TOP 10 mẫu Phân tích đoạn trích Hạ đỏ của Nguyễn Nhật Ánh (2025) SIÊU HAY

Phân tích đoạn trích Hạ đỏ của Nguyễn Nhật Ánh

Đề bài: Phân tích đoạn trích Hạ đỏ của Nguyễn Nhật Ánh

Phân tích đoạn trích Hạ đỏ (mẫu 1)

Hạ đỏ được Nguyễn Nhật Ánh sáng tác năm 1991, đây được xem là một trong những tác phẩm viết về tình yêu tuổi mới lớn hay nhất của tác giả. Trải qua biết bao cung bậc cảm xúc nhân vật tôi - Chương trong truyện đã nhận ra được nhiều điều ý nghĩa trong cuộc sống, về tình cảm hồn nhiên trong sáng nhưng không có kết quả của tình yêu ngốc xít. Cái kết buồn của chuyện cũng là cái kết rất đặc trưng của Nguyễn Nhật Ánh. Với chương 24, một chương nhỏ nằm ở giữa tác phẩm người đọc sẽ thấy được phần nào giá trị về chủ đề cũng như hình thức nghệ thuật của cả cuốn tiểu thuyết này.

Tiểu thuyết Hạ đỏ xoay quanh chủ đề về cuộc sống của đám học trò nhỏ nơi vùng quê, nơi có những mối quan hệ, những tình cảm rất hồn nhiên trong sáng của các cô cậu bé mới lớn. Trung tâm, nhân vật chính của tác phẩm là Chương mới thi cấp 3 xong được mẹ cho về quê ngoại để đổi gió. Tại đây Chương đã gặp rất nhiều những người bạn cùng trang lứa với mình như Dế - con dì Sáu em họ của mình; Dư - Thủ lĩnh của xóm miếu; Út Thêm người mà Chương thầm yêu mến. Xoay quanh những mối quan hệ của các nhân vật, những trải nghiệm của cuộc sống yên bình nơi làng quê tác phẩm đã gửi gắm thật nhiều điều ý nghĩa về cuộc sống xung quanh ta, về tình cảm hồn nhiên tuổi học trò, về việc sống thật đẹp với những năm tháng thanh xuân nhiệt huyết ấy.

Điều đặc biệt hơn chương 24 không khai thác về truyện tình cảm của Chương với Út thêm mà chủ yếu tập trung về việc Chương lén dạy chữ cho Dư thủ lĩnh của xóm miếu,về những cảm nhận của Dế với hành động này. Ban đầu Chương phải dấu Dế và các phe của Dế vì sợ họ không thích việc Chương dạy chữ cho Dư. Nhưng khi biết được việc làm ý nghĩa của Chương Dế rất vui vẻ, hào hứng, thậm chí còn tặng cho Dư hai cuốn tập viết. Với suy nghĩ rất đáng yêu và đáng quý “ Em nói rồi, em có trách anh bao giờ đâu. Chị em thằng Dư không được đi học như tụi em, tội cho tụi nó. Bây giờ anh dạy cho chị Út thêm và thằng Dư học tốt chứ sao” Với những suy nghĩ đáng yêu như vậy người đọc càng thêm yêu mến các nhân vật trong câu chuyện. Đó là những đứa trẻ thật đáng yêu, đáng quý, chúng có những suy nghĩ hồn nhiên, sẵn sàng bỏ qua những tư thù cá nhân để mong những điều tốt đẹp nhất đến cho những người bạn cùng trang lứa của mình. Thông qua chủ đề về tình bạn, về sự nhân hậu ấm áp của tình người câu chuyện đã gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống. Chúng ta hãy nhìn cuộc đời thật giản đơn giống như những đứa trẻ để đối xử thật nhân hậu vị tha với nhau, để cuộc đời này thêm ý nghĩa và giá trị.

Truyện đã xây dựng được những nhân vật mang đậm màu sắc cá nhân. Đó là tôi - cậu bé Chương nhân hậu, ấm áp, sẵn lòng giúp đỡ mọi người, dạy chữ cho Dư bằng tất cả tình cảm của mình. Đó là thằng Dế lém lỉnh, đáng yêu với những suy nghĩ rất hồn nhiên, trong sáng. Truyện được kể dưới người kể chuyện ngôi thứ nhất là tôi, vừa có thể đánh giá, nhận xét về các nhân vật khác, lại vừa khiến cốt truyện chân thực, gần gũi và đáng tin cậy hơn với người đọc. Những mẩu đối thoại đáng yêu của các nhân vật, ngôn ngữ gần gũi, đời thường và đậm chất vùng miền cũng góp phần vào thành công về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

Hạ đỏ đã xây dựng thành công các nhân vật tôi, thằng Dế, với một chủ đề gần gũi, nhân văn. Có thể nói với đoạn trích ngắn này người đọc đã hiểu thêm về con người nhà văn Nguyễn Ngọc Ánh, đó là rất nhạy cảm, tinh tế, có tình yêu và sự am hiểu sâu sắc đời sống của trẻ thơ.

Phân tích đoạn trích Hạ đỏ (mẫu 2)

Mùa hè, với những ngày dài và nắng nóng, có thể mang đến nhiều niềm vui, nhưng cũng không thiếu những áp lực đối với học sinh. Đoạn trích Hạ đỏ của Nguyễn Nhật Ánh về Chương, một cậu học trò chăm chỉ, là minh chứng cho sự hy sinh thầm lặng của người mẹ. Dù biết món canh bí đỏ mỗi ngày khiến con ngán ngẩm, mẹ vẫn kiên nhẫn nấu cho Chương, mong con có sức khỏe để học tốt hơn. Hành động ấy không chỉ là chăm sóc về thể chất mà còn là cách mẹ thể hiện tình yêu, sự lo lắng và hy vọng vào sự thành công của con. Mỗi tô canh bí đỏ, dù đơn giản, là hiện thân của tình thương vô điều kiện mà mẹ dành cho con.

Nguyễn Nhật Ánh là một trong những cây bút nổi bật của văn học thiếu nhi Việt Nam, với nhiều tác phẩm viết về tuổi học trò, tình bạn và tình cảm gia đình. Hạ đỏ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, mang đậm chất trữ tình và phản ánh chân thực cuộc sống của học sinh. Tác phẩm không chỉ miêu tả những mối quan hệ gia đình đầy yêu thương mà còn khắc họa sâu sắc những cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật trong những hoàn cảnh đời thường. Với lối viết giản dị, dễ hiểu nhưng đầy cảm xúc, Nguyễn Nhật Ánh đã khéo léo gửi gắm thông điệp về tình yêu thương và sự hy sinh trong gia đình.
Chương là một học sinh chăm chỉ, nhưng kỳ thi cuối năm khiến cậu phải chịu áp lực rất lớn. Sự căng thẳng của cậu không chỉ dừng lại ở những đêm thức khuya học bài mà còn thể hiện qua những món ăn, đặc biệt là những tô canh bí đỏ mà mẹ cậu luôn nấu cho con. Mẹ Chương tin rằng bí đỏ sẽ giúp con dễ dàng học bài, tăng cường trí nhớ, nhưng không ngờ rằng những tô canh ấy lại dần trở thành nỗi ám ảnh đối với cậu. Hình ảnh mẹ Chương tần tảo nấu món ăn này mỗi ngày cho con, dù không được con cái ưa thích, vẫn thể hiện tình yêu thương vô điều kiện của mẹ. Dù cậu đã ngán món ăn này đến mức "học trước quên sau, học sau quên trước", nhưng mẹ vẫn kiên nhẫn, động viên con ăn hết để có sức học hành. Những hành động chăm sóc, quan tâm ấy, dù giản dị nhưng chứa đựng tình yêu thương sâu sắc, sự hy sinh của mẹ dành cho con cái.

Tuy nhiên, bên cạnh sự lo lắng và những hành động chăm sóc tỉ mỉ của mẹ, ba Chương lại là người thể hiện sự yêu thương theo một cách khác. Mặc dù ba không trực tiếp chăm sóc cậu như mẹ, nhưng ông luôn quan tâm và động viên Chương. Sau khi Chương hoàn thành kỳ thi với kết quả khá cao, ba không chỉ tuyên bố sẽ mua cho cậu một chiếc xe đạp mà còn vui vẻ thông báo về sự nỗ lực của con. Ba Chương không chỉ thưởng cho con bằng vật chất mà qua đó, ông muốn thể hiện sự công nhận và tự hào về những cố gắng của con. Tuy nhiên, trong khi ba Chương vui mừng, mẹ lại tỏ ra lo lắng và khuyên Chương cần phải ăn ngủ đầy đủ để giữ sức khỏe. Câu nói “Cha mày! Từ nay lo mà ăn ngủ cho lại sức nghe chưa!” của mẹ không chỉ là sự khuyên răn, mà còn thể hiện sự quan tâm, lo lắng của bà đối với sức khỏe của con. Mẹ không cần những phần thưởng vật chất, chỉ cần Chương có sức khỏe để tiếp tục học tập và trưởng thành.

Hình ảnh cậu bé Chương trong đoạn trích không chỉ là một học trò cần cù mà còn là biểu tượng của sự mệt mỏi và căng thẳng trong quá trình học tập. Cậu buồn lòng khi thấy mẹ lo lắng cho mình, nhưng cũng không thể làm gì khác ngoài việc mỉm cười trấn an mẹ và cố gắng ăn hết những tô canh bí đỏ mà mẹ đã nấu. Đoạn văn đầy cảm xúc khi Chương tự nhủ “cảm ơn mày, cơn ác mộng của tao, nhưng bây giờ xin tạm biệt nhé” thể hiện sự giãi bày của cậu với món ăn không mong muốn. Dù vậy, Chương cũng không quên cảm ơn mẹ vì tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ đã dành cho mình. Câu chuyện của Chương không chỉ là câu chuyện của một học sinh, mà là câu chuyện của tất cả những ai đang phải đối mặt với khó khăn trong học tập và cuộc sống. Những món ăn tuy giản đơn nhưng chứa đựng một tình cảm lớn lao. Những nỗ lực không mệt mỏi của cha mẹ trong việc chăm sóc, yêu thương con cái đôi khi không thể hiện qua lời nói, nhưng lại được thể hiện rất rõ qua những hành động nhỏ nhặt hàng ngày. Trong khi ba Chương động viên con bằng những phần thưởng vật chất, mẹ lại ân cần lo lắng và hy sinh vì con, qua đó cho thấy mỗi người cha, người mẹ đều có cách thể hiện tình yêu riêng, nhưng tất cả đều xuất phát từ một tấm lòng chân thành và vô cùng ấm áp.

Đoạn trích Hạ đỏ của Nguyễn Nhật Ánh thể hiện giá trị nghệ thuật sâu sắc qua cách khắc họa tâm lý nhân vật và tình cảm gia đình. Tác giả sử dụng lối viết giản dị, chân thật nhưng đầy tình cảm để vẽ nên hình ảnh người mẹ tần tảo, hy sinh vì con. Món canh bí đỏ, mặc dù đơn giản và không hấp dẫn với Chương, lại trở thành biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ dành cho con. Sự khéo léo trong việc kết hợp miêu tả tâm lý nhân vật với các tình huống đời thường đã tạo nên một câu chuyện cảm động, phản ánh sự hi sinh thầm lặng và tình yêu vô điều kiện trong gia đình.

Nguyễn Nhật Ánh không chỉ khắc họa một câu chuyện về tình yêu thương gia đình, mà còn gửi gắm những bài học sâu sắc về sự hi sinh và sự quan tâm trong cuộc sống. Tình cảm giữa mẹ và con, dù giản dị trong từng bữa ăn, lại là một minh chứng sống động cho tình yêu vô điều kiện. Thông qua tác phẩm này, chúng ta nhận ra rằng, đôi khi những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống lại chứa đựng những giá trị to lớn mà chúng ta đôi khi vô tình bỏ qua.