Tác giả Duy Khán - Cuộc đời và sự nghiệp

Tác giả Duy Khán - Cuộc đời và sự nghiệp

1. Tiểu sử nhà văn Duy Khán

- Tên khai sinh: Nguyễn Duy Khán

- Ngày sinh: sinh ngày 6 tháng 8 năm 1934, mất ngày29 tháng 1năm 1993

- Quê quán: thôn Sơn Trung, xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh (Nay là phường Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh)

- Cuộc đời:

Thời niên thiếu, ông từng được đi học trong vùng Pháp kiểm soát, nhưng do ảnh hưởng của 2 người anh trai là Nguyễn Đình Thư và Nguyễn Đình Thả, năm 15 tuổi, ông bỏ dở việc học trốn ra vùng Việt Minh kiểm soát để nhập ngũ.

Do có nền tảng học vấn tốt so với thời bấy giờ, thay vì tham gia chiến đấu, ông được đơn vị phân công dạy học, rồi làm phóng viên chiến trường cho chương trình Phát thanh Quân đội. Ông được xem như là một phóng viên chiến trường năng nổ, có mặt trong hầu hết các chiến dịch lớn, từ Điện Biên đến đường 9 - Nam Lào, Campuchia. Năm 1972, ông về công tác ở Tạp chí Văn nghệ Quân đội, làm biên tập viên, từng có thời gian khá dài công tác ở quần đảo Trường Sa.

Sau khi nghỉ hưu với cấp bậc Đại tá, ông về Hải Phòng sống cùng gia đình ở phố Trần Nguyên Hãn, quận Lê Chân.

2. Sự nghiệp văn học của nhà văn Duy Khán

- Các giải thưởng

• Giải thưởng Nhà nước (2012)
• Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam (1987, Tuổi thơ im lặng)

- Tác phẩm tiêu biểu

• Trận Mới (thơ, 1970)
• Một tiếng Xa Ma Khi (thơ, 1981, in chung với Xuân Miễn và Phạm Ngọc Cảnh)
• Tâm sự người đi (thơ, 1984)
• Tuổi thơ im lặng (hồi ký, 1986).

3. Về các tác phẩm tiêu biểu

3.1. Lao xao ngày hè

a. Thể loại

Hồi kí chủ yếu kể lại những sự việc mà người viết đã từng tham dự hoặc chứng kiến trong quá khứ được sắp xếp theo trình tự thời gian, gắn với một hoặc nhiều giai đoạn của tác giả.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: trích từ chương 6 Lao xao trong Tuổi thơ im lặng sáng tác năm 1986.

c. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

d. Người kể chuyện: Ngôi thứ nhất – tác giả Duy Khán.

e. Tóm tắt tác phẩm Lao xao ngày hè

Bài văn vẽ nên những bức tranh cụ thể, sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê. Giời chớm hè, cây cối um tùm, ngát hương hoa, ong bướm gọi đàn, thế giới loài chim bắt đầu xuất hiện: bồ các, chim ri, tu hú, sáo sậu, sáo đen, bìm bịp, diều hâu, chèo bẻo, chim ngói, chim nhạn, quạ, chim cắt. Mỗi loài chim đều mang những đặc trưng nổi bật của mình.

g. Bố cục tác phẩm Lao xao ngày hè (3 phần):

- Đoạn 1: Cảnh buổi sớm chớm hè ở làng quê.

- Đoạn 2: Thế giới các loài chim

- Đoạn 3: Cảm xúc về những ngày hè đã qua

h. Giá trị nội dung tác phẩm Lao xao ngày hè

- Bức tranh mùa hè đẹp, bình dị, nhiều màu sắc, sống động cùng thế giới các loài chim.

- Tình cảm yêu quí các loài vật quanh ta, yêu làng quê, yêu dân tộc.

i. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Lao xao ngày hè

- Sự quan sát tinh tế

- Vốn hiểu biết phong phú

- Miêu tả, kể chuyện lồng trong cảm xúc và thái độ của tác giả.