TOP 10 mẫu Nghị luận so sánh, đánh giá Tư cách mõ và Đêm làng Trọng Nhân (2025) SIÊU HAY

Nghị luận so sánh, đánh giá Tư cách mõ và Đêm làng Trọng Nhân

Đề bài: Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh, đánh giá hai tác phẩm "Tư cách mõ" của Nam Cao và “Đêm làng Trọng Nhân” của Sương Nguyệt Minh

Dàn ý Nghị luận so sánh, đánh giá Tư cách mõ và Đêm làng Trọng Nhân

1. Giới thiệu được vấn đề nghị luận:

Giới thiệu khái quát 2 tác giả, 2 tác phẩm và nêu vấn đề nghị luận:

2. Triển khai vấn đề cần nghị luận:

* Điểm nhìn trong 2 đoạn trích:

2.1. Phân tích đối tượng thứ nhất: Điểm nhìn trần thuật trong đoạn “ Tư cách mõ”

- Điểm nhìn không gian, thời gian.

+ Truyện diễn ra ở một làng quê Việt Nam vào thời kỳ thuộc địa, nơi mà cuộc sống của nhân dân bị áp bức bởi chế độ thực dân Pháp.

+ Thời gian đa chiều. Thời gian hiện tai – quá khứ - hiện tại: Tác giả bắt đầu từ những việc làm của anh cu Lộ mang đầy đủ bản chất xấu xa, tham lam của một mõ làng -- Tiếp đó, tác giả kể về nguyên nhân anh ta từ một nông dân hiền lành trở thành một anh mõ làng -> Phần trọng tâm phía sau của truyện, tác giả phân tích quá trình anh ta thích ứng, hình thành, hoàn thiện và phát triển tư cách mõ

=>Việc tác giả miêu tả không theo trình tự thời gian tuyến tính giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và biến đổi của nhân vật Lộ góp phần làm nên số phận của nhân vật: sản phẩm của người nông dân hiền lành bị tha hóa.

- Điểm nhìn bên ngoài. (điểm nhìn của NKC và của dân làng) quan sát bao quát hành động, cử chỉ và lời nói của nhân vật. => giúp người đọc hiểu rõ hơn về đặc điểm tính cách của nhân vật.

- Điểm nhìn nhân vật ( dân làng ) Lộ à mày Chà cỗ to ấy nhỉ, tham như mõ

- Lời của những người dân làng

- Hướng đến nhân vật Lộ

=> Nhằm mục đích dè bỉu tính cách của nhân vật Lộ.

Con người đã bị tha hoá biến chất, trở thành một kẻ ti tiện, xấu xí đến mức không nhận ra.

- Điểm nhìn bên trong. (NKC nhập thân vào nhân vật) đi sâu vào miêu tả, phân tích sâu sắc thế giới tinh thần của nhân vật, thể hiện đời sống tinh thần bên trong của họ, miêu tả cả quá trình vận động và phát triển tâm lý, tính cách nhân vật Lộ

=> với điểm nhìn bên trong đi sâu vào miêu tả, phân tích sâu sắc thế giới tinh thần của nhân vật qua đó làm nổi bật ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.

2.2. Phân tich đối tượng thứ hai: điểm nhìn trần thuật trong đoạn “ Đêm làng trọng nhân”

- Điểm nhìn thời gian: Thời gian đa chiều có sự đan xen giữa hiện tại và quá khứ.

- Điểm nhìn không gian: Miêu tả từ xa đến gần bắt đầu từ không gian của Làng Trọng Nhân đến không gian trong ngôi nhà của Tường.

=> Tăng tính phức tạp và sự hấp dẫn cho câu chuyện, đồng thời khám phá sâu hơn vào tính cách tâm lý và suy nghĩ của nhân vật.

- Điểm nhìn của người kể chuyện: ngôi thứ ba, người kể toàn tri, đứng bên ngoài và kể lại câu chuyện.

=> Dẫn dắt người đọc tìm hiểu thế giới của nhân vật. Đưa ra cách nhìn nhận, đánh giá các nhân vật từ điểm nhìn của người kể chuyện. Đem đến cho bạn đọc cái nhìn khách quan, đa chiều về cuộc sống

- Điểm nhìn của nhân vật.

+ Nhân vật Tường :

+ Nhân vật bà cụ.

+ Nhân vật người cháu.

=> điểm nhìn di chuyển từ nhân vật này sang nhân vật khác tạo nên sự khách quan cho câu chuyện được kể.

- Điểm nhìn bên ngoài:

+ Miêu tả sự vật: Bức tranh của buổi chiều tà nơi làng Trọng Nhân: quán nước dưới gốc đa. Chim đang bay về tổ. Lá cây lao xao. Chùa Cháy trầm mặc, im lìm. Cây đa đầu làng, con đường lát gạch về làng Trọng Nhân…-> là nơi gắn bó, quen thuộc chứng kiến tình yêu đẹp đẽ, trong trẻo, thơ mộng của Tường và Thương

=> Là phông nền để đi vào khám phá tâm lí bên trong của nhân vật.

+ Miêu tả ngoại hình: thô, ráp, xù xì-> gương mặt biến dạng khó nhận ra của Tường sau chiến tranh. Những , hành động, lời nói, cử chỉ hỏi han ân cần của nhân vật.

=> Gợi lên được hoàn cảnh, số phân của nhân vật

- Điểm nhìn bên trong: NKC nhập thân vào nhân vật miêu tả những diễn biến trong thế giới nội tâm của nhân vật một cách sâu sắc: luôn nhớ thương những người thân yêu, luôn cháy bỏng khát khao được trở về đoàn tụ với gia đình, tự ti, mặc cảm với gương mặt “đã chết”, nén tình cảm của mình lại, muốn bỏ đi để giữ gìn sự bình yên và hạnh phúc của những người thân yêu…

=> với điểm nhìn bên trong đi sâu vào miêu tả, phân tích sâu sắc thế giới tinh thần của nhân vật đã cho thấy được cả nối đau đớn về thể xác lẫn tinh thần của nhân vật, đồng thời qua đó làm nổi bật ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.

* So sánh:

- giống nhau:

+ Đều có sự đa dạng điểm nhìn : từ điểm nhìn của không gian – thời gian đều có sự đan xen giữa yếu tố quá khứ hiện tại, sự dịch chuyển từ điểm nhìn bên ngoài vào bên trong, điểm nhìn phức hợp giữa người kể chuyện và nhân vật,giữa nhân vật và nhân vật, và người kể chuyện nhập thân vào chính cuộc đời nhân vật để tự bộc lộ giãi bày.

+ Cả hai tác phẩm, nhà văn đều thể hiện được quan niệm nhân sinh sâu sắc của mình, thể hiện đầy đủ chủ đề tư tưởng của văn bản qua đó nhằm hướng bạn đọc đến giá trị đẹp đẽ của Chân- Thiện- Mỹ

- Khác nhau:

+ tác phẩm “ Tư Cách mõ” điểm nhìn trần thuật mang tính khách quan phần nào có yếu tố hài hước, làm nổi bật những khuyết điểm của nhân vật để làm nổi bật cái thối nát ở đời.

+ “ Đêm làng Trọng Nhân “ ta thấy một hình tượng nhân vật với vẻ đẹp anh dũng, kiên cường với sự hi sinh mất mát của anh đêr từ đó làm ánh len hiện thực tàn khốc của cuộc chiến.

+ Nam Cao là cây bút hiện thực phê phán xuất sắc còn Sương Minh Nguyệt là nhà văn cách mạng tiêu biểu, qua điểm nhìn của mình họ đều có cách nhìn về đời, về người khác nhau.

- Nguyên nhân:

+ Do hoàn cảnh sáng tác: TP Tư cách Mõ ra đời trước cách mạng còn Đêm Làng Trọng Nhân viết thời kì hòa bình, khi chiến tranh đã kết thúc.

+ Phong cách sáng tác của Nam Cao và Sương Nguyệt Minh cũng khác nhau.

+ Do khuynh hướng sáng tác, thời đại văn học: Tư Cách Mõ thuộc khuynh hướng văn học hiện thực phê phán còn Đêm Làng Trọng Nhân thuộc vh thời hậu chiến sau 1975.

3. Đánh giá: Vị trí, nét độc đáocủa từng tác phẩm, nhà văn trong dòng văn học.

Nghị luận so sánh, đánh giá Tư cách mõ và Đêm làng Trọng Nhân (mẫu 1)

Điểm nhìn trần thuật là một yếu tố quan trọng trong nghệ thuật kể chuyện, góp phần tạo nên sự hấp dẫn và chiều sâu của tác phẩm. Hai truyện ngắn Tư cách mõ của Nam Cao và Đêm làng Trọng Nhân của Phạm Duy Tốn đều khai thác điểm nhìn trần thuật một cách hiệu quả, nhưng theo những cách khác nhau, qua đó làm nổi bật chủ đề và thông điệp mà các tác giả muốn truyền tải.

Trong Tư cách mõ, Nam Cao sử dụng điểm nhìn trần thuật từ góc độ khách quan nhưng đầy đồng cảm, tập trung miêu tả thân phận của nhân vật Lực - một anh mõ nghèo khổ bị xã hội phong kiến chèn ép và khinh rẻ. Qua góc nhìn này, người đọc không chỉ thấy rõ sự tủi nhục, đau khổ của Lực mà còn cảm nhận được nỗi bất lực của một con người trước những định kiến xã hội. Dù Lực cố gắng thay đổi, cố thoát khỏi "tư cách mõ", nhưng anh vẫn bị cái vòng luẩn quẩn của nghèo đói và kỳ thị trói buộc. Điểm nhìn khách quan giúp Nam Cao xây dựng một bức tranh hiện thực đầy ám ảnh về sự phi lý và bất công trong xã hội thời bấy giờ. Tuy nhiên, tác giả cũng khéo léo cài cắm sự đồng cảm đối với nhân vật, khiến người đọc không chỉ dừng lại ở việc quan sát mà còn thấu hiểu nỗi đau của Lực, qua đó nhận ra giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.

Ngược lại, Đêm làng Trọng Nhân của Phạm Duy Tốn sử dụng điểm nhìn gần gũi hơn, tập trung vào nội tâm của nhân vật Trọng Nhân - một người nông dân nghèo khổ. Qua điểm nhìn này, người đọc được hòa mình vào dòng cảm xúc và suy nghĩ của Trọng Nhân trong một đêm bình yên nhưng đầy trăn trở. Đối lập với khung cảnh làng quê yên bình là nỗi đau, sự bất lực và những khát khao bị chôn vùi trong tâm hồn người nông dân. Điểm nhìn này không chỉ miêu tả thế giới bên ngoài mà còn đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật, từ đó làm nổi bật những bi kịch thầm lặng nhưng đau đớn mà Trọng Nhân phải chịu đựng. Phạm Duy Tốn đã tận dụng điểm nhìn này để khắc họa hình ảnh một người nông dân không chỉ khổ vì đói nghèo, mà còn đau đớn vì những bất công mà họ phải âm thầm gánh chịu trong xã hội phong kiến.

Khi so sánh, có thể thấy rằng cả hai tác phẩm đều sử dụng điểm nhìn trần thuật để làm nổi bật số phận con người trong xã hội. Tuy nhiên, cách triển khai lại có sự khác biệt rõ rệt. Tư cách mõ đặt điểm nhìn ở vị trí quan sát từ bên ngoài, cho phép người đọc có cái nhìn bao quát hơn về hiện thực xã hội, từ đó phê phán sâu sắc sự bất công và tha hóa của con người trong bối cảnh ấy. Trong khi đó, Đêm làng Trọng Nhân chọn điểm nhìn gần gũi, tập trung khắc họa tâm tư, cảm xúc của nhân vật, qua đó nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn và những nỗi đau thầm lặng của con người. Mỗi cách sử dụng điểm nhìn đều tạo nên hiệu quả nghệ thuật riêng, phù hợp với thông điệp mà từng tác giả muốn truyền tải.

Điểm nhìn trần thuật không chỉ là công cụ để kể chuyện mà còn là yếu tố quan trọng để tác giả thể hiện tư tưởng, tình cảm và phong cách của mình. Qua Tư cách mõ và Đêm làng Trọng Nhân, Nam Cao và Phạm Duy Tốn đã chứng minh khả năng bậc thầy trong việc lựa chọn và khai thác điểm nhìn trần thuật để tạo nên sức hút riêng cho tác phẩm. Nhờ đó, người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp nghệ thuật mà còn hiểu rõ hơn những bài học nhân văn sâu sắc về con người và xã hội.

Nghị luận so sánh, đánh giá Tư cách mõ và Đêm làng Trọng Nhân (mẫu 2)

Việc so sánh "Tư cách ngộ" của Nam Cao và "Đêm lang trọng nhãn" của Sương Nguyệt Minh sẽ làm nổi bật cách hai tác giả sử dụng điểm nhìn trần thuật, từ đó khám phá được chiều sâu của tâm lý nhân vật cũng như thông điệp mà họ muốn gửi gắm. Dù mỗi tác phẩm có bối cảnh, chủ đề và giọng điệu khác nhau, nhưng cả Nam Cao và Sương Nguyệt Minh đều có điểm chung trong cách xây dựng điểm nhìn trần thuật tinh tế, nhằm khám phá và phơi bày những mâu thuẫn nội tại trong con người và xã hội.

Nam Cao nổi tiếng với lối viết hiện thực và phong cách sử dụng điểm nhìn trần thuật sắc bén, mang tính chủ quan. Trong "Tư cách ngộ," tác giả dùng điểm nhìn từ nhân vật chính – một người trí thức sống trong xã hội bế tắc, chịu đựng sự giằng co giữa lý tưởng cao cả và thực tại đau thương. Nhân vật chính không chỉ đơn thuần là người tham gia vào câu chuyện mà còn đóng vai trò là người quan sát và đánh giá cuộc sống xung quanh.

Điểm nhìn trần thuật của Nam Cao thường diễn ra theo lối nội tâm, tạo nên một chiều sâu tâm lý đặc trưng. Trong "Tư cách ngộ," nhân vật liên tục đặt câu hỏi về sự “ngộ” của bản thân, khám phá chính mình thông qua những mâu thuẫn giữa lý trí và cảm xúc. Nhân vật phản ánh cuộc sống hiện thực, vừa tự mỉa mai bản thân, vừa tìm cách lý giải các giá trị trong xã hội. Điểm nhìn trần thuật từ bên trong nhân vật giúp Nam Cao bộc lộ rõ ràng sự xung đột nội tâm, nỗi đau khổ và mất mát mà nhân vật phải chịu đựng trong một xã hội không thể hiểu được.

Ngược lại, Sương Nguyệt Minh trong "Đêm lang trọng nhãn" sử dụng điểm nhìn trần thuật đa chiều và tinh tế hơn. Tác phẩm tập trung vào bối cảnh chiến tranh, một đề tài quen thuộc trong văn học Việt Nam. Điểm nhìn trong "Đêm lang trọng nhãn" không chỉ giới hạn trong nhân vật chính mà còn lan rộng ra những nhân vật khác, thậm chí bao quát cả không gian và thời gian. Tác giả lựa chọn sử dụng điểm nhìn linh hoạt, đôi khi là từ nhân vật chính, đôi khi lại từ các nhân vật khác, để phơi bày toàn cảnh sự khốc liệt của chiến tranh và tác động của nó lên từng con người.

Nhân vật chính trong "Đêm lang trọng nhãn" là một người lính trở về từ chiến tranh, mang theo mình những vết thương tâm hồn khó chữa lành. Từ điểm nhìn này, tác giả mô tả cảm xúc mất mát, hoang mang và những suy tư sâu sắc về giá trị của cuộc sống sau chiến tranh. Sương Nguyệt Minh sử dụng lối viết tả thực và lồng ghép những đoạn trần thuật nội tâm, giúp người đọc cảm nhận rõ nỗi ám ảnh, sự trăn trở và khắc khoải của nhân vật. Điểm nhìn trần thuật trong tác phẩm còn phản ánh tình thế mâu thuẫn giữa cuộc sống thời bình và ký ức đau thương của chiến tranh, từ đó bộc lộ cái nhìn sâu sắc về những biến chuyển của con người trước sự tàn khốc của thời gian và lịch sử.

Cả Nam Cao và Sương Nguyệt Minh đều sử dụng điểm nhìn trần thuật để khai thác tâm lý nhân vật một cách tinh tế, tuy nhiên cách tiếp cận của họ có những điểm khác biệt quan trọng.

Nam Cao sử dụng điểm nhìn chủ quan gắn liền với dòng suy nghĩ nội tâm của nhân vật chính, nhấn mạnh vào sự mâu thuẫn nội tại và những đau đớn tinh thần trong bối cảnh xã hội bế tắc. Điểm nhìn này giúp tác phẩm mang đậm tính chất hiện sinh, khi nhân vật phải đối diện với chính bản thân và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống trong một xã hội vô cảm.

Trong khi đó, Sương Nguyệt Minh lại xây dựng một điểm nhìn đa chiều hơn, không chỉ từ nhân vật chính mà còn từ các yếu tố xung quanh như chiến tranh, đồng đội và xã hội. Điểm nhìn trần thuật của ông hướng về cuộc sống sau chiến tranh, không chỉ phản ánh tâm lý cá nhân mà còn bộc lộ những chuyển biến xã hội lớn hơn. Qua đó, tác giả mở rộng không gian cảm xúc, tạo nên sự đa dạng trong cái nhìn về cuộc sống và con người.

Cả "Tư cách ngộ" của Nam Cao và "Đêm lang trọng nhãn" của Sương Nguyệt Minh đều là những tác phẩm xuất sắc về nghệ thuật trần thuật, mỗi tác phẩm thể hiện phong cách và thế giới quan riêng biệt của từng tác giả. Điểm nhìn trần thuật trong hai tác phẩm không chỉ làm rõ tâm lý nhân vật mà còn khắc họa chân thực xã hội và thời đại, từ đó truyền tải những thông điệp sâu sắc về con người và cuộc sống.