TOP 10 mẫu Phân tích Một cuộc đua của Quế Hương (2025) SIÊU HAY

Phân tích Một cuộc đua của Quế Hương

Đề bài: Phân tích truyện ngắn Một cuộc đua của Quế Hương

Dàn ý Phân tích Một cuộc đua

I. Mở bài

- Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm, nêu ý kiến đánh giá chung về tác phẩm

- Quế Hương là bút danh của nhà giáo Nguyễn Thị Thương. Văn chương như một nghiệp dĩ ngấm vào tâm hồn bà, những trang văn của bà đằm thắm dịu dàng mà khắc khoải, da diết… Văn của Quế Hương lôi cuốn người đọc bởi “nỗi buồn ấm áp” được chưng cất nên từ bao điều bé mọn của cuộc sống thường ngày. Đó là thứ văn như chắt ra từ sâu thẳm thương yêu, đậm chất trữ tình. Có thể nói rằng, chất trữ tình trong truyện ngắn Quế Hương không chỉ là một “dư vị” khó quên mà còn là dấu hiệu của một phong cách nghệ thuật độc đáo.

- Truyện ngắn “Một cuộc đua” của Quế Hương đã đoạt giải nhất cuộc thi “Viết truyện ngắn cho thanh niên học sinh, sinh viên” do Nhà xuất bản Giáo Dục phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức. Truyện viết về lối sống của thanh niên trong xã hội đương thời

II. Thân bài

a. Phân tích nội dung và chủ đề của tác phẩm

Đoạn trích “Một cuộc đua” (Quế Hương) là ý chí nghị lực sẵn sàng cho cuộc đua của cuộc đời mình ở nhân vật “ Cậu ấm” – “đua ngoi lên dưới ánh mặt trời”.

- Nhân vật chính trong truyện ngắn “ Một cuộc đua” của Quế Hương là "cậu ấm" đã đốt đời mình trong quán bar, vũ trường và rồi trong một lần đua xe, bạn gái thì chết, còn cậu bị tai nạn, phải cưa cả hai chân. Mười hai người giúp việc do mẹ cậu thuê trông nom cậu đều không chịu được những cơn cuồng nộ vì hận đời của con người tàn phế này. Cuộc đời “ cậu ấm” tưởng chừng đã trở nên vô nghĩa.

- Nhưng sau cuộc gặp gỡ với “người thứ mười ba” gai góc cậu đã thức tỉnh: “Tôi nhận lời “đua” với cô, đua ngoi lên dưới ánh mặt trời” – nhận lời thách đấu của người giúp việc thứ mười ba – điều đó có nghĩa là “ cậu ấm” đã tỉnh ngộ và nhận ra rằng cuộc đời “ chưa hẳn đã đáng buồn”. Cuộc đời “ Cậu ấm” trong truyện ngắn “ Một cuộc đua” ( Quế Hương) đã để lại trong lòng bạn đọc những ấn tượng sâu sắc về sức sống mãnh liệt, sự vươn lên, vượt qua những chướng cản trong cuộc đời.

+ Nhân vật “cậu ấm” xuất hiện bằng những cơn cuồng nộ, cậu trút giận, trút giận vào những người xung quanh và vào chính mình. Cậu gần như tuyệt vọng, cuồng nộ, uất ức bởi sớm phải đối mặt với nỗi đau thể xác và sự trống rỗng trong tâm hồn.

+ Cậu còn biết làm gì hơn khi trở thành người tàn phế? Khi trở thành người vô dụng? Cuộc đời cậu coi như “ đồ bỏ” khi mà chỉ còn có đôi tay “ quyền lực”!? Trong tâm trí của đứa trẻ mới lớn, tuổi chưa nhiều, “gương mặt trẻ măng đang ngủ mà mày nhíu lại như vật lộn với nan giải” chỉ còn nỗi tuyệt vọng, nỗi chán chường, tự chống đối cuộc đời bằng cách “ giương vây, xù vẩy”. Cậu gần như chống lại cả thế giới này….

- Điểm nút của câu chuyện bắt đầu khi người giúp việc thứ mười ba xuất hiện.

+ Cô là một sinh viên. Mẹ cô cũng chết trong một tai nạn giao thông, để từ đó cuộc đời của cô phải quăng quật, va đập với đủ mọi phức tạp của cuộc sống để tồn tại. Nhưng cô là người "chưa đầu hàng cái gì trong vòng 15 phút". Khi lòng tự trọng bị tổn thương, cô sẵn sàng từ bỏ việc chăm sóc "cậu ấm" bệnh tật, dù công việc này mang lại cho cô nhiều tiền mà cô đang rất cần.

+ Cô sinh viên đến bên cuộc đời của “ cậu ấm” không phải để xoa dịu nỗi đau bằng lời lẽ ngọt ngào, của cử chỉ dịu dàng, cam chịu mà cô đã “ lấy độc trị độc” để thức tỉnh “ cậu chủ”, thức tỉnh lương tri trong con người vốn “ không phải là đồ bỏ” của “ cậu ấm”.

+ Cuộc đối thoại, cùng những suy nghĩ già dặn của cô sinh viên đã phần nào tác động đến tâm hồn có phần chai sạn của “cậu ấm”. Cuộc đối thoại giữa hai người ngang tuổi nhau nhưng hoàn cảnh gia đình đối lập nhau đã cho “cậu ấm” hiểu được rằng “ Mỗi ngày là một cuộc chiến” – chiến đấu với chính mình để tự vươn lên! Nếu không, sẽ tự đốt đời mình bằng những trò tiêu khiển vô bổ.

+ “ Cậu ấm ” đã kịp nhận ra “Giá nghèo như cô, tôi sẽ không bất hạnh thế này. Không có xe để đua, không có tiền để đốt đời mình...”. Cậu biết mình đã ở bên kia cái dốc của sự sa ngã, cậu chỉ còn biết gào thét trong vô vọng. Cậu hiểu, tiền bạc nhiều nhưng thiếu sự quan tâm, giáo dục, uốn nắn của ba mẹ thì cuối cùng cũng chỉ là sự trống rỗng, thậm chí gánh hậu quả khôn lường...

- Tuy nhiên, khát vọng sống vẫn mãnh liệt, mạnh mẽ và luôn tiềm tàng trong con người “ cậu ấm ”.

+ Bản thân cậu là người biết rõ hơn ai hết mình chưa phải là “đồ bỏ” chỉ cần ba buổi là ngộ. " Cậu đã nhận lời đua cùng cô gái: "Chúng ta cùng đua ngoi lên dưới ánh mặt trời. Thời hạn 5 năm".

=> Bằng tình thương và nghị lực của chính mình, cô gái đã đưa “cậu ấm” ra khỏi nỗi tuyệt vọng và khơi lên trong trái tim tưởng đã khô cằn một khát vọng sống mãnh liệt.

-Tuổi trẻ ai cũng có những giây phút chán nản, buông xuôi nhưng bạn hãy thử lắng lòng mình suy ngẫm, bạn sẽ được bồi đắp thêm nghị lực, ý chí sẵn sàng cho cuộc đua của đời mình. “Cuộc đời là một cuộc đua dài. Từng chặng. Quỵ xuống thì đứng lên. Chỉ có chết mới ngừng đua. Còn sống là còn đua để chứng minh mình hiện hữu, mình có ích. Một ánh nhìn thông cảm. Một bàn tay giơ ra. Một lời thách thức đúng lúc có thể nâng dậy một số phận, thổi vào đấy một luồng sinh khí mới để bắt đầu một chặng đua mới.” Nhà văn Quế Hương đã tin và đem được niềm tin ấy vào câu chuyện của mình.

- Sự thấu hiểu và cảm thông với từng số phận con người đã khiến cho Quế Hương đi sâu được vào đời sống nội tâm, giao cảm được với con người qua những niềm vui, nỗi buồn, sự mất mát, khổ đau. Với một cái nhìn nhân văn, trái tim yêu thương của người phụ nữ nhạy cảm, Quế Hương đã dùng cây bút của mình xoa dịu đi những vết thương lòng, đem thương yêu ủ ấp những nhức nhối trong nội tâm nhân vật. Chính vì vậy, trong truyện ngắn của mình, những con người dù có cố tỏ ra gai góc trước cuộc đời thì họ vẫn, trong một góc khuất nào đó, không chịu cam lòng với số phận…

b. Phân tích những hình thức nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.

- Giọng văn nhẹ nhàng, giàu cảm xúc, lối diễn đạt mượt mà, sâu lắng, câu văn giàu nhịp điệu,… Giản dị mà sắc sảo, nồng ấm mà dịu mát.

- Truyện ngắn “Một cuộc đua” là thế giới của sự hài hòa, hài hòa ngay cả trong đổ vỡ. trang văn lôi cuốn người đọc bởi “nỗi buồn ấm áp” được chưng cất nên từ bao điều bé mọn của cuộc sống thường ngày.

- Kết thúc giàu chất gợi, hướng người đọc về một niềm tin ở phía trước: “ Cùng đua lên dưới ánh mặt trời”.

- Không tìm thấy trong văn Quế Hương vẻ gay gắt, quyết liệt mà là thứ văn như chắt ra từ sâu thẳm thương yêu. Đoạn cuối truyện ngắn “ Một cuộc đua” và cả truyện ngắn “ gai góc” này là một câu chuyện ấm áp tình người, tình đời như thế!

III. Kết bài

- Khẳng định lại giá trị của tác phẩm, nêu cảm xúc của cá nhân hoặc bức thông điệp mà tác giả muốn gửi tới mọi người.

Phân tích Một cuộc đua (mẫu 1)

Đoạn trích của truyện ngắn "Một cuộc đua" của Quế Hương chứa đựng nhiều tầng nghĩa, thể hiện những suy tư sâu sắc về cuộc sống, sự đấu tranh và mối quan hệ giữa con người với nhau.

Cuộc đua trong đoạn trích không chỉ đơn thuần là một sự kiện thể thao mà còn là một biểu tượng cho những thử thách trong cuộc sống. Hình ảnh bà quản gia đứng ở cửa với vẻ nghi hoặc khi nghe tiếng hát karaoke của nhân vật chính thể hiện sự châm biếm và khắc nghiệt trong xã hội. Không gian nhiều sắc thái từ âm thanh đến ánh sáng góp phần tạo ra một bức tranh đa chiều về cuộc sống.

Nhân vật chính thể hiện sự kiên cường và tinh thần thử thách. Hành động "lao vào cuộc đua" cho thấy không chỉ là một sự gan dạ mà còn là sự quyết tâm không ngừng nghỉ. Nhân vật đang đối diện với những khó khăn, thử thách nhưng lại xem đó là cơ hội để khẳng định bản thân. Câu hỏi "cậu dám đua nữa không" không chỉ là một thử thách về thể lực mà còn là cuộc chiến để tìm kiếm bản ngã.

Cuộc đua trong đoạn trích được xem như là một sự ẩn dụ cho cuộc sống. Nó nói lên những cạnh tranh, những áp lực mà chúng ta phải đối mặt. Hình ảnh "ngoi lên dưới ánh mặt trời" thể hiện khát vọng vươn lên, vươn tới ánh sáng, sự sống. Thời hạn 5 năm không chỉ là một khoảng thời gian mà còn là áp lực cho các nhân vật phải làm được điều gì đó ý nghĩa trong cuộc sống.

Mối quan hệ giữa nhân vật với "cô" - người bạn bên cạnh cũng cho thấy sự kết nối giữa con người. Chữ "cô" có thể đại diện cho những kỷ niệm tuổi trẻ, tình bạn, và sự sẻ chia trong khó khăn. Đoạn thư và đoá hồng làm nổi bật cảm xúc chân thành, tâm tư sâu lắng mà nhân vật muốn gửi gắm. Hình ảnh "đôi cánh" đưa ra một thông điệp về tự do, ước mơ và sự bay bổng trong tâm hồn.

Đoạn trích "Một cuộc đua" của Quế Hương không chỉ đơn thuần là câu chuyện về vận động và thử thách, mà còn mang trong mình những triết lý nhân sinh sâu sắc. Qua đó, tác giả khéo léo gợi lên những suy nghĩ về cách mà con người phải đối mặt với thời cuộc, khát vọng vươn lên từ những giới hạn của bản thân, và mối quan hệ giữa người với người trong hành trình sống của mình.

Phân tích Một cuộc đua (mẫu 2)

Truyện bắt đầu bằng việc giới thiệu về một cuộc đua ngựa diễn ra trong một ngày hè nóng bức. Cuộc đua này không chỉ là một sự kiện thể thao mà còn là một cách để các tầng lớp xã hội thể hiện địa vị và quyền lực của mình. Tác giả sử dụng cuộc đua như một bối cảnh để phân tích sự ganh đua, tham vọng và lòng tham của con người.

Nhân vật chính trong truyện là ông chủ đường đua, một người đàn ông giàu có và quyền lực. Ông ta đã chi tiêu một số tiền lớn để tổ chức cuộc đua này và hy vọng sẽ kiếm được lợi nhuận từ việc cá cược. Tuy nhiên, ông ta không chỉ muốn kiếm tiền mà còn muốn thể hiện địa vị và quyền lực của mình trước mọi người.

Tác giả sử dụng một số chi tiết nhỏ để phân tích tâm lý của ông chủ đường đua. Ví dụ, ông ta không chỉ quan tâm đến việc kiếm tiền mà còn lo lắng về việc mất mặt trước mọi người nếu cuộc đua không thành công. Ông ta cảm thấy bị áp lực từ sự kỳ vọng của xã hội và sự so sánh với những người giàu có khác.

Đoạn trích cũng phân tích sự ganh đua và lòng tham của con người thông qua những nhân vật khác như người đặt cược và người chạy đua. Người đặt cược không chỉ muốn kiếm tiền mà còn muốn thể hiện địa vị và quyền lực của mình thông qua việc đặt cược lớn. Người chạy đua cũng không chỉ muốn giành chiến thắng mà còn muốn thể hiện khả năng và tài năng của mình.

Tác giả cũng sử dụng một số hình ảnh và ngôn ngữ mạnh mẽ để tạo ra hiệu ứng và tác động lên độc giả. Ví dụ, ông chủ đường đua được miêu tả như một con sư tử mạnh mẽ và quyền lực, trong khi người đặt cược được miêu tả như một con cáo tinh quái và người chạy đua được miêu tả như một con ngựa hoang dã.

Tổng thể, đoạn trích truyện ngắn "Một cuộc đua" của Quế Hương là một tác phẩm phân tích sâu sắc về con người và xã hội thông qua việc sử dụng cuộc đua như một bối cảnh. Tác giả tạo ra những nhân vật và tình huống để phân tích sự ganh đua, tham vọng và lòng tham của con người, đồng thời sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh mạnh mẽ để tác động lên độc giả.

Phân tích nhân vật cậu ấm trong Một cuộc đua

Trong đoạn trích truyện ngắn “Một cuộc đua” của nhà văn Quế Hương, nhân vật “cậu ấm” hiện lên với nhiều đặc điểm nội tâm phức tạp và sâu sắc, phản ánh sự chuyển biến trong nhận thức và tâm hồn của anh ta. Đây là một câu chuyện xoay quanh cuộc gặp gỡ giữa hai con người với hoàn cảnh khác nhau nhưng lại tìm thấy sự đồng cảm và thách thức từ nhau.

Ban đầu, cậu ấm xuất hiện trong hình ảnh một người có quá khứ đầy quyền lực và giàu có, nhưng lại bị tước đi tất cả những điều đó bởi một tai nạn, khiến anh phải ngồi xe lăn. Hình ảnh của cậu ấm thể hiện rõ nét sự đối lập giữa quá khứ vinh hoa và hiện tại đầy bi kịch, nơi mà những thứ anh từng tự hào như quyền lực và tiền bạc giờ trở nên vô nghĩa.

Ngày thứ ba khi người chăm sóc mới đến, cậu không còn la hét hay ném đồ đạc, thay vào đó là sự lặng lẽ và thậm chí còn thi hát karaoke. Điều này cho thấy một sự chuyển biến trong tâm hồn của cậu, từ sự giận dữ và bất mãn với cuộc đời đến sự chấp nhận và tìm kiếm niềm vui nhỏ bé trong cuộc sống.

Dù bên ngoài có vẻ bất cần và thiếu nghiêm túc, bên trong cậu ấm lại có một nỗi cô đơn sâu thẳm. Cậu bày tỏ sự thích thú với những thách thức, nhưng thực chất đó là một cách để tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống đã mất đi mục tiêu. Khi người chăm sóc hỏi cậu có còn dám đua nữa không, cậu thở dài và trả lời một cách mơ hồ, cho thấy sự hoài nghi về khả năng và mục tiêu của chính mình.

Cuộc đua mà cậu từng tham gia không chỉ là cuộc đua xe mà còn là cuộc đua của cuộc sống, trong đó cậu muốn khẳng định bản thân và tìm kiếm ý nghĩa. Tuy nhiên, sau tai nạn, cậu cảm thấy mất đi cơ hội và ý nghĩa của cuộc đua đó. Chính vì vậy, khi người chăm sóc đề nghị một cuộc đua mới – “đua ngoi lên dưới ánh mặt trời” với thời hạn 5 năm, cậu đã lặng lẽ suy nghĩ, cho thấy sự khao khát thay đổi nhưng cũng là sự e dè và bất an trước một thách thức mới.

Mặc dù mang dáng vẻ bất cần, cậu ấm lại rất nhạy cảm và tinh tế. Anh nhận ra “đôi mắt rất đẹp” của người chăm sóc, “thăm thẳm nỗi buồn nhưng ánh nhìn quyết liệt.” Điều này cho thấy khả năng thấu hiểu tâm hồn người khác của cậu, dù chính bản thân cậu đang trong tình trạng đau khổ. Đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng và lời nói đùa cợt, cậu là một người biết cảm nhận nỗi buồn và nỗi cô đơn của người khác, và cũng nhận ra sự quyết tâm trong đôi mắt của cô.

Lá thư mà cậu gửi đến sau khi người chăm sóc nghỉ việc là minh chứng cho sự thức tỉnh của cậu. Anh chấp nhận lời thách đấu “đua ngoi lên dưới ánh mặt trời” và tặng cô mười con hạc giấy cùng lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa. Cậu thừa nhận bản thân “sáng dạ, chỉ cần ba buổi là ngộ” - điều này thể hiện sự tự tin nhưng cũng phản ánh sự thay đổi trong nhận thức của cậu. Cậu ấm nhận ra rằng để “bay” lên và thoát khỏi hoàn cảnh hiện tại, cậu cần “đôi cánh” của ý chí và sự hỗ trợ từ những người có cùng tâm nguyện.

Câu chuyện khép lại với hình ảnh cậu hẹn gặp lại người chăm sóc ở “cuối đường đua,” cho thấy một cậu ấm đang dần tìm lại khát vọng sống và tin vào khả năng thay đổi số phận của chính mình.

Nhân vật cậu ấm trong đoạn trích “Một cuộc đua” của Quế Hương không chỉ là một biểu tượng của sự suy tàn mà còn là sự khát khao tái sinh, sự thức tỉnh của tâm hồn giữa những đau khổ và mất mát. Qua nhân vật này, tác giả đã truyền tải thông điệp về khả năng tự vươn lên của con người, dù ở hoàn cảnh khó khăn nhất. Cậu ấm không chỉ là một người từng đứng trên đỉnh cao rồi rơi xuống vực sâu, mà còn là hình ảnh của một con người đang tìm kiếm cơ hội để tự thay đổi và sống một cuộc đời ý nghĩa hơn.