Tác giả Nguyễn Văn Thạc - Cuộc đời và sự nghiệp

Tác giả Nguyễn Văn Thạc - Cuộc đời và sự nghiệp

1. Tiểu sử nhà văn Nguyễn Văn Thạc

- Ngày sinh: 14/10/1952 - 30/7/1972 là liệt sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam

- Quê quán: làng Bưởi, Hà Nội

- Gia đình: là con thứ 10 trong 14 anh em của một gia đình thợ thủ công. Cha mẹ có xưởng dệt nhỏ, thuê người dệt áo len và áo sợi. Khi Mỹ gây chiến tranh phá hoại miền Bắc, cha mẹ ông phải bán rẻ hết nhà cửa, xưởng máy, để sơ tán về quê tại xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm.

- Cuộc đời:

Khi gia đình đã sơ tán về quê ở Cổ Nhuế, Thạc học tại trường cấp III Yên Hoà B. Hằng ngày, anh phải đi bộ 4 cây số đến trường học; ngày nghỉ, thì đi bộ hàng chục cây số đến tận Thư viện Hà Nội để đọc sách. Tuy vất vả nhưng Thạc học giỏi đều tất cả các môn, đặc biệt là môn văn. Trong những năm học phổ thông, anh đã có nhiều tác phẩm văn, thơ được đăng trên các báo, được tuyển chọn in thành sách cùng với các tác phẩm của các tác giả thanh thiếu nhi khác như Trần Đăng Khoa, Hoàng Nhuận Cầm...

Trong khi chờ gọi nhập ngũ, Thạc đã xin thi và đỗ vào khoa Toán – Cơ của trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Vừa học năm thứ nhất, ông vừa tự học thêm để hoàn thành chương trình năm thứ 2 và được nhà trường đồng ý cho lên học thẳng năm thứ 3.

Nhưng đó cũng là thời gian cuộc chiến tranh Việt Nam bước vào giai đoạn mới. Chiến trường miền Nam ngày càng gay go và ác liệt. Hàng ngàn sinh viên các trường đại học phải tạm ngừng việc học tập để bổ sung lực lượng chiến đấu cho quân đội. Nguyễn Văn Thạc đã nhập ngũ ngày 6 tháng 9 năm 1971.

Liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc là tấm gương tiêu biểu cho câu nói mỗi nghệ sĩ đều là một chiến sĩ, gác lại bút nghiên mà lên đường chiến đấu vì độc lập tự do của dân tộc. Ngày 6 tháng 9 năm 1971, cùng với 21 sinh viên của K15 Toán - Cơ (Đại học Tổng hợp) và nhiều sinh viên khác, anh gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam, sau đó, hi sinh tại chiến trường Quảng Trị. Nguyễn Văn Thạc ra đi khi ước mơ còn dang dở, chưa chứng kiến đất nước hoàn toàn giải phóng, bao hoài bão đành bỏ ngang, ông là minh chứng rõ ràng nhất cho tội ác của chiến tranh.

2. Về các tác phẩm tiêu biểu

2.1. Mãi mãi tuổi hai mươi

a. Thể loại: Truyện ngắn

b. Tóm tắt văn bản Mãi mãi tuổi hai mươi

Nội dung văn bản “Mãi mãi tuổi 20” là dòng nhật ký đầy chân thật, gần gũi và bình dị ghi lại một thời chiến tranh ác liệt, những dấu chân người lính đi qua những vùng quê yên bình. Xoay quanh cái nhìn đa chiều về cuộc sống, về đời, về những con người, về tình yêu đôi lứa gắn liền với tình yêu dân tộc. Trên hết là lý tưởng cách mạng của tác giả nói riêng và thế hệ thanh niên trẻ Việt Nam nói chung.

c. Giá trị nội dung văn bản Mãi mãi tuổi hai mươi

- Văn bản như một lời động viên, khích lệ cũng là nhắc nhở thế hệ trẻ về ý thức trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng, xã hội.

d. Giá trị nghệ thuật văn bản Mãi mãi tuổi hai mươi

- Giọng điệu trần thuật: tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất, chia sẻ những trải nghiệm, cảm xúc của bản thân, đem lại sự gần gũi, thân thuộc với bạn đọc

2.2. Trên những chặng đường hành quân

a. Thể loại

- Tác phẩm Trên những chặng đường hành quân thuộc thể loại: Nhật kí.

b. Xuất xứ

- In trong Mãi mãi tuổi 20, Nguyễn Văn Thạc, tái bản lần thứ 11, NXB Thanh Niên, 2011, tr.39 – 41; tr.214 – 218.

c. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự.

d. Bố cục Trên những chặng đường hành quân

- Phần 1 (từ đầu đến mùa quả chín): anh nhập ngũ.

- Phần 2 (tiếp theo đến dữ dội ấy): bối cảnh của cuộc hành quân dưới con mắt của anh.

- Phần 3 (đoạn còn lại): những trải nghiệm đáng nhớ của anh khi hành quân.

e. Tóm tắt Trên những chặng đường hành quân

Văn bản Trên những chặng đường hành quân - một phần trong nhật ký của Nguyễn Văn Thạc, đã ghi lại những kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc sống của anh trong quân ngũ. Anh đã trải qua những chặng đường đầy gian khó, nhưng cũng đầy ý nghĩa. Những bước chân của anh đã đi qua những vùng đất yên bình, nhưng cũng đánh dấu bằng máu và mồ hôi của người lính.

f. Giá trị nội dung

- Mãi mãi tuổi hai mươi ghi chép về cuộc sống của người lính binh nhì với nhiều gian khổ nhưng ngời sáng lí tưởng, tràn đầy ước mơ, hòa bão và tình yêu thiết tha với Tổ quốc, quê hương, gia đình, bạn bè… trong thời kì dân tộc ta kháng chiến chống đế quốc Mỹ, đấu tranh thống nhất đất nước.

g. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật tăng tính biểu đạt cho tác phẩm.

- Sử dụng ngôi kể và điểm nhìn chân thực giúp tăng độ tin cậy của câu chuyện.