Phong cách ngôn ngữ là gì? Phân loại - Đặc điểm của phong cách ngôn ngữ

+ Tính cụ thể: Cụ thể về không gian, thời gian, hoàn cảnh giao tiếp, nhân vật giao tiếp, nội dung và cách thức giao tiếp...

+ Tính cảm xúc: Cảm xúc của người nói thể hiện qua giọng điệu, các trợ từ, thán từ, sử dụng kiểu câu linh hoạt...

+ Tính cá thể: là những nét riêng về giọng nói, cách nói năng => Qua đó ta thấy được đặc điểm về giới tính, tuổi tác, tính cách, sở thích, nghề nghiệp...

Là ngôn ngữ chủ yếu dùng trong các tác phẩm văn chương, không chỉ có chức năng thông tin mà còn thỏa mãn nhu cầu thẩm mĩ của con người. Nó là ngôn ngữ được tổ chức, sắp xếp, lựa chọn, gọt giũa, tinh luyện từ ngôn ngữ thông tường và đạt được giá trị nghệ thuật - thẩm mĩ.

- Dùng trong văn bản nghệ thuật : ngôn ngữ tự sự (truyện ngắn, tiểu thuyết, phê bình, hồi kí...), ngôn ngữ trữ tình (ca dao, vè, thơ...), ngôn ngữ sân khấu (kịch, chèo, tuồng...)

- Ngoài ra ngôn ngữ nghệ thuật còn tồn tại trong văn bản chính luận, báo chí, lời nói hàng ngày...

- Tính hình tượng chủ yếu bằng các biện pháp tu từ: ẩn dụ, nhân hóa, so sánh, hoán dụ, điệp...

- Tính truyền cảm: ngôn ngữ của người nói, người viết có khả năng gây cảm xúc , ấn tượng mạnh với người nghe, người đọc

- Tính cá thể: là dấu ấn riêng của mỗi người, lặp đi lặp lạo nhiều lần qua trang viết, tạo thành phong cách nghệ thuật riêng. Tính cá thể hóa của ngôn ngữ còn thể hiện trong lời nói của nhân vậtt rong tác phẩm

Là ngôn ngữ dùng thông báo tin tức thời sự trong nước và quốc tế, phản ảnh chính kiến của tờ báo và dư luận quần chúng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội. ồn tại ở 2 dạng: nói (thuyết minh, phỏng vấn miệng trong các buổi phát thanh/ truyền hình...) và viết (báo viết...)

- Tính thông tin thời sự: Thông tin nóng hổi, chính xác về địa điểm, thời gian, nhân vật, sự kiện...

- Tính ngắn gọn: lời văn ngắn gọn nhưng lượng thông tin cao (bản tin, tin vắn, quảng cáo...)

Là ngôn ngữ dùng trong các văn bản chính luận hoặc lời nói miệng trong các buổi hội nghị, hội thảo, nói chuyện thời sự... nhằm trình bày, bình uận, đánh giá những sự kiện, những vấn đề về chính trị, xã hội, văn hóa, tư tưởng... theo một quan điểm chính trị nhất định. Có 02 dạng tồn tại : dạng nói và dạng viết.

Các phương tiện diễn đạt về từ ngữ, về ngữ pháp và về các biện pháp tu từ

- Về từ ngữ: sử dụng ngôn ngữ thông thường nhưng có khá nhiều từ ngữ chính trị

- Về ngữ pháp: Câu thường có kết cấu chuẩn mực, gần với những phán đoán logic trong một hệ thống lập luận. Liên kết các câu trong văn bản rất chặt chẽ

- Về các biện pháp tu từ: sử dụng nhiều biện pháp tu từ để tăng sức hấp dân cho lý lẽ, lập luận

- Là phong cách dùng trong lĩnh vực chính trị xã hội

- Tính công khai về quan điểm chính trị: Văn bản chính luận phải thể hiện rõ quan điểm của người nói/ viết về những vấn đề thời sự trong cuộc sống, không che giấu, úp mở. Vì vậy, từ ngữ phải được cân nhắc kĩ càng, tránh dùng từ ngữ phải được cân nhắc ký càng, tránh dùng từ ngữ mơ hồ, câu văn mạch lạc, trácnh viết câu phức tạp, nhiều ý gây những cách hiểu sai

Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận: văn bản chính luận có hệ thống luận điểm, luận cứ, luận chứng rõ ràng, mạch lạc và sử dụng từ ngữ liên kết rất chặt chẽ: vì thế, bởi vậy, do đó , tuy... nhưng..., để, mà...

Tính truyền cảm, thuyết phục: thể hiện ở lý lẽ đưa ra, giọng văn hùng hồn, tha thiết, bộc lộ nhiệt tình của người viết

- Tính khuôn mẫu: Mỗi văn bản hành chính đều tuân thủ 1 khuôn mẫu nhất định

- Tính minh xác: Không dùng phép tu từ, lối biểu đạt hàm ý hoặc mơ hồ về nghĩa. Không tùy tiện xóa bỏ, thay đổi, sửa chữa nội dung. Đảm bảo chính xác từng dấu câu, chữ ký, thời gian. Gồm nhiều chương, mục để tiện theo dõi.

- Tính công vụ: Không dùng từ ngữ biểu hiện quan hệ, tình cảm cá nhân (nếu có cũng chỉ mang tính ước lệ : kính mong, kính gửi, trân trọng cám ơn...). Dùng lớp từ toàn dân, không dùng từ địa phương, khẩu ngữ....

- Tính khái quát trừu tượng: ngôn ngữ khoa học dùng nhiều thuật ngữ khoa học: từ chuyên môn dùng trong từng ngành khoa học và chỉ dùng để biểu hện khái niệm khoa học. Kết cấu văn bản mang tính khái quát (các luận điểm khoa học trình bày từ lớn đến nhỏ, từ cao đến thấp, từ khái quát đến cụ thể

- Tính lý trí, logic: Từ ngữ: chỉ dùng với một nghĩa, không dùng các biện pháp tu từ, câu văn chặt chẽ, mạch lạc, là 1 đơn vị thông tin, cú pháp chuẩn, kết cấu văn bản: câu văn liên kết chặt chẽ và mạch lạc. Cả văn bản thể hiện một lập luận logic

- Tính khách quan, phi cá thể: câu văn trong văn bản khoa học: có sắc thái trung hòa, ít cảm xúc. Khoa học có tính khái quát cao nên ít có những biểu đạt có tính chất cá nhân