Soạn bài Hướng dẫn tự học trang 75 lớp 9 Tập 1 - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Cánh diều

Soạn bài Hướng dẫn tự học trang 75 Tập 1

Câu 1 (trang 75 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tìm đọc thêm một số văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh trong và ngoài nước.

Trả lời:

Cố đô Hoa Lư - Dấu ấn vàng son của một thời dân tộc oai hùng

Cố đô Hoa Lư sở hữu diện tích rộng rãi ấn tượng lên đến 300ha với các công trình kiến trúc có giá trị cao về mặt văn hóa, lịch sử cùng cảnh sắc non nước hữu tình, Cố đô Hoa Lư là một trong bốn vùng lõi thuộc Quần thể danh thắng Tràng An, được UNESCO chính thức công nhận là Di sản văn hóa kép đầu tiên và duy nhất tại Đông Nam Á vào năm 2014. Cố đô cũng là một trong những điểm tham quan tại Ninh Bình được nhiều người yêu thích bậc nhất hiện nay.

Ấn tượng toàn cảnh Cố đô Hoa Lư nhìn từ trên cao

Nằm trên địa bàn giáp ranh giới giữa hai huyện Hoa Lư, Gia Viễn cùng thành phố Ninh Bình. Nếu có ý định tham quan Cố đô, bạn có thể di chuyển bằng các loại phương tiện như xe khách, máy bay, tàu hỏa đều được.

Cố đô Hoa Lư là đế đô đầu tiên của nước ta, tồn tại trong 42 năm. Mảnh đất này là nơi đã chứng kiến sự nghiệp dựng nước và giữ nước oai hùng của 12 năm triều Đinh (968 – 980), 29 năm triều Tiền Lê (980 – 1009) và đầu nhà Lý (1009 – 1010).

Với địa thế đồi núi trùng điệp bao bọc xung quanh vành đai kinh đô như tấm bình phong vững chãi, cùng dòng Hoàng Long uốn khúc và cánh đồng Nho Quan, Gia Viễn với hào sâu, Hoa Lư là vùng đất có giá trị cao về mặt quân sự. Chính tại vùng đất này, năm 968, Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp loạn 12 sứ quân, lên ngôi hoàng đế, lập ra nước Đại Cồ Việt oai hùng, và Hoa Lư trở thành trung tâm chính trị, đồng thời là đế đô đầu tiên của nước ta.

Đến thời vua Lý Thái Tổ, ông đã đưa ra quyết định dời dô lịch sử, và Hoàng thành Thăng Long chính là nơi được lựa chọn khi nhận ra kinh đô Hoa Lư chật hẹp, khó mở mang thành đô và không phù hợp với vị thế đất nước lúc bấy giờ.

Chính quyết định mang tính chất lịch sử này đã kết thúc những tháng ngày Hoa Lư là vùng đất cố đô của nước ta. Tuy nhiên, hệ thống triều đình và cơ sở vật chất của Hoàng thành Thăng Long lúc bấy giờ đều thừa hưởng từ kinh đô Hoa Lư ngày trước. Tuy sau này các vua không sinh sống tại đây nữa, nhưng Cố đô Hoa Lư vẫn tiếp tục được xây dựng những công trình kiến trúc kiên cố với đền, chùa, đền thờ và được bảo tồn cho đến tận ngày nay.

Nếu có dịp về với vùng đất cố đô trong hành trình khám phá Ninh Bình, bạn chắc chắn sẽ ngạc nhiên trước cảnh sắc trầm mặc, hoài cổ và phảng phất dư vị thời gian nơi đây. Nhưng ở đâu đó nơi thành lũy bờ tường, bạn vẫn sẽ nhận ra nét uy nghi, oai linh của một đế đô nguy nga tráng lệ ngày trước.

Với diện tích rộng rãi ấn tượng lên đến hơn 300ha, Cố đô Hoa Lư là quần thể di tích với các công trình kiến trúc tường thành, hang động, đền chùa, lăng mộ và những công trình khác có giá trị lịch sử và văn hóa cao. Cố đô được chia làm 3 vùng, bao gồm: vùng bảo vệ đặc biệt, vùng đệm và các di tích liên quan.

Vùng bảo vệ đặc biệt bao gồm toàn bộ khu vực bên trong thành Hoa Lư, với những di tích còn tồn tại cho đến ngày nay như đền vua Lê Đại Hành, đền vua Đinh Tiên Hoàng, đền thờ Công chúa Phất Kim, chùa Nhất Trụ, phủ Vườn Thiên, chùa Kim Ngân, bia Câu Dền, chùa Cổ Am, phủ Chợ, hang Bim, chùa Duyên Ninh, sông Sào Khê và tường thành, nền điện dưới lòng đất.

Trong khi đó, vùng đệm của Cố đô Hoa Lư lại bao gồm khu vực cảnh quan hai bên dòng Sào Khê, Quần thể danh thắng Tràng An với hệ thống chùa và Động Am Tiên, đình Yên Trạch, hang Muối, hang Quàn, hang Sinh Dược, hang Luồn, hang Địa linh, hang Ba Giọt, hang Nấu Rượu, chùa Bà Ngô, đền Trần, phủ Khống, phủ Động, động Liên Hoa, hang Bói, v.v.

Các di tích liên quan trong quần thể Cố đô Hoa Lư đóng vai trò quan trọng dưới thời nhà Đinh, bao gồm hệ thống chùa Bái Đính cổ, cổng Nam, cổng Động, động Hoa Lư, động Thiên Tôn, đền thờ Đinh Bộ Lĩnh cùng những di tích thờ vua Đinh khác ở tỉnh Ninh Bình.

Đền thờ thần Cao Sơn nằm yên bình bên dòng sông vắng

Trải dài khắp hơn 1.000 năm lịch sử, những công trình di tích có ý nghĩa quan trọng nơi Cố đô Hoa Lư vẫn được bảo tồn và giữ gìn cho đến tận ngày nay. Nổi bật hơn cả là đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng và đền vua Lê Đại Hành.

Tọa lạc nơi xã Trường Yên – vốn là trung tâm thành Đông của cố đô ngày trước – đền vua Đinh Tiên Hoàng tọa lạc tại vị thế cực kỳ lý tưởng: phía trước là núi Mã Yên, nơi mộ vua Đinh oai linh nằm đó ngắm nhìn vẻ đẹp non sông. Đền được khởi công xây dựng từ thời nhà Lý theo kiểu ‘nội công, ngoại quốc’, mô phỏng hình dáng của kiến trúc kinh đô xưa, sau đó được kiến thiết lại dưới thời Hậu Lê.

Là một trong những công trình kiến trúc độc đáo của nước ta được xây dựng từ thế kỷ 17, đền vua Đinh Tiên Hoàng là quần thể bao gồm các công trình uy nghi như ngọ môn quan, núi giả, hồ sen, vườn hoa, nghi môn ngoại, nghi môn nội cùng ba tòa bái đường, Thiên Hương và hậu cung. Trong cùng là Hậu đặt tượng vua Đinh cùng các con trai ông. Ngày nay, nơi đền thờ vua vẫn còn đó những cổ vật quý báu như đôi voi chầu, cặp bảo vật long sàng đá (sập đá) được đặt ở vị trí Sân rồng, tạc hoàn toàn từ đá xanh nguyên khối với những đường nét chạm khắc tinh xảo.

Không chỉ vậy, đền vua Đinh còn được trang trí bởi nhiều hình dáng, họa tiết chạm khắc tinh xảo trên những cột gỗ, đá với hình rồng, mây, tiên nữ, hoa lá, v.v Đây là những minh chứng rõ nét nhất thể hiện được sự tài hoa, khéo léo của những người nghệ nhân của thế kỷ 17 ngày trước.

Tọa lạc tại vị trí cách đền vua Đinh khoảng độ 500m chính là đền vua Lê Đại Hành với quy mô nhỏ hơn. Ngôi đền được xây dựng với ba tòa gồm Bái Đường, Thiên Hương thờ Phạm Cự Lượng – người có công giúp Lê Hoàn lên ngôi ngày trước. Ở khu vực chính cung là nơi thờ vua Lê Đại Hành, bên trái là Lê Ngọa Triều, con trai vua Lê, bên phải thờ hoàng hậu Dương Vân Nga. Trước đền là quảng trường trung tâm Cố đô Hoa Lư, sau đền là hào nước bảo vệ cố đô ngày trước chạy quanh dưới chân núi Đìa.

Ngày nay, nơi đền vua Lê vẫn còn đó những dấu tích kiến trúc cổ với những mảng chạm trổ, điêu khắc công phu và cả dấu tích của nền cung điện cũ với các món đồ gốm sứ cổ. Các hiện vật quý này bây giờ vẫn đang được lưu trữ tại phòng bảo tàng phía trái đền.

Nằm bên cạnh đền vua Lê Đại Hành và chùa Nhất Trụ chính là đền thờ Công chúa Phất Kim, con gái của vua Đinh Tiên Hoàng. Đền là nơi người dân xây dựng để suy tôn người phụ nữ hiền lành, chịu nhiều sóng gió của thế kỷ X ngày trước.

Không chỉ là đế đô đầu tiên của đất nước ta ngày trước, Cố đô Hoa Lư ngày nay vẫn còn đó những công trình kiến trúc có ý nghĩa to lớn về văn hóa, lịch sử, thể hiện được một thời dân tộc oai hùng. Nếu có dịp về với vùng đất Ninh Bình, đừng bỏ lỡ cơ hội một lần được ghé đến tham quan nơi cố đô bạn nhé.

Bảo Ngọc

Nguồn: Tổng hợp

Câu 2 (trang 75 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Sưu tầm tư liệu về một danh lam thắng cảnh tại quê hương em để có thể viết bài giới thiệu với các bạn.

Trả lời:

Sưu tầm tư liệu về Thánh địa Mĩ Sơn:

Thánh địa Mỹ Sơn - Tham quan thánh địa lịch sử của Vương quốc Chăm Pa gần Hội An

Thánh địa Mỹ Sơn với tên gọi đầy đủ là khu đền tháp Chăm Mỹ Sơn tọa lạc tại một thung lũng kín, xung quanh là địa thế núi non, rừng cây hùng vĩ. Đây là nơi sẽ tổ chức các buổi lễ cúng tế, cũng như là nơi xây dựng khu lăng mộ cho các vị vua và hoàng thân quốc thích vương triều.

Thánh địa Mỹ Sơn nằm cách thành phố Đà Nẵng khoảng 70km đi về hướng tây nam và cách thành phố Hội An khoảng 40km. Khu vực thánh địa có diện tích khá lớn, trải dài từ khu vực Đông Trường Sơn qua Mỹ Sơn đến Trà Kiệu - kinh đô của người Chăm Pa ngày xưa.

Vào năm 1999, Thánh địa Mỹ Sơn đã được UNESCO công nhận là một trong các di sản thế giới tân thời và hiện đại, đồng thời được thủ tướng chính phủ Việt Nam đưa vào danh sách xếp hạng 23 di tích quốc gia đặc biệt quan trọng.

Thánh địa Mỹ Sơn giữa màn mưa đầu mùa mang vẻ đẹp buồn man mác

Thánh địa Mỹ Sơn mang vẻ đẹp cổ kính trong ánh nắng chiều dần buông

Tương tự như khi đến Hội An, đường đến thánh địa Mỹ Sơn cũng khá dễ đi và có nhiều lựa chọn về phương tiện để bạn xem xét dựa theo lịch trình của bạn để điều chỉnh cho thích hợp nhé.

Thánh địa Mỹ Sơn gồm 2 phần nằm ở hai ngọn đồi riêng biệt.

Các khu vực được ngăn cách với nhau bằng một con suối quanh co uốn lượn. Nằm ở trung tâm là tòa tháp chính, bao quanh là vô số tháp phụ nhỏ.

Thiết kế tháp chính gồm hai cửa, ở mỗi cửa đều có 8 bậc cấp để đi lên và các vòm cuốn. Tháp chính sở độ cao đến 24m - lạ tháp cao nhất trong hệ thống các tháp tại thánh địa Mỹ Sơn. Phần đáy có hình vuông, chiều dài mỗi cạnh là 10 cm. Phần đỉnh tháp có 3 tầng, xếp từ nhỏ dần lên cao, trên cùng là đỉnh tháp được làm bằng sa thạch và điêu khắc nhiều họa tiết mang đậm màu sắc Chăm Pa.

Dù cho năm tháng đã qua, dưới sự bào mòn của thời tiết và dấu ấn thời gian, thì bạn vẫn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp mang đậm màu sắc văn hóa Chăm Pa tại đây, đánh dấu một thời kì huy hoàng của người dân nơi đây.

Thánh địa Mỹ Sơn tuy không còn nguyên vẹn nhưng vẫn mang trong mình ấn tượng về một đất nước Chăm Pa đã từng phồn vinh

Xung quanh thánh địa là núi non xanh tươi

Bảo tàng khu thánh địa Mỹ Sơn nằm phía sau khu vực bán vé, đây là nơi trưng bày và lưu giữ hàng trăm hiện vật được tìm thấy trong quá trình nghiên cứu khu thánh địa. Với đa dạng các món hiện vật, từ những món đơn giản nhất như viên gạch hay đến tấm phù điêu khắc chữ, linga,..tất cả đều thể hiện nét đẹp trong văn hóa đời sống hoặc tín ngưỡng người Chăm Pa xưa để bạn có thể chiêm ngưỡng.

Bức phù điêu vẫn còn giữ được hình dáng và họa tiết vị thần người Chăm Pa tôn thờ

Hằng ngày tại đây thường diễn ra nhiều màn trình diễn văn nghệ, trình diễn nhạc cụ dân tộc, các điệu múa của các nghệ sĩ hết sức uyển chuyển và điêu luyện, tiêu biểu có điệu múa Apsara huyền ảo.

Nếu bạn đi vào những dịp lễ hội thì có thể chứng kiến được sự trang nghiêm, sự chỉnh chu với những chương trình lễ hội đặc sắc của người Chăm Pa vẫn còn lưu giữ và tồn tại đến hôm nay.

Những điệu múa thể hiện hết sức sinh động với mong muốn mang lại may mắn, sức khỏe và niềm vui cho du khách

Những điệu múa đậm màu sắc dân gian, thể hiện sự khéo léo và uyển chuyển của những cô gái Chăm Pa

Thánh địa Mỹ Sơn tuy không có những tòa tháp hiện đại, nhiều góc đẹp để check in nhưng bản thân nó lại có giá trị rất lớn về lịch sử và văn hóa. Đến đây, bạn sẽ được trở lại mấy trăm năm về trước, được sống trong ngôi làng người Chăm Pa cổ với nhiều nét kiến trúc độc đáo khiến bạn trầm trồ mãi không thôi. Nếu có dịp đến Đà Nẵng, bạn chắc chắn phải đến thánh địa Mỹ Sơn một lần để cảm nhận nhịp đập tâm linh tại nơi này nhé.

Đoan Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 53

Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ

Khám phá kì quan thế giới: Thác I-goa-du

Thực hành tiếng Việt trang 65

Thực hành đọc hiểu: Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông

Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

Nói và nghe: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

Tự đánh giá: Cao nguyên đá Đồng Văn