Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 90 lớp 9 Tập 1 - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Cánh diều

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 90 Tập 1

Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Mỗi lời dẫn (in đậm) ở bên A thuộc cách dẫn phù hợp ở bên B:

M: a) – 4)

Trả lời:

a-4

b-3

c-2

d-1

Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tìm lời dẫn trong những đoạn văn dưới đây. Xác định các trường hợp dẫn lời nói, dẫn ý nghĩ; dẫn trực tiếp, dẫn gián tiếp. Chỉ ra đặc điểm giúp em nhận biết mỗi cách dẫn và sự phù hợp của cách dẫn đó trong mỗi đoạn văn

a) Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lời và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi.”. (Hồ Chí Minh)

b) Ông kể lại hôm Tây vào khủng bố. Chúng nó có bao nhiêu thằng, bao nhiêu Tây, bao nhiêu Việt gian, đi những đường nào, đốt phá những đâu đâu và dân quân, tự vệ làng ông bố trí, cầm cự ra sao, rành rọt, tỉ mỉ như chính ông lão vừa mới dự trận đánh giặc ấy xong thật… (Kim Lân)

c) Hoạ sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn.”. (Nguyễn Thành Long)

Trả lời:

a. Lời dẫn: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”.

® Cách dẫn trực tiếp lời văn (Lời nói viết thành chữ).

® Dấu hiệu: Đặt sau dấu hai chấm và trong dấu ngoặc kép

® Sự phù hợp: Cách dẫn này hoàn toàn đảm bảo sự chính xác khi dẫn từ một văn bản quan trọng (bản “Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp).

b. Lời dẫn: “hôm Tây vào khủng bố. Chúng nó có bao nhiêu thằng, bao nhiêu Tây, bao nhiêu Việt gian, đi những đường nào, đốt phá những đâu đâu và dân quân, tự vệ làng ông bố trí, cầm cự ra sao, rành rọt, tỉ mỉ như chính ông lão vừa mới dự trận đánh giặc ấy xong thật”.

® Cách dẫn gián tiếp lời nói thành tiếng của nhân vật

® Dấu hiệu: không đặt sau dấu hai chấm và trong dấu ngoặc kép

® Sự phù hợp: Cách dẫn này hoàn toàn phù hợp với mục đích và nội dung của lời dẫn (Chỉ nêu tóm tắt lời kể của ông Hai về các sự việc hôm Tây vào khủng bố làng Chợ Dầu).

c. Lời dẫn: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước, dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”.

® Cách dẫn trực tiếp ý nghĩ của nhân vật

® Dấu hiệu: Đặt sau dấu hai chấm và trong dấu ngoặc kép

® Sự phù hợp: Cách dẫn này hoàn toàn phù hợp với mục đích và nội dung của lời dẫn (Phản ánh trung thực ý nghĩ nhanh, thoảng qua của nhân vật).

Câu 3 (trang 91 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Chuyển lời dẫn trực tiếp dưới đây thành lời dẫn gián tiếp:

a) Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn:

- Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, tôi sẽ trở về. (Nguyễn Dữ)

b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: “Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọi thức còn rẻ cả…”. (Nam Cao)

c) Nhà văn Xu-khôm-lin-xki (Sukhomlynsky) đã nói: “Con người sinh ra không phải để tiêu biến như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu trên mặt đất, in dấu lại trong trái tim người khác.”. (Theo Trần Thị Ngọc Luyến)

Trả lời:

a. Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa một chiếc hoa vàng mà dặn nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, Vũ Nương sẽ trở về.

b. Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu.

c. Nhà văn Xu-khôm-lin-xki đã nói rằng con người sinh ra không phải để tiêu biến như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để in dấu ấn lại trên mặt đất, in dấu ấn lại trong trái tim người khác.

Câu 4 (trang 91 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) về chủ đề tinh thần yêu nước của nhân dân ta, trong đó có dẫn trực tiếp một trong các ý kiến dưới đây của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

a) Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.

b) Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Quang Trung… Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

Trả lời:

a) Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta." Thật vậy, tinh thần yêu nước luôn là một trong những giá trị cốt lõi, bất diệt của dân tộc Việt Nam, được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử. Từ những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm như Bạch Đằng, Chi Lăng, đến cuộc đấu tranh giành độc lập trong thế kỷ 20, nhân dân ta luôn thể hiện ý chí kiên cường và tinh thần đoàn kết, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Yêu nước không chỉ là cầm vũ khí bảo vệ đất nước, mà còn là đóng góp vào sự phát triển văn hóa, kinh tế, và giáo dục của dân tộc. Ngày nay, trong thời bình, tinh thần yêu nước được thể hiện qua những hành động cụ thể như lao động chăm chỉ, học tập, và đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

b) Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Quang Trung… Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.” Những lời dạy của Người đã khẳng định tinh thần yêu nước luôn là nguồn sức mạnh to lớn của dân tộc Việt Nam. Trải qua các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, từ thời đại Bà Trưng, Bà Triệu đến Quang Trung, Trần Hưng Đạo, dân tộc ta luôn đoàn kết, kiên cường, chiến đấu vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Tinh thần yêu nước ấy không chỉ được thể hiện qua lòng dũng cảm của những vị anh hùng mà còn thấm sâu trong từng người dân. Đó là niềm tự hào, là sức mạnh giúp dân tộc Việt Nam đứng vững và phát triển trong suốt chiều dài lịch sử.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 76

Làng

Ông lão bên chiếc cầu

Thực hành đọc hiểu: Chiếc lược ngà

Chiếc lá cuối cùng

Viết: Phân tích một tác phẩm truyện

Nói và nghe: Thảo luận về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống

Tự đánh giá: Những con cá cờ

Hướng dẫn tự học trang 112