TOP 10 mẫu Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí của Kim Lân (2025) SIÊU HAY

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí của Kim Lân

Đề bài: Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí của Kim Lân.

Dàn ý Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí

I. Mở bài.

- Giới thiệu tác phẩm Con chó Xấu Xí và tác giả Kim Lân.

- Cảm nhận chung về tác phẩm: một truyện ngắn sâu sắc gửi gắm nhiều bài học có giá trị về cuộc sống.

II. Thân bài.

- Đề tài, chủ đề mới mẻ trong văn học hiện thực phê phán đương thời.

- Cảm nhận hình ảnh đáng thương của con chó trong tác phẩm => hình ảnh ẩn dụ cho những con người xấu xí bị xa hội xa lánh, ghẻ lạnh.

- Tuy vậy con chó vẫn trung thành với chủ cho đến tận cuối đời, không giống như một số kẻ tay sai cơ hội, bán nước => qua hình ảnh con chó tác giả gián tiếp tố cáo những thành phần sống xấu xa, ích kỷ và phẩm chất thua kém cả một con chó.

III. Kết bài.

- Khẳng định cảm nhận về tác phẩm: một tác phẩm xúc động khiến người đọc trăn trở về nhiều điều trong cuộc sống.

- Khẳng định tài năng của tác giả.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 1)

Nhà văn Kim Lân là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học nước ta. Với cái nhìn chân thực và sự nhạy bén trong việc diễn đạt, ông đã tạo ra nhiều tác phẩm đặc sắc. Trong số đó, chúng ta không thể không kể đến tác phẩm "Con chó xấu xí" - một trong những truyện ngắn được đánh giá là hay nhất của ông. Chủ đề và những nét đặc sắc nghệ thuật của câu chuyện được khắc họa rõ nét và tinh tế dưới ngòi bút tài hoa của tác giả.

Kim Lân là tác giả chuyên viết truyện ngắn, là người có am hiểu về phong tục và đời sống của làng quê Bắc Bộ nên sở trường của ông là viết về nông thôn và những người nông dân. Ông có phong cách viết văn nhẹ nhàng, giản dị, mộc mạc nhưng lại vô cùng hấp dẫn, ngôn ngữ phong phú, sống động, đồng thời cũng rất gần gũi với ngôn ngữ giao tiếp đời thường thế nên nó mang đậm màu sắc của nông thôn. Trong các tác phẩm của ông, nổi bật nhất có lẽ là truyện ngắn “Con chó xấu xí” lấy trong tập truyện cùng tên được ra mắt năm 1962, mang đậm phong cách sáng tác của Kim Lân. Câu chuyện kể về con chó với vẻ bề ngoài xấu xí và bị nhân vật “tôi” đối xử hờ hững, lạnh nhạt. Mặc dù bị bỏ rơi giữa chiến tranh bom rơi đạn lạc, chú chó tới tận lúc chết vẫn trung hậu, tình nghĩa và một long nhớ về gia đình nhân vật “tôi” – điều này đã khiến cho nhân vật “tôi” thức tỉnh, vừa thương xót chú chó vừa hối hận về hành động của mình.

Mượn chuyện loài vật để nói về cuộc đời con người, tác giả tô đậm chủ đề của câu chuyện, đó chính là đề cao, ngợi ca lối sống tình nghĩa, giàu tình yêu thương cũng như phê phán lối sống vô tình vô nghĩa. Đây là một chủ đề quen thuộc, gần gũi trong văn học, là nguồn cảm hứng dồi dào cho nhiều nhà văn nhà thơ. Chủ đề này cũng nhiều cảm xúc suy nghĩ trong lòng người đọc bởi giá trị nhân văn mà tác giả gửi gắm. Chủ đề này được thể hiện rõ nét qua câu chuyện. Cụ thể, chỉ vì ngoại hình con chó xấu xí nên mọi người xa lánh, ghẻ lạnh. Khi kể loạn lạc xảy ra gia đình nhân vật tôi buộc phải bỏ lại nó mặc cho nó kêu như than khóc. Khi trở về cũng quên luôn sự tồn tại của con chó. Mặc dù bị đối xử như vậy, con chó vẫn trung hậu với gia đình nhân vật tôi khi lẻn rời khỏi nhà cụ Móm để tìm về nhà chủ với hy vọng gặp lại chủ nhân của mình; dù đói khát vẫn quyết chờ đợi đến khi gặp lại được vợ nhân vật tôi mới ra đi. Có thể thấy rõ, tác giả chọn nhân vật một chú chó đại diện cho người có lối sống trung hậu, tình nghĩa trước sau như một và chọn nhân vật “tôi” để đại diện cho bộ phận những người sống hờ hững, lạnh nhạt, vô tình vô nghĩa.

Nhân vật con chó xấu xí nhưng lại trung thành với chủ cũng thể hiện một bài học về cách nhìn nhận về người khác mà tác giả nhắn nhủ, đó là chúng ta không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài mà nên đánh gia qua nội tâm, tính cách, phẩm chất của họ. Như vậy, đây là hay và sâu sắc được thể hiện tinh tế dưới ngòi bút tài hoa của tác giả. Đây cũng là chủ đề tái hiện được rõ nét phong cách truyện ngắn của nhà văn Kim Lân. Chủ đề này vốn đã là một chủ đề phổ biến trong văn học nhưng ở truyện ngắn “Con chó xấu xí” nó càng được làm rõ hơn và để lại ấn tượng sâu sắc với độc giả qua việc tác giả gửi gắm qua nhân vật con chó một thái độ sống, phẩm chất tốt đẹp mà con người cần có. Từ việc thể hiện chủ đề của câu chuyện, tác giả truyền đạt tới người đọc bài học về tư tưởng nhân đạo sâu sắc thấm thía cũng như cách nhìn nhận đánh giá phù hợp về một sự vật, sự việc hay con người trong cuộc sống.

Bên cạnh đó, câu chuyện cũng đặc sắc trên phương diện nghệ thuật. Truyện được kể theo ngôi thứ nhất - người kể chuyện là nhân vật “tôi” trực tiếp xuất hiện trong câu chuyện và trần thuật lại sự việc, vì vậy, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật “tôi” bộc bạch trực tiếp, chân thật, đồng thời làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật một cách sinh động và gần gũi. Tác giả xây dựng tình huống éo le nhưng không gay cấn, không kịch tính mà vẫn có sự lôi cuốn, hấp dẫn xoay quanh thời gian từ khi con chó xấu xí được nuôi ở gia đinh nhân vật “tôi” đến khi nó chết. Thông qua tình huống này tính cách các nhân vật như chú chó, nhân vật “tôi” và vợ nhân vật “tôi” được khắc họa rõ nét. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật được nhà văn Kim Lân thể hiện một cách tinh tế nhưng bộc lộ tự nhiên, chân thật. Ông không đi sâu vào việc khai thác nội tâm nhân vật với những giằng xé, mâu thuẫn, day dứt mà dẫn dắt từ sự việc, tình huống đến sự thay đổi, phát triển theo hướng tích cực trong nội tâm, suy nghĩ của nhân vật. Điều này được thấy rõ qua cách tác giả miêu tả tâm lí nhân vật “tôi”: Từ thái độ ghẻ lạnh, hờ hững với con chó có vẻ ngoài xấu xí, tới chút quan tâm vu vơ khi hỏi thăm về con chó, tới việc thương tiếc khi nghe tin về cái chết hết sức đau lòng của nó và cuối cùng là nỗi day dứt, ân hận về thái độ trước kia của mình. Đồng thời, tác giả cũng thể hiện tài năng qua nghệ thuật xây dựng nhân vật khéo léo: Tác giả lựa chọn nhân vật vô tình vô nghĩa là người chủ và chọn nhân vật giàu tình nghĩa, trung hậu là 1 con vật nuôi có bề ngoài xấu xí. Cách xây dựng nhân vật này một lần nữa nhấn mạnh thái độ phê phán lối sống lạnh nhạt hờ hựng cũng như cho thấy giá trị nhân đạo của tác phẩm. Lối kể chuyện tuần tự, nhẹ nhàng, giọng văn mộc mạc, gần gũi cùng cốt truyện được xây dựng đơn giản mà thấm thía khiến cho thông điệp, bài học mà tác giả gửi gắm đi vào lòng bạn đọc một cách tự nhiên.

Như vậy, với lời kể gần gũi, chân thật, cốt truyện đơn giản, tình huống éo le, những diễn biến trong tâm lí nhân vật “tôi” cùng hình tượng con chó tuy xấu xí nhưng trung hậu, tình nghĩa, tác giả vừa đề cao, tôn vinh lối sống trọng tình cảm, giàu tình thương cũng như lên án, tố cáo lối sống lạnh lùng, vô cảm. Từ đó, câu chuyện gieo vào tâm trí bạn đọc nói chung và bản thân em nói riêng một bài học với giá trị nhân văn cao đẹp, về một lối sống đáng ngợi ca và noi theo. Câu chuyện “Con chó xấu xí” gắn với tên tuổi của nhà văn Kim Lân sẽ sống mãi trong trái tim mỗi bạn đọc muôn thế hệ.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 2)

Kim Lân là nhà văn tiêu biểu của dân tộc. Những tác phẩm của ông ghi dấu trong lòng bạn đọc với lối kể chuyện chân thực, góc nhìn mới lạ cũng như những tâm tư, tình cảm mà ông thổi hồn vào trong tác phẩm. Và tác phẩm Con chó xấu xí cũng là một câu chuyện hay như thế, để lại cho người đọc những suy nghĩ và bài học vô cùng sâu sắc.

Ta biết Kim Lân được mệnh danh là nhà văn của “thuần hậu nguyên thuỷ nông thôn”, của những vùng đất làng quê Việt Nam xinh đẹp. “Con chó xấu xí” là một trong những tác phẩm nổi bật và đặc biệt nhất của ông được in trong tập truyện cùng tên và được xuất bản vào năm 1962.

Câu chuyện kể về một chú chó xấu xí, với ngoại hình không đẹp đẽ như vậy thì chú chó bị nhân vật “tôi” ghét bỏ, ghẻ lạnh, thậm chí còn bỏ lại chú chó. Nhưng đến cuối cùng, chú chó vẫn một lòng trung thành, mãi hướng về người chủ của mình, chính điều này đã khiến cho nhân vật “tôi” hiểu ra và vô cùng hối hận, ăn năn vì hành động của mình.

Toàn bộ câu truyện được viết theo ngôi thứ nhất, xưng “tôi” đã khiến cho câu truyện vô cùng chân thật, người đọc cảm nhận rõ ràng những chuyển biến tâm lí, những tâm tư và tình cảm của nhân vật, từ đó người đọc càng hiểu thêm về nội dung và thông điệp mà tác giả muốn nhắn gửi. Hình ảnh chú chó xấu xí trong câu truyện chính là đại diện cho tầng lớp thấp kém, có số phận bất hạnh, bị người đời chà đạp, họ phải chịu đựng rất nhiều vất vả, khó khăn và áp lực nhưng vẫn không bao giờ than trách điều gì.

Dù ngoại hình của chú chó này vô cùng xấu xí nhưng ẩn sâu bên trong là những nét tính cách cao đẹp, luôn trung thành và dành tình cảm đặc biệt cho chủ của mình. Hình ảnh chú chó xấu xí còn khiến người đọc liên tưởng đến con người lúc bấy giờ, dù bản thân họ có nhiều thiếu xót, xấu xí, thấp hèn nhưng bên trong họ luôn ẩn chứa những tính cách, những giá trị tốt đẹp.

Chú chó dù bị chủ của mình bỏ rơi nhưng vẫn sống tình nghĩa, với cả người sống tệ bạc với mình, nó đã bỏ ăn, phá xích để gặp chủ của mình, vô cùng cảm động khi gặp lại chủ của mình, chú chó đã dành hết sức của mình để trở về tìm chủ để rồi khi gặp lại thì đã kiệt sức. Nhân vật “tôi” trong câu chuyện ban đầu hiện lên cũng là một người vô tình, xa lánh với chú chó nhưng ẩn sâu bên trong anh vẫn có lương tâm khi day dứt, nhớ về chú chó, anh còn cảm thấy rất hối hận và tự nhìn nhận lại bản thân mình. Đó chính là lời nhắc nhở bạn đọc không nên thờ ơ, ích kỉ, với những người có số phận thấp hèn như anh nhân vật “tôi” đối với chú chó.

Câu chuyện Con chó xấu xí được viết theo lối kể vô cùng chân thực, ngôn từ giản dị nhưng chạm đến trái tim người đọc, chính vì thế mà tác phẩm trở nên thành công, gửi đến cho bạn đọc rất nhiều thông điệp sâu sắc.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 3)

Nhắc đến Kim Lân chắc chắn chúng ta sẽ nhớ đến đó là nhà văn của người nông dân Việt Nam. Ông luôn tập trung khai thác cuộc sống của những khốn khổ và ông luôn đem đến những giá trị nhân đạo. Con chó xấu xí là một trong những truyện ngắn rất nổi tiếng, thể hiện khá đặc trưng cho văn phong của Kim Lân lạnh lùng nhưng ấm nóng.

Truyện ngắn " Con chó xấu xí" được xuất bản vào năm 1962. Câu chuyện kể về con chó với vẻ bề ngoài xấu xí, được vợ của nhân vật xưng tôi mua ở ngoài chợ với giá ba hào, đem về “dọn” cho đứa con gái chưa đầy tuổi.

Nét đặc sắc của Kim Lân ở đây là chọn một nhân vật con chó xấu xí. Hình ảnh con chó là hình ảnh ẩn dụ cho những số phận của con người trong xã hội lúc bấy giờ. Chúng ta sẽ biết được rằng từ tiêu đề đó một con chó ngoại hình xấu xí. Nó hiện lên là “Cái mặt gục xuống, rớt rãi chảy ra, hai con mắt ướt nhoèn hai cục nhử trắng nhã. Cái lưng khòm khòm nổi lên từng đốt, từng đốt xương sống. Cái con chó khốn khổ ấy nó không còn đủ cả lông để che kín thân thể nữa”. Con chó thật sự khốn khổ đến từ ngoại hình, ốm yếu còm nhòm trong rất thương hại, thương cảm đến từ người đọc. Hình ảnh con chó xấu xí phải chịu sự ghẻ lạnh của người đời chính là hình ảnh ẩn dụ cho những con người xấu xí, thấp hèn trong xã hội, luôn bị coi thường, xa lánh, không được hưởng chút quyền của con người.

Kim Lân đã rất tài hoa khi sử dụng nghệ thuật độc đáo. Tác giả xây dựng nhân vật " tôi"là một người vô tình, thờ ơ. Nhưng từ trong sâu thẳm, nhân vật tôi vẫn còn là một con người có lương tâm. Việc xây dựng một nhân vật con chó là một biểu tượng. Con chó xấu xí là biểu tượng cho những con người có số phận kém may mắn, luôn bị người đời hờ hững, xa lánh, hắt hủi, đối xử tàn nhẫn. Tác giả còn xây dựng một tình huống truyện độc đáo. Tình huống chủ đạo của truyện chính là việc con chó xấu xí, dù bị bỏ lại nhưng vẫn lết về nhà chủ, cố gắng vẫy đuôi tỏ sự vui mừng khi gặp lại chủ rồi mới chết.

Qua tác phẩm chúng ta đã hiểu được lòng yêu thương, lòng trắc ẩn nhất đối với những người bất hạnh.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 4)

Kim Lân được mệnh danh là nhà văn của người nông dân Việt Nam. Những tác phẩm của ông phần lớn viết về những người nông dân, tập trung khai thác cuộc sống khốn khổ cùng vẻ đẹp tiềm ẩn bên trong con người họ. Chất nhân đạo bàng bạc toả ra từ tác phẩm. Con chó xấu xí là một trong những truyện ngắn rất nổi tiếng, thể hiện khá đặc trưng cho văn phong của Kim Lân lạnh lùng nhưng ấm nóng. Tác phẩm đã gây ấn tượng đậm nét trong lòng người đọc và gửi gắm những bài học giá trị về cuộc sống.

Con chó xấu xí là một truyện ngắn được in trong tập truyện cùng tên của nhà văn, xuất bản năm 1962. Câu chuyện kể về con chó với vẻ bề ngoài xấu xí, được vợ của nhân vật xưng tôi mua ở ngoài chợ với giá ba hào, đem về “dọn” cho đứa con gái chưa đầy tuổi. Đây là một tác phẩm khá đặc biệt khi có nhân vật trung tâm là con chó xấu xí. Tuy vậy hình ảnh con chó chính là hình ảnh ẩn dụ cho số phận của con người trong xã hội. Mượn chuyện loài vật để nói về cuộc đời con người đồng thời còn răn dạy rất nhiều những bài học giá trị về cuộc sống, đó chính là sức hấp dẫn đến từ truyện ngắn này.

Như cái tiêu đề của nó, ngay từ đầu tác phẩm người đọc đã ấn tượng với ngoại hình đặc biệt của con chó xấu xí ấy “Cái mặt gục xuống, rớt rãi chảy ra, hai con mắt ướt nhoèn hai cục nhử trắng nhã. Cái lưng khòm khòm nổi lên từng đốt, từng đốt xương sống. Cái con chó khốn khổ ấy nó không còn đủ cả lông để che kín thân thể nữa” cái vẻ ngoài thảm hại của con chó đã gợi niềm thương cảm và xót xa ở người đọc. Con chó tội nghiệp đáng thương với đầy bệnh tật trên người, lông lá chẳng đủ, người lại gầy trơ xương, ăn thì bữa no, bữa đói nên trông càng thảm hại. Mọi con vật khác còn có một cái tên đằng này con chó này chả được đặt lấy một cái tên, cứ gọi êu êu là nó chạy ra, thật tội nghiệp biết bao. Hình ảnh con chó xấu xí phải chịu sự ghẻ lạnh của người đời chính là hình ảnh ẩn dụ cho những con người xấu xí, thấp hèn trong xã hội, luôn bị coi thường, xa lánh, không được hưởng chút quyền của con người. Những chi tiết đặc tả rõ nét, cận cảnh của nhà văn đã gây ám ảnh với người đọc về hình ảnh một con chó xấu xí đến mức không thể xấu hơn và càng lôi cuốn người đọc đi theo số phận đáng thương của nó.

Tuy vẻ bề ngoài xấu xí nhưng con chó ấy lại có “phẩm chất” tốt đẹp. Dường như nó ý thức được sự xấu xí của mình thế nên nó rất ngoan ngoãn, biết điều và rất trung thành với chủ “Còn con chó thì hình như nó cũng biết thân phận nó, biết tôi ghét nó, mỗi lần thấy bóng tôi từ xa, cu cậu đã lui lủi lỉnh đi chỗ khác. Nó cúi gằm mặt xuống, mắt lấm lét nhìn trộm” thế rồi giặc đến, cả gia đình nhà chủ bỏ xứ để trốn giặc và vì điều kiện chạy giặc vô cùng khó khăn nên không thể mang theo con chó ấy được. Nó bị bỏ lại, cột ở một xó vườn, mặc cho đói khát, kêu rên, không ai nhòm ngó đến nó, tình cảnh của nó thật đáng thương. Ấy thế mà nó vẫn không quên chủ, không trách chủ đã bỏ nó, vô tình với nó. Nó vẫn một mực trung thành với chủ.

Bẵng đi một thời gian nhân vật tôi trở về tìm nó, thấy chủ con chó mừng quýnh, lảo đảo với bộ xương gầy gò” Lúc ấy cả người nó chỉ còn có cái đuôi là còn ngó ngoáy được để mừng chủ và, cái lưỡi liếm liếm vào tay chủ. Khốn nạn con chó! Được gặp chủ nó mừng quá. Từ trong hai con mắt đờ đẫn của nó mấy giọt nước chảy ra” Đấy sau tất cả những sự việc đã xảy ra con chó vẫn trung thành hết mực với chủ, không bao giờ quay lưng hay phản bội chủ. Những giọt nước mắt chảy ra đó là những giọt nước mắt nhớ thương, đau khổ, tội nghiệp của con vật khi đã phải xa chủ lâu ngày. Nó không ngờ rằng lại có ngày hôm nay, chủ lại quay về tìm nó. Con chó thật trung thành. Thế mà vẫn có những người tuy vẻ bề ngoài không đến nỗi, lại có học thức như Nhược Dự lại là một tên phản bội quê hương, bạn bè, tính cách và phẩm chất còn thua một con chó. Sẵn sàng vì tư lợi mà nói xấu kháng chiến, nói xấu bạn bè mình. Cuộc đời đúng thật ngang trái.

Bằng tất cả sự trân trọng của mình với con chó xấu xí, Kim Lân đã xây dựng hình tượng một nhân vật đặc biệt trong văn học. Qua tác phẩm người đọc xúc động với số phận khốn khổ, nghiệt ngã của con chó. Đồng thời cũng thấm thía được sự thật cay đắng, ngang trái trong cuộc đời. Kim Lân đã phơi bày trên trang văn bằng ngòi bút lạnh lùng nhưng có sức tố cáo thật lớn.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 5)

Nhà văn Kim Lân là một trong những nhà văn, nhà thơ tài hoa của nền văn học Việt Nam, ông đã có đóng góp rất lớn vào sự phát triển văn học qua nhiều thời kì. Ai biết đến Kim Lân, chắc hẳn cũng biết ông có sở trường viết truyện ngắn, có cái nhìn thân thương và sự am hiểu về cuộc sống, phong tục đời sống của làng quê mộc mạc Bắc Bộ. Đề tài xuyên suốt trong các tác phẩm của ông là những người nông dân. Phong cách văn học của Kim Lân nhẹ nhàng, giản dị, mộc mạc, chân chất nhưng lại mang một sức hút vô cùng lớn.

Những áng văn của Kim Lân đậm màu thôn quê qua hình ảnh giản dị những điều thân thương và gần gũi nhất với con người thôn quê. Với một sự nghiệp sáng tác không nhiều nhưng với những gì Kim Lân để lại cho văn học Việt Nam những thành công và tạo ấn tượng sâu sắc trong tâm trí bạn đọc bởi tài năng của ông. Điều gì giản dị mà mộc mạc nhất - tất cả đều ở Kim Lân. Trong các tác phẩm của ông, nổi bật nhất có lẽ là truyện ngắn Con chó xấu xí lấy trong tập truyện cùng tên được ra mắt năm 1962, mang đậm phong cách sáng tác của Kim Lân - ông đã lên án tố cáo thế lực trong xã hội qua hình ảnh chú chó xấu xí.

Tác phẩm Con chó xấu xí của nhà văn Kim Lân được hiện lên nổi bật là hình ảnh chú chó được một gia đình nhận nuôi, được người vợ đưa về để nuôi trong nhà cho bọn trẻ. Nếu chú cho đó đẹp và xinh xắn thì câu chuyện có lẽ đơn giản hơn hẳn. Nhưng chú chó là một con chó xấu xí, xấu đến nỗi chưa được người chồng lại gần và vuốt ve, âu yếm, chú chó vẫn chưa có tên. Con chó hiện lên với vẻ đáng thương, chỉ vì xấu mà bị mọi người chê trách, miệt thị.

Một ngày nọ, người bạn của ông chủ là Đặng tạt vào thăm nhà, khi ấy con chó mới được yên thân với số phận mà Đặng định cho nó. Tính tình của Đặng là một người xấu tính, giọng cười man rợ, chỉ lăm le thịt con chó. Ấy thế là con chó đã bị chờ đem đi thịt để làm mồi cho chủ và hai người bạn Dự và Đặng.

Từ sự việc bấn loạn của chiến tranh mà bỏ đi, thời gian thấm thoát trôi, khi tất cả được ổn định và xong xuôi, người chủ quay trở về nhưng không nhớ gì về chú chó đáng thương, cho đến khi thấy Đặng ở đầu ngõ, nhân vật tôi mới sực nhớ đến nó, vội vàng hỏi vợ. Ấy vậy mà từ hôm bị bở lại, chú chó không chịu ăn uống gì hết, chỉ lăm le về nhà chủ cũ.

Chú chó gặp được chủ vui mừng, quẫy đuôi vẫy vẫy như gặp một điều gì may mắn, Nó chết.” Đọc đến cảnh con chó khốn khổ chết đói trên đường về nhà chủ, người đọc có lẽ không khỏi cảm động, thương xót cho thân phận của nó, dù bị hắt hủi nhưng vẫn trung thành đến giây phút cuối đời.

Đến đây, ta đã hiểu được tài năng của Kim Lân khi ông đã thật sự thành công khi khắc họa và vẽ lên số phận chú chó bạc bẽo, tội nghiệp và xấu xí nhưng có lòng trung thành với chủ. Cuộc đời bạc bẽo là vậy, cho đến tận lúc chết đi cũng không ai nhớ. Không chỉ đơn giản mà tác giả Kim Lân viết truyện ngắn này, tất cả đều có lí do để ông bài tỏ nỗi lòng và quan điểm của mình. Trong Con chó xấu xí, Kim Lân đã sử dụng hình ảnh con chó xấu xí - một chú chó tuy xấu nhưng lại có lòng trung thành với chủ, qua đó lên án, phê phán loại người lười nhác, hèn hẹ sống không ra gì thậm chí thua cả một con chó.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 6)

Tác phẩm "Con chó xấu xí" của nhà văn Nam Cao (tên thật là Trí Phú) thường được vận dụng để phân tích về không gian và thời gian, hai yếu tố quan trọng trong việc xây dựng nội dung và tạo ra bối cảnh cho câu chuyện.

Không gian trong tác phẩm chủ yếu diễn ra ở một ngôi nhà nhỏ của gia đình nhân vật chính. Không gian này được mô tả với những chi tiết rất cụ thể, thể hiện tình hình tài chính bấp bênh của gia đình. Ngôi nhà nhỏ, chật chội và thiếu thốn tạo nên cảm giác ngột ngạt, khắc khoải cho nhân vật. Điều này góp phần làm nổi bật tâm trạng và trạng thái tinh thần của nhân vật.

Không gian không chỉ giới hạn ở địa điểm vật lý mà còn mở rộng đến không gian tâm lý của nhân vật. Những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật thể hiện một không gian nội tâm dày đặc, phức tạp. Những cảm giác bất lực, lo âu, và khao khát được thấu hiểu thể hiện rõ nét qua không gian này.

Tác phẩm cũng phác họa một bức tranh xã hội của thời kỳ đó, với những mâu thuẫn giữa người và người, giữa thế hệ cũ và mới. Không gian xã hội chưa bao giờ hiện rõ như trong "Con chó xấu xí," nơi mà những giá trị lương thiện, chính trực phải đối mặt với những yếu tố tiêu cực trong cuộc sống.

Tác phẩm chủ yếu diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn, mô tả những sự kiện diễn ra trong ngày của nhân vật. Thời gian hiện tại tạo ra cảm giác cấp bách, nơi mà những quyết định nhanh chóng và những yếu tố ngoại cảnh tác động mạnh mẽ đến vận mệnh nhân vật.

Bên cạnh thời gian hiện tại, tác phẩm còn xen lẫn những hồi tưởng về quá khứ, về những kỷ niệm đẹp đẽ, hạnh phúc của nhân vật. Điều này không chỉ giúp người đọc hiểu rõ hơn về hoàn cảnh sống của nhân vật mà còn tạo ra những tương phản sâu sắc với hiện tại.

Thời gian trong tác phẩm còn thể hiện quy luật thay đổi của xã hội, nơi mà các giá trị đạo đức và tinh thần dần bị mai một. Tác phẩm phản ánh những biến động trong xã hội mà nhân vật phải chịu đựng, thể hiện qua sự thất bại trong sự tìm kiếm hạnh phúc và sự bình yên.

Không gian và thời gian trong "Con chó xấu xí" được trình bày một cách tinh tế, góp phần tạo nên chiều sâu cho nhân vật và tình huống. Những không gian chật hẹp, bức bối kết hợp với dòng thời gian gấp gáp, xen lẫn hồi tưởng tạo nên bức tranh sinh động, phản ánh chân thực cuộc sống và tâm tư của con người trong xã hội đầy bất trắc. Từ đó, tác phẩm không chỉ đơn thuần là một câu chuyện về một con chó mà còn là một bài học về cuộc sống, giá trị con người và sự tìm kiếm hạnh phúc.

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 7)

Phân tích truyện ngắn Con chó xấu xí (mẫu 8)

Kim Lân là một trong những ngòi bút tài năng với nghệ thuật khắc họa chân thực hiện thực của người nông dân thời bấy giờ. Với “Con chó xấu xí” , ông đã lột tả chân thực về giá trị phẩm chất của con người thời đại ấy với nghệ thuật kể chuyện đặc sắc.

Truyện kể về gia đình nhân vật “tôi” mua một con chó xấu xí, đối xử với nó một cách hờ hững và khi chạy giặc đã bỏ lại nó. Nhưng con chó vẫn trung thành với chủ, tìm về nhà gặp chủ rồi mới chết. Hành động đó đã khiến nhân vật “tôi” vừa thương xót con chó vừa hối hận vì cách hành xử của mình. Hình ảnh con chó xấu xí là biểu tượng cho những con người có số phận bất hạnh, kém may mắn trong cuộc sống. Suốt cả cuộc đời, họ phải sống trong sự ghẻ lạnh, hờ hững của người đời, như con chó xấu xí, từ khi mua về cho đến khi chết, “không được một lần vuốt ve”. Tuy vậy, ở những con người đó lại ẩn chứa một tâm hồn cao đẹp, trung hậu: đó là biết sống tình nghĩa, dù cả đối với những người đã đối xử tệ bạc với mình. Con chó xấu xí đã như kêu cứu, như than khóc, oán trách khi gia đình nhân vật tôi bỏ nó ở lại; nó đã bỏ ăn khi xa chủ; rồi phá xích để trở về nhà chủ; đặc biệt cảm động là cái sự kiện khi gặp lại chủ, dù chỉ còn chút hơi tàn, nó vẫn bày tỏ sự mừng vui, để rồi sau đó chết vì kiệt sức. Truyện cũng gián tiếp thể hiện tiếng nói phê phán cái lối sống ích kỉ, vô tình vô nghĩa của con người. Nhân vật “tôi” đã bỏ nó ở lại vì vướng víu; khi trở về thì quên bẵng không nhớ gì đến nó, dù trước đó đã thầm hứa với mình là sẽ nuôi nó khi được trở lại nhà. Truyện cũng cho thấy, khi con người sống vô tình vô nghĩa, người ta sẽ chuốc lấy những sự cắn rứt, dằn vặt của lương tâm.

Về nghệ thuật xây dựng nhân vật “tôi”, nhân vật “tôi” được miêu tả trước hết là một con người vô tình. Sự vô tình của nhân vật này thể hiện ở thái độ đối xử với con chó xấu xí: khi người vợ mua về, nhân vật tôi xa lánh, hờ hững; khi những người quen ngỏ ý giết thịt con chó, nhân vật tôi đã đồng ý; khi bỏ đi, dù đã tự hứa với lòng mình là lúc trở về sẽ chăm sóc con chó, nhưng rồi lại quên mất lời hứa của mình. Tuy nhiên, từ trong sâu thẳm, nhân vật tôi vẫn còn là một con người có lương tâm. Anh đã day dứt khi phải bỏ con chó ở lại; và đặc biệt nhất, anh đã vô cùng hối hận và xấu hổ khi nghe người vợ kể về cái chết của con chó. Anh đã tự biết nhìn nhận lại cách sống của chính mình: Quả thật tôi chỉ là một thằng tồi. Một thằng ích kỷ. Tôi chỉ nghĩ đến mình và vợ con mình. Đến như con chó mình nuôi, mình đối xử với nó có được như cái tình nghĩa của nó đối xử với mình đâu? Trái ngược với “tôi”, người vợ của nhân vật “tôi” là một người phụ nữ chất phác và có tấm lòng nhân hậu. Tấm lòng nhân hậu ấy được thể hiện rõ nhất qua lời nói, qua thái độ xúc động của chị khi kể về cái chết của con chó: Nó chết thương lắm cơ mình ạ; chị cắn môi chớp chớp hai mắt nhìn ra sân, đó là sự kìm nén nỗi thương cảm của mình đối với con chó.

Hình ảnh con chó là hình ảnh mang tính biểu tượng. Con chó xấu xí là biểu tượng cho những con người có số phận kém may mắn, luôn bị người đời hờ hững, xa lánh, hắt hủi, đối xử tàn nhẫn. Con chó xấu xí cũng là biểu tượng cho lối sống tình nghĩa cao đẹp ở đời: dù bị hắt hủi, nhưng nó vẫn luôn trung thành, tình nghĩa trước sau như một.

Về nghệ thuật tự sự của nhà văn Kim Lân, cốt truyện được xây dựng dựa trên sự kiện chính là cuộc đời và cái chết của con chó xấu xí, một cốt truyện tương đối đơn giản nhưng lại có chiều sâu, đa nghĩa và có sức ám ảnh lớn, gây xúc động mạnh cho người đọc. : Một trong những nét đặc sắc của nghệ thuật tự sự trong truyện ngắn này chính là nghệ thuật xây dựng tình huống độc đáo. Thông qua tình huống đó, tư tưởng của truyện được thể hiện một cách sâu sắc.Tình huống chủ đạo của truyện chính là việc con chó xấu xí, dù bị bỏ lại nhưng vẫn lết về nhà chủ, cố gắng vẫy đuôi tỏ sự vui mừng khi gặp lại chủ rồi mới chết. Tình huống đó đã làm toát lên tất cả tư tưởng chủ đạo của câu chuyện: sự vô tình của con người, sự trung thành tình nghĩa của con chó, từ đó con người soi lại chính mình, để nhận ra sự ích kỉ, sự vô tinh của chính mình. Lời kể từ điểm nhìn ngôi thứ nhất, tức là người trực tiếp tham gia vào câu chuyện, khiến câu chuyện có độ chân thực, tin cậy, đồng thời giúp cho nhân vật bộc lộ được cảm xúc, tâm trạng của mình một cách trực tiếp, gây ấn tượng mạnh cho người đọc. Lời kể còn có sự kết hợp giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật, sự kết hợp giữa các phương thức tự sự, biểu cảm và nghị luận, khiến cho câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn, giúp khắc họa rõ nét tính cách nhân vật, qua đó gửi gắm nhiều thông điệp sâu sắc.

Câu chuyện đã cho ở phần Đọc hiểu là câu chuyện không chỉ đặc sắc về mặt nghệ thuật mà còn sâu sắc về mặt chủ đề, chứa đựng nhiều bài học cuộc sống vô cùng giá trị. Và nó giúp ta hiểu được rằng trong cuộc sống, cần phải có lòng trắc ẩn, tình yêu thương, nhất là đối với những số phận bất hạnh; và dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, hãy sống trọn tình, trọn nghĩa.