Oxit lưỡng tính là?

Oxit lưỡng tính

1. Định nghĩa

Oxit lưỡng tính: Là những oxit vừa tác dụng với dung dịch axit, vừa tác dụng với dung dịch bazơ, ví dụ như: Al₂O₃, ZnO, Cr₂O₃,...

2. Vai trò

Các oxit lưỡng tính đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình và ứng dụng khác nhau. Dưới đây là một số vai trò chính của các oxit lưỡng tính:

- Tác nhân trung hòa: Các oxit lưỡng tính có khả năng tương tác với cả axit và bazơ, làm cho chúng trở thành tác nhân trung hòa. Khi tác dụng với axit, chúng tạo ra muối và nước, còn khi tác dụng với bazơ, chúng tạo ra muối và nước hoặc muối và hidroxit. Vai trò này giúp cân bằng pH trong các hệ thống hóa học.

- Chất xúc tác: Một số oxit lưỡng tính được sử dụng làm chất xúc tác trong các quá trình hóa học. Chúng có khả năng tăng tốc các phản ứng hóa học và giúp điều chỉnh quá trình tạo muối và ester. Ví dụ, oxit nhôm (Al2O3) thường được sử dụng trong quá trình craông dầu và quá trình sản xuất chất xúc tác.

- Vật liệu điện tử: Một số oxit lưỡng tính có tính chất dẫn điện, làm cho chúng trở thành vật liệu quan trọng trong công nghệ điện tử. Ví dụ, ôxit kẽm (ZnO) và ôxit thiếc (SnO2) được sử dụng trong các ứng dụng như các linh kiện điện tử, màn hình LCD, vi mạch và cảm biến.

- Vật liệu chống ăn mòn: Một số oxit lưỡng tính có khả năng chống ăn mòn và bảo vệ bề mặt kim loại khỏi sự tác động của môi trường ăn mòn. Chúng được sử dụng để phủ lớp bảo vệ trên các vật liệu kim loại như thép và nhôm, giúp gia tăng tuổi thọ và khả năng chống ăn mòn.

- Vật liệu chất lưu: Một số oxit lưỡng tính có khả năng hấp thụ và giải phóng nước, làm cho chúng trở thành vật liệu chất lưu hiệu quả. Chúng được sử dụng trong quá trình hấp thụ và tái tạo nước trong các ứng dụng như máy làm đá, máy lọc không khí và các hệ thống xử lý nước.

- Vật liệu xây dựng: Một số oxit lưỡng tính có tính chất cơ học và kháng thời tiết tốt, làm cho chúng trở thành vật liệu xây dựng phổ biến. Ví dụ, ôxit nhôm (Al2O3) và ôxit sắt (Fe2O3) được sử dụng trong việc sản xuất gạch, ngói, sơn và sơn chống cháy.

3. Bài tập vận dụng

Câu 1. Dãy oxit nào sau đây vừa tác dụng với nước, vừa tác dụng với dung dịch bazơ

A. CaO, CuO

B. CO, Na₂O.

C. CO₂, SO₂

D. P₂O₅, MgO

Đáp án C

Chất vừa tác dụng được với nước, vừa tác dụng được với dung dịch bazơ là oxit axit

=> CO₂; SO₂thỏa mãn

Câu 2. Dãy chất sau đây chỉ gồm các oxit:

A. MgO, Ba(OH)₂, CaSO₄, HCl.

B. MgO, CaO, CuO, FeO.

C. SO₂, CO₂, NaOH, CaSO₄.

D. CaO, Ba(OH)₂, MgSO₄, BaO.

Đáp án B

A. Chỉ có MgO là oxit

B. đúng

C. Chỉ có SO₂, CO₂ là oxit

D. Chỉ có CaO, BaO là oxit

Câu 3. Oxit lưỡng tính là:

A. Những oxit tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

B. Những oxit tác dụng với dung dịch bazơ và tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

C. Những oxit tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

D. Những oxit chỉ tác dụng được với muối.

Đáp án B

Oxit lưỡng tính là: Những oxit tác dụng với dung dịch bazơ và tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

Câu 4. Oxit nào dưới đây thuộc loại oxit lưỡng tính?

A. Na₂O

B. K₂O

C. CrO₃

D. Cr₂O₃

Đáp án D

CrO₃ là oxit axit

Na₂O, K₂O là oxi bazo

Cr₂O₃ là oxit lưỡng tính

Câu 5. Dãy chất nào sau đây vừa tác dụng với dung dịch NaOH vừa tác dụng với dung dịch HCl?

A. Al(OH)₃, Zn(OH)₂, Sn(OH)₂.

B. Al(OH)₃, Zn(OH)₂, Fe(OH)₂.

C. Cu(OH)₂, Zn(OH)₂, Sn(OH)₂.

D. Zn(OH)₂, Sn(OH)₂, Mg(OH)₂.

Đáp án A

Dãy chất vừa tác dụng với dung dịch NaOH vừa tác dụng với dung dịch HCl là: Al(OH)₃, Zn(OH)₂, Sn(OH)₂.

Phương trình phản ứng minh họa

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

Al(OH)₃ + 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O

Zn(OH)₂ + 2NaOH → Na₂ZnO₂ + 2H₂O

Zn(OH)₂ + 2HCl → ZnCl₂ + H₂O

Sn(OH)₂ + 2 NaOH → Na₂SnO₂ + 2 H₂O

Sn(OH)₂ + 2 HCl → SnCl₂ + 2 H₂O

Câu 6. Các oxit của crom: (a) Cr₂O₃, (b) CrO, (c) CrO₃. Oxit axit, oxit bazơ, oxit lưỡng tính có thứ tự là

Giải

c, b, a

Câu 7. Oxit nào sau đây có tính lưỡng tính?

A. CrO₃.

B. MgO.

C. CaO.

D. Cr₂O₃.

Đáp án D

CrO₃ là oxit axit

MgO, CaO là oxit bazo

Cr₂O₃là oxit lưỡng tính

Câu 8. Dãy chất nào sau đây là oxit lưỡng tính

A. Al₂O₃, ZnO, PbO, Cr₂O₃

B. Al₂O₃, MgO, PbO, SnO₂

C. CaO, ZnO, Na₂O, Cr₂O₃

D. PbO₂, Al₂O₃, K₂O, SnO₂

Đáp án A

Dãy chất nào sau đây là oxit lưỡng tính Al₂O₃, ZnO, PbO, Cr₂O₃

Loại B vì MgO, SnO₂không phải oxit lưỡng tính

Loại C vì CaO, Na₂O không phải oxit lưỡng tính

Loại C vì K₂O, SnO₂ không phải oxit lưỡng tính

Câu 9. Hợp chất nào sau đây không có tính lưỡng tính?

A. Al₂(SO₄)₃.

B. Cr₂O₃.

C. Al₂O₃.

D. Al(OH)₃.

Đáp án A

Hợp chất không có tính lưỡng tính: Al₂(SO₄)₃.

Câu 10. Cho dãy các chất: Al, Al(OH)₃, Al₂O₃, AlCl₃, NaHCO₃. Số chất lưỡng tính trong dãy là

A. 2.

B. 4.

C. 3.

D. 1.

Đáp án C

Trong dãy các chất: Al, Al(OH)₃, Al₂O₃, AlCl₃, NaHCO₃. Số chất lưỡng tính trong dãy là 3. Đó là các chất sau: Al(OH)₃, Al₂O₃, NaHCO₃