Phi kim là gì?

Phi kim

1. Định nghĩa

Phi kim là những nguyên tố nằm bên phải trong bảng tuần hoàn hóa học. Do cấu trúc mà trong môi trường không khí chúng thường tồn tại ở dạng phân tử. Đặc điểm nổi bật của phi kim là dễ nhận electron, chỉ trừ hidro. Hầu hết các phi kim đều dẫn nhiệt, dẫn điện kém, một số nguyên tố còn có sự biến tính (ví dụ như cacbon).

2. Phân loại

Việc phân loại chính xác phi kim còn nhiều tranh cãi, bởi chuyển tiếp giữa phi kim và kim loại là á kim khó có thể phân biệt một cách rõ ràng. Về cơ bản, phi kim bao gồm những nhóm sau:

• Các khí hiếm (He, Ne, Ar,...).
• Nhóm Halogen (F, Cl, Br, I).
• Các phi kim còn lại (C, N, O, P, S, Se).
• Một số nguyên tó như Bo, Si, Ge… được công nhận là á kim.

3. Tính chất vật lí

Mỗi một nhóm chất trong không gian đều có đặc trưng riêng và phi kim cũng vậy. Chúng có những tính chất vật lý đáng chú ý gồm:

• Trạng thái tồn tại: Khoảng ½ phi kim (hidro, nito, oxi,... là khí có màu và không màu. Phần còn lại chủ yếu là thể rắn (như Photpho, Cacbon, Lưu huỳnh,...), thể lỏng có một chất duy nhất dễ bay hơi là Brom.
• Khả năng dẫn nhiệt: Chiếm phần lớn phi kim giòn, dễ gãy, vỡ vụn và khả năng dẫn nhiệt kém, có những nguyên tố hoàn toàn không dẫn nhiệt.
• Khả năng dẫn điện: Hầu hết các nguyên tố của phi kim không dẫn điện.
• Nhiệt độ nóng chảy: So với kim loại thì nhiệt độ nóng chảy của phi kim thấp.

• Tính độc: Một số phi kim như Brom, Clo,... là chất độc hại.

4. Tính chất hóa học

4.1. Tác dụng với kim loại

Nhiều phi kim có khả năng tác dụng với kim loại tạo thành muối hoặc oxit

Phi kim tác dụng với kim loại tạo thành muối.

S + Fe —> FeS

Kim loại để trong khô khí có phi kim là oxi thường tạo thành Oxit.

4Fe + 3O2 —-> 2Fe2O3

4.2. Tác dụng với Hidro

• Phi kim phản ứng với Hidro tạo thành hợp chất khí.
• Oxi tác dụng với Hidro tạo thành hơi nước: O2 +2H2 —> 2H2O
• Clo tác dụng với khí Hidro: H2 + Cl2 —-> 2HCl
• Ngoài clo, nhiều phi kim khác như cacbon (C), Lưu huỳnh (S), Brom (Br2),... có thể phản ứng với khí hidro tạo thành các hợp chất khí tương ứng.

4.3. Tác dụng với Oxi

Nhiều phi kim tác dụng với oxi tạo thành oxit axit như:

S + O2 —> SO2 không có màu

5. Bài tập vận dụng

Bài 1: Muối là sản phẩm sinh ra khi cho phi kim tác dụng với:

A. kim loại

B. oxi

C. hiđro

D. phi kim khác

Đáp án A

Bài 2: Dãy phi kim tác dụng với oxi dư, tạo thành oxit axit là:

A. S, C, P

B. S, C, Cl₂

C. C, P, Br₂

D. C, Cl₂, Br₂

Đáp án A

Bài 3: Ở điều kiện thường, phi kim có thể tồn tại ở trạng thái:

A. Lỏng và khí

B. Lỏng và rắn

C. Khí và rắn

D. Rắn, lỏng, khí

Đáp án D

Bài 4: Cho các phát biểu sau, nói về tính chất của phi kim.

a) Phi kim không dẫn điện, không dẫn nhiệt.

b) Phi kim không có ánh kim.

c) Tất cả các phi kim đều tác dụng trực tiếp với oxi sinh ra oxit axit.

d) Phi kim có nhiệt độ nóng chảy thấp.

e) Phi kim không tác dụng với axit để giải phóng H₂.

Số phát biểu đúng là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Đáp án B

Các nhận định d và e đúng.

Bài 5: Hãy chỉ ra phương trình phản ứng hóa học viết sai :

A. 2Fe + 3Cl₂ $\stackrel{t^o}{\to }$FeCl₃

B. Fe + Cl₂$\stackrel{t^o}{\to }$ FeCl₂

C. Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

D. 3Fe + 2O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$Fe₃O₄

Đáp án B

Bài 6: Biết khí X không cháy, nặng hơn không khí, làm đục nước vôi trong.

Khí X là oxit axit của phi kim nào ?

A. Cl

B. C

C. Br

D. P

Đáp án B

Bài 7: Thủy ngân là kim loại lỏng, rất dễ bay hơi. Hơi thủy ngân rất độc. Hãy dùng 1 hóa chất thông thường, dễ kiếm để thu hồi hết thủy ngân khi chẳng may làm vỡ nhiệt kế thủy ngân?

A. C

B. P

C. Cl

D. S

Đáp án D

Bài 8: X là nguyên tố phi kim có hóa trị III trong hợp chất với hiđro. Biết thành phần phần trăm khối lượng của hiđro trong hợp chất là 17,65%. X là nguyên tố nào?

A. C

B. N

C. P

D. S

Đáp án B

Bài 9: Ở điều kiện thường, dãy gồm các phi kim tồn tại ở trạng thái khí là

A. S, P, N₂, Cl₂

B. C, S, Br₂, Cl₂

C. Cl₂, H₂, N₂, O₂

D. Br₂, Cl₂, N₂, O₂

Đáp án C

Bài 10: Ở điều kiện thường, phi kim ở thể lỏng là

A. clo

B. brom

C. lưu huỳnh

D. photpho

Đáp án B