TOP 10 mẫu Phân tích truyện ngắn Bến thời gian (2025) SIÊU HAY

Phân tích truyện ngắn Bến thời gian

Đề bài: Phân tích truyện ngắn Bến thời gian của Tạ Duy Anh.

Dàn ý Phân tích truyện ngắn Bến thời gian

I. Mở bài

Nhà văn Tạ Duy Anh, với lối viết giàu cảm xúc và tinh tế, đã mang đến cho người đọc những câu chuyện không chỉ chứa đựng những giá trị nhân văn mà còn là những bài học sâu sắc về tình người.

+ Truyện ngắn “Bến thời gian” là một tác phẩm tiêu biểu của ông, nơi mà nhân vật bà Hảo trở thành biểu tượng của sự yêu thương vô bờ bến và những giá trị tinh thần không thể bị thời gian và cuộc sống xô bồ làm phai nhạt.

II. Thân bài

Khái quát

+ Tạ Duy Anh là một trong những cây bút nổi bật của nền văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới.

+ Ông sinh năm 1959 tại Hà Tây, nay thuộc Hà Nội. Từng là một cán bộ giám sát và trung sĩ bộ binh, ông mang trong mình những trải nghiệm sống phong phú, từ đó sáng tác ra những tác phẩm đậm chất hiện thực và đầy cảm xúc. + Phong cách sáng tác của Tạ Duy Anh thường tập trung vào khai thác sâu vào tâm lý nhân vật qua lăng kính đầy nhân văn và tinh tế.

+ Truyện ngắn “Bến thời gian” được kể theo ngôi thứ nhất, qua điểm nhìn của nhân vật “tôi.”

+ Cốt truyện đơn tuyến, tập trung vào mối quan hệ giữa “tôi,” bà Hảo, và Hoa – những người có mối gắn bó chặt chẽ từ thuở ấu thơ.

+ Nhân vật trung tâm của truyện là bà Hảo, người thể hiện rõ nhất chủ đề về tình yêu thương và sự hy sinh.

Tóm tắt và nêu chủ đề

+ Truyện “Bến thời gian” kể về kỷ niệm tuổi thơ giữa nhân vật “tôi” và cô bạn Hoa, cả hai đều lớn lên dưới sự chăm sóc của bà Hảo. Bà Hảo, dù bị mù, vẫn luôn tỏ ra thông thái và yêu thương hai đứa trẻ như báu vật. Sau khi lớn lên, “tôi” và Hoa rời làng ra thị trấn, dần dần quên đi bà Hảo. Nhưng sau những vấp ngã trong cuộc sống, “tôi” tìm về quê hương và nhận ra tình cảm chân thành mà bà Hảo dành cho mình, cũng như những giá trị mà bà đã đem đến.

+ Đề tài của truyện là về tình người, tình thân, và sự gắn bó với những giá trị tinh thần qua thời gian. Đây là một đề tài quen thuộc trong văn học, nhưng được Tạ Duy Anh khai thác một cách mới mẻ qua góc nhìn của một người trở về với ký ức sau những biến cố của cuộc đời.

+ Chủ đề của truyện nhấn mạnh vào sự trường tồn của tình cảm gia đình và giá trị nhân văn, dù thời gian có trôi qua và cuộc sống có thay đổi.

Phân tích nhân vật chính

+ Bà Hảo là nhân vật chính trong truyện, một người phụ nữ mù lòa nhưng giàu lòng nhân ái và sự thông thái. Hoàn cảnh của bà thật đáng thương khi mất đi khả năng nhìn từ khi còn trẻ, nhưng bà vẫn giữ được tinh thần lạc quan và tình yêu thương vô bờ bến dành cho những đứa trẻ trong làng. Dù không nhìn thấy, bà Hảo vẫn có thể “thấy” bằng trái tim, luôn nhận biết được sự hiện diện của “tôi” và Hoa qua những chi tiết rất nhỏ như tiếng động hoặc sự yên lặng bất thường.

+ Hành động, lời nói, và suy nghĩ của bà Hảo đều toát lên sự yêu thương và quan tâm sâu sắc. Những câu nói của bà như “lớn lên khắc biết” không chỉ là lời dạy dỗ mà còn là sự nhắn nhủ về kinh nghiệm sống, về sự từng trải mà chỉ có thời gian mới có thể mang lại. Sự chờ đợi của bà mỗi khi “tôi” và Hoa trở về làng, dù biết trước rằng họ sẽ không về thường xuyên, thể hiện sự kiên nhẫn và hy sinh thầm lặng của một con người đã bước sang tuổi xế chiều.

=>Nhà văn Tạ Duy Anh đã xây dựng nhân vật bà Hảo như một biểu tượng của tình thương vô điều kiện và sự bền bỉ của tình cảm gia đình. Qua nhân vật này, ông gửi gắm thông điệp về giá trị của những mối quan hệ gia đình, về lòng yêu thương và sự hy sinh thầm lặng mà không phải ai cũng nhận ra khi chưa trải qua những vấp ngã.

Phân tích các nhân vật khác

+ Ngoài bà Hảo, các nhân vật như “tôi” và Hoa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm nổi bật chủ đề của truyện. Nhân vật “tôi” và Hoa đều là những đứa trẻ gắn bó với bà Hảo từ nhỏ, nhưng sau này dần quên đi nguồn gốc của mình khi rời xa làng quê. Họ tượng trưng cho sự thay đổi của thời gian và cuộc sống hiện đại, khi con người dần quên đi những giá trị cốt lõi và tình cảm chân thành mà họ từng có.

+ Nhân vật “tôi” là người trải qua một hành trình từ sự lãng quên đến nhận ra giá trị của quá khứ và tình cảm gia đình. Hoa, dù ít được miêu tả chi tiết, cũng là một phần quan trọng trong mối quan hệ ba chiều này. Sự trở lại của “tôi” và Hoa về với bà Hảo là một sự quay về với những giá trị nguyên sơ, và là sự nhận thức về những điều thực sự quan trọng trong cuộc sống.

Đánh giá về nghệ thuật của đoạn trích

“Bến thời gian” có nhiều nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện:

+ Truyện ngắn có cốt truyện đơn giản, không quá nhiều kịch tính, nhưng lại chứa đựng một sức mạnh cảm xúc lớn lao.

+ Tác phẩm được kể theo ngôi thứ nhất, qua điểm nhìn của nhân vật “tôi,” giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và hiểu sâu hơn về những suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật. Việc sử dụng điểm nhìn của nhân vật chính cũng tạo nên sự gần gũi và chân thực cho câu chuyện.

+ Cách dựng tình huống trong truyện mang tính chất nhẹ nhàng nhưng đầy ý nghĩa. Tác giả khéo léo xây dựng tình huống về những lần trở về thăm bà Hảo của nhân vật “tôi” và Hoa, qua đó phản ánh sự thay đổi của con người và thời gian. Các tình huống này không quá căng thẳng, nhưng đủ để tạo nên những khoảnh khắc xúc động và sâu lắng.

+ Tạ Duy Anh cũng rất thành công trong việc khắc họa nhân vật qua dòng nội tâm và qua hành động, lời nói. Bà Hảo được miêu tả không chỉ qua những gì bà làm mà còn qua những gì bà không nói ra, qua những biểu hiện tinh tế và sự chờ đợi thầm lặng.

+ Ngôn ngữ trong truyện giàu cảm xúc, tinh tế, và có tính biểu cảm cao, giúp khắc sâu những tình tiết và tạo nên sự đồng cảm mạnh mẽ từ phía người đọc. + Giọng điệu trong truyện mang tính trầm buồn, nhưng cũng ấm áp và đầy xót xa, phù hợp với nội dung và chủ đề của câu chuyện.

Đánh giá chung và liên hệ

+ Truyện ngắn “Bến thời gian” của Tạ Duy Anh là một tác phẩm đặc sắc về cả nghệ thuật và nội dung.

+ Tác phẩm không chỉ kể về câu chuyện của một người bà yêu thương cháu mà còn là một bài học về giá trị của những tình cảm chân thành, những giá trị không thể bị thời gian làm phai nhạt.

+ Qua câu chuyện, Tạ Duy Anh cho thấy tài năng trong việc miêu tả tâm lý nhân vật và sự tinh tế trong cách kể chuyện, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.

+ Thông điệp mà tác phẩm gửi gắm đó là sự nhận thức muộn màng nhưng cần thiết về những giá trị mà chúng ta đã từng lãng quên, về tình thương yêu không điều kiện của những người thân yêu.

+ Qua tác phẩm, người đọc có thể cảm nhận sâu sắc về trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ và trân trọng những tình cảm gia đình, những giá trị tinh thần đã được vun đắp từ thế hệ này qua thế hệ khác.

III. Kết bài

+ “Bến thời gian” của Tạ Duy Anh không chỉ là một truyện ngắn đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện mà còn là một tác phẩm chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc.

+ Câu chuyện về bà Hảo và nhân vật “tôi” gợi cho người đọc những tình cảm ấm áp, đồng thời nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm với những người thân yêu, về việc gìn giữ những giá trị tinh thần trong cuộc sống.

+ Sức sống của truyện sẽ còn mãi trong lòng bạn đọc, như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng thấm thía về tình cảm gia đình và những giá trị không bao giờ phai mờ dù cuộc sống có nhiều biến đổi.

Phân tích truyện ngắn Bến thời gian (mẫu 1)

William Carlos Williams đã từng nói: “Thời gian là cơn bão mà tất cả chúng ta đều lạc đường trong đó”. Quả thực, thời gian là một thức miễn phí nên chúng ta vẫn mãi tiêu xài phung phí mà không nhận thức được nó đã trôi qua nhanh như một cơn lốc. Thời gian như một chiếc lá và bị cuốn bay như thế còn cuộc sống thì ngắn ngủi và hững hờ. Nhận thức được điều ấy, Tạ Duy Anh đã viết nên truyện ngắn “Bến thời gian”. Truyện ngắn giúp người đọc nhìn nhận lại quá khứ, bản thân mình đồng thời nhận thức được giá trị của thời gian và những kỷ niệm xưa cùng chốn bình yên của riêng mình.

Tạ Duy Anh là một cái tên quen thuộc với những bạn đọc yêu văn chương, với các bút danh: Chu Quý, Lão Tạ, Quý Anh,...Ông tên thật là Tạ Viết Đãng, từng làm cán bộ giám sát chất lượng bê tông ở Nhà máy thủy điện Hòa Bình, trung sĩ bộ binh ở Lào Cai. Sau đó Tạ Duy Anh tham gia học ở Trường viết văn Nguyễn Du, trải qua 4 năm học, ông đỗ đầu và được giữ lại làm giảng viên. Ông là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới, hiện ông là biên tập viên tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn, ông trở thành hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1993. Ông đã viết rất nhiều tác phẩm có giá trị phải kể đến như: Dưới bàn tay vô hình, Con dế ma, Lão khổ,...Trong đó có truyện ngắn “Bến thời gian” là một trong những tác phẩm nổi bật nhất. Truyện ngắn đã để lại cho bạn đọc nhiều giá trị về cuộc sống. Tác giả đã nhấn mạnh đồng thời làm nổi bật giá trị của thời gian qua câu chuyện về cuộc đời của một chàng trai.

Truyện ngắn kể về cuộc đời của một chàng trai với nhân vật tôi là nhân vật chính. Tuổi thơ của nhân vật tôi gắn liền với bà Hảo đã bị mù từ lâu và cháu của bà là Hoa tại một ngôi làng nhỏ. Thuở ấy, hai đứa trẻ và người bà luôn quấn quýt bên nhau, cuộc sống của họ đầy ắp những tiếng cười vang. Khi lớn lên một chút, hai đứa trẻ chuyển đến thị trấn học nhưng vẫn về thăm bà. Và khi lớn lên một chút nữa, khi vào đại học, vẫn là hai đứa trẻ ấy nhưng họ đã quên đi những kỉ niệm về ngôi làng và quên đi cả người bà nuôi nấng suốt tuổi thơ. Cuộc sống bận rộn ở nơi đất khách quê người khiến họ quên đi chuỗi kí ức ấy mà không biết rằng người bà mù vẫn ngày ngày đợi họ quay trở về.

Đồng hành cùng dòng chảy của thời gian, những kỷ niệm xưa dần mờ nhạt khi nhân vật tôi bắt đầu lớn lên. Thuở bé, nhân vật tôi cùng bà Hảo và cháu của bà đã có một quãng thời gian dài tạo nên những kỷ niệm đẹp bên nhau. Có thể nói, tuổi thơ của hai đứa trẻ đã luôn gắn bó với bà Hảo và vùng quê ấy. Khi lớn lên một chút, hai đứa trẻ thi thoảng vẫn về thăm bà Hảo. Nhưng khi vào đại học việc ấy đã chấm dứt. Phải chăng, khi con người ta lớn lên, khi ta đã trưởng thành chúng ta thường quên đi những thứ được gọi là “đã từng”. Họ đã từng quấn quýt cả ngày với nhau, đã từng bày đủ trò tinh quái nghịch ngơm với nhau, đã từng yêu thương nhau như những báu vật. Nhưng dường như chỉ cố bà Hảo còn lưu luyến những cái đã từng đó. Bà Hảo tuy không nhìn thấy được nhưng vẫn ngày đêm ra bến xe đợi hai đứa cháu của mình về như một thói quen suốt nhiều năm. Tác giả đã xây dựng nên một tình huống khiến bạn đọc không khỏi bồi hồi và xót xa. Từ đó, tác phẩm đã gợi lên nhiều suy tư về cuộc sống và thời gian.

Nhân vật tôi bắt đầu tìm lại chính mình, nhìn lại quá khứ sau khi thất bại ở nơi đất khách quê người, nhớ lại những điều đã xảy ra và cảm nhận được giá trị của thời gian. Khi vấp ngã trên đường đời, nhân vật tôi đã làm điều chính mình cũng không ngờ là trở về ngôi làng nhỏ của mình. Với nhân vật tôi, có lẽ ngôi làng chính là nơi mà anh có thể tìm thấy chút bình yên trong cuộc sống, có thể giúp anh trở lại tuổi thơ của mình một lần nữa. Trên quãng đường trở về nơi chốn ấy, lòng anh dần bình tĩnh hơn và vang lên những điệp khúc da diết dưới những ánh nắng tinh nghịch. “Tôi đã trở về được với thời gian của ký ức”. Và rồi sau mười năm ròng rã, khi gặp lại bà Hảo, gặp lại bến đỗ xưa nhân vật tôi đã nghẹn ngào như tìm được nơi nương tựa bao bọc mình. Khi nghe bà Hảo nói từ ngày mai bà có thể chết mà không luyến tiếc điều gì sau khi gặp được anh, nhân vật tôi chết lặng. Có lẽ khoảnh khắc ấy anh đã nhận ra rằng bà Hảo thuộc số người quyết định sống chỉ để làm những việc không thể bỏ dở. Giây phút này đây trong anh là những hối hận tràn đầy, suốt thời gian qua nhân vật tôi đã không nhớ đến người bà này, người vẫn luôn đợi anh trở về.

Tác giả đã sử dụng hình ảnh bến thời gian để mô tả sự trôi chảy không ngừng của thời gian cùng những kỷ niệm đã qua. Bến thời gian là nơi mà con người có thể nhìn lại quá khứ, nhớ về những điều đã xảy ra và cảm nhận được giá trị của thời gian. Tác giả đã thành công trong việc tạo nên một nhân vật đầy sâu sắc và đầy cảm xúc, khiến người đọc cảm thấy đồng cảm và suy tư về ý nghĩa của thời gian và cuộc sống. Truyện ngắn "Bến thời gian" của tác giả Tạ Duy Anh là một tác phẩm văn học đầy ý nghĩa, sâu sắc về chủ đề thời gian và đã để lại những dấu ấn khó phai trong lòng bạn đọc.

Qua truyện ngắn, ta như được hòa mình vào câu chuyện và câu chuyện khiến ta phải suy ngẫm giá trị của thời gian cùng những kỉ niệm của cuộc sống. Hãy biết trân trọng thời gian của mình vì “Thời gian miễn phí, nhưng nó vô giá. Bạn không thể sở hữu nó, nhưng bạn có thể sử dụng nó. Bạn không thể giữ nó, nhưng bạn có thể tiêu nó. Một khi bạn đánh mất nó, bạn không bao giờ có thể lấy lại” (Harvey MacKay).

Phân tích truyện ngắn Bến thời gian (mẫu 2)

Bài văn "Bến Thời Gian" của tác giả Tạ Duy Anh mang đến cho người đọc những suy tư sâu sắc về cuộc sống, thời gian, và những mối quan hệ con người.

Bài văn tập trung vào chủ đề thời gian, một yếu tố không thể tách rời khỏi cuộc sống con người. Tác giả đã khéo léo khắc họa sự trôi chảy của thời gian và cách mà con người sống, cảm nhận và ứng xử với nó. Thời gian không chỉ là khái niệm vật lý mà còn là một dòng chảy của tình cảm, kỷ niệm và những giá trị tinh thần.

Tác giả đã sử dụng những hình ảnh, biểu tượng và ngôn ngữ tinh tế để chuyển tải cảm xúc của mình về thời gian. Cảm giác tiếc nuối, hoài niệm về quá khứ, những ngày tháng đã qua, và ước vọng cho tương lai đều được thể hiện một cách rõ nét. Những suy tư này không chỉ dừng lại ở cá nhân tác giả mà còn phản ánh nỗi niềm chung của con người về sự giới hạn của thời gian và ước muốn kéo dài những khoảnh khắc quý giá.

Tác giả đã lựa chọn lối viết giàu hình ảnh và cảm xúc, từ ngữ trau chuốt và hàm chứa nhiều nghĩa. Các đoạn văn được kết cấu một cách linh hoạt, có sự chuyển tiếp tự nhiên giữa các ý tưởng. Các yếu tố miêu tả, biểu cảm được kết hợp hài hòa, tạo nên một bức tranh đa chiều về thời gian và cuộc sống.

Nhân vật trong bài văn thường tự nhìn nhận lại bản thân và các mối quan hệ xung quanh. Qua những chi tiết nhỏ, tác giả khắc họa được tình cảm giữa con người với con người và giới thiệu những khía cạnh khác nhau của tình yêu, tình bạn, và gia đình. Những tương tác này trở thành sợi dây liên kết giúp nhân vật cảm nhận và trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc sống.

" Bến Thời Gian" không chỉ đơn thuần là một bài văn về thời gian mà còn là một thông điệp sâu sắc về việc sống trọn vẹn với hiện tại, giá trị của những kỷ niệm và những mối quan hệ trong cuộc đời. Tác giả khuyến khích người đọc hãy trân trọng những giây phút hiện tại, bởi thời gian sẽ không bao giờ trở lại.

Tạ Duy Anh đã thành công trong việc khắc họa những cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc về thời gian, cuộc sống và mối quan hệ giữa con người. "Bến Thời Gian" không chỉ mang đến cho người đọc cảm nhận về sự trôi đi của thời gian mà còn là một lời nhắc nhở quý giá về việc sống ý nghĩa và trọn vẹn với từng khoảnh khắc của cuộc đời.

Phân tích truyện ngắn Bến thời gian (mẫu 3)

Bài văn "Bến Thời Gian" của Tạ Duy Anh là một tác phẩm giàu cảm xúc, xoay quanh chủ đề về thời gian, sự trôi chảy của thời gian và những dấu ấn, ký ức mà nó để lại trong tâm trí con người. Tác giả sử dụng lối viết tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm để thể hiện chủ đề. Qua dòng hồi tưởng về những kỷ niệm tuổi thơ, tác giả đã khéo léo lồng ghép những suy ngẫm về thời gian, về sự thay đổi của con người và xã hội.

Hình ảnh "bến thời gian" là ẩn dụ cho những điểm dừng chân, những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc đời. Bến thời gian là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ, những dấu ấn sâu đậm của quá khứ. Nhân vật "tôi" trong bài văn thể hiện tâm trạng hoài niệm, tiếc nuối về thời gian đã qua. Tác giả sử dụng những từ ngữ giàu cảm xúc, những câu văn giàu hình ảnh để thể hiện sự tiếc nuối, bâng khuâng của nhân vật.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng những chi tiết, hình ảnh cụ thể để khắc họa rõ nét những thay đổi của thời gian, của cuộc sống. Từ những con người, cảnh vật quen thuộc đến những phong tục tập quán, tất cả đều mang dấu ấn của thời gian. Qua đó, tác giả muốn khẳng định sự trôi chảy không ngừng của thời gian và những giá trị bất biến của cuộc sống.

"Bến Thời Gian" là một bài văn giàu tính suy tưởng, mang đến cho người đọc những cảm xúc sâu lắng về thời gian, về cuộc sống và những giá trị tinh thần bất biến.

Phân tích truyện ngắn Bến thời gian (mẫu 4)

...