Tác giả Trần Đức Tiến - Cuộc đời và sự nghiệp

Tác giả Trần Đức Tiến - Cuộc đời và sự nghiệp

1. Tiểu sử nhà văn Trần Đức Tiến

- Ngày sinh: sinh ngày 2 tháng 5 năm 1953

- Quê quán: làng Cao Đà, xã Nhân Mỹ , huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam

- Cuộc đời:

Ông từng học ở trường làng rồi vào học chuyên Văn ở ngôi trường chuyên danh tiếng của thành phố Nam Định - Trường Lê Hồng Phong. Quãng thời gian còn đi học, ông từng là học sinh giỏi môn Văn của tỉnh và toàn miền Bắc. Sau đó, ông lên Hà Nội học đại học. Sau khi tốt nghiệp đại học, ông làm trong ngành thống kê đến năm 1989 thì chuyển sang công tác ở Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu từ năm 1998 đến 2007.

Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1996.

Ủy viên Hội đồng Văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam khóa 7 (2005-2010). Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa 8 (2010-2015). Trưởng ban Văn học thiếu nhi Hội Nhà văn Việt Nam khóa 9 (2015-2020). Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam khu vực miền Đông Nam bộ các khóa 7, 8, 9.

2. Sự nghiệp văn học của nhà văn Trần Đức Tiến

a. Tác phẩm đã xuất bản:

+ Văn xuôi:

- Linh hồn bị đánh cắp (tiểu thuyết, 1990 - in lại 2006)

- Bụi trần (tiểu thuyết, 1992 - in lại 2004, 2006)

- Bão đêm (tập truyện ngắn, 1993)

- Mười lăm năm mưa xói (tập truyện ngắn, 1997)

- Tuyệt đối yên tĩnh (tập truyện ngắn, 2004)

- Lỏng và tuột (tập truyện ngắn, 2010)

- Truyện ngắn chọn lọc Trần Đức Tiến (2015)

- Thả hy vọng (tản văn, 2015)

- Chờ bay (tản văn, 2018)...

+ Sáng tác cho thiếu nhi:

- Giọt sương đêm

-Vương quốc vắng nụ cười (tập truyện thiếu nhi, 1993)

- Dế mùa thu (tập truyện thiếu nhi, 1997)

- Thằng Cúp (tập truyện thiếu nhi, 2001)

- Làm mèo (truyện vừa thiếu nhi, 2003)

- Trăng vùi trong cỏ (tập truyện thiếu nhi, 2006)

- Trần Đức Tiến - Những truyện hay viết cho thiếu nhi (2013)

- Trên đôi cánh chuồn chuồn (tập truyện thiếu nhi, 2015)

- Xóm Bờ Giậu (tập truyện thiếu nhi 2018 - tái bản năm 2020) ...

b. Giải thưởng:

+ Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2010 cho tập truyện Lỏng và tuột

+ Giải nhì truyện ngắn tạp chí Văn nghệ Quân đội (năm 1987 và 1990)

+ Giải nhất truyện ngắn báo Người Hà Nội (1986)

+ Giải nhất cuộc thi Tiểu thuyết và truyện ngắn của Nhà xuất bản Hà Nội (1993)

+ Giải B của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam (2004)

+ Giải nhất viết cho thiếu nhi của Hội Nhà văn và Bộ Giáo dục - Đào tạo (2005)

+ Giải nhất cuộc vận động sáng tác văn học cho thiếu nhi do Nhà xuất bản Kim Đồng, Hội Nhà văn Hà Nội và Hội Nhà văn Đan Mạch tổ chức và nhiều giải thưởng khác...

+ "Xóm Bờ Giậu" được trao Giải thưởng Sách Quốc gia 2019 (Giải B)...

3. Về các tác phẩm tiêu biểu

3.1. Giọt sương đêm

a. Thể loại

Truyện đồng thoại có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: trích trong tác phẩm Xóm Bờ Giậu sáng tác năm 2018.

c. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

d. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba.

e. Tóm tắt tác phẩm Giọt sương đêm

Người khách Bọ Dừa đến xóm Bờ Giậu để xin nghỉ lại một đêm. Vì không muốn chui vào căn nhà của Thằn Lằn vì sợ bóng tối, chật hẹp. Anh ta đã xin cho mình ngủ tạm dưới vòm trúc. Ông trưởng thôn Cóc lo lắng vì đêm nay trời nhiều mây lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rả mãi một điệu buồn nên khó mà Bọ Dừa ngủ ngon cho được. Đúng thật vậy nửa đêm Bọ Dừa tỉnh dậy vì một giọt sương đêm. Những cũng chính giọt sương và xóm Bờ Giậu này đã khiến Bọ Dừa đến quê nhà mình sau bao năm xa quê, mải làm ăn, mưu sinh. Và cuối cùng Bọ Dừa quyết định khoác ba lô hành lý lên vai về quê.

g. Bố cục tác phẩm Giọt sương đêm (2 phần):

- Phần 1 (Từ đầu đến ...Thằn Lằn gật gù): Bọ Dừa đến ở trọ xóm Bờ Giậu.

- Phần 2 (Còn lại): Sau một đêm ở trọ của Bọ Dừa

h. Giá trị nội dung tác phẩm Giọt sương đêm

Đoạn trích vừa khơi gợi lại trong lòng những người sinh ra và lớn lên ở làng quê những hình ảnh quen thuộc, thân thương thời thơ ấu, vừa giúp những bạn đọc sinh ra và lớn lên ở thành thị hình dung rõ nét về bức tranh làng quê với những bờ giậu dân dã và một thế giới loài vật phong phú, rực rỡ sắc màu và thấm đẫm thương yêu.

i. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Giọt sương đêm

- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba khách quan, toàn diện.

- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc.

- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.