TOP 10 mẫu Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu của Xuân Quỳnh (2025) SIÊU HAY

Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu của Xuân Quỳnh

Đề bài: Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu của Xuân Quỳnh

Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu (mẫu 1)

Mùa thu – thời kỳ giao cảm của thiên nhiên và trái tim con người, tình yêu – bí ẩn và đẹp đẽ của cuộc sống. Trong bức tranh ấy, 'Thơ tình cuối mùa thu' của Xuân Quỳnh là điểm nhấn rất ấn tượng. Không lẽ không có ai, kể cả những đôi tình nhân trẻ nào, không biết đến bài thơ đặc biệt này của nữ thi sĩ. Đặc biệt, khi bên ngoài, thiên nhiên cũng đang hóa thân vào bức tranh tĩnh lặng và nồng thắm:

“Cuối trời mây trắng bay

Lá vàng thưa thớt quá

Phải chăng lá về rừng

Mùa thu đi cùng lá

Mùa thu ra biển cả

Theo dòng nước mênh mang

Mùa thu vào hoa cúc”.

Chỉ cần một số hình ảnh, không gian thu tràn ngập màu sắc, cảm xúc của giai đoạn chuyển giao: mây trắng bay ở cuối trời, lá vàng mong manh muốn về rừng, mùa thu đi cùng lá… Mọi thứ đều là dấu hiệu của sự chia lìa và xa cách.

Thời kỳ này là lúc nhạy cảm, tràn đầy nuối tiếc và bàng hoàng. Không gian trở nên rộng lớn, hoang sơ, với hương vị của những kỷ niệm, đắng ngắt. Điều này đặc biệt rõ trong bài thơ của Xuân Quỳnh, một tâm hồn đã trải qua những biến cố của cuộc sống, và đang ở giai đoạn thu của đời. Tuy nhiên, bản chất của Xuân Quỳnh vẫn hiện hữu qua hình ảnh “Mùa thu vào hoa cúc”.

Màu sắc quen thuộc của hoa cúc và sự trung thành của mùa thu thể hiện niềm tin kỳ lạ. Dù bên ngoài đang biến động, nhưng có những điều vẫn không thay đổi, vì chúng thuộc về nhau, hòa quyện vào nhau: Mùa thu gặp hoa cúc, anh thuộc về em. Nhiều người đã nhầm lẫn, hiểu lầm câu thơ thành “mùa thu và hoa cúc”, nhưng chỉ khi là “mùa thu vào hoa cúc” mới thấy sự quấn quýt, tri âm và tri kỷ.

“Chỉ còn anh và em”, câu thơ điệp lại ở đầu bài thơ xác nhận một sự thật như một nguyên lý: anh và em, cùng với mùa, tình yêu của chúng ta đi qua thời gian, vượt qua năm tháng.

“Chợt làn gió heo may

Thổi về xao động cả:

Lối đi quen bỗng lạ

Cỏ lật theo chiều mây

Đêm về sương ướt má

Hơi lạnh qua bàn tay”

Hình ảnh ẩn dụ đậm nét, chứa đựng nhiều dấu hiệu của mùa và trải nghiệm sâu sắc của một người phụ nữ tinh tế. Mùa thu nhiều gió, nhiều sương, có làm người ta khát khao sự ấm áp, che chở nhưng cũng gây ra bao nhiêu biến động, gian truân, thay đổi. Những vật thể trong tác phẩm bỗng trở thành hồn, gợi lên tâm can và cảm xúc.

Có tình yêu nào không phải đối mặt với sóng gió, thác loạn; có duyên nào không gặp trắc trở? Nhưng tình yêu đích thực, duyên số tốt, sẽ vượt qua mọi thử thách. Thời gian là chứng nhận sống động, trung thực.

Nếu tình yêu trong thơ của Xuân Quỳnh ở giai đoạn trước đây làm tan chảy trái tim người trẻ với những khao khát mãnh liệt, những hoài bão sâu sắc, thì ở bài thơ này là sự lắng dịu, bình tâm nhưng đầy đặn niềm tin, sâu sắc:

“Tình ta như hàng cây

Đã vượt qua mùa bão gió

Tình ta như dòng sông

Đã yên ngày thác lũ”.

Hình ảnh của bão gió, thác lũ nhưng đã “vượt qua”, đã “yên bình”. Bến đậu của cuộc sống con người chính là sự bình yên trong tâm hồn. Bến đậu của tình yêu là sự ổn định sau mọi thăng trầm, mọi sóng gió.

“Thời gian như là gió

Mùa đi cùng tháng năm

Tuổi theo mùa đi mãi”.

Những câu thơ trôi chảy như dòng thời gian hoặc là sự nhẹ nhàng, an nhiên của tâm người. An nhiên trước quy luật của thiên nhiên và cuộc sống. An nhiên để trân trọng điều duy nhất: tình yêu.

“Chỉ còn anh và em”

Một lần nữa, câu thơ chốt ở cuối bài thơ nhấn mạnh tình yêu vững chắc, tha thiết, vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Sau đó, lại được làm nổi bật ở đầu khổ thơ tiếp theo. Anh và em ở bên nhau như một định mệnh. Nhưng sự bền vững này không phải là sự sắp đặt, là sự chịu đựng. Anh và em ở lại – cùng với tình yêu. Đó mới là ý nghĩa thực sự!

Kìa bao nhiêu người yêu mới

Đi qua cùng heo may

Hai câu thơ cuối cùng để lại nhiều ấn tượng, với cái gì đó man mác và bâng khuâng nhưng không lạc lõng, xa cách như ở khúc đầu. Thơ Xuân Quỳnh có những nỗi buồn, lo lắng, nhưng vẫn là biểu hiện của một tâm hồn chân thành, ấm áp, nhạy cảm nhưng vẫn kiên trì tin yêu.

Cuộc sống dài lắm, mùa thu đến rồi đi. Nhưng những điều thực sự có giá trị sẽ ở lại. Không có điều gì vô nghĩa, không có gì không hợp lý. Cuộc sống tiếp tục và phát triển, chào đón những điều mới, những tình yêu mới, và những trải nghiệm mới. Heo may và mùa thu đều là những nhân chứng của điều đó.

Bài thơ được viết theo thể thơ 5 chữ nhưng lại mang đến một dòng cảm xúc phong phú, sâu sắc, cung bậc. Đọc chỉ cần vài dòng là đã cảm nhận được hương vị âm nhạc tràn ngập. Điều này giúp bài thơ trở thành một tác phẩm 'đối thoại' đầy sức sống khi được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc và cất lên trong giai điệu trữ tình, ngọt ngào.

Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu (mẫu 2)

Từ xưa đến nay, nhiều nghệ sĩ đã thành công với chủ đề mùa thu và tình yêu trong sáng tạo của họ. Tuy nhiên, để tạo ra một tuyệt phẩm kết hợp hoàn hảo giữa thơ và nhạc là điều không dễ. Chính vì thế, những tác phẩm đạt được điều đó càng khẳng định giá trị và sức sống bền bỉ của chúng qua thời gian.

Một trong những tác phẩm “bản tình ca mùa thu” đẹp tuyệt vời về tình yêu đôi lứa là bài thơ “Thơ tình cuối mùa thu” của nữ sĩ Xuân Quỳnh, được làm sống động bởi giai điệu trữ tình và tài hoa của cố nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.

Chắc chắn không trái tim nhạy cảm nào có thể không rung động khi đắm chìm trong khung cảnh mùa thu huyền bí qua những câu thơ:

“Cuối trời mây trắng bay

Lá vàng thưa thớt quá

Phải chăng lá về rừng

Mùa thu đi cùng lá.”

Những vần thơ đầy nhạc tính tự nhiên tạo ra những giai điệu ngọt ngào và đầy cảm xúc:

“Mùa thu ra biển cả

Theo dòng nước mênh mông

Mùa thu vào hoa cúc

Chỉ còn anh và em…”

Những câu thơ giản dị mà sâu sắc, lặp lại đến bốn lần trong bài thơ và cũng là điểm nhấn luyến láy trong bài hát: “Chỉ còn anh và em.”

Sự giản đơn nhưng thấm thía của những câu thơ khẳng định một tình yêu đôi lứa vững bền và chung thủy, vượt thời gian và tuổi tác. Niềm tin vào tình yêu lại được củng cố dù thời gian trôi qua, mùa thu đã cũ, và chúng ta nhìn lại quá khứ với chút nuối tiếc. Từ đó, yêu thương và trân trọng nhau hơn khi đã cùng nhau vượt qua bao thử thách:

“Tình ta như hàng cây

Đã yên mùa bão gió

Tình ta như dòng sông

Đã yên ngày thác lũ

Thời gian như ngọn gió

Mùa đi cùng tháng năm

Tuổi theo mùa đi mãi

Chỉ còn anh và em…”

Dù thời gian có trôi nhanh, mùa có thay đổi, tuổi trẻ có qua đi, nhưng tình yêu của anh và em vẫn còn mãi. Nhà thơ khẳng định một lần nữa: “Chỉ còn anh và em. Cùng tình yêu ở lại…”

Cao trào của cảm xúc cũng là đỉnh điểm của nhịp điệu. Cảm xúc của Xuân Quỳnh hòa quyện với cao độ của giai điệu, từ nhịp điệu khoan thai đến cao trào mạnh mẽ, thể hiện sức mạnh của trái tim đang yêu.

Hai câu thơ cuối vang lên như một tiếng reo vui, kết thúc bài thơ trong sự khẳng định của tình yêu vĩnh cửu. Dù thế hệ của “anh” và “em” có thể đã qua, “tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại,” nhưng sẽ có bao đôi lứa khác tiếp tục yêu thương và trung thủy qua những mùa thu mới.

Mùa thu rồi sẽ qua, nhường chỗ cho mùa đông sắp đến… Xin hãy dừng lại một chút để đọc và cảm nhận tình thư cuối mùa còn vương này…

Như một nhà văn Nga từng nói, tác phẩm nghệ thuật chân chính vượt qua sự băng hoại, chỉ mình nó không thừa nhận cái chết…

Dù là thơ hay nhạc, “Thơ tình cuối mùa thu” sẽ không bao giờ lụi tàn, mà mãi sống với thời gian, như mùa thu mãi không chết.

Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu (mẫu 3)

Nếu Xuân Diệu được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình” thì Xuân Quỳnh cũng được yêu quý gọi là “nữ hoàng của thơ tình yêu”. Tình yêu, một chủ đề vĩnh cửu trong thi ca, đã được nhiều nhà thơ nổi tiếng khai thác với những bài thơ bất hủ, và Xuân Quỳnh cũng không phải là ngoại lệ.

Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhạy cảm, vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành và đằm thắm, luôn khao khát hạnh phúc trong đời thường. Trái tim nhạy cảm của nữ thi sĩ luôn khao khát hạnh phúc, thiết tha với cuộc sống, thể hiện một cái tôi yêu nồng nhiệt, táo bạo nhưng cũng đầy dịu dàng, giàu trực cảm và suy tư, mà vẫn chung thủy.

Những tác phẩm nổi bật của Xuân Quỳnh như Thuyền và biển, Sóng, Tự hát, Thơ tình cho bạn trẻ, và đặc biệt là Thơ tình cuối mùa thu, đã được độc giả yêu thích và nồng nhiệt đón nhận.

Bài thơ Thơ tình cuối mùa thu như một bản nhạc du dương, êm ái, thấm vào tâm hồn người đọc. Xuân Quỳnh viết bài thơ này khi không còn ở tuổi đôi mươi, đã trải qua nhiều biến động trong cuộc đời. Tình yêu trong bài thơ không còn là tình yêu của tuổi trẻ, mà là tình yêu đã chín muồi, đã trải nghiệm.

Bài thơ mở đầu với hình ảnh mùa thu:

“Cuối trời mây trắng bay / Lá vàng thưa thớt quá / Phải chăng lá về rừng / Mùa thu đi cùng lá.”

Những câu thơ gợi lên cảm giác bâng khuâng, tiếc nuối đến nao lòng, khiến trái tim đa cảm phải run lên thổn thức khi hòa mình vào khoảnh khắc thu mênh mông trong bài thơ. Nhịp thơ nhẹ nhàng, trầm buồn, tạo nên một cảm giác như tiếng kêu rên nghẹn ngào, như niềm thảng thốt.

Mùa thu, với cảnh vật dần tan biến vào đất trời, như đang sắp ra đi: “đi cùng lá, ra biển cả, theo dòng nước, vào hoa cúc…” Tất cả có thể qua đi, nhưng “Chỉ còn anh và em”. Dù mọi thứ có thể không còn tồn tại, tình yêu giữa anh và em sẽ mãi mãi tồn tại.

Nhà thơ khẳng định rằng tình yêu của hai người sẽ không tàn đi, không thể qua đi như mùa thu. Tình yêu đó sẽ luôn vĩnh cửu như mùa thu cũ, tồn tại mãi mãi qua thời gian.

Ngôn ngữ bài thơ không cầu kỳ, hoa mỹ mà rất giản dị và chân thành, phản ánh nỗi lòng của Xuân Quỳnh. Tiếng thơ là tiếng lòng chị, như tiếng hát của trái tim hòa theo sóng nhạc tình yêu. Dù trải qua nhiều va đập và đau đớn trong cuộc đời, tình yêu vẫn chân thành, chờ đợi và tin tưởng bằng sự trinh bạch của tâm hồn, đó chính là vẻ đẹp vĩnh hằng và sức mạnh vĩnh cửu của thơ và con người Xuân Quỳnh.

Đọc thơ Xuân Quỳnh, ta cảm nhận như nước từ mạch nguồn trong trẻo, mát lành và vô tận. Lời thơ như đang nói hộ lòng ta. Bài thơ đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu chắp cánh với giai điệu trữ tình tài hoa, và nhanh chóng trở thành một trong những “bản tình ca mùa thu” đẹp đến nao lòng về tình yêu đôi lứa.

Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu (mẫu 4)

Có những thứ đi qua cuộc đời một cách nhẹ nhàng và bình yên, không để lại dấu vết hay kỷ niệm nào đáng nhớ. Nhưng có những điều để lại dấu ấn đậm nét, và khi nhớ về chúng, ta như trở về với quãng thời gian ngọt ngào nhất của cuộc đời. Những kỷ niệm ấy được gìn giữ như báu vật, được nâng niu và trân trọng như chính cuộc đời của ta. “Thơ tình cuối mùa thu” của Xuân Quỳnh là nơi cất giữ những kỷ niệm như thế, là tình yêu mãnh liệt và thủy chung của một người phụ nữ đầy cảm xúc và đa tình.

Tại sao chọn thời điểm cuối mùa thu?

Mùa thu, với vẻ đẹp quyến rũ và thơ mộng, thường được xem là mùa đẹp nhất trong năm. Tình yêu trong mùa thu cũng được cảm nhận như chính cái mùa ấy – đẹp và lãng mạn. Khi mùa đông đến gần, mọi thứ sẽ qua đi, lá sẽ về rừng, và dòng nước sẽ chảy ra biển cả. Chính vì vậy, khi viết “Thơ tình cuối mùa thu”, cảm xúc của tình yêu được thể hiện một cách thăng hoa và sâu lắng hơn.

Dự cảm và lo âu trong bài thơ

Sắc thái cuối thu trong bài thơ không chỉ phản ánh cảnh vật mà còn chứa đựng những dự cảm tinh tế về tâm trạng. Xuân Quỳnh, với cảm nhận sâu sắc, không chỉ tả cảnh mà còn thể hiện những lo âu, sự xao động trong tâm hồn:

“Chợt làn gió heo may…”
“…Hơi lạnh qua bàn tay.”

Làn gió heo may không chỉ là sự thay đổi của mùa mà còn là sự xao động trong tâm hồn nhân vật trữ tình. Dự cảm về sự thay đổi trong tình yêu khi mùa thu qua đi là một phần của cảm xúc mà Xuân Quỳnh muốn truyền tải.

Tình yêu như hàng cây và dòng sông

Trong bài thơ, hai câu thơ:

“Tình ta như hàng cây / Đã qua mùa gió bão / Tình ta như dòng sông / Đã yên ngày thác lũ”

Có thể hiểu theo hai nghĩa. Một là tình yêu đã trải qua những thử thách để đạt đến hạnh phúc, như hàng cây đã vượt qua gió bão và dòng sông đã yên bình sau thác lũ. Nghĩa thứ hai, và cũng là cách hiểu tôi ưa thích hơn, là tình yêu đã trôi qua, giờ chỉ còn nhìn lại trong sự bình lặng. Tình yêu đạt được hạnh phúc thực sự cần phải trải qua bão tố và thử thách, vì vậy, tình yêu trôi qua trong yên bình khó có thể tạo ra hạnh phúc vững bền.

Sự bền vững của tình yêu

Mặc dù tình yêu đã lùi vào quá khứ, nhưng điều đó không có nghĩa là tình yêu đã vụt tan. Điều này được khẳng định trong bài thơ bởi điệp ngữ:

“Chỉ còn anh và em / Cùng tình yêu ở lại.”

Dù thời gian trôi qua và tất cả trở thành quá khứ, tình yêu vẫn tồn tại. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh là mãnh liệt và thủy chung, dù trở thành dĩ vãng, nhưng dư âm của nó vẫn mãi còn lại trong tâm hồn người con gái thủy chung.

Giá trị vĩnh cửu của tình yêu

Khổ thơ cuối của bài thơ khẳng định sự bền vững của tình yêu:

“Chỉ còn anh và em / Cùng tình yêu ở lại… / Kìa bao người yêu mới / Đi qua vùng heo may…”

Hai câu kết thúc tạo ra hai giá trị vĩnh cửu của tình yêu: giá trị riêng, là tình yêu của “anh và em”, dù lùi vào quá khứ, nhưng sẽ còn mãi qua những mùa thu; và giá trị chung, là tình yêu của bao thế hệ, bao đôi lứa, tình yêu bất diệt trên trái đất này. “Thơ tình cuối mùa thu” không chỉ là một bài thơ tình yêu, mà còn mang giá trị nhân văn sâu sắc về sự bất diệt của tình yêu.

Phân tích bài thơ Thơ tình cuối mùa thu (mẫu 5)

“Thơ tình cuối mùa thu” được đặt trong bối cảnh thiên nhiên và thời gian, phản ánh sự chảy trôi không ngừng của cuộc sống và sự hữu hạn, ngắn ngủi của hạnh phúc đời người.

Xuân Quỳnh chọn mùa thu, mùa đẹp nhất nhưng cũng cảm giác ngắn nhất trong năm, làm nền cho bài thơ. Chị viết một cách tự nhiên, như dòng nhạc điệu tuôn chảy, tạo nên những cảm xúc ngân vọng trong lòng. Nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh từng nhận xét về Xuân Quỳnh rằng: “Thơ Xuân Quỳnh tự nhiên như đã gọi là phụ nữ thì phải sinh con đẻ cái vậy.”

Bài thơ mở đầu với cảm giác không gian man mác và buồn buồn:

“Cuối trời mây trắng bay / Lá vàng thưa thớt quá / Phải chăng lá về rừng.”

Những hình ảnh “cuối trời” và “thưa thớt” chạm vào cõi lòng nhạy cảm của nhà thơ, tạo nên cảm giác thiếu vắng diệu vợi. Câu hỏi có vẻ như phiếm chỉ nhưng lại chứa đựng sự tin cậy ấm áp về phía rừng, phía thảm xanh dày và bí ẩn.

Có lẽ vào thời điểm đó, Xuân Quỳnh đang tìm kiếm một chỗ tựa, một điểm tựa tin yêu trong cuộc đời. Khoảng giao mùa cuối thu đã gieo vào lòng chị sự thảng thốt và những nỗi mong manh có thể đến bất ngờ.

Mùa thu ra biển cùng lá như một khát vọng mênh mang. Khổ thơ đầu khép lại với hình ảnh mùa thu và hoa cúc, gợi nhớ đến thơ Tế Hanh, khi “chỉ còn anh và em” tạo nên sự tiếc nuối về quá khứ của mùa thu cũ. Những cảm xúc từ xao động của gió heo may làm bừng dậy sự tiếc nuối, tiếp theo là “lối đi quen bỗng lạ – cỏ lật theo chiều mây”.

Cặp đôi quen – lạ tạo ra nhận thức thường trực, trong khi cỏ lật và chiều mây mở rộng khoảng không gian trong nghịch cảnh: cỏ thì dày xanh tin cậy, còn mây thì mỏng manh và dễ biến đổi.

“Đêm về sương ướt má / Hơi lạnh qua bàn tay”

Sương ướt má, như giọt nước mắt của trời, kết hợp với hơi lạnh qua bàn tay – biểu hiện tình cảm và giao cảm thân thiện – giờ trở nên lạnh lẽo. Dù vậy, Xuân Quỳnh chấp nhận điều này với bản lĩnh, biết rằng đó là quy luật của cuộc sống, dù chỉ là mơ hồ thoáng qua của con người hay cả nghĩ.