Soạn bài Viết: Tập làm thơ tám chữ (trang 46) - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Cánh diều
Với soạn bài Viết: Tập làm thơ tám chữ trang 46 Ngữ văn lớp 9 Cánh diều sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.
Soạn bài Viết: Tập làm thơ tám chữ
1. Định hướng
- Xem lại đặc điểm của thơ tám chữ ở phần Kiến thức ngữ văn. Độc lại các bài thơ tám chữ đã học trong Bài 7.
- Khi tập làm thơ tám chữ, các em cần chú ý xác định rõ đề tài (viết về ai, viết về điều gì) và cảm xúc, suy nghĩ,… của bản thân về điều mình định viết; chú ý đảm bảo số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần của bài thơ tám chữ đãn nêu trong phần Kiến thức Ngữ văn.
2. Thực hành
a) Bài tập (trang 47 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Chọn những tiếng trong ngoặc đơn phù hợp để điền vào chỗ có kí hiệu * trong những dòng thơ dưới đây. Từ đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.
|
(Mỏng, lạnh, nhẹ) (tơ, xanh, xa) |
Ngày ửng hồng sau màn sương gấm * Nắng dát vàng trên bãi cỏ non * Dịp cầu xa lồng bóng nước long lanh Đàn cò trắng giăng hàng bay phấp phơi. Đoàn Văn Cừ |
|
(sẫm, nhạt, toả) (lạnh, đẫm, sũng) |
Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói * Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về Có con nghé trên lưng bùn ướt * Nghe xạc xào gió thổi những cau tre. Lưu Quang Vũ |
|
(xa, lòng, ruột) (đến, như, ra) |
Con xót *, mẹ hái trái bưởi đào Con nhạt miệng, có canh tôm nấu khế Khoai nướng, ngô bung, ngọt lòng * thế Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà Bằng Việt |
Trả lời
- Những tiếng phù hợp với bài thơ là:
+ Ngày ửng hồng sau màn sương gấm mỏng
Nắng dát vàng trên bãi cỏ non xanh
Dịp cầu xa lồng bóng nước long lanh
Đàn cò trắng giăng hàng bay phấp phơi.
Đoàn Văn Cừ
=> Khổ thơ gieo vần chân.
+ Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói sẫm
Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về
Có con nghé trên lưng bùn ướt đẫm
Nghe xạc xào gió thổi những cau tre.
Lưu Quang Vũ
=> Khổ thơ gieo vần chân.
+ Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào
Con nhạt miệng, có canh tôm nấu khế
Khoai nướng, ngô bung, ngọt lòng đến thế
Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà.
Bằng Việt
=> Khổ thơ này là gieo vần chân.
b) Bài tập (trang 47 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Viết một bài thơ tám chữ về đề tài quê hương hoặc gia đình.
- Chuẩn bị:
+ Em muốn viết điều gì về quê hương hoặc gia đình?
Em muốn viết về những kỷ niệm đẹp gắn bó với quê hương.
+ Em sẽ đặt tên nào cho bài thơ.
Em sẽ đặt tên cho bài thơ là Nhớ quê
+ Cảm hứng chủ đạo và tư tưởng của em trong bài thơ là gì?
Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ là tình yêu quê hương, tư tưởng trong bài thơ là sự yêu mến, gắn bó với quê hương của mỗi người con xa quê.
+ Em dự kiến bố cục / kết cấu bài thơ ra sao?
Em dư kiến bài thơ có bố cục là 3 khổ, kết cấu bài thơ đi từ nỗi nhớ về những kỉ niệm năm xưa đến những đổi thay về cảnh vật, con người và hoài niệm của em về quê hương ở hiện tại.
+ Em sẽ đưa vào bài thơ những hình ảnh, biện pháp tu từ nào?
Em sẽ đưa vào bài thơ những hình ảnh gắn bó với quê hương như mái ngói, giếng nước, sân đình; sử dụng biện pháp tu từ so sánh, nhân hoá, ẩn dụ.
- Viết bài thơ:
+ Viết theo bố cục / kết cấu đã dự kiến.
+ Sắp xếp các từ ngữ trong dòng và trong khổ thơ theo quy định về số tiếng, vần, nhịp của thơ tám chữ.
+ Giới thiệu về hình tượng (quê hương hoặc gia đình) ở những dòng thơ, khổ thơ đầu.
+ Sử dụng phương thức tự sự, miêu tả kết hợp với biểu cảm để làm rõ đặc điểm của hình tượng và tạo nên tính hàm súc cho ngôn từ.
+ Có thể bộc lộ tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của em về hình tượng một cách trực tiếp hay gián tiếp (hoặc cả hai).
+ Kết thúc bài thơ bằng hình ảnh em ấn tượng hoặc có cảm xúc sâu đậm nhất.
* Bài văn tham khảo
Nhớ quê
Mái ngói rêu phong trong nắng sớm,
Giếng nước trong veo, gợi nhớ về.
Sân đình mát rượi, tiếng ve kêu,
Tuổi thơ hồn nhiên, ngày tháng trôi.
Bước chân đi, phố phường đông đúc,
Nhưng lòng vẫn nhớ cảnh quê xưa.
Hương lúa chín vàng, gió mát rượi,
Ký ức hằn sâu, một nỗi đau.
Thời gian trôi, cảnh vật đổi thay,
Mảnh đất yêu thương vẫn còn đây.
Tình quê đong đầy, như dòng suối,
Người con xa quê, mãi không quên.
- Kiểm tra và chỉnh sửa:
+ Đọc lại bài thơ.
+ Bài thơ đã đảm bảo số tiếng, vần, nhịp của thơ tám chữ chưa?
+ Có mắc lỗi chính tả không?
+ Bài thơ có tập trung thể hiện đối tượng mà em chọn viết và tình cảm của em với đối tượng đó không?
+ Có nên thay thế từ ngứ nào trong bài thơ không?
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:
Thực hành đọc hiểu: Chiều xuân
Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ
Nói và nghe: Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến về thơ tám chữ
Xem thêm các chương trình khác: