TOP 10 mẫu Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào (2025) SIÊU HAY

Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào

Đề bài: Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào của Nguyễn Dữ.

Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào

“Phạm Tử Hư quê ở Cẩm Giàng, là một người tuấn sảng hào mại không ưa kiềm thúc. Theo học nhà xử sĩ Dương Trạm, Trạm thường răn Tử Hư về cái tính hay kiêu căng. Từ đấy chàng cố sức sửa đổi, trở nên người có đức tính tốt. Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Năm 40 tuổi, Tử Hư đi thi vẫn chưa đỗ; đời Trần, sang du học ở kinh, ngụ ở trong một nhà dân bên bờ hồ Tây.

Một buổi sáng, ở nhà trọ đi ra, trong áng sương mù thấy có một đám những tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không; kế lại có một cỗ xe nạm hạt châu, kẻ theo hầu cũng rất chững chạc. Tử Hư khẽ dòm trộm xem thì người ngồi trong xe, chính thầy học mình là Dương Trạm. Chàng toan đến gần sụp lạy nhưng Trạm xua tay nói:

– Giữa đường không phải chỗ nói chuyện, tối mai nên đến đền Trấn Vũ cửa Bắc, thầy trò ta sẽ hàn huyên. Tử Hư bèn sắm rượu và thức nhắm, đúng hẹn mà đến. Thầy trò gặp nhau vui vẻ lắm, chàng nhân hỏi rằng:

– Thầy mới từ trần chưa bao lâu, thoắt đã trở nên hiển hách khác hẳn ngày trước, xin thầy cho biết rõ duyên do để con được vui mừng. Dương Trạm nói:

– Ta thuở sống không có một điều thiện nào đáng khen, chỉ có hay giữ điều tín thực đối với thầy bạn, quý trọng những tờ giấy có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi. Đức Đế quân đây ngài khen là có bụng tốt tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng. Hôm qua ta hầu lính giá ngài lên chầu Thiên cung, tình cờ lại gặp nhà ngươi, đó cũng là vì thầy trò mình có cái mối duyên…”

(Trích chuyện Phạm Tử Hử lên chơi Thiên Tào, Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ, NXB Trẻ, 2016,Tr.142)

Dàn ý Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào

I. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ: Nguyễn Dữ là một nhà văn nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam, với tập truyện nổi bật Truyền kỳ mạn lục gồm các truyện kỳ ảo, pha trộn yếu tố hiện thực và siêu nhiên để phản ánh xã hội đương thời.

- Giới thiệu về tác phẩm "Phạm Tử Hư du Thiên Tào lục": Đây là một trong những truyện ngắn đặc sắc thuộc *Truyền kỳ mạn lục*, kể về cuộc hành trình kỳ ảo của Phạm Tử Hư lên thiên đình, qua đó bộc lộ những tư tưởng sâu sắc về công lý và đạo đức.

II. Thân bài

1. Tóm tắt nội dung

- Câu chuyện chính: Phạm Tử Hư là một nho sĩ, một người học thức nhưng sống trong cảnh nghèo khó. Một ngày, ông được thần tiên dẫn đi du ngoạn đến Thiên Tào (một dạng thiên đình), nơi các thần thánh và quan chức trên trời bàn về các vấn đề của con người, từ đó giúp ông nhìn rõ hơn về cuộc sống thế gian.

- Cuộc đối thoại: Trên Thiên Tào, Phạm Tử Hư được chứng kiến những vấn đề của con người như sự tham lam, bất công và gian dối. Ông cũng hiểu rõ rằng sự giàu có hay nghèo khổ trong đời sống không hoàn toàn do con người mà một phần do mệnh trời.

- Kết thúc: Sau khi chứng kiến và suy ngẫm về cuộc đời và số phận của con người, Phạm Tử Hư quay trở lại trần gian, nhận ra rằng sống chân thành, liêm chính là điều quan trọng hơn cả.

2. Luận điểm 1: Hình tượng Phạm Tử Hư - con người trí thức, liêm chính

- Phạm Tử Hư là đại diện cho người trí thức trong xã hội phong kiến: Ông là người có học vấn nhưng sống trong cảnh nghèo khó, không bị cuốn theo ham muốn danh lợi, và luôn sống thanh bạch.

- Tâm thế đối diện với xã hội: Phạm Tử Hư không chạy theo quyền thế hay của cải, mà luôn giữ vững lòng chính trực, điều này phản ánh phẩm chất của một người trí thức lý tưởng thời bấy giờ. Trong cuộc hành trình lên Thiên Tào, ông luôn giữ sự điềm tĩnh, tỏ ra hiểu biết và không mù quáng tin vào những điều thần thánh, mà luôn đặt ra câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống và công lý.

3. Luận điểm 2: Tư tưởng về công lý và đạo đức qua cuộc du hành Thiên Tào

- Cuộc hành trình lên Thiên Tào và nhận thức về công lý: Qua cuộc đối thoại với các thần tiên trên Thiên Tào, Phạm Tử Hư nhận ra rằng trên đời này, không phải lúc nào con người cũng được đền đáp xứng đáng với công lao của mình. Công lý không chỉ nằm trong tay con người, mà còn phụ thuộc vào mệnh trời.

- Phê phán sự bất công trong xã hội phong kiến: Thông qua việc Phạm Tử Hư chứng kiến nhiều bất công xảy ra trong đời sống trần thế, tác giả Nguyễn Dữ muốn phê phán một xã hội phong kiến đầy bất công, nơi mà những người liêm khiết, tài đức thường bị đẩy vào cảnh khổ, trong khi kẻ gian ác, tham lam lại có được quyền lực và của cải.

4. Luận điểm 3: Nhận thức về giá trị thực sự của cuộc sống

- Sự thức tỉnh của Phạm Tử Hư sau chuyến du hành: Sau khi trải qua cuộc du hành, Phạm Tử Hư nhận ra rằng điều quan trọng trong cuộc sống không phải là danh vọng hay của cải, mà là sự liêm chính và sống chân thành. Điều này khớp với quan niệm "tri túc" (biết đủ) trong triết lý Nho giáo, rằng người ta nên biết chấp nhận những gì mình có, sống ngay thẳng và trung thực.

- Ý nghĩa đạo đức trong cách sống: Phạm Tử Hư quay trở lại cuộc sống với nhận thức rằng, sống một cuộc đời ngay thẳng và liêm chính mới là điều có giá trị. Ông từ bỏ mong muốn tìm kiếm giàu sang, mà thay vào đó giữ gìn lòng chính trực, đây là thông điệp sâu sắc về đạo đức mà Nguyễn Dữ muốn truyền tải.

5. Luận điểm 4: Nghệ thuật xây dựng câu chuyện truyền kỳ

- Yếu tố kỳ ảo và hiện thực đan xen: "Phạm Tử Hư du Thiên Tào lục" có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố kỳ ảo (cuộc du hành lên thiên đình, các vị thần tiên) và yếu tố hiện thực (bối cảnh xã hội phong kiến với nhiều bất công). Qua đó, tác phẩm không chỉ mang lại sự lôi cuốn mà còn phản ánh sâu sắc các vấn đề đạo đức và xã hội.

- Lối kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn: Nguyễn Dữ sử dụng lối kể chuyện tự nhiên, từ tốn nhưng đầy triết lý, vừa kể vừa như dẫn dắt người đọc đến những suy ngẫm về cuộc đời, công lý và cách sống.

III. Kết bài

- Khẳng định giá trị của tác phẩm: "Phạm Tử Hư du Thiên Tào lục" là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và triết lý sâu sắc. Qua cuộc du hành kỳ ảo của Phạm Tử Hư, tác giả Nguyễn Dữ đã nêu lên những suy nghĩ về công lý, đạo đức và giá trị thực sự của cuộc sống.

- Liên hệ thực tiễn: Tác phẩm nhắc nhở chúng ta về giá trị của sự liêm chính, sống chân thành và biết đủ trong cuộc sống. Dù trong xã hội có nhiều bất công, mỗi người cần giữ vững lòng chính trực và biết trân trọng những giá trị tinh thần, thay vì chạy theo danh vọng và của cải.

Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào (mẫu 1)

Đoạn trích từ "truyện Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" trong tác phẩm "Truyền kỳ mạn lục" của Nguyễn Dữ không chỉ đem đến một câu chuyện ly kỳ về sự giao tiếp giữa người trần thế và thế giới siêu nhiên, mà còn là bức chân dung sâu sắc về nhân cách, đạo đức và những giá trị sống cao cả mà tác giả muốn gửi gắm.

Mở đầu đoạn trích, tác giả giới thiệu nhân vật Phạm Tử Hư với những đặc điểm nổi bật về tính cách. Tử Hư được mô tả là "tuấn sảng hào mại không ưa kiềm thúc", điều này cho thấy chàng là một người trẻ tuổi, tài giỏi, có tầm nhìn xa trông rộng nhưng vẫn chưa đạt được sự kiềm chế, một điều mà Dương Trạm - thầy của chàng, luôn nhắc nhở. Đó là một khía cạnh của con người: sự kiêu căng, tự phụ mà ai cũng có thể trải qua, nhưng ít ai nhận ra và sửa đổi. Dương Trạm, với vai trò là người thầy, đã khuyên bảo Tử Hư, từ đó chàng đã tự mình cố gắng hoàn thiện bản thân, trở thành người "có đức tính tốt". Tình huống này phản ánh rõ nét con đường rèn luyện và phấn đấu trong cuộc sống, từ một người chưa hoàn thiện đến một con người có tâm hồn cao đẹp.

Nhân vật Dương Trạm, người đã khuất, xuất hiện trong thế giới siêu nhiên, cũng mang theo một bài học sâu sắc. Sau khi chết, ông vẫn giữ được mối liên hệ đặc biệt với học trò của mình. Ngay trong lần gặp măt, ông đã thể hiện sự khiêm tốn, không chấp nhận sự tán dương của Tử Hư về những thành công của mình ở Thiên cung. Dương Trạm chỉ tự nhận mình "không có một điều thiện nào đáng khen," mà chỉ có "hay giữ điều tín thực đối với thầy bạn," cho thấy rằng giá trị đạo đức và phẩm hạnh nằm ở những điều bình dị, chân thực trong cuộc sống. Điều này không chỉ làm nổi bật tính cách của Dương Trạm mà còn đặt ra một tiêu chuẩn cho học trò – rằng thành công thực sự không chỉ nằm ở danh vọng, mà còn ở nỗ lực làm người tốt.

Cuộc đối thoại giữa Tử Hư và Dương Trạm ở đền Trấn Vũ không chỉ mang tính chất hàn huyên của thầy trò mà còn mở ra những suy ngẫm về cuộc sống, kiếp người và những mối quan hệ giữa người với người. Tử Hư đến thăm thầy ở Thiên cung cho thấy lòng hiếu thảo, sự quý trọng thầy cũng như mong muốn tìm kiếm tri thức từ người đã dìu dắt mình. Qua nhân vật này, tác giả thể hiện giá trị cao đẹp của lòng trung thành, tri ân và sự tôn trọng với bậc thầy.

Ngoài ra, hình ảnh Thiên Tào, nơi mà Dương Trạm đang phục vụ, mở ra một không gian thần thoại, huyền ảo và thể hiện mong ước vươn tới những điều tốt đẹp, cao quý của con người. Sự xuất hiện của Dương Trạm ở Tử đồng cùng những dấu hiệu của thiên giới nhấn mạnh rằng con người, dù sống trong thế giới nào, cũng luôn có những giá trị đạo đức vĩnh cửu.

Điểm nhấn cuối cùng trong đoạn trích chính là sự khiêm nhường và lòng trung thực mà Nguyễn Dữ muốn nhấn mạnh. Thầy trò gặp nhau không chỉ để chia sẻ những câu chuyện, mà còn để truyền thụ và tiếp nối những giá trị của cuộc sống giữa các thế hệ. Đoạn trích khép lại với hình ảnh lan tỏa những bài học quý báu về lẽ sống, về lòng biết ơn và sự tự tu dưỡng, tạo thành một thông điệp sâu sắc về giá trị của con người trong xã hội.

Tóm lại, đoạn trích "truyện Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" không chỉ là một gia sản văn hóa phong phú mà còn là một tác phẩm giàu ý nghĩa nhân văn. Qua tâm tư, tình cảm và hành động của các nhân vật, Nguyễn Dữ đã khéo léo gửi gắm nhiều thông điệp giá trị về đạo đức, nhân cách, lòng trung thành và sự tự hoàn thiện trong hành trình sống của mỗi người.

Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào (mẫu 2)

Nguyễn Dữ, tác giả Truyền kỳ mạn lục, là một trong những nhà văn tiêu biểu thời Lê Sơ, với phong cách văn chương kết hợp giữa hiện thực và yếu tố kỳ ảo. Câu chuyện "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" trong đoạn trích này mang đậm chất truyền kỳ, vừa phản ánh cuộc sống hiện thực, vừa ẩn chứa những bài học sâu sắc về đạo đức và nhân sinh. Thông qua câu chuyện về Phạm Tử Hư, người đọc không chỉ được chứng kiến một cuộc gặp gỡ kỳ ảo giữa người sống và người chết, mà còn nhận được thông điệp về giá trị của đức tin và phẩm chất con người.

Phạm Tử Hư xuất hiện trong câu chuyện như một người tuấn kiệt nhưng mang trong mình tính cách kiêu ngạo. Từ đầu đoạn trích, tác giả đã mô tả Tử Hư là "một người tuấn sảng hào mại, không ưa kiềm thúc" - một con người có chí khí lớn nhưng còn chưa biết tiết chế bản thân. Anh theo học thầy Dương Trạm, một nhà xử sĩ đầy đạo đức và khôn ngoan. Mặc dù được thầy khuyên răn, Tử Hư vẫn bộc lộ những nét tính cách kiêu căng. Tuy nhiên, sau khi được thầy nhắc nhở, chàng đã cố gắng sửa đổi để trở thành một người có đạo đức. Điều này phản ánh quá trình tu dưỡng bản thân, một trong những chủ đề quan trọng của văn học truyền thống.

Hành động của Phạm Tử Hư khi thầy mất cũng là một biểu hiện của lòng kính trọng và lòng trung thành với đạo thầy trò. Trong khi những người học trò khác đều bỏ đi, chỉ có Tử Hư "làm lều ở mả để chầu chực" trong suốt ba năm trời. Chi tiết này không chỉ tôn vinh lòng hiếu kính của Tử Hư mà còn thể hiện một truyền thống văn hóa sâu sắc trong xã hội phong kiến: tôn sư trọng đạo.

Cuộc gặp gỡ giữa Phạm Tử Hư và người thầy quá cố Dương Trạm được khắc họa đầy kỳ ảo. Hình ảnh "tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không" và "cỗ xe nạm hạt châu" xuất hiện trong áng sương mù tạo nên không gian siêu thực, mang tính chất thần tiên. Điều này thể hiện sự kỳ bí và phong phú của thế giới truyền kỳ, nơi mà ranh giới giữa cõi sống và cõi chết trở nên mờ nhạt.

Dương Trạm xuất hiện trong một hình ảnh lộng lẫy, "hiển hách khác hẳn ngày trước", cho thấy sự thăng hoa và chuyển biến sau khi ông qua đời. Phạm Tử Hư, dù kiêu ngạo trước đây, vẫn giữ lòng kính cẩn với thầy, muốn đến gần để sụp lạy. Nhưng Dương Trạm đã xua tay và hẹn gặp tại đền Trấn Vũ vào buổi tối hôm sau. Hành động này có thể được hiểu như một cách thể hiện sự tôn trọng không gian và thời gian linh thiêng cho cuộc gặp gỡ giữa thầy và trò, không phải ở bất kỳ nơi đâu mà tại một ngôi đền linh thiêng, mang đậm nét văn hóa tâm linh của người Việt.

Trong cuộc gặp gỡ tại đền Trấn Vũ, Dương Trạm tiết lộ về cuộc sống sau khi qua đời của mình. Ông kể rằng, trong suốt cuộc đời mình, không có điều gì nổi bật hay đáng khen, nhưng ông luôn giữ lòng trung thực với thầy bạn và luôn quý trọng chữ nghĩa. Ông đặc biệt nhấn mạnh việc nhặt những tờ giấy có chữ rơi vãi và đốt chúng đi. Điều này thể hiện lòng tôn trọng tri thức và văn hóa chữ viết, vốn được coi trọng trong xã hội phong kiến.

Hành động này đã được Đức Đế quân đánh giá cao, và nhờ đó, Dương Trạm được giao chức vụ trực lại ở cửa Tử đồng, trở thành một người phục vụ chốn thiên đình. Qua câu chuyện này, Nguyễn Dữ nhấn mạnh tầm quan trọng của những hành động nhỏ nhặt nhưng chứa đựng giá trị đạo đức cao cả. Sự tôn trọng tri thức và giữ gìn lòng trung thực đã giúp Dương Trạm đạt được vị thế cao trong thế giới thần linh.

Câu chuyện về Dương Trạm cũng gợi nhắc về đạo lý nhân quả, một triết lý quen thuộc trong văn hóa Á Đông. Mặc dù ông không làm nhiều điều thiện lớn lao, nhưng những hành động nhỏ thể hiện lòng kính trọng đối với tri thức và chữ nghĩa đã mang lại kết quả tốt đẹp. Điều này thể hiện quan niệm về đức tin và tầm quan trọng của việc tu dưỡng đạo đức cá nhân.

Câu chuyện "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" không chỉ là một câu chuyện truyền kỳ đơn thuần mà còn mang đậm tính nhân văn và triết lý sâu sắc. Hành trình của Phạm Tử Hư từ một người kiêu ngạo trở thành người có đạo đức, cùng với cuộc gặp gỡ kỳ ảo với thầy Dương Trạm, là một bài học về giá trị của sự kiên nhẫn, lòng kính trọng và lòng trung thành.

Câu chuyện nhắc nhở chúng ta rằng, những hành động nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày cũng có thể mang lại giá trị lớn lao. Điều quan trọng không phải là làm những việc lớn lao, mà là giữ vững đạo đức, trung thực và luôn trân trọng những giá trị tri thức và văn hóa.

Đoạn trích "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" trong Truyền kỳ mạn lục không chỉ mang đậm chất truyền kỳ với những yếu tố huyền ảo, mà còn chứa đựng những thông điệp sâu sắc về đạo đức và nhân sinh. Thông qua câu chuyện của Phạm Tử Hư và Dương Trạm, Nguyễn Dữ đã truyền tải triết lý về giá trị của sự kiên nhẫn, lòng trung thành và tôn trọng tri thức. Câu chuyện này không chỉ là một tác phẩm văn học độc đáo mà còn là bài học quý

Phân tích đoạn trích Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào (mẫu 3)

Truyện “Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào” thuộc tập Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ, một tác phẩm văn học tiêu biểu của thời trung đại Việt Nam. Với nghệ thuật kể chuyện đặc sắc, tác phẩm không chỉ hấp dẫn bởi nội dung kỳ ảo mà còn phản ánh sâu sắc những quan niệm về đạo đức và xã hội.

Điểm đặc sắc đầu tiên trong truyện là cách tác giả xây dựng tình huống kì ảo: Phạm Tử Hư – một người trần – được mời lên Thiên Tào để dự buổi xét xử. Tình huống này mang tính chất phi thực, đặc trưng của thể loại truyền kỳ, nhưng lại rất logic trong mạch truyện. Thiên Tào được miêu tả là nơi các vị thần cai quản nhân gian, xét xử công và tội của con người. Không gian huyền bí, trang nghiêm của Thiên Tào cùng với sự khác biệt giữa thế giới thần linh và cõi trần tạo nên một bối cảnh vừa kỳ ảo, vừa hấp dẫn.

Qua hành trình của Phạm Tử Hư, tác giả đã khéo léo truyền tải tư tưởng về nhân quả, thiện ác và trách nhiệm của con người trong đời sống. Việc Thiên Tào xét xử dựa trên công tội của từng người thể hiện quan niệm “ở hiền gặp lành”, đồng thời phê phán sự bất công trong xã hội đương thời. Phạm Tử Hư – với tư cách người quan sát và tham gia sự kiện – trở thành nhân vật trung gian giúp lột tả rõ nét những tư tưởng này.

Nhân vật Phạm Tử Hư được xây dựng sinh động với những thắc mắc, băn khoăn về sự công bằng trong việc phán xét. Qua lời nói và hành động của ông, độc giả cảm nhận được tiếng nói của con người trần thế đối với các bất cập xã hội. Ngược lại, các vị thần trong truyện được miêu tả nghiêm minh, nhưng không thiếu phần cứng nhắc, góp phần nhấn mạnh những mâu thuẫn giữa lý tưởng công bằng và thực tế xã hội.

Không chỉ có nội dung hấp dẫn, truyện còn thể hiện nghệ thuật kể chuyện tài tình của Nguyễn Dữ. Ngôn ngữ trong truyện vừa trang nhã, vừa giàu hình tượng, tạo nên không khí kỳ ảo nhưng gần gũi. Tác giả sử dụng các chi tiết miêu tả sinh động như cảnh xét xử, các hình phạt và phần thưởng, khiến người đọc hình dung rõ ràng và bị cuốn hút vào mạch truyện.

Truyện “Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào” không chỉ là một câu chuyện kỳ ảo mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về đạo đức và trách nhiệm của con người. Với nghệ thuật kể chuyện đặc sắc, tác phẩm đã trở thành một viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam trung đại, để lại những bài học giá trị cho hậu thế.