TOP 10 mẫu Phân tích truyện ngắn Người đầm (2025) SIÊU HAY

Phân tích truyện ngắn Người đầm

Đề bài: Phân tích truyện ngắn Người đầm của Thạch Lam.

Dàn ý Phân tích truyện ngắn Người đầm

1. Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:

+ Thạch Lam, tên thật là Nguyễn Tường Lân - thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn. Tác phẩm của ông thể hiện niềm cảm thương kín đáo mà sâu sắc đối với cuộc sống của những người dân nghèo nơi phố huyện ở ngoại ô Hà Nội hay của những trí thức bình dân.

+ Người đầm là một truyện ngắn của Thạch Lam, vốn in lần đầu trên báo Ngày nay (1937), sau in lại ở tập Nắng trong vườn (1938).

- Nêu vấn đề nghị luận: Tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách sáng tác của Thạch Lam: Truyện không có cốt truyện đặc biệt, không có xung đột gay gắt, tác phẩm thể hiện cái nhìn bao dung, độ lượng và niềm tin vào vẻ đẹp lương thiện, tốt đẹp vốn có ở con người; cần phải có sự sâu sắc, thấu hiểu khi nhìn con người và cuộc sống.

2. Thân bài:

* Phân tích nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của đoạn trích

- Mô tả, đánh giá cách tác giả xây dựng truyện kể: Cốt truyện đơn giản, xoay quanh việc nhân vật tác giả tới xem chiếu bóng ở rạp Pathé. Ở đó, ông gặp một người đầm, cùng đi xem với con gái. Có cái lạ là hai mẹ con người này chỉ ngồi ở ghế hạng nhì, chỗ vẫn thường dành cho người bản xứ. Chẳng những thế, ở bà toát ra vẻ khiêm nhường nhũn nhặn,“cái nhìn của bà rụt rè e lệ quá, khiến tôi ái ngại và cảm động”. Giờ nghỉ, ra ngoài, bà mua kẹo cho con, vẻ rất thân thiện với chú bé bán kẹo, nhất là khi thấy chú chạy vội đi vì sợ cảnh sát thì bà buồn hẳn.

-> Dụng ý nghệ thuật của nhà văn, chỉ tập trung thể hiện diễn biến tâm trạng nhân vật.

* Đặc điểm của người kể truyện:

- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, vừa kể lại câu chuyện, vừa trực tiếp tham gia vào các sự kiện thông qua mối quan hệ với các nhân vật khác -> thúc đẩy cốt truyện phát triển, khắc họa diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật tôi; đồng thời thay tác giả đưa ra nhận xét, đánh giá về nhân vật người phụ nữ Pháp:

+ Hoàn cảnh, lai lịch: xuất thân là người Pháp; xuất hiện lẻ loi, đơn độc trong ánh mắt tò mò, sửng sốt của người bản xứ.

+ Vẻ đẹp:

Dịu dàng, lịch sự, khiêm tốn: không ngồi ở dãy ghế hạng nhất như phần đông người Pháp, ăn mặc giản dị, giọng nói của bà ngọt ngào, không chút kiêu ngạo, “xin phép ông”…

Thân thiện, giàu lòng trắc ẩn: mỉm cười, lấy tay xoa đầu, hỏi han quan tâm đứa bé bán kẹo rong; ngạc nhiên, buồn khi thấy đứa bé bỏ chạy trước sự xuất hiện của cảnh sát…

- Điểm nhìn: Sử dụng điểm nhìn linh hoạt, có sự kết hợp của nhiều loại điểm nhìn: bên ngoài, bên trong, không gian, thời gian…, phù hợp với nội dung trần thuật, cuối truyện chủ yếu sử dụng điểm nhìn bên trong bộc lộ nội tâm nhân vật: Nhạy cảm và biết điều; đơn độc song vẫn tế nhị; khiêm nhường cố thu mình lại, như bất cứ ai phải sống ở một nơi xa lạ, trong khi vẫn tìm cách khẳng định bản thân trước cái hoàn cảnh éo le và không có gì là dễ chịu ấy.

=> Tăng tính khách quan, lôi cuốn cho câu chuyện; góp phần thể hiện cảm hứng chủ đạo của toàn tác phẩm: Cái nhìn bao dung, độ lượng và niềm tin vào vẻ đẹp lương thiện, tốt đẹp vốn có ở con người; cần phải có sự sâu sắc, thấu hiểu khi nhìn con người và cuộc sống

- Vai trò của ngôi kể, điểm nhìn và lời kể trong việc xây dựng nhân vật: Tái hiện cái nhìn khách quan, chân thực với một người phụ nữ Pháp . Thạch Lam nhìn bà chẳng khác bao nhiêu so với cách ông vẫn nhìn những bà mẹ Lê, cô Tâm trong Cô hàng xén, cô Liên trong Hai đứa trẻ khiến người đầm ở đây trở nên sinh động, trước tiên là có một đời sống nội tâm phong phú, giàu lòng thương người.

- Giọng điệu kể chuyện nhẹ nhàng, sâu lắng, vừa chiêm nghiệm, thấm thía, vừa trăn trở, suy tư: Tôi nhận thấy, cũng như tôi, những người khác ngồi chung quanh tò mò nhìn vào người đầm. Nhưng họ nhìn một cách sống sượng và chăm chú quá; trong những con mắt đó, đôi khi lại còn thoáng qua một tia lãnh đạm và ác cảm nữ

=> Sau giai đoạn thù hận, đến giai đoạn chấp nhận người Pháp, bởi biết rằng, trong khi mang tới nhiều đau đớn và bất hạnh thì đồng thời họ cũng là cái cầu nối để chúng ta đến với thế giới hiện đại, và nhiều người trong họ vẫn là những người đáng mến.

Đánh giá khái quát: Qua nhân vật người phụ nữ Pháp, Thạch Lam thể hiện cái nhìn bao dung, độ lượng và niềm tin vào vẻ đẹp lương thiện, tốt đẹp vốn có ở con người; cần phải có sự sâu sắc, thấu hiểu khi nhìn con người và cuộc sống

3. Kết bài:

- Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của bài.

- Nêu ý nghĩa của bài thơ đối với bản thân.

Phân tích truyện ngắn Người đầm (mẫu 1)

Truyện ngắn "Người đầm" của Thạch Lam không chỉ là câu chuyện về một người phụ nữ Pháp nghèo khó mà còn là một bức tranh tinh tế về nghệ thuật kể chuyện của tác giả. Thạch Lam sử dụng phương pháp kể chuyện tự sự, người kể chuyện xưng "tôi" là một nhân vật quan sát, tham gia gián tiếp vào câu chuyện, tạo nên sự chân thực và gần gũi. Việc lựa chọn góc nhìn này giúp người đọc dễ dàng đồng cảm với nhân vật "tôi" và qua đó, hiểu được tâm tư tình cảm của người đàn bà Pháp.

Điểm đặc sắc đầu tiên nằm ở sự tinh tế trong việc miêu tả nhân vật. Tác giả không miêu tả trực tiếp vẻ đẹp hay tính cách của người đàn bà Pháp mà chỉ tập trung vào những chi tiết nhỏ nhặt: "Bà ăn mặc rất giản dị, toàn một màu đen. Có lẽ bà để tang". Chỉ bằng một câu văn ngắn gọn, Thạch Lam đã gợi lên cả một hoàn cảnh éo le, một nỗi buồn sâu thẳm trong lòng người phụ nữ. Sự tương đồng giữa khuôn mặt bà và con gái: "cũng cái khuôn mặt trái xoan, cũng mái tóc vàng, và nhất là đôi con mắt to, đưa chậm chạp, lúc nào cũng như nhìn ra ngoài xa" càng làm tăng thêm sự đồng cảm của người đọc. Những chi tiết này không chỉ khắc họa chân dung nhân vật mà còn hé lộ tâm trạng, hoàn cảnh sống của bà.

Thứ hai, nghệ thuật kể chuyện của Thạch Lam còn thể hiện ở việc sử dụng ngôn ngữ. Ngôn ngữ trong truyện giản dị, gần gũi, giàu tính gợi cảm. Tác giả sử dụng nhiều từ ngữ giàu hình ảnh, ví dụ như "đôi con mắt to, đưa chậm chạp, lúc nào cũng như nhìn ra ngoài xa", "giọng nói của bà ngọt ngào, không có chút gì kiêu ngạo". Những từ ngữ này không chỉ miêu tả chính xác mà còn gợi lên những cảm xúc sâu lắng trong lòng người đọc. Sự kết hợp giữa miêu tả ngoại hình, hành động và tâm trạng nhân vật tạo nên một bức tranh sống động, chân thực.

Thêm vào đó, tác giả khéo léo sử dụng chi tiết để làm nổi bật chủ đề. Cử chỉ lễ phép của người đàn bà Pháp: "- Xin lỗi ông", sự tương tác giữa bà và đứa bé bán kẹo, ánh mắt buồn khi đứa bé chạy đi, tất cả đều góp phần thể hiện sự nhẫn nhục, kiên cường và lòng tự trọng của người phụ nữ trong hoàn cảnh khó khăn. Chi tiết bà hỏi đứa bé bằng tiếng Pháp: "Mày không lạnh ư, con?" cho thấy sự dịu dàng, ấm áp và tình mẫu tử thiêng liêng của bà. Những chi tiết nhỏ này không chỉ làm phong phú thêm câu chuyện mà còn góp phần làm nổi bật chủ đề về lòng nhân ái, sự cảm thông giữa người với người.

Cuối cùng, kết thúc truyện mở, để lại dư âm sâu lắng trong lòng người đọc. Hình ảnh người đàn bà Pháp đứng bên hồ Hoàn Kiếm, "trong đám người đi xem không ai để ý đến bà ta cả", gợi lên sự cô đơn, lạc lõng của bà giữa cuộc sống bộn bề. Sự kết thúc này không chỉ khép lại câu chuyện mà còn đặt ra nhiều suy ngẫm về cuộc sống, về sự sẻ chia và lòng nhân ái trong xã hội.

Tóm lại, nghệ thuật kể chuyện trong "Người đầm" của Thạch Lam thể hiện ở sự kết hợp hài hòa giữa miêu tả chân thực, ngôn ngữ tinh tế, chi tiết giàu ý nghĩa và kết thúc mở. Qua đó, tác giả đã khắc họa thành công hình ảnh người đàn bà Pháp giàu lòng tự trọng, kiên cường và đầy xúc cảm, đồng thời gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình người, sự cảm thông và lòng nhân ái.

Phân tích truyện ngắn Người đầm (mẫu 2)

Thạch Lam là nhà văn tiêu biểu của Tự lực văn đoàn. Ông có sở trường về truyện ngắn với ngòi bút trầm lắng, đằm thắm giàu tình người. Tác phẩm Người đầm là một trong số các truyện ngắn xuất sắc của Thạch Lam. Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của một người phụ nữ Pháp, đồng thời bộc lộ niềm cảm thương của nhà văn đối với những người bất hạnh.

Truyện xoay quanh nhân vật chính là người đàn bà Pháp. Bà là một người phụ nữ sang trọng, quý phái nhưng có số phận bất hạnh. Chồng bà đã qua đời, để lại bà cùng đứa con gái nhỏ sống côi cút, đơn độc. Cuộc sống mưu sinh vất vả khiến bà phải làm nhiều công việc nặng nhọc để nuôi con. Dù vậy, bà vẫn giữ được vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng.

Người đàn bà Pháp là một người phụ nữ tốt bụng, giàu lòng yêu thương. Khi đi xem phim ở rạp Pathé, bà đã vô tình bắt gặp ánh mắt của nhân vật tôi. Hai người nhìn nhau một thoáng, rồi bà khẽ mỉm cười. Nụ cười ấy đã khiến nhân vật tôi cảm thấy ấm áp, xua tan đi sự cô đơn, lạc lõng.

Bà còn là một người phụ nữ giàu lòng vị tha. Khi thấy đứa trẻ bán kẹo lấm lét nhìn quanh để tránh cảnh sát, bà đã không trách mắng mà còn mua cho con mấy chiếc kẹo. Hành động ấy thể hiện tấm lòng nhân hậu, bao dung của bà đối với những người nghèo khó.

Bên cạnh đó, Người đầm còn là một truyện ngắn mang đậm phong cách nghệ thuật của Thạch Lam. Truyện được xây dựng theo lối kết cấu tâm lý, với những chi tiết nhỏ nhặt, tinh tế. Ngôn ngữ truyện nhẹ nhàng, trữ tình, giàu chất thơ.

Về nghệ thuật, truyện sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống hằng ngày. Cách kể chuyện chậm rãi, nhẹ nhàng, giúp người đọc dễ dàng hòa mình vào câu chuyện.

Truyện ngắn Người đầm của Thạch Lam là một tác phẩm văn học đáng đọc. Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của một người phụ nữ Pháp, đồng thời bộc lộ niềm cảm thương của nhà văn đối với những người bất hạnh.

..................