúng ta đang muốn tìm hiểu. Như vậy, trình độ văn hóa được dùng để chỉ cấp độ học tập theo các bậc học phổ thông (thường được được thể hiện trong mẫu Sơ yếu lý lịch, bìa hồ sơ xin việc)

Ngoài trình độ văn hóa thì còn có thêm thuật ngữ khá quen thuộc là trình độ học vấn và trình độ chuyên môn. Về trình độ chuyên môn: thường được hiểu là trình độ chuyên môn cao nhất được đào tạo, bồi dưỡng tại thời điểm kê khai như: Tiến sĩ khoa học, Tiến sĩ, Thạc sĩ, cử nhân, kỹ sư, cao đẳng, trung cấp, sơ cấp... thuộc chuyên ngành đào tạo nào.

Bên cạnh đó, trình độ văn hóa còn thể hiện được trình độ phát triển vật chất, trình độ phát triển tinh thần của bản thân cá nhân, của các nhóm người, hay là toàn xã hội. Ngoài ra, người viết sơ yếu lý lịch có thể ghi trình độ văn hóa và trình độ chuyên môn được công nhận là Đại học Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội; Đại học Luật Hà Nội.

Tuy nhiên có một nghịch lý rằng: Người có trình độ học vấn cao chưa hẳn đã có trình độ văn hóa cao. Một số ít những người đó còn bị coi là thiếu văn hóa, văn hóa kém và ngược lại. Chính vì lẽ đó, nhiều người lầm tưởng trình độ văn hóa và trình độ học vấn là tương đương nhau, nhưng bản chất chúng khác nhau. Trình độ văn hóa thậm chí còn chỉ mức đo lường về trình độ học vấn, giả sử nếu chúng ta tiếp xúc với một người biết cách ăn nói, ngoan ngoãn, lễ phép, biết đối nhân xử thế và ý thức tốt thì ai cũng nghĩ rằng một người trình độ học vấn tốt mới có thể có những tính cách đó (nhưng chỉ tương đối), ngược lại, với những người có ứng xử kém, không tôn trọng người khác thì chúng ta có quan tâm học vấn của họ đâu, chỉ biết rằng cách ứng xử của họ đã không làm hài lòng người khác nên họ cũng không quan tâm trình độ học vấn của người đó đến đâu. Tóm lại, chúng ta thông thường sẽ dựa vào trình độ văn hóa để đánh giá trình độ học vấn, trình độ văn hóa cũng thể hiện phần nào thông qua bằng cấp, chứng chỉ mà mỗi cá nhân đã đạt được, ví dụ tham gia các chương trình thiện nguyện, hiến máu.....

Nói chung, chúng đều là những thông tin cá nhân quan trọng cần phải có trong sơ yếu lý lịch, đơn xin việc, giấy tờ khai thông tin. Nó giúp người đọc nắm được trình độ giáo dục của cá nhân nào để để ra các quyết định như tuyển dụng, xác định mức lương, cấp học bổng, đào tạo và nâng cao bậc học,…..

2. Phân biệt trình độ văn hóa với trình độ học vấn

Bên cạnh việc hiểu trình độ văn hóa là gì bạn cũng cần phân biệt rõ giữa trình độ văn hóa với trình độ học vấn. So với trình độ văn hóa thì trình độ học vấn là thước đo chỉ mức độ học tập của mỗi người trong ghế nhà trường. Các cấp bậc được làm thước đo tiêu chuẩn tại Việt Nam như: tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, trung cấp, cao đẳng, đại học. Hay nói một cách khác thì trình độ học vấn là trình độ học tập cao nhất mà người đó được học, được đào tạo…

Tuy nhiên, trình độ văn hóa lại được xét dựa trên quá trình mà người đó đào tạo. Thêm vào đó nó còn có thể liên quan đến các cách sống, cách giao tiếp cũng như trình độ phát triển của mỗi địa bàn. Mặc dù vậy nhưng trong một số trường hợp thuộc về cá nhân người ta vẫn hiểu trình độ văn hóa chính là trình độ học vấn.

 II. Trình độ văn hóa có vai trò như thế nào?

Thông qua khái niệm trên có thể thấy, trình độ văn hóa giữ vai trò quan trọng trong đời sống cũng như trong công việc và học tập. Người có trình độ văn hóa, ứng xử tốt sẽ được lòng mọi người, nó cũng sẽ là tiền đề phát triển trong công việc sau này.

Trình độ văn hóa là thông tin bắt buộc trong CV xin việc gửi đến nhà tuyển dụng, dựa vào thông tin này, nhà tuyển dụng mới nắm bắt được ứng viên của mình. Trình độ văn hóa càng cao thì càng dễ ứng tuyển ngoài ra còn ảnh hưởng đến lương của ứng viên sau nàyrị của ứng viên khi được tuyến dụng vào trong doanh nghiệp. Trình độ văn hóa còn giúp cho nhà tuyển dụng biết được mình đã trải qua những cấp đào tạo nào và có được những kiến thức chuyên môn gì để đưa ứng viên vào vị trị phù hợp.

Nếu một người có trình độ văn hóa tốt thì đương nhiên cách ứng xử của học cũng sẽ tốt thông qua các cuộc trò chuyện, làm việc, hay tiếp xúc trong trường hợp nào đó. Trình độ văn hóa cũng là cơ sở quan trọng để nâng cao năng lực, kỹ năng làm việc của người lao động. Mặt khác, trình độ văn hóa được cung cấp qua hệ thống giáo dục và thể hiện qua mặt bằng của dân cư.

Tóm lại, trình độ văn hóa tốt sẽ mang lại những lợi ích sau:

- Trình độ văn hóa giúp thể hiện một phần năng lực của bạn và giúp bạn có thêm tự tin cũng như nhận được sự đánh giá cao của mọi người hơn.

- Người có trình độ văn hóa cao sẽ nhận được nhiều các cơ hội việc làm tốt hơn với mức thu nhập cao và điều kiện làm việc tốt cũng như môi trường sống tốt hơn.

- Trình độ văn hóa cũng mang ý nghĩa quan trọng để nhà tuyển dụng lựa chọn nhân tài cho công ty một cách chính xác, tránh lãng phí những nhân lực tiềm năng của đất nước

Từ những ý nghĩa mà trình độ văn hóa mang lại giúp chúng ta có thể hiểu rõ được tầm quan trọng của nó. Do đó dù là làm bất kỳ một công việc nào đi nữa thì chúng vẫn cần đến trình độ văn hóa bởi nó là những điều căn bản hỗ trợ công việc và thành công sau này cho bạn. Trình độ văn hóa của công dân tốt thì đất nước sẽ tốt, mang lại cái nhìn tốt từ nước bạn và ngầm giúp nước nhà giàu mạnh lên từ đó.

III. Hướng dẫn ghi trình độ văn hóa trên sơ yếu lí lịch

Chắc chúng ta cũng biết được khái niệm cũng như tầm quan trọng của trình độ văn hóa, vậy ghi trình độ văn hóa như thế nào mới thể hiện tố chất tốt nhất của mình: Khi ghi phần trình độ văn hóa trong sơ yếu lý lịch thì cần ghi theo cấp độ học được tính theo cấp độ từ tiểu học đến trung học phổ thông.

- Nếu học các chương trình bổ túc văn hóa thì cần ghi rõ chương trình bổ túc văn hóa đã từng học.

- Tốt nghiệp trung học cơ sở, học hết lớp 9 thì ghi trình độ văn hoá 9/12

- Tốt nghiệp trung học phổ thông, học hết lớp 12 thì ghi trình độ văn hoá 12/12.

- Nếu đang học Đại học hoặc học xong lớp đại học thì vẫn chỉ ghi 12/12, trường hợp ghi trình độ văn hoá là “đại học” là không đúng. Theo như Thông tư liên tịch 02/2013/TTLT-BLĐTBXH-BCA-VKSNDTC-TANDTC, trình độ văn hóa chỉ có các cấp độ sau: “Mù chữ” – “Tiểu học” – “Trung học cơ sở”- “Trung học phổ thông” và không có " Đại học" " Cao đăng". Vì vậy, bạn phải ghi là trình độ 12/12 hoặc 10/10 như phần hướng dẫn ở phía trên

à Trình độ văn hóa 12/12 là trình độ văn hóa cao nhất (trước kia trình độ văn hóa là 10/10). Điều đồng nghĩa với việc ngay cả khi bạn tốt nghiệp Trung cấp, Cao đẳng, Đại học, ,… thì thông tin về Trình độ văn hóa khi viết trong hồ sơ, giấy tờ vẫn là 12/12.

- Trường hợp cử nhân kinh tế, Thạc sĩ Luật, Tiến sĩ Xã hội học,… thì sẽ được ghi tại mục trình độ chuyên môn. Mục này cũng thường có sẵn trong sơ yếu lý lịch và các loại giấy tờ thông tin cá nhân khác.

IV. Cách tìm những ứng viên có trình độ văn hóa phù hợp nhất với nhà tuyển dụng

1. Giới thiệu cho ứng viên về văn hóa doanh nghiệp

Để có thể lựa chọn được ứng viên phù hợp với công ty thông thường nhà tuyển dụng cần phải tích hợp giữa khía cạnh tuyển dụng với truyền đạt và giới thiệu về văn hóa công ty. Nó có thể là môi trường làm việc, tác phong cũng như thái độ khi làm việc của nhân viên. Các ứng viên sẽ dựa vào những thông điệp này tưởng tượng ra văn hóa của công ty, và quyết định xem đó liệu có đúng là môi trường mà họ đang tìm kiếm hay không? Điều này được xem là khá quan trọng bởi nó giúp không làm đánh mất thời gian của đôi bên cũng như giúp công việc sau này được diễn ra thuận lợi hơn.

2. Sử dụng câu hỏi mở khi đánh giá trình độ văn hóa của ứng viên tìm việc làm

Bên cạnh nhìn vào các CV xin việc của ứng viên thì để tăng được tính chính xác thì nhà tuyển dụng sẽ sử dụng các câu hỏi mở trong buổi phỏng vấn, chẳng hạn như "nói về bản thân bạn trong ba từ", "điều gì truyền cảm hứng cho bạn?", "các yếu tố giúp bạn thành công là gì?". Dựa vào các những câu hỏi này sẽ giúp người tuyển dụng lao động có thể nhận ra được những tính cách và khả năng làm việc của ứng viên có phù hợp với công việc và văn hóa của công ty hay không.

3. Thực hiện so sánh những ứng viên có điểm giống nhau

Dựa vào hồ sơ ứng tuyển cũng như thông qua phỏng vấn giúp nhà tuyển dụng biết được các điểm cá tính nổi bật của ứng viên. Từ đó họ sẽ tiến hành so sánh điểm giống nhau giữa các ứng viên với đặc điểm nhân viên công ty. Từ đó họ sẽ hình thành các ý tưởng sơ bộ về việc lựa chọn ứng viên thích hợp.

4.  Chỉ định các yếu tố để đánh giá ứng viên có trình độ văn hóa phù hợp

Nếu người sử dụng lao động lựa chọn ứng viên theo nhận thức chủ quan của họ thì rất dễ lựa chọn sai người gây tốn thời gian và kinh phí. Do đó để giảm thiểu những hạn chế này, người sử dụng lao động nên phát triển một thang xếp hạng cụ thể, bao gồm các yếu tố đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của công ty. Thang điểm này thường được căn cứ vào trình độ văn hóa, học vấn, chuyên môn cùng khả năng xử lý tình huống linh hoạt của ứng viên.

5. Cân nhắc xem xét sự tương tác của ứng viên với những người khác

Bên cạnh việc chọn người nhờ các thông tin trình độ văn hóaghi trên lý lịch thì nhiều công ty còn kết hợp với phỏng vấn để nắm chắc và đánh giá chính xác hơn về khả năng của ứng viên. Nhiều công ty lựa chọn một người phỏng vấn để đánh sự phù hợp của người nộp đơn tuy nhiên nó thường mang tính chủ quan và thiếu chính xác. Bởi vậy thay vì việc chỉ lựa chọn một người nhiều công ty lại đưa vài cán bộ chủ chốt của mình vào để nói chuyện và tương tác với các ứng viên. Điều này cung cấp cho người tuyển dụng một bức tranh toàn diện hơn về sự phù hợp của ứng viên thông qua các nhận xét tập thể khách quan hơn.

V. Nâng cao trình độ văn hóa như thế nào?

          Khi xã hội phát triển, công nghệ thông tin, kết nối, mở rộng tầm giao lưu, giao tiếp giữa con người với con người qua mạng internet cũng trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên những hạn chế còn tồn tại làm cho một số thanh niên Việt Nam cũng như những người lao động biểu hiện giảm sút về đạo đức, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc..... Điều đó cho thấy, cuộc cách mạng mới, tiến tới xây dựng công nghiệp hóa, hiện đại hóa tác động đến tất cả các lĩnh vực và mỗi con người trên toàn thế giới một cách trực tiếp, sâu sắc.

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã chỉ rõ: Văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

Chính vì vậy, Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện phải trở thành một mục tiêu của chiến lược phát triển; yêu cầu về giá trị văn hóa không chỉ có trình độ học vấn cao, mà đòi hỏi phải bồi dưỡng, xây dựng những chuẩn mực con người mới Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Đối với cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội, không chỉ có đầy đủ những chuẩn mực chung về con người mới Việt Nam xã hội chủ nghĩa, mà còn phải thực sự tiêu biểu về nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, tâm hồn, phát huy cao độ phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, có bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa, gắn bó đoàn kết mật thiết với Nhân dân; sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.

Để thực hiện theo Nghị quyết của Đảng cùng lời dạy của Hồ Chủ tịch chúng ta cần nâng cao trình độ văn hóa bằng cách:

- Thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội bằng việc tiếp tục thực hiện đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục hướng nghiệp.

- Phát triển hệ thống khảo thí và khẳng định chất lượng giáo dục, tiếp tục đổi mới công tác thi, kiểm tra, đánh giá quá trình dạy và học theo yêu cầu, phản ánh đúng chất lượng giáo dục và thực hiện các nhiệm vụ đào tạo.

- Đẩy mạnh phát triển giáo dục, xây dựng môi trường học tập cho tất cả mọi người, đáp ứng nhu cầu học của nhân dân

- Tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng dạy, quản lý học sinh của nhà trường.

- Rèn luyện, giáo dục tư tưởng, quan điểm, lối sống văn hóa cho thanh niên Việt Nam trước thời kỳ hội nhập phải luôn củng cố, kiên định mục tiêu “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội".

Như vậy, Trình độ văn hóa là cơ sở quan trọng để nâng cao kỹ năng và năng lực làm việc của người lao động tới sự phát triển của mỗi quốc gia, để khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phấn đấu đến năm 2045 nước ta trở thành nước phát triển, người dân có thu nhập cao thì việc huy động sức mạnh, sức sáng tạo của mọi nguồn lực, trong đó có nguồn lực văn hóa, con người có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Trên đây là toàn bộ thông tin về trình độ văn hóa đã được Vietjack.me tổng hợp. Hy vọng bài viết đem đến những thông tin hữu ích tới quý bạn đọc.