TOP 10 mẫu Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo (2025) SIÊU HAY

Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo

Đề bài: Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo của Hồ Chí Minh.

NGHE TIẾNG GIÃ GẠO

"Gạo đem vào giã, bao đau đớn

Gạo giã xong rồi, trắng tựa bông

Sống ở trên đời, người cũng vậy

Gian nan rèn luyện, mới thành công."

Dàn ý Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo

1. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

2. Thân bài

- Hai câu thơ đầu:

+ Từ "gạo đem vào giã bao đau đớn" cho thấy việc này không chỉ là một công việc đơn giản mà còn gắn liền với những cảm xúc đau khổ, làm nổi bật sự đau đớn của công việc này.

+ Hình ảnh "trắng tựa bông" không chỉ diễn đạt về màu trắng trong màu sắc mà còn nói lên sự tinh khiết và trong sáng.

+ Một điều hiển nhiên khi bị giã, gạo sẽ trắng, đó là chuyện thường tình, hiển nhiên.

+ Điều đó có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có cái nhìn tinh tế khi cảm nhận mọi sự vật xung quanh bằng đôi mắt độc đáo của mình.

- Hai câu cuối:

+ Gian nan rèn luyện mới thành công" thể hiện một quan điểm triết học về cuộc sống và thành công.

+ Câu thơ nhấn mạnh rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng êm đềm và dễ dàng.

+ Việc gian khổ và vất vả được ví như quá trình rèn luyện, giúp con người trở nên mạnh mẽ và thành công.

3. Kết bài

- Tóm lại vấn đề cần nghị luận

- Tình cảm của tác giả dành cho bài thơ

Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo (mẫu 1)

Hồ Chủ tịch là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, là một nhà tư tưởng, nhà giáo dục lớn. Những ý kiến của Người, dù dưới hình thức văn học hay chính luận cùng đều giúp cho mỗi chúng ta những bài học vô cùng thấm thía. Bài “Nghe tiếng giã gạo” trong tập “Nhật kí trong tù” mang một ý nghĩa sâu sắc đôi với việc rèn luyện phấn đấu của con người.

Qua bài thơ Bác nêu lên một hiện thực thông thường, ai cũng có thể nhìn thấy, quan sát, kiểm nghiệm được:

Gạo đem vào giã bao đau đớn

Gạo giã xong rồi trắng tựa bông.

Hạt gạo được xay, giã đã trở nên trắng tinh khiết. Ý thơ không chỉ dừng lại ở đây mà còn đi xa hơn. Tuy Bác chưa .bộc lộ trực tiếp ở hai câu đầu nhưng ý thơ đã được chuẩn bị sẵn sàng. Và công việc chuẩn bị đó thể hiện qua thủ pháp nhân hóa: Gạo cũng “đau đớn” trong quá trình xay giã. Từ một hiện trạng cụ thể dễ thấy dề nhìn, dễ quan sát, kiểm nghiệm ấy, Bác nâng lên ý khái quát:

Sống ở trên đời người cũng vậy

Gian nan rèn luyện mới thành công

Tính chất triết lí đã bộc lộ rõ và toàn bộ ý nghĩa của bài thơ đọng lại ở câu cuối cùng. Chữ “thành công” mà Bác dùng ở đây mang một ý nghĩa rộng lớn nhiều mặt. Việc đạt tới những kết quả tốt đẹp trong sự nghiệp chính trị, trong việc tiếp thu và phát huy tri thức của nhân loại, trong tu dưỡng đạo đức, tác phong... Nghĩa là tất cả những sự nghiệp của con người, đều phải trải qua một quá trình lâu dài phấn đấu, phải chịu đựng những khó khăn, gian khổ, phải được tôi luyện với những thử thách ghê gớm, kế cả những lúc gặp thất bại hay phải hi sinh cả tính mạng... đều “phải vượt qua mới đi đến thành công, thắng lợi.

Tại sao con người muốn "thành công” lại phải chịu gian nan, “rèn luyện”? Bởi ở trên đời này, mọi điều tốt đẹp, chân chính không thế bỗng dưng mà có được. Cái mới, cái tốt...đều nẩy sinh và phát triển từ một quá trình lâu dài, từ những gian khổ, trở ngại. Chính sức mạnh này giúp dân tộc ta trở nên kiên cường bất khuất qua hai thời kì kháng chiến Và cuộc đời của Bác là một tấm gương sáng về ý chí, nghị lực phi thường cho mỗi chúng ta noi theo. Bác đã phải vượt qua biết bao nhiêu gian khổ, trở ngại mới tìm thấy con đường cứu nước cứu dân. Bà Mari Curie phải chịu bao nhiêu cay đắng, thiếu thốn mới trở thành nhà bác học nổi tiếng. Điều đó cho ta thấy bài thơ mang một ý nghĩa giáo dục rất sâu sắc về việc rèn luyện nghị lực và bản thân.

Hiểu giá trị thiết thực của bài thơ, mỗi chúng ta cần phải kiểm điểm lại bản thân mình, phải tự rèn luyện mình cho có được một kiến thức sâu rộng, một trình độ học vấn khả dĩ để bước vào đời. Ta nên xem những trở ngại khó khăn trong quá trình học tập cũng như quá trình xay giã hạt gạo vậy. Gạo giã xong thì trắng tựa bông. Con người ta vượt qua được gian nan thì sẽ đi đến thành công tốt đẹp.

Học thơ văn của Bác, chúng ta tiếp thu được rất nhiều điều bổ ích, mà điều trước tiên và cơ bản là đạo làm người. Chỉ nghe tiếng giã gạo mà Người có thể cảm nhận ra được một chân lí ở đời và lấy đó làm bài học giáo dục cho ta. Cái nhìn của người thật là sâu sắc! Ngày nay, việc rèn luyện tu dưỡng bản thân vẫn là bài học quý báu và tấm gương về cuộc đời của Bác mãi mãi là phương châm đẽ chúng ta nhìn vào đó mà học tập, mà tự rèn luyện phấn đấu cho bản thân.

Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo (mẫu 2)

Thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh thường mang đậm tinh thần cách mạng, gần gũi với cuộc sống của nhân dân, thể hiện tình yêu thương và lòng tự hào về dân tộc Việt Nam. Bài thơ ‘’Nghe tiếng giã gạo’ nhắc nhở chúng ta không lùi bước trước khó khăn, thử thách.

Bài thơ “Nghe tiếng giã gạo” nằm trong tập thơ “Nhật ký trong tù” (1942-1943) miêu tả quá trình giã gạo và nói lên nhiều ý nghĩa sâu sắc.

“Gạo đem vào giã bao đau đớn,

Gạo giã xong rồi trắng tựa bông’’

Từ "gạo đem vào giã bao đau đớn" cho thấy việc này không chỉ là một công việc đơn giản mà còn gắn liền với những cảm xúc đau khổ, làm nổi bật sự đau đớn của công việc này. Hình ảnh "trắng tựa bông" không chỉ diễn đạt về màu trắng trong màu sắc mà còn nói lên sự tinh khiết và trong sáng. Từ này cũng có thể ám chỉ đến việc sau mọi khó khăn và đau đớn, cuộc sống có thể trở nên tươi sáng và mới mẻ. Bài thơ sử dụng tính chất tượng trưng khi miêu tả quá trình giã gạo để truyền đạt thông điệp sâu sắc hơn về cuộc sống, nỗi đau, và tìm kiếm sự tinh khiết trong mọi khía cạnh. Một điều hiển nhiên khi bị giã, gạo sẽ trắng, đó là chuyện thường tình, hiển nhiên. Để hạt gạo được ‘’trắng tựa bông đòi hỏi qua quá trình giã-đảo, trầy da, tróc vẩy, cọ sát vào nhau để được hạt trắng tinh tươm. Điều đó có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có cái nhìn tinh tế khi cảm nhận mọi sự vật xung quanh bằng đôi mắt độc đáo của mình. Bác nhìn mọi sự vật bằng chính tình yêu thương, để cảm nhận sâu sắc nỗi buồn vui cùng sự vật. Bác sử dụng âm hưởng của ngôn ngữ, ví dụ như sự lặp lại của tiếng "gạo" và "giã," cùng với việc chọn từ có âm điệu như "đau đớn" và "trắng tựa bông," tạo nên một âm nhạc riêng, làm tăng thêm sức hấp dẫn của bài thơ.

“Sống ở trển đời, người cũng vậy

Gian nan rèn luyện mới thành công”

Gian nan rèn luyện mới thành công" thể hiện một quan điểm triết học về cuộc sống và thành công. Câu thơ nhấn mạnh rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng êm đềm và dễ dàng. Thay vào đó, nó là một quá trình gian nan và đầy thách thức, đòi hỏi sự rèn luyện và kiên nhẫn. Bài thơ muốn nhắn nhủ chỉ khi con người trải qua những gian khổ và vất vả, con người mới có thể đạt được thành công thực sự. Việc gian khổ và vất vả được ví như quá trình rèn luyện, giúp con người trở nên mạnh mẽ và thành công.

Quả thực, ở đời có gian nan rèn luyện mới thành công trong cuộc sống. Thế hệ trẻ ngày nay phải không ngừng nỗ lực, học hỏi và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo (mẫu 3)

Thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh thường mang đậm tinh thần cách mạng, gần gũi với cuộc sống của nhân dân, thể hiện tình yêu thương và lòng tự hào về dân tộc Việt Nam. Bài thơ ‘’Nghe tiếng giã gạo’ nhắc nhở chúng ta không lùi bước trước khó khăn, thử thách.

Bài thơ “Nghe tiếng giã gạo” nằm trong tập thơ “Nhật ký trong tù” (1942-1943) miêu tả quá trình giã gạo và nói lên nhiều ý nghĩa sâu sắc.

“Gạo đem vào giã bao đau đớn,
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông’’

Từ "gạo đem vào giã bao đau đớn" cho thấy việc này không chỉ là một công việc đơn giản mà còn gắn liền với những cảm xúc đau khổ, làm nổi bật sự đau đớn của công việc này. Hình ảnh "trắng tựa bông" không chỉ diễn đạt về màu trắng trong màu sắc mà còn nói lên sự tinh khiết và trong sáng. Từ này cũng có thể ám chỉ đến việc sau mọi khó khăn và đau đớn, cuộc sống có thể trở nên tươi sáng và mới mẻ. Bài thơ sử dụng tính chất tượng trưng khi miêu tả quá trình giã gạo để truyền đạt thông điệp sâu sắc hơn về cuộc sống, nỗi đau, và tìm kiếm sự tinh khiết trong mọi khía cạnh. Một điều hiển nhiên khi bị giã, gạo sẽ trắng, đó là chuyện thường tình, hiển nhiên. Để hạt gạo được ‘’trắng tựa bông đòi hỏi qua quá trình giã-đảo, trầy da, tróc vẩy, cọ sát vào nhau để được hạt trắng tinh tươm. Điều đó có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có cái nhìn tinh tế khi cảm nhận mọi sự vật xung quanh bằng đôi mắt độc đáo của mình. Bác nhìn mọi sự vật bằng chính tình yêu thương, để cảm nhận sâu sắc nỗi buồn vui cùng sự vật. Bác sử dụng âm hưởng của ngôn ngữ, ví dụ như sự lặp lại của tiếng "gạo" và "giã," cùng với việc chọn từ có âm điệu như "đau đớn" và "trắng tựa bông," tạo nên một âm nhạc riêng, làm tăng thêm sức hấp dẫn của bài thơ.

“Sống ở trển đời, người cũng vậy
Gian nan rèn luyện mới thành công”

Gian nan rèn luyện mới thành công" thể hiện một quan điểm triết học về cuộc sống và thành công. Câu thơ nhấn mạnh rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng êm đềm và dễ dàng. Thay vào đó, nó là một quá trình gian nan và đầy thách thức, đòi hỏi sự rèn luyện và kiên nhẫn. Bài thơ muốn nhắn nhủ chỉ khi con người trải qua những gian khổ và vất vả, con người mới có thể đạt được thành công thực sự. Việc gian khổ và vất vả được ví như quá trình rèn luyện, giúp con người trở nên mạnh mẽ và thành công.

Quả thực, ở đời có gian nan rèn luyện mới thành công trong cuộc sống. Thế hệ trẻ ngày nay phải không ngừng nỗ lực, học hỏi và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo (mẫu 4)

Bài thơ "Nghe tiếng giã gạo" của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tác phẩm văn chương mang tính cách mạng, thể hiện tình yêu quê hương, lòng yêu nước và sự đau xót trước những khó khăn, gian khổ của người nông dân Việt Nam.

Bài thơ bắt đầu bằng câu "Nghe tiếng giã gạo từ xa" đã đưa người đọc vào không gian quê hương, nơi mà tiếng giã gạo là biểu tượng của cuộc sống nông thôn, của công việc lao động của người dân nông dân. Tiếng giã gạo không chỉ đơn thuần là âm thanh mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, về sự kiên trì và hy sinh của người nông dân.

Bài thơ tiếp tục miêu tả hình ảnh người nông dân làm việc trong cánh đồng, với những hình ảnh như "đôi vai trần, áo rách, mồ hôi rơi", "đôi tay trắng, da thô", tác giả đã tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống lao động của người nông dân, với sự cật lực và bền bỉ trong công việc.

Tuy nhiên, bài thơ không chỉ tập trung vào khó khăn, gian khổ mà người nông dân phải đối mặt, mà còn nhấn mạnh về ý chí và lòng yêu nước của họ. Tác giả viết: "Nhưng lòng họ sáng như mặt trời", thể hiện lòng yêu nước mãnh liệt, sự kiên nhẫn và hy sinh của người nông dân Việt Nam.

Bài thơ còn đề cao tinh thần đoàn kết, sự đoàn kết của người nông dân trong cuộc sống hàng ngày. Tác giả viết: "Họ cùng nhau làm, cùng nhau ăn", thể hiện tinh thần đoàn kết, sự chia sẻ và sự đồng lòng trong công việc và cuộc sống.

Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng câu "Lúa gạo Việt Nam ta" - một câu châm ngôn ngắn gọn nhưng mang ý nghĩa sâu sắc, tuyên bố về niềm tự hào dân tộc, về sự tự tin và khát vọng phát triển của đất nước Việt Nam.

Tổng thể, bài thơ "Nghe tiếng giã gạo" của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tác phẩm văn chương cách mạng sâu sắc, thể hiện tình yêu quê hương, lòng yêu nước và sự đau xót trước những khó khăn, gian khổ của người nông dân Việt Nam. Bài thơ đã tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống lao động và tinh thần đoàn kết của người nông dân, đồng thời thể hiện niềm tự hào dân tộc và khát vọng phát triển của đất nước.

Phân tích bài thơ Nghe tiếng giã gạo (mẫu 5)

Bài thơ "Nghe tiếng giã gạo" của Hồ Chí Minh là một tác phẩm ngắn nhưng giàu ý nghĩa, thể hiện triết lý sống và tinh thần nhân văn của Bác. Qua hình ảnh giản dị nhưng sâu sắc của việc giã gạo, tác giả gửi gắm những suy nghĩ về cuộc đời và con người.

Nội dung bài thơ Bài thơ bắt đầu với hình ảnh quen thuộc trong nông thôn Việt Nam: "Gạo đem vào giã, bao đau đớn". Câu thơ mở đầu đã tạo ra một không gian gần gũi, mang lại cho người đọc cảm giác thân thuộc. Hành động giã gạo không chỉ đơn thuần là một công việc thường nhật mà còn là một biểu tượng cho những khó khăn, gian khổ mà con người phải trải qua trong cuộc sống. Gạo, nguyên liệu quý giá trong bữa ăn hàng ngày, trải qua quá trình giã mới trở thành thực phẩm, như chính con người cần phải trải qua rèn luyện và thử thách để trưởng thành.

"Gạo đem vào giã, bao đau đớn"

Hình ảnh giã gạo tượng trưng cho những khó khăn, gian khổ mà con người phải trải qua. "Đau đớn" không chỉ thể hiện sự vất vả trong lao động mà còn có thể hiểu là những khổ đau trong cuộc sống. Điều này gợi nhắc đến những hi sinh và nỗ lực mà mỗi người cần có để có được thành quả.

"Gạo giã xong rồi, trắng tựa bông"

Câu thơ này chuyển tải một thông điệp tích cực. Sau khi trải qua quá trình gian nan, "gạo giã xong" trở nên "trắng tựa bông", đẹp đẽ và tinh khiết. Đây là hình ảnh ẩn dụ cho kết quả tốt đẹp mà con người đạt được sau những khó khăn, thử thách. Điều này cho thấy rằng sự lao động và nỗ lực không bao giờ là vô nghĩa, mà sẽ đem lại thành quả xứng đáng.

"Sống ở trên đời, người cũng vậy"

Câu thơ này mở rộng ý nghĩa của hình ảnh giã gạo sang con người. Bác đã liên kết sự rèn luyện của con người với quá trình giã gạo. Câu thơ khẳng định rằng cuộc sống của mỗi người cũng cần trải qua những gian truân và khó khăn tương tự như việc giã gạo để có thể thành công.

"Gian nan rèn luyện, mới thành công"

Kết thúc bài thơ, Bác đã đưa ra một chân lý quan trọng: thành công không đến một cách dễ dàng. Những gian nan, thử thách chính là yếu tố cần thiết để con người trưởng thành và đạt được mục tiêu. Câu thơ này nhấn mạnh tinh thần kiên trì, bền bỉ trong cuộc sống, một đức tính mà Bác luôn coi trọng.

Bài thơ "Nghe tiếng giã gạo" sử dụng thể thơ tự do, với ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, phù hợp với những suy tư gần gũi của Bác. Hình ảnh ví von tinh tế giữa việc giã gạo và cuộc sống con người tạo nên sức cuốn hút mạnh mẽ. Sự lặp lại cấu trúc câu "Gạo..." và "Sống ở trên đời, người cũng vậy" tạo nhịp điệu hài hòa, góp phần thể hiện sự liên kết giữa những hình ảnh trong thiên nhiên và cuộc sống con người

Bài thơ "Nghe tiếng giã gạo" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn mang đậm triết lý nhân sinh. Qua việc liên kết giữa việc giã gạo và cuộc sống, Hồ Chí Minh đã truyền tải thông điệp về sự lao động, rèn luyện, vượt qua khó khăn để đạt được thành công. Đó chính là những giá trị cốt lõi trong cuộc sống mà mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay, cần ghi nhớ và thực hiện. Bài thơ không chỉ là một bài học về cuộc sống mà còn là một lời nhắc nhở về những nỗ lực không ngừng nghỉ để vươn tới thành công.