TOP 10 mẫu Phân tích bài thơ Lá đỏ của Nguyễn Đình Thi (2025) SIÊU HAY

Phân tích bài thơ Lá đỏ của Nguyễn Đình Thi

Đề bài: Phân tích bài thơ Lá đỏ của Nguyễn Đình Thi.

Dàn ý Phân tích bài thơ Lá đỏ

I. Mở bài: (Giới thiệu chung về bài thơ và xác định vấn đề sẽ được tập trung bàn luận trong bài viết):

- Giới thiệu chung về bài thơ:

+ Tác giả Nguyễn Đình Thi (1924 – 2003) quê ở Hà Nội, là một nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình văn học, nhạc sĩ; phong cách thơ tự do, phóng khoáng…

+ Hoàn cảnh ra đời: : tháng 12 năm 1974 – thời điểm cuộc kháng chiến thống nhất đất nước bước vào giai đoạn cuối, toàn dân ta đang dồn sức cho tiền tuyến.

+ ND bài thơ: Bài thơ là lời ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên núi rừng Trường sơn, vẻ đẹp con người trong kháng chiến cũng như niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta.

- Xác định vấn đề sẽ được tập trung bàn luận: Vẻ đẹp bài thơ được gợi lên từ cấu tứ và hình ảnh thơ.

II. Thân bài:

Vẻ đẹp của cấu tứ:

- Tứ thơ dựa trên sự tương hợp giữa màu lá thắm đỏ nơi núi rừng Trường Sơn và người nữ thanh niên xung phong nhà thơ gặp trên đường hành quân: Người con gái trên đường Trường Sơn cũng thắm đỏ và chói sáng lên như màu lá đỏ, cũng khắc sâu trong trái tim chàng lính chiến sắc màu của niềm tin chiến thắng.

- Từ đó, nhà thơ đã tạo nên một cấu trúc chặt chẽ và đầy bất ngờ cho bài thơ:

+ Mở đầu bài thơ là bối cảnh gặp gỡ: Không gian trên cao nơi núi rừng Trường Sơn; Bối cảnh xung quanh: Lộng gió, lá đỏ ào ào.

+ Tiếp đó là những suy cảm của nhà thơ về người con gái anh bất ngờ gặp trên đường: Hình ảnh cô gái vừa toát lên cái khốc liệt của chiến tranh, vừa gần gũi như quê hương thân thương.

+ Thực tại trở về trong bước chân hành quân vội vã

+ Bài thơ tiếp diễn bằng lời hứa hẹn sẽ gặp nhau giữa Sài Gòn – một lời hứa của niềm tin chiến thắng

+ Kết thúc bài thơ ấn tượng và bất ngờ: Hình ảnh cô gái không thể xóa nhòa trong tâm trí chàng lính chiến với nụ cười rạng rỡ và ánh nhìn trong trẻo.

- Sự khác biệt của bài thơ này so với các bài thơ khác trên phương diện xây dựng hệ thống hình ảnh và tạo sự kết nối giữa các bộ phận cấu tạo trong bài thơ: Đối sánh với một số bài thơ khác như: Khoảng trời, hố bom - Lâm Thị Mỹ Dạ; Gửi em cô thanh niên xung phong - Phạm Tiến Duật:

Cùng viết về người con gái tham gia chiến tranh. Nhưng mỗi nhà thơ chọn cho mình cách thể hiện riêng:

+ Khoảng trời, hố bom - Lâm Thị Mỹ Dạ: Mượn khoảng trời, hố bom để khẳng định sự bất tử của người nữ thanh niên xung phong.

+ Gửi em cô thanh niên xung phong - Phạm Tiến Duật: Cuộc gặp gỡ chớp nhoáng của chàng lính chiến với người nữ thanh niên xung phong trong đêm nhưng cô gái hài hước dí dỏm đã chiếm trọn trái tim chàng trai và trở thành động lực, thắp lên niềm tin chiến thắng trong anh.

Vẻ đẹp của hình ảnh thơ:

- Hình ảnh trong bài thơ mang tính biểu tượng độc đáo: Bài thơ nêu ba hình ảnh: lá đỏ, em gái tiền phương và đoàn quân là sự đặc tả có sức khái quát cao về vẻ đẹp của đất nước, con người Việt Nam, biểu trưng cho những dự báo về thắng lợi tất yếu của dân tộc.

+ Hình ảnh lá đỏ trong câu thơ “Rừng lạ, ào ào lá đỏ”: sắc đỏ rực lủa trong mùa Thu Tây Nguyên; màu đỏ - màu lá cờ Tổ quốc, màu máu; tạo cảm giác mạnh, mang ý nghĩa biểu trưng cho những dự cảm, dự báo về thắng lợi tất yếu của dân tộc.

=> Trường Sơn đại ngàn giữa mùa trở gió, cả trận mưa lá đỏ đổ xuống cho thấy chính sức sống của người Trường Sơn, như trái tim rực lửa căm thù của người lính đang ào ào ra trận.

+ Hình ảnh “em gái tiền phương” nhỏ bé giữa rừng Trường Sơn bạt ngàn, lộng gió: vai áo bạc - chứng tích của những ngày tháng dầm mưa dãi nắng nơi núi rừng, quàng súng trường, như quê hương. Người con gái hiện lên với dáng người mảnh mai, đôi vai gầy nhưng rất đỗi kiên cường, vững vàng đứng bên đường làm nhiệm vụ đối mặt với hiểm nguy, dẫn đường cho xe băng qua những quãng đường khó. Người đứng lại bên đường đã trở thành cột mốc, là điểm tựa, là một tư thế đẹp – tư thế chiến đấu, tư thế làm người. Ba chữ như quê hương khiến người em gái thật gần gũi, thân thương bởi đó là em của quê hương, của nơi chốn ta quay về. Những nữ chiến sĩ giao liên hay cô gái thanh niên xung phong ấy ta có thể bắt gặp ở ất cứ nơi đâu trên khắp mọi miền đất nước. Họ đã trở thành một biểu tượng đẹp về cuộc chiến tranh nhân dân, cuộc chiến đấu toàn dân tham gia, trong đó có sự đóng góp của những người con gái trẻ trung xinh đẹp mảnh mai nhưng vô cùng dũng cảm, gan dạ. (liên hệ Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê).

+ Hình ảnh “đoàn quân vẫn đi vội vã” trên con đường Trường Sơn đầy khói lửa. Cuộc kháng chiến chống Mỹ đang bước vào giai đoạn cuối, quân ta hối hả ra trận. bước chân hành quân thần tốc của họ bước đi mạnh mẽ, rung chuyển cả núi đồi, bụi đỏ bay mờ mịt nhòa trời lửa. Những bước chân như đạp bằng mọi khó khăn, vượt lên nắng nôi, lửa đạn để tiến lên phía trước. Câu thơ diễn tả quang cảnh cuộc hành quân hào hùng thần tốc, gợi lên một không khí sử thi ở giai đoạn cuối của cuộc chiến tranh chuẩn bị Tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. (Liên hệ Việt bắc của Tố Hữu: Quân đi điệp điệp trùng trùng – Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan).

- Bài thơ có những điểm khác lạ trong cách sử dụng ngôn ngữ:

+ Bài thơ viết theo thể tự do. Trong 9 câu thơ có 7 câu là thể lục ngôn.

+ Nhịp điệu thơ dồn dập, vững bền, chắc khoẻ như bước chân hành quân, như cái vội vã của chiến trường khói lửa

+ Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn đan cài tạo sức hấp dẫn cho bài thơ.

+ Ngôn ngữ chân thực, giản dị, tư nhiên, danh từ chiếm ưu thế khiến bài thơ giàu tính tạo hình, động từ, tính từ tuy ít hơn nhưng có tính chọn lọc cao gây ấn tượng đặc biệt về hành động và đặc điểm tạo vật.

- Sự gợi mở về cách nhìn mới đối với thế giới và con người được đề xuất từ mạch ngầm văn bản bài thơ: Bài thơ tái hiện cả một cuộc hành quân vĩ đại của dân tộc ta trong cuộc chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc - cuộc hành quân trên đường Trường Sơn, tiến vào Sài Gòn, giải phóng miền Nam. Những năm tháng chiến đấu khốc liệt mà oai hùng ấy khiến ta vẫn mãi tự hào và ngưỡng mộ.

III. Kết bài: Khẳng định lại sự độc đáo của bài thơ và ý nghĩa của nó đối với việc đem lại cách nhìn, cách đọc mới cho độc giả.

- Bài thơ giúp người đọc hiểu được sự khốc liệt của chiến tranh, sự hy sinh của dân tộc ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc; bài thơ thành công và để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc về phương diện cấu tứ và hình ảnhàBài thơ đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc và trở thành một trong những bài đi cùng năm tháng.

- Khơi gợi trong mỗi chúng ta tình yêu Tổ quốc, niềm tự hào về truyền thống cha ông.

Phân tích bài thơ Lá đỏ (mẫu 1)

Nguyễn Đình Thi, hồi sinh về trên đất Hà Nội, không chỉ là một nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình văn học và nhạc sĩ, mà còn là một người tâm huyết và đam mê với nghệ thuật, nơi ông trải đầy cuộc sống của mình. Thể loại mà ông gắn bó và trải lòng nhất là thơ, nơi mà ông nhìn nhận như là một đứa con tinh thần, lạc quan và sâu sắc, mở lời về quê hương và con người trong thời kỳ kháng chiến.

Trong thời kỳ đau thương của chiến tranh, ông viết nên những tác phẩm ghi chép về đất nước đau khổ, về những con người chiến đấu để đem lại độc lập. "Diệt phát xít" (1945), "Người Hà Nội" (1947), "Đất nước" (1955) là những tác phẩm tiêu biểu điển hình cho tâm huyết và chất thơ đặc sắc của ông.

Trong bài thơ "Lá đỏ," sáng tác vào tháng 12 năm 1974, ông chứng kiến cuộc kháng chiến thống nhất đất nước bước vào giai đoạn cuối cùng. Với cảm nhận sâu sắc về hiện thực chiến tranh, ông tài tình mô tả về những tổn thất, đau thương và mất mát, nhưng cũng từ đó nảy sinh lên vẻ đẹp lãng mạn, diệu kỳ của thiên nhiên Trường Sơn, với lá đỏ phủ trời xanh như một biểu tượng của sự hy sinh và tình yêu quê hương. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một khúc hát chiến đấu, đi theo chiều dài đất nước, tôn vinh vẻ đẹp oai hùng của quê hương và con người Việt Nam.

Lá đỏ

“Gặp em trên cao lộng gió

Rừng lạ ào ào lá đỏ

Em đứng bên đường, như quê hương

Vai áo bạc quàng súng trường

Đoàn quân vẫn đi vội vã

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa

Chào em, em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn”

(Trường Sơn, 12/1974)

Bài mở đầu của thơ là một bức tranh sống động, tô điểm bằng hình ảnh gặp em trên cao, nơi mà không chỉ là vị trí địa lý mà còn là vị trí đặc biệt về tình cảm, được đặt lên cao cả, thể hiện sự thiêng liêng và quan trọng trong trái tim của tác giả. Tại đây, tác giả chứng kiến một khung cảnh thoáng đãng và bao la, nơi nguyên nhân và tâm huyết của tác giả cảm nhận được không gian vô tận, mở ra trước mắt như một khoảng không gian linh thiêng.

Hình ảnh rừng lá đỏ ào ào trong gió là điểm nhấn nổi bật, làm nổi bật màu đỏ giữa bầu trời xanh mát. Màu lá đỏ không chỉ là một yếu tố thơ mộng, mà còn là biểu tượng của hy sinh và tình yêu quê hương, khiến cho không gian trở nên sống động và đầy cảm xúc.

Bài thơ "Lá Đỏ" tiếp tục với hình ảnh cuộc chiến trên đường Trường Sơn, nơi mà tình yêu quê hương và lòng yêu nước trở nên rực rỡ hơn bao giờ hết. Cô gái thanh niên xung phong đứng bên đường, hình ảnh này không chỉ là biểu tượng của sức mạnh và lòng dũng cảm, mà còn là sự biểu hiện của tình thân yêu và đoàn kết trong cuộc chiến tranh gian khổ. Bức tranh này giúp tạo nên một tác phẩm văn hóa đầy cảm xúc và hâm nóng trái tim người đọc.

Em đứng bên đường, như quê hương

Vai áo bạc, quàng súng trường

Hình ảnh của những cô gái trẻ trung, xinh đẹp, đầy sức sống được vẽ nên như những bức tranh tươi sáng, thể hiện đẹp và tương lai rạng ngời mà cuộc sống nên có. Tuy nhiên, bóng tối chiến tranh đã chen lấn vào bức tranh này, khiến cho những cô gái xinh đẹp ấy phải chấp nhận nổi bật giữa những nguy cơ và thách thức.

Cuộc sống yên bình và hạnh phúc mà đáng lẽ ra họ có thể trải qua bị đảo lộn bởi cuộc chiến tranh, nhưng lòng yêu nước và tình trách nhiệm đã thức tỉnh những tâm hồn trẻ trung. Dù đôi vai còn gầy yếu, nhưng chúng quàng súng và bước ra chiến trường, trở thành những chiến sĩ kiên cường, sẵn sàng hy sinh cho đất nước.

Nhiều nhà thơ đã chọn lựa hình ảnh của những cô gái thanh niên xung phong để tôn vinh lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu. Trong bài thơ "Cái điểm sáng ấy" của Trần Nhật Thu, hình ảnh này được khắc họa một cách sâu sắc, đậm chất nhân văn, nổi bật giữa cuộc chiến tranh đầy cam go và khó khăn. Bài thơ không chỉ là sự kể chuyện mà còn là lời ca ngợi, biểu tượng hóa những người phụ nữ dũng cảm, là nguồn động viên và tự hào cho cả xã hội.

Mấy năm rồi chạy trên tuyến Trường Sơn

Có đêm nào như đêm nay nhớ mãi

Những cọc tiêu là những cô em gái

Thanh thản đứng bên đường trọng điểm – xe lên.”

Con đường Trường Sơn - tuyến đường huyết mạch nối liền từ miền Bắc đến miền Nam, không chỉ là một dải đất trải dài mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và sức mạnh của dân tộc Việt Nam trong những thời kỳ gian khó.

Tác giả đã sử dụng hình ảnh con đường Trường Sơn để truyền đạt sự hùng vĩ, uy nghiêm và đồng lòng của cả một quê hương đang chiến đấu để giữ vững độc lập và tự do. Con đường Trường Sơn không chỉ là một tuyến đường vận chuyển vật tư và quân sự mà còn là con đường của hy sinh, nơi mà những chiến sĩ tình nguyện và thanh niên xung phong đã đổ máu và nước mắt, làm cho nó trở thành một biểu tượng của lòng dũng cảm và quyết tâm bất khuất.

Hình ảnh con đường Trường Sơn trong hai câu thơ của tác giả là một cảm nhận sâu sắc về sự khó khăn và đằng sau đó là tình thần bất khuất của những người chiến sĩ và nhân dân trên con đường huyền thoại này. Nó không chỉ là một đoạn đường vững chắc mà còn là dấu ấn của những câu chuyện anh hùng, làm cho con đường Trường Sơn trở thành một ký ức lịch sử và biểu tượng kiên trì của dân tộc Việt Nam.

Đoàn quân vẫn đi vội vã

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa.

Trên con đường đầy gian khổ và khắc nghiệt của Trường Sơn, bước chân đoàn quân ta trập trùng và hối hả, như một nhịp nhảy vững vàng, đánh thức mọi tinh thần chiến đấu. Bước đi của họ giống như những rung chuyển đàn lên mọi khó khăn và thử thách, không ngừng đối mặt với những điều khó khăn nhất. "Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa" là bức tranh về bầu trời vốn tươi đẹp, nhưng giờ đây nó đã mờ đi, không phải do sương hay cát bụi, mà chính là do những đợt bom đạn và súng pháo gây nên. Hình ảnh Trường Sơn mịt mù, phủ lên mình bức tranh đẹp nhưng đau đớn của cuộc chiến tranh.

Khắc nghiệt của khung cảnh thiên nhiên đối mặt với sự tàn bạo của chiến tranh được bài thơ tận dụng một cách xuất sắc. Nơi đây, không chỉ là không gian tươi đẹp, mà còn là biểu tượng của cuộc chiến tranh đầy máu lửa. Cảm nhận về sự đẹp và khốc liệt của không gian này là một phần quan trọng của bài thơ, khiến người đọc trải qua cảm xúc sâu sắc về sự đối mặt với sự phân biệt rõ ràng giữa vẻ đẹp tự nhiên và thực tế khốc liệt của cuộc chiến tranh.

Hai câu thơ cuối cùng, như là những lời tạm biệt và hứa hẹn, đánh dấu sự kết thúc của bức tranh này nhưng cũng mang theo hy vọng về một ngày hòa bình, nơi mà Sài Gòn trở thành điểm gặp gỡ của niềm vui và thắng lợi sau những ngày tháng gian khổ và chiến tranh.

Chào em em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn....

Trong hình ảnh của bài thơ, em là hiện diện của hậu phương, không chỉ đơn giản là người phụ nữ đang dồn mọi sức lực cho tiền tuyến, mà còn đóng vai trò như một người lính ở tiền phương. Lời chào nghe, mặc dù đơn giản, nhưng ẩn chứa sâu bên trong là lời hứa hẹn về một ngày trở lại, một ngày mà đất nước đã giành được độc lập. Chiến dịch cuối cùng, mang tên Bác, là hình ảnh của sự hy sinh cuối cùng, và việc gặp nhau giữa Sài Gòn sẽ là niềm vui chung của toàn dân trong ngày toàn thắng.

Bằng thể thơ tự do, giọng thơ chân thực không chỉ làm cho câu chuyện trở nên gần gũi mà còn giúp khả năng khám phá và biểu cảm của tác giả trở nên đa dạng hơn. Hình ảnh của bài thơ rất gần gũi và khái quát được vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Nam, tạo nên một bức tranh màu sắc và phong cách độc đáo. Đặc biệt, hình ảnh lá đỏ không chỉ mang đến cảm giác mạnh mẽ mà còn là biểu tượng cho sự dự cảm, dự báo về thắng lợi tất yếu của dân tộc. Bài thơ "Lá Đỏ" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một tuyên ngôn đầy lòng yêu nước và niềm tự hào về lịch sử dũng cảm của Việt Nam.

Phân tích bài thơ Lá đỏ (mẫu 2)

Nguyễn Đình Thi từng viết: “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho đường chúng ta đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta phải tự bước lên đường ấy.” Quả thật, nghệ thuật đã chạm đến trái tim ấm nóng của độc giả để hoà chung nhịp đập với người nghệ sĩ. Cũng vì thế mà bài thơ Lá đỏ của Nguyễn Đình Thi đã đốt lửa trong lòng chúng ta. Để bài thơ có linh hồn chạm đến trái tim mỗi người đọc thì không thể thiếu hình ảnh và cấu tứ của bài thơ.

Bài thơ Lá đỏ được sáng tác vào tháng 12/1974. Đó là thời điểm cuộc chiến tranh chống Mĩ ở giai đoạn gấp rút. Tất cả quân và dân đang dồn sức cho tiền tuyến, tiến về Sài Gòn. Bài thơ được tác giả viết giữa rừng Trường Sơn, chính sự đồng cảm, ông phải cảm nhận nhân gian, chất gạn những “chữ tả tơi nhất ở đời” (Pautovsky) để tạo nên một tác phẩm nghệ thuật chân chính. Nhà văn, nhà thơ phải có trong mình cái tâm, cái tài, mới có thể cảm nhận mọi giác quan để nói về sự hy sinh mất mát, đớn đau do chiến tranh gây ra và con người lại chính là những cá thể bị tổn hại nhiều nhất… Nhưng cũng chính từ những mất mát, đau thương, mất mát ấy lại hiện lên một vẻ đẹp diệu kỳ, lãng mạn của bức tranh thiên nhiên Trường Sơn bao la, với sắc đỏ phủ trời xanh của màu lá đỏ. Vậy cấu tứ là gì? Và cấu tứ nằm trong bài thơ là ở đấu? Muốn giải thích được điều đó ta phải giải thích khái niệm. Cấu tứ thơ là cách tác giả bố trí và tổ chức các ý và câu thơ trong một bài. Nó không chỉ thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của tác giả mà còn tạo ra sự liên kết giữa các ý, là linh hồn, là mô hình nghệ thuật của tác phẩm, cung cấp cho độc giả một cách cảm nhận để thâm nhập vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm giúp bài thơ có tính thống nhất và cân đối. Qua cấu tứ, tác giả có thể biểu đạt phong cách riêng và sáng tạo nên những hiệu ứng nghệ thuật độc đáo, làm cho bài thơ trở nên hấp dẫn và gây ấn tượng mạnh mẽ lên người đọc. Bài thơ Lá đỏ là một bức tranh đẹp, là một bản nhạc trầm hùng trong lòng người ra trận. Nội dung bài thơ nói về khung cảnh cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, vẻ đẹp của thiên nhiên rừng Trường Sơn; vẻ đẹp của người con gái trẻ trung, tươi tắn và niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến. Cấu tứ bài thơ chính là niềm tin của tác giả vào chiến thắng của dân tộc, dự cảm về ngày mai tươi sáng khi đất nước dành được độc lập tự do hoà bình. Bài thơ Lá đỏ là một bức tranh đẹp, là một bản nhạc trầm hùng trong lòng người ra trận. Nội dung bài thơ nói về khung cảnh cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, vẻ đẹp của thiên nhiên rừng Trường Sơn; vẻ đẹp của người con gái trẻ trung, tươi tắn và niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến.

Ta liên hệ tới hình ảnh những cô thanh niên xung phong trên cao điểm trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê). Điểm chung ở hai bài thơ rằng họ là những con người trẻ đại diện cho lứa tuổi thanh niên xung phong, luôn xông pha, nhiệt huyết. Mở đầu bài thơ là hình ảnh gặp nhau ở nơi cao, trước hết nói về vị trí địa lý, có thể tác giả gặp nhau từ núi cao, nơi cao. Ở đây không chỉ ám chỉ vị trí địa lý mà còn ám chỉ vị trí tình cảm trong lòng tác giả, tình cảm thiêng liêng này được đặt lên trên mọi cảm xúc. Đó là một nơi đẹp, thoáng đãng, đứng trên cao nguyên lộng gió, chúng tôi cảm nhận được không gian bao la, vô tận. Và trước không gian đó là khung cảnh một rừng lá đỏ tung bay trong gió. Trên bầu trời trong xanh mát mẻ, thứ đập vào mắt là màu đỏ, và màu của lá đỏ dường như tô điểm cho bầu trời Trường Sơn trong làn khói và ngọn lửa do bom đạn rơi xuống mặt đất Trường Sơn. Hình ảnh chiếc lá đỏ ấy đã chạm đến trái tim tác giả. Bao nhiêu chiếc lá đỏ thể hiện tâm tư, tình cảm của tác giả. ‘’ Gặp em trên cao lộng gió’’ có thể hiểu theo cách khác là tư tưởng cách mạng dồi dào như gió lộng trên cao, tư tưởng của những người trẻ đầy hoài bão, ước mơ, của những cô gái thanh niên xung phong. Màu đỏ của lá tựa như màu đỏ của lá cờ Tổ quốc, của dòng máu chảy trong mỗi trái tim người con đất Việt. Mùa lá đỏ nên thơ ấy đã tô điểm cho bức tranh thiên nhiên thêm hùng tráng và màu đỏ ấy cũng đã vẽ lên sức sống cho con đường Trường Sơn mùa ra trận. Giữa lúc đất nước đang diễn ra cuộc chiến đấu căng co và gay gắt, màu lá đỏ như tiếp thêm sức mạnh cho những người lính trên chiến trường có thêm sức mạnh để chiến đấu vì quê hương, đất nước thân yêu của mình. Hai câu thơ tiếp theo xuất hiện bóng dáng con người, hình ảnh thật đẹp trong cuộc chiến tranh nhân dân – “em gái tiền phương”, nữ chiến sĩ giao liên hay cô gái thanh niên xung phong:

“Em đứng bên đường, như quê hương

Vai áo bạc, quàng súng trường.”

Sự có mặt của những cô gái trên đỉnh Trường Sơn đã góp phần tạo nên một thời kì huy hoàng của Tổ quốc. Hình ảnh cô gái trẻ trung, xinh đẹp, dồi dào sức trẻ. Đáng lẽ ra những cô gái này phải được hưởng cuộc sống yên bình, hạnh phúc. Thế nhưng, vì đất nước còn đang có giặc xâm chiếm, vì lòng yêu Tổ quốc, sẵn sàng hi sinh cho lá cờ của dân tộc mà không ngại khó, ngại khổ. Nên những cô gái ấy sẵn sàng lên đường, sẵn sàng bớt chút hạnh phúc riêng để góp phần nhỏ bé vào màu cờ của dân tộc. “Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng/ Em đã sống lại rồi, em đã sống!/ Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung/ Không giết được em, người con gái anh hùng!” - Đây là những vần thơ ca ngợi sự dũng cảm, quật cường của chị Trần Thị Lý trong bài thơ “Người con gái Việt Nam” của nhà thơ Tố Hữu. Họ là những cô gái vì sự nghiệp giải phóng quê hương, đất nước, chị sẵn sàng chịu đựng mọi tra tấn, cực hình; chịu đớn đau cả về thể xác lẫn tinh thần; sẵn sàng hy sinh “Cho Lẽ phải ở trên đời”, “Cho quê hương em. Cho Tổ quốc, loài người!”… Vững tâm, vững lòng và vững tin - mọi thủ đoạn của kẻ thù không khuất phục được chị. Và cuối cùng chị đã trở về thần kỳ giữa những vòng tay yêu thương, chăm sóc tận tình của đồng chí, đồng đội. Từng câu, từng chữ trong bài thơ là lời ngợi ca, thể hiện lòng kính phục trước người con gái quả cảm và phi thường ấy. Có được đất nước hạnh phúc, độc lập như ngày hôm nay, thế hệ ngày ngay không thể quên hình ảnh các chàng trai, cô gái ngày đêm không ngừng nghỉ, thậm chí hi sinh cả tính mạng vì sự nghiệp của Tổ quốc, tất cả đã cùng làm nên những trang lịch sử chói lọi, làm nên “Đất Nước muôn đời”. Hình ảnh “vai áo bạc, quàng súng trường” thật giản dị, thân thương. Đó là chứng tích sau biết bao tháng ngày dầm mưa dãi nắng; cũng là hình ảnh nổi bật giữa núi rừng Trường Sơn “ào ào lá đỏ”. Cuộc chiến tranh khốc liệt giữa núi rừng Trường Sơn. Đó là con đường đầy gian khổ và khắc nghiệt. Từ láy “vội vã” trong câu thơ “Đoàn quân vẫn đi vội vã” thể hiện sự vội vàng, đi liên tục mà không ngừng nghỉ của đoàn quân. Một tinh thần đi với tư thế hiên ngang, không sợ trời, không sợ đất, không sợ đổ máu, hi sinh. Đoàn quân ta vẫn bước chân trập trùng, hối hả. Nó như rung chuyển đạp lên mọi khó khăn, thử thách. “Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa” bầu trời, khung cảnh Trường Sơn mịt mù, không phải do sương hay do cát bụi mà đây là do bom đạn, súng pháo bay nghi ngút. Khung cảnh thật khốc liệt làm sao. Qua câu thơ này ta có tể cảm nhận được khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp với không khí hào hùng của đoàn quân. Đó là một không gian đẹp và cũng chính là một biểu tượng của chiến tranh đã được bài thơ khắc họa. Hai câu thơ cuối của bài thơ là lời chào tạm biệt và lời hứa hẹn gặp lại giữa Sài Gòn khi đất nước ta thống nhất.

‘’Chào em em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn....’’

Tác giả đã cho độc giả cảm nhận được cuộc chiến tranh Trường Sơn vô cùng khốc liệt như thế nhưng những người con gái quả cảm đã chiến đấu hết mình. Điều này cho thấy tình cảm của tác giả về một tương lai tươi sáng - Việt Nam chiến thắng, giải phóng Sài Gòn.Lời hẹn chứa nhiệt huyết lý tưởng, khoa khát của tuổi trẻ, của lý tưởng độc lập tự do, của niềm lạc quan tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng.. Hình ảnh em ở đây vừa hiện diện của hậu phương đang dồn mọi sức lực cho tiền tuyến vừa là đóng vai trò người lính ở tiền phương. Một lời chào nghe thì rất đơn giản nhưng ẩn sâu bên trong lời chào đấy là lời hứa hẹn về ngày trở lại khi đất nước đã giành được độc lập. Chiến dịch cuối cùng của cuộc trường chinh ấy sẽ mang tên Bác, gặp nhau giữa Sài Gòn là gặp nhau trong ngày toàn thắng. Không còn khói bụi rực trời nữa mà là khung cảnh vui mừng khôn xiết khi đất nước ta giành được độc lập.

“Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”, hình ảnh người phụ nữ kiên cường, bất khuất đã được Nguyễn Đình Thi khắc họa thành công trong tác phẩm’’ Lá đỏ’’ tái hiện hình ảnh chiến trường vô cùng khốc liệt và lý tưởng của tuổi trẻ đã sẵn sàng hi sinh trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Hai câu thơ cuối của bài thơ là lời chào tạm biệt và lời hứa hẹn gặp lại giữa Sài Gòn khi đất nước ta thống nhất.

Phân tích bài thơ Lá đỏ (mẫu 3)

Nguyễn Đình Thi (1924-2003), tài năng văn chương đa dạng, quê ở Hà Nội, là một nhà thơ, nhà văn, nhà phê bình văn học, và nhạc sĩ nổi tiếng. Tác phẩm của ông không chỉ độc đáo mà còn mang đậm tính nhân văn và tình yêu quê hương. Thơ của Nguyễn Đình Thi không bị ràng buộc, tự do và phóng khoáng như bản thân tác giả. Ông chăm chút từng từ ngữ, từng cảm xúc, tạo nên những tác phẩm thơ độc đáo và đậm chất cá nhân. Tính hàm súc và sự giàu chất suy tư là những đặc điểm nổi bật trong sáng tác của ông. Với Nguyễn Đình Thi, thơ không chỉ là nghệ thuật, mà còn là một phần quan trọng của tâm hồn và cuộc sống. Ông theo đuổi thể loại thơ, xem nó như một nguồn cảm hứng bất tận để diễn đạt tình yêu đối với quê hương và con người.

Bài thơ "Lá Đỏ," sáng tác vào tháng 12 năm 1974, là một trong những tác phẩm nổi bật của Nguyễn Đình Thi. Được viết trong bối cảnh cuộc kháng chiến thống nhất đang đi vào giai đoạn cuối, bài thơ tôn vinh sự hy sinh và niềm tự hào của quân và dân Việt Nam. Trước cảnh thiên nhiên hùng vĩ của Trường Sơn, màu lá đỏ phủ trời xanh, bài thơ chạm đến tâm hồn người đọc và trở thành một khúc ca tuyên truyền sức mạnh và lòng dũng cảm trong cuộc chiến tranh.

Nguyễn Đình Thi đã chứng kiến những bi thương của cuộc chiến tranh, nhưng từ những tổn thất ấy, ông rút ra những bài thơ lãng mạn và sâu sắc, kể về vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên và lòng yêu nước mãnh liệt. Bài thơ "Lá Đỏ" là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời, giữ mãi trong lòng người đọc và truyền động lực vững vàng cho thế hệ sau.

Lá đỏ

“Gặp em trên cao lộng gió

Rừng lạ ào ào lá đỏ

Em đứng bên đường, như quê hương

Vai áo bạc quàng súng trường

Đoàn quân vẫn đi vội vã

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa

Chào em, em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn”

(Trường Sơn, 12/1974)

Mở đầu bài thơ là hình ảnh tác giả gặp em trên cao, có thể ám chỉ việc tác giả gặp em ở những địa hình cao nguyên, đèo núi. "Trên cao" không chỉ là vị trí về địa lý mà còn là một không gian tâm linh, nơi tình cảm thiêng liêng được đặt trên tầm cao tuyệt vời hơn. Đây là không gian mở, thoáng đãng, tạo nên một trạng thái tâm lý đặc biệt, nơi mà tác giả có thể cảm nhận sâu sắc về tình cảm của mình.

Bức tranh của bài thơ được tô điểm bởi hình ảnh lá đỏ ào ào bay trong gió, là biểu tượng của mùa lá đỏ trên đỉnh Trường Sơn. Màu đỏ không chỉ là sắc màu nổi bật giữa bầu trời xanh mát, mà còn là một cảm xúc sâu sắc trong tâm hồn tác giả. Hình ảnh lá đỏ trở thành biểu tượng cho những tâm tư, tình cảm sâu sắc, đong đầy trong tâm trạng của tác giả.

Bài thơ không chỉ dừng lại ở cái đẹp hùng tráng của thiên nhiên mà còn đi sâu vào tâm hồn con đường Trường Sơn mùa ra trận. Hình ảnh cô thanh niên xung phong đứng bên đường mở ra không gian của niềm tự hào và lòng yêu nước. Cô gái thanh niên xung phong là biểu tượng cho tình yêu quê hương, là nguồn động viên, sức mạnh tinh thần cho những người lính trên con đường gian nan và khó khăn của Trường Sơn. Từng bước chân, từng dấu vết trên con đường Trường Sơn đều trở thành dấu ấn vĩ đại của tình yêu và lòng hy sinh cao cả.

Em đứng bên đường, như quê hương

Vai áo bạc, quàng súng trường

Hình ảnh cô gái trẻ trung, xinh đẹp trong bài thơ trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp thuần khiết, sức trẻ dồi dào, và cuộc sống tràn đầy năng lượng. Tuy cô gái có thể hưởng cuộc sống yên bình và hạnh phúc, nhưng tình yêu quê hương, lòng tự hào về đất nước đang chịu sự xâm lược buộc họ phải đeo đảm trách nhiệm cao cả và hy sinh bản thân.

Thực tế, đất nước đang phải đối mặt với giặc xâm chiếm, và điều đó khiến những cô gái trẻ không ngần ngại hy sinh, sẵn sàng đeo đuổi mơ ước hạnh phúc cá nhân để gác lại lên vai những chiếc súng, xông ra chiến trường giữa biển lửa và bom đạn. Bức tranh này không chỉ là hình ảnh đẹp mắt của tuổi trẻ mà còn là sự tận tâm, lòng dũng cảm và tình yêu quê hương cao quý.

Trong bài thơ "Cái điểm sáng ấy" của Trần Nhật Thu, hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn không chỉ là biểu tượng của sức mạnh vũ trang mà còn là điểm sáng, là nguồn động viên tinh thần, là niềm tự hào và tình yêu thương đối với đất nước. Cô gái không chỉ là một chiến sĩ mà còn là biểu tượng của tình yêu và hy sinh vô điều kiện. Bài thơ đưa người đọc chìm đắm trong không khí của một thời kỳ đầy thách thức và lòng dũng cảm.

“Mấy năm rồi chạy trên tuyến Trường Sơn

Có đêm nào như đêm nay nhớ mãi

Những cọc tiêu là những cô em gái

Thanh thản đứng bên đường trọng điểm – xe lên.”

Hình ảnh con đường Trường Sơn được tác giả nhắc đến trong hai câu thơ.

Đoàn quân vẫn đi vội vã

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa.

Con đường Trường Sơn, mặc dù đầy gian khổ và khắc nghiệt, nhưng đoàn quân Việt Nam vẫn bước chân trập trùng, hối hả. Bước chân của họ như những nhịp rung động, đánh bại mọi khó khăn, thử thách trên con đường đầy cam go. Bức tranh "Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa" mô tả không gian Trường Sơn trong sự nhòa lạc dưới tác động của bom đạn và súng pháo, làm cho khung cảnh trở nên mịt mù, huyền bí, và chứa đựng trong mình cảm xúc khốc liệt của chiến tranh. Mỗi đường bụi trên con đường Trường Sơn là nhưng dấu vết, biểu tượng của những trận đánh gay cấn.

Hai câu thơ cuối cùng của bài thơ đánh dấu một lời chào tạm biệt, hứa hẹn gặp lại tại Sài Gòn khi đất nước thống nhất. Lời hứa hẹn này không chỉ là niềm tin vào sự thắng lợi của quân đội Việt Nam mà còn là tâm huyết, hy sinh và lòng quyết tâm của những người lính trên con đường Trường Sơn. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là biểu tượng cho tình yêu quê hương, lòng dũng cảm của những người chiến sĩ trên bức tranh lịch sử.

Chào em em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn....

Ở đây, em là hình ảnh sống động của một tâm huyết hiện diện, không chỉ là người phụ nữ ở hậu phương nỗ lực hết mình cho chiến trận, mà còn là chiến binh mạnh mẽ ở tiền tuyến, mang theo tâm huyết và lời hứa về một ngày trở lại, đánh dấu chiến dịch quyết định cuối cùng, mang tên Bác.

Lời chào đơn giản, nhưng ẩn sau đó là một sự hứa hẹn, một tương lai tươi sáng khi đất nước giành được độc lập. Chiến dịch cuối cùng giữa những khói bụi và tiếng gào thét sẽ chấm dứt với niềm vui không ngờ, khi đất nước nở hoa trong sự độc lập. Thể thơ tự do, với giọng thơ chân thực, chìm đắm trong hình ảnh rực rỡ của thiên nhiên và con người Việt Nam. Mỗi chi tiết, đặc biệt là hình ảnh lá đỏ, trở thành biểu tượng của hy vọng và thắng lợi, tạo nên một tác phẩm thơ đẹp, làm xao lạc và để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn người đọc.

Phân tích bài thơ Lá đỏ (mẫu 4)

Nguyễn Đình Thi là nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm của ông có thể kể đến bài thơ “Lá đỏ”.

“Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ”

Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian với “em” diễn ra ở rừng Trường Sơn “lộng gió”, “rừng lạ ào ào lá đỏ”, “bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”. Các hình ảnh vẽ lên khung cảnh rừng Trường Sơn khoáng đạt, gợi ấn tượng vừa lãng mạn, hào hùng dữ dội. Những vẻ đẹp lạ lùng của rừng lá đỏ, những trận lá đổ ào ào như trút trong gió lộng trên những đỉnh núi cao giữa mùa thu của đại ngàn Trường Sơn, lửa bụi chiến tranh bay nhòa trời.

Bốn câu thơ tiếp theo là hình ảnh con đường Trường Sơn mùa ra trận. Mở đầu là hình ảnh cô thanh niên xung phong đứng bên đường. Nhắc đến con đường Trường Sơn không thể thiểu hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong, vì lòng yêu nước mà sẵn sàng lên đường.

“Em đứng bên đường, như quê hương
Vai áo bạc, quàng súng trường”

Hình ảnh của những cô gái hiện lên gợi cảm giác vừa thân thương, gần gũi, giản dị; vừa dũng cảm, kiên cường, vững vàng khi làm nhiệm vụ. Hình ảnh “em” được so sánh với “như quê hương” trở thành biểu tượng của quê hương, đất nước. Họ cũng chính là biểu tượng cho cuộc chiến tranh nhân dân của dân tộc, cho khát vọng tự do, hòa bình của nhân dân.

“Đoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa.”

Hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến gợi lên không khí hào hùng, thần tốc trong khung cảnh “bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”. Từ láy “vội vã” đã làm nổi bật tinh thần khẩn trương, tranh thủ từng phút giây hành quân ra tiền tuyến cho kịp bước vào chiến trận cuối cùng, bất chấp gian khổ hiểm nguy. Hình ảnh đoàn quân là kết tinh của ý chí, tinh thần, khát vọng độc lập, tự do và chiến thắng của dân tộc.

Hai câu thơ cuối của bài thơ là lời chào tạm biệt và lời hứa hẹn gặp lại giữa Sài Gòn khi đất nước ta thống nhất.

“Chào em em gái tiền phương
Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn…”

Lời chào nghe thì rất đơn giản nhưng ẩn sâu bên trong lời chào đấy là lời hứa hẹn về ngày trở lại khi đất nước đã giành được độc lập. Chiến dịch cuối cùng của cuộc trường chinh ấy sẽ mang tên Bác, gặp nhau giữa Sài Gòn là gặp nhau trong ngày toàn thắng.

Bài thơ “Lá đỏ” đã c a ngợi tình yêu đất nước, những đóng góp to lớn của người anh hùng chưa biết tên đã tạo ra sức mạnh dân tộc, góp phần làm nên chiến thắng trong những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.

Phân tích bài thơ Lá đỏ (mẫu 5)

Nguyễn Đình Thi là một nhà văn hóa, một nghệ sĩ đa tài. Ông có nhiều tác phẩm hay, trong đó phải kể đến bài thơ Lá đỏ:

“Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ”

Mở đầu bài thơ, tác giả đã khắc họa khung cảnh gặp gỡ của nhân vật trữ tình với “em”. Không gian hiện lên qua các hình ảnh “trên cao lộng gió”, “rừng lạ ào ào lá đỏ”, “bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”. Các hình ảnh vẽ lên khung cảnh rừng Trường Sơn khoáng đạt, gợi ấn tượng vừa lãng mạn, hào hùng dữ dội với những vẻ đẹp lạ lùng của rừng lá đỏ, những trận lá đổ ào ào như trút trong gió lộng trên những đỉnh núi cao giữa mùa thu của đại ngàn Trường Sơn, lửa bụi chiến tranh bay nhòa trời.

“Em đứng bên đường, như quê hương
Vai áo bạc, quàng súng trường”

Trong hoàn cảnh đó, “em” xuất hiện”. Ở câu thứ nhất, tác giả so sánh “em” với “như quê hương”. Có thể thấy, họ chính là biểu tượng cho quê hương, đất nước Việt Nam. Ở câu thứ hai, hình ảnh “em” hiện lên với hành động thể hiện sự mạnh mẽ, dũng cảm và kiên cường nhưng tôi cũng cảm nhận được sự dịu dàng, thân thương. Họ đại diện cho sức mạnh của dân tộc, khát vọng tự do của nhân dân.

Tiếp đến, nhà thơ khắc họa vẻ đẹp của rừng Trường Sơn trong ngày ra trận. Đoàn quân trên đường ra tiền tuyến gợi lên không khí hào hùng, thần tốc trong khung cảnh “bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”. Từ láy “vội vã” đã làm nổi bật tinh thần khẩn trương, tranh thủ từng phút giây hành quân ra tiền tuyến cho kịp bước vào chiến trận cuối cùng, bất chấp gian khổ hiểm nguy. Hình ảnh đoàn quân là kết tinh của ý chí, tinh thần, khát vọng độc lập, tự do và chiến thắng của dân tộc:

“Đoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa.”

Hai câu cuối là lời chào tạm biệt nhưng cũng là lời hứa hẹn gặp lại giữa Sài Gòn khi đất nước ta thống nhất:

“Chào em em gái tiền phương
Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn…”

Ngay cả nhan đề “Lá đỏ” gợi ra nhiều ý nghĩa. Mỗi chiếc lá gợi liên tưởng đến một cá nhân, cả rừng lá đỏ ào ào gợi lên hình ảnh hào hùng của cả dân tộc, đất nước; tô đậm hình ảnh lá đỏ nhà thơ muốn nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa đóng góp của mỗi cá nhân vào thắng lợi đất nước.

Bài thơ Lá đỏ của Nguyễn Đình Thi giàu cảm xúc, gửi gắm thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước.