Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ

Tổng hợp Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ giúp bạn nắm vững kiến thức và học tốt Hóa học.

1 1438 lượt xem


Xenlulozơ là gì?

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

1. Định nghĩa của Xenlulozơ

- Xenlulozơ là thành phần chính tạo nên lớp màng tế bào thực vật, là bộ khung của cây cối.

- Xenlulozơ có nhiều trong bông (95 – 98%) đay, gai, tre, nứa (50 – 80%), gỗ (40 -50%),...

2. Tính chất vật lí của Xenlulozơ

- Xenlulozơ là chất rắn hình sợi, màu trắng, không mùi, không vị, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng, tan trong dung môi hữu cơ thông thường như ete, benzen,...

-Cấu trúc phân tử : Xelulozơ (C6H10O5)n có phân tử khối rất lớn (khoảng 1.000.000 – 2.400.000)

- Xenlulozơ là một polime hợp thành từ các mắt xích β – glucozơ nối với nhau bởi các liên kết β – 1,4- glicozit, phân tử xenlulozơ không phân nhánh, không xoắn.

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

- Mỗi mắt xích C6H10O5 có 3 nhóm OH tự do, nên có thể viết công thức cấu tạo của xenlulozơ là [C6H7O2(OH)3]n.

3. Tính chất hoá học của Xenlulozơ

Xenlulozơ không có tính khử; khi thủy hân xenlulozơ đến cùng thì thu được glucozơ. Mỗi mắt xích C6H10O5 có 3 nhóm OH tự do nên xenlulozơ có tính chất của ancol đa chức.

3.1. Phản ứng của polisaccarit

- Xenlulozơ thủy phân trong dung dịch axit nóng tạo ra glucozơ.

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

- Phản ứng thủy phân cũng xảy ra ở trong dạ dày động vật nhai lại (trâu, bò,...) nhờ enzim xenlulaza.

3.2. Phản ứng của ancol đa chức

- Xenlulozơ phản ứng với HNO3 đặc có H2SO4 đặc làm xúc tác cho xenlulozơ trinitrat:

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

- Xenlulozơ trinitrat là chất dễ cháy và nổ mạnh được dùng làm thuốc súng.

- Xenlulozơ tác dụng với anhiđrit axetic (CH3CO)2O sinh ra xenlulozơ triaxetat [C6H7O2(OH)3]n, là một loại chất dẻo dễ kéo thành tơ sợi.

- Sản phẩm của phản ứng giữa xenlulozơ với CS2 (cacbon đisunfua) và NaOH là một dung dịch rất nhớt gọi là visco. Khi bơm dung dịch nhớt này qua những lỗ rất nhỏ (đường kính 0,1 mm) ngâm trong dung dịch H2SO4 loãng, xenlulozơ được giải phóng ra dưới dạng những sợi dài và mảnh, óng mượt như tơ, gọi là tơ visco.

- Xenlulozơ không phản ứng với Cu(OH)2, nhưng tan được trong dung dịch [Cu(NH3)4](OH)2.

4. Ứng dụng của Xenlulozơ

- Các vật liệu chứa nhiều xenlulozơ như tre, gỗ, nứa,... thường được dùng làm vật liệu xây dựng, đồ dùng gia đình,...

- Xenlulozơ nguyên chất và gần nguyên chất được chế thành sợi, tơ, giấy viết, giấy làm bao bì, xenlulozơ triaxetat dùng làm thuốc súng. Thủy phân xenlulozơ sẽ được glucozơ làm nguyên liệu để sản xuất etanol.

5. Bài tập liên quan về Xenlulozơ

Bài 1: Thủy phân hoàn toàn m gam xenlulozơ có chứa 50% tạp chất trơ, toàn bộ lượng glucozơ thu được làm mất màu vừa đủ 500 ml dung dịch Br2 1M trong nước. Giá trị của m là

A. 162.        B. 81.

C. 324.        D. 180.

Hướng dẫn giải:

Đáp án: A

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

Bài 2: Thủy phân m (gam) xenlulozơ trong môi trường axit. Sau một thời gian phản ứng, đem trung hòa axit bằng kiềm, sau đó cho hỗn hợp tác dụng hoàn toàn với dung dịch AgNO3 trong NH3 thu được m (gam) Ag. Xác định hiệu suất của phản ứng thủy phân xenlulozơ ?

A. 80%.        B. 66,67%.

C. 75%.        D. 50%.

Hướng dẫn giải:

Đáp án: C

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

Bài 3: Thủy phân 324 gam tinh bột với hiệu suất của phản ứng là 75%, khối lượng glucozơ thu được là

A. 250 gam.        B. 300 gam.

C. 360 gam.        D. 270 gam.

Hướng dẫn giải:

Đáp án: D

Xenlulozơ là gì? Tính chất hóa học, tính chất vật lí, nhận biết, điều chế, ứng dụng của Xenlulozơ (ảnh 1)

1 1438 lượt xem