Biểu cảm là gì? Văn biểu cảm là gì? Tác dụng, phân loại và cách làm bài văn biểu cảm

Biểu cảm là gì? Văn biểu cảm là gì? Tác dụng, phân loại và cách làm bài văn biểu cảm

1. Biểu cảm là gì?

Biểu cảm là sự thể hiện của tâm trạng, cảm xúc và ý nghĩ của con người thông qua các phương tiện giao tiếp không ngôn ngữ. Nó có thể bao gồm một loạt các yếu tố, từ khuôn mặt, cử chỉ của cơ thể, động tác tay, chân đến giọng điệu và cả ngôn ngữ hình thức như ánh mắt, mím môi, và cả tiếng cười. Biểu cảm có thể thể hiện tâm trạng vui vẻ, buồn bã, tức giận, sợ hãi, yêu thương, và rất nhiều loại cảm xúc khác.

Biểu cảm là một khía cạnh quan trọng của con người. Nó là ngôn ngữ của tâm hồn, là cách mà chúng ta thể hiện và giao tiếp với nhau. Từ các dấu hiệu trên khuôn mặt cho đến cử chỉ của cơ thể, giọng điệu và ngôn ngữ hình thức, biểu cảm là nguồn thông tin vô giá về tâm trạng, ý nghĩ, và cảm xúc của chúng ta

2. Tác dụng của biểu cảm

- Giao tiếp: Biểu cảm là một cách chúng ta truyền đạt thông điệp, thể hiện tâm trạng và ý nghĩ của mình cho người khác. Chẳng hạn, khi chúng ta cười, người khác thường hiểu rằng chúng ta đang vui vẻ hoặc hạnh phúc. Ngược lại, khi chúng ta khóc, người khác có thể cảm nhận được sự buồn bã hay đau khổ trong tâm hồn.

- Hiểu biết: Biểu cảm giúp chúng ta hiểu và đồng cảm với cảm xúc của người khác. Điều này có thể tạo ra sự kết nối và sự đồng cảm giữa con người, giúp tăng cường mối quan hệ xã hội và tạo ra sự gắn kết.

- Giao tiếp không ngôn ngữ: Biểu cảm không bắt buộc phải sử dụng ngôn ngữ, do đó nó có thể truyền đạt thông điệp và tương tác giữa những người nói ngôn ngữ khác nhau hoặc người không biết ngôn ngữ của nhau.

- Nghệ thuật và sáng tạo: Biểu cảm đóng vai trò quan trọng trong nghệ thuật và sáng tạo. Nó là nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ, diễn viên, nhà thơ, và nhạc sĩ để thể hiện tác phẩm của họ. Thông qua biểu cảm, họ có thể truyền đạt ý nghĩa sâu sắc và tạo ra tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Biểu cảm có tác động lớn đến cuộc sống của chúng ta, cả trong môi trường cá nhân và xã hội:

- Giao tiếp hiệu quả: Biểu cảm giúp chúng ta giao tiếp hiệu quả hơn, đặc biệt khi ngôn ngữ gặp khó khăn hoặc khi chúng ta muốn truyền đạt cảm xúc một cách nhanh chóng và mạnh mẽ.

- Đồng cảm và kết nối: Biểu cảm là cầu nối giữa con người. Nó giúp tạo ra sự đồng cảm và kết nối trong mối quan hệ gia đình, bạn bè, và xã hội.

- Tạo nghệ thuật và văn hóa: Biểu cảm là một phần không thể thiếu trong nghệ thuật và văn hóa. Nó thể hiện truyền thống, giá trị và bản sắc văn hóa của một cộng đồng.

- Sáng tạo và tự biểu hiện: Biểu cảm cung cấp cho con người một phương tiện để tự biểu hiện và thể hiện bản thân. Nó cho phép chúng ta thể hiện cảm xúc, ý nghĩ

3. Văn biểu cảm là gì?

Văn biểu cảm là một thể loại văn học mà ở đó người viết sử dụng các yếu tố tình cảm, cảm xúc để bày tỏ tâm tư, cách nhìn nhận, đánh giá về một sự vật, hiện tượng hay con người trong cuộc sống. Người viết qua đó còn khơi gợi những suy nghĩ, sự đồng cảm với người đọc.

4. Bố cục của bài văn biểu cảm

+ Mở bài:

Giới thiệu sự vật, cảnh vật trong thời gian và không gian. Cảm xúc ban đầu của người viết.

+ Thân bài:

Qua miêu tả, tự sự mà biểu lộ cảm xúc, ý nghĩ một cách cụ thể, chi tiết. Sâu sắc.

+ Kết bài:

Tổng kết lại tình cảm, ý nghĩa hoặc nâng lên bài học tư tưởng. Phần mở bài và kết bài phải có quan hệ gắn bó, thống nhất với nhau để thể hiện rõ chủ đề văn bản.

5. Các dạng văn biểu cảm thường gặp

a. Văn biểu cảm về sự vật, con người

Là dạng cơ bản nhất tỏng kiểu văn biểu cảm của chương trình học lớp 7 (trung học Cơ sở). Ở dạng bài này, người làm bài sẽ được phát biểu cảm nghĩ về những sự vật, những người thân thiết trong cuộc sống hàng ngày.

Ví dụ: Cảm nghĩ của em về một người thân trong gia đình

+ Gợi ý cách làm:

Căn cứ vào khái niệm văn biểu cảm là gì, cách làm văn biểu cảm về sự vật, người viết cần nắm được đối tượng của văn biểu cảm sự vật. Đó có thể là hình ảnh thiên nhiên cây cối, sông nước, đồ vật, con vật, sự vật,… Từ đó, người viết cũng như sự đánh giá của mình về sự vật được nhắc tới.

b. Văn biểu cảm về tác phẩm văn học

Với dạng đề này, người viết được yêu cầu phát biểu cảm nghĩ về những sự vật những người thân thiết trong cuộc sống hàng ngày. Biểu cảm về tác phẩm văn học được hiểu là trình bày những cảm xúc, tưởng tượng, suy ngẫm, liên tưởng, … về các phương diện khác nhau của tác phẩm văn học.

+ Gợi cách làm dạng đề này:

Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học, đây chính là dạng đề yêu cầu người viết trình bày phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm, bài văn, bài thơ cụ thể. Người viết cần trình bày những cảm xúc tưởng tượng, liên tưởng cũng như suy ngẫm của mình về nội dung và hình thức của tác phẩm.

6. Cách làm một bài văn biểu cảm

- Chọn một đề tài hoặc trải nghiệm: Bắt đầu bằng việc chọn một đề tài hoặc trải nghiệm cụ thể mà bạn muốn viết về. Điều này có thể là một ký ức, sự kiện, hoặc cảm xúc cụ thể mà bạn muốn thể hiện.

- Xác định mục tiêu viết: Trước khi bắt tay vào viết, hãy xác định rõ mục tiêu của bạn. Bạn muốn truyền đạt điều gì thông qua bài văn này? Bài văn có thể là để thể hiện cảm xúc, truyền đạt thông điệp, hay thậm chí giải quyết vấn đề nào đó.

- Lập kế hoạch: Viết một bài văn biểu cảm không phải là việc tối hậu và spontaneity cũng có giá trị, nhưng việc lập kế hoạch có thể giúp bạn sắp xếp ý và ý thức hơn. Xác định cấu trúc của bài văn, bao gồm phần giới thiệu, thân bài và kết luận.

- Tạo một bầu không khí: Sử dụng mô tả và tình tiết để tạo ra một bầu không khí cho bài văn của bạn. Sử dụng ngôn ngữ hình ảnh để giúp đọc giả hình dung và cảm nhận trải nghiệm của bạn.

- Sử dụng ngôn ngữ cảm xúc: Sử dụng ngôn ngữ và từ ngữ thể hiện tốt cảm xúc và tâm trạng của bạn. Hãy cân nhắc việc sử dụng các từ và biểu đạt thích hợp để truyền đạt chính xác điều bạn muốn.

- Cho phép độc giả đồng cảm: Khi viết văn biểu cảm, mục tiêu là làm cho độc giả cảm thấy đồng cảm với bạn. Hãy thể hiện tâm trạng và cảm xúc của bạn một cách chân thành và chân thành.

- Sử dụng ví dụ và trải nghiệm cá nhân: Khi viết văn biểu cảm, việc chia sẻ các trải nghiệm cá nhân và ví dụ cụ thể có thể làm cho bài viết trở nên sống động và thuyết phục.

- Đảm bảo sự liên quan: Bài văn biểu cảm cần phải liên quan chặt chẽ đến đề tài hoặc trải nghiệm bạn muốn thể hiện. Điều này giúp bài văn trở nên thú vị và ý nghĩa.

- Kiểm tra và chỉnh sửa: Sau khi viết xong, hãy kiểm tra và chỉnh sửa bài văn của bạn để đảm bảo tính logic, ngữ pháp, và truyền đạt cảm xúc tốt.

- Thể hiện cá nhân: Cuối cùng, hãy thể hiện sự cá nhân và độc đáo của bạn trong bài văn. Viết theo cách mà bạn cảm thấy thoải mái và tự tin.

7. Một số bài văn biểu cảm

Đề 1: Biểu cảm về ngày đầu tiên đi học

Tôi còn nhớ như in, ngày đầu tiên đi học, cả nhà tôi đã rạo rực giống như tôi từ hôm trước, nào là mùi hồ dán, nhãn vở đẹp, viết tên tôi như để đánh dấu quyển sách này của tôi, cặp sách hình Babie xinh đẹp theo như nguyện vọng của tôi. Bố mẹ đã cẩn thận viết số điện thoại của mình lên cặp, mới ban đầu tôi tò mò, nhưng sau được nghe giải thích rằng: “Phòng trường hợp chuyện không hay xảy ra”. Tôi tin ngày, yên tâm hơn nhường nào. Mỗi tập sách giáo khoa, tập vở, được Mẹ tôi và tôi nhanh thoăn thoắt lồng bìa, tôi ngắm nghía chúng đẹp đẽ, long lanh, mới tinh của sách vở mới, bút chì, thước kẻ được tôi kiểm tra lại cẩn thận một lươt. Tôi tự hứa sẽ giữ chúng nguyên vẹn, đẹp đẽ để tôi học được nhiều điều từ đó.

Sáng hôm sau, tôi thức dậy theo như mẹ gọi, mọi thứ vệ sinh cá nhân tôi đều làm nhanh chóng, không như những ngày trước kia, phải để mẹ làm hộ, điều này làm ai trong nhà cũng ngạc nhiên, tôi thì coi đó là bình thường- vì giờ đây tôi đã là cô học sinh tiểu học. Ăn sáng cũng lanh lẹ, rồi háo hức được Mẹ đưa tới trường, qua bao nhiêu con đường mới lạ, làn gió mát khẽ phả vào mặt tôi, làm bay bay những lọn tóc tơ đã được mẹ tết gọn gàng. Tới trường, tim tôi đập nhanh. Chăng biết bao lâu, mà chỉ rất nhanh cảm giác sợ hãi dồn nén đã bộc lộ.

Ngày đầu tiên đi học mà, sao tránh khỏi những băn khoăn, bịn rìn với người thân. Là “mẹ dắt tay tới trường, em vừa đi vừa khóc”. Dù đã chuẩn bị tinh thần “thép” từ ở nhà, nhưng chẳng hiểu sao giờ khắc chia xa người thân tôi cứ trực trào nước mắt, trước môi trường xa lạ, bao nhiêu bạn bè mới, tôi tập quen dần khi phải sống nơi đây đến 5 năm tiểu học đầu đời. Khi tôi rời xa mẹ lần đầu tiên, với câu nói “Con đi học đi, ráng học giỏi nha con! Mẹ phải về đi làm rồi”, ngay lập tức nước mắt trào ra, nhưng cũng nhanh chóng đón tôi là một người cô giáo trẻ trung, xinh đẹp, tựa như một thiên thần, dang tay đón chúng tôi, động viên cho bố mẹ yên tâm công tác, đón chúng tôi vào lớp, có lẽ tôi nhanh khóc cũng nhanh quên, đó là điều dễ hiểu ở một đứa lứa tuổi con nít. Mãi sau tôi mới được biết, cô sẽ là chủ nhiệm của chúng tôi những năm tiếp theo, dìu dắt chúng tôi những bài học đầu tiên làm người. Một cảm xúc vui sướng, ấm áp lan tỏa trong lòng. Chúng tôi được chỉ đạo, xếp ngay ngắn, như bầy chim non, ngoan ngoãn và nghe lời, bao giờ đọc đến tên thì vào lớp. Sau phần đọc tên từng Ai cũng lo sợ, nên xô nhẹ nhau đến lúc vào lớp.

Và thế rồi, tiết học đầu tiên cũng bắt đầu, mặc cho bao bỡ ngỡ, tôi thực sự bị cuốn hút bởi phong cách giảng dạy của cô chủ nhiệm, cô tâm huyết, cẩn thận giảng cho chúng tôi hiểu. Bên cạnh đó, cô là người khuyến khích chúng tôi học tập, rồi dần dần thành quen, tôi hy vọng rằng mình sẽ học tập được nhiều điều từ mái trường này, làm tiền đề để tôi đi thật xa những năm tiếp theo.

Đề 2: Biểu cảm về ngày đầu tiên đi học

Vào mỗi mùa cây bàng lại khoác lên mình những vẻ đẹp riêng. Khi xanh mướt, tươi tốt khi lại già cỗi, khẳng khiu. Có lẽ cây bàng đẹp nhất là vào mùa xuân. Khi đó nó khoác lên trên mình bộ áo xanh rực rỡ, tràn đầy sức sống.Từ những chiếc búp nhú mầm chúng nở ra những chiếc lá non xanh mướt. Những tia nắng mùa xuân len lỏi vào các kẽ lá như những cô tiên nhảy múa, đùa giỡn. Nó tạo nên một bức tranh đẹp đẽ, chân thật mà đầy sống động.

Hình ảnh cây bàng để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong em có lẽ là vào mùa hè. Những chiếc lá chuyển từ màu xanh non thành xanh đậm. Cây bàng như khoác lên mình chiếc áo khổng lồ. Những chiếc lá xum xuê, xếp chồng lên nhau che mát cho cả một góc sân trường. Em và lũ bạn thích nhất là ngồi dưới bóng râm để đọc sách, chơi nhảy dây,.....đón những đợt gió mát rượi. Vào thu, lá bàng lại chuyển màu. Từ những chiếc lá xanh mơn mởn chúng chuyển thành màu đỏ vàng.Và đặc biệt, lũ học trò chúng em lại được thưởng thức những trái bàng với vị ngọt rất riêng. Cây bàng vào thu có lẽ chính là lúc mà lũ học sinh chúng em vui nhất.

Nhưng khi chuyển đông, cây bàng lại trở nên cằn cỗi, già nua. Thương biết bao nhiêu! Những chiếc lá xanh kia còn đâu,chúng trở nên đỏ sẫm rồi rụng nhanh chạm khẽ trên mặt đất. Đây là thời điểm mà cây bàng chỉ còn lại những nhánh cây khẳng khiu. Chúng như những cánh tay gầy guộc, trơ trọi giữa cái lạnh giá, rét buốt ngày đông. Lúc đấy nhìn nó thật cô đơn, buồn bã biết bao. Cứ ngỡ cây bàng sẽ bị mùa đông tàn phá, nhưng không, chính vào mùa xuân nó lại được hồi sinh,những chồi lá lại nhú lên nó lại khoác lên mình chiếc áo xanh đẹp đẽ.

Cây bàng chính là người bạn yêu quý mà em không thể nào quên. Nó gắn bó với em thật nhiều. Nó chia sẻ,cùng em tâm sự những vui, buồn, hạnh phúc.