Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 122 lớp 9 Tập 1 - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Cánh diều
Với soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 122 Tập 1 Ngữ văn lớp 9 Cánh diều sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.
Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 122 Tập 1
Câu đơn, câu ghép
Câu 1 (trang 122 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Xếp những câu dưới đây vào nhóm phù hợp: câu đơn, câu ghép chính phụ, câu ghép đẳng lập. Chỉ ra chủ ngữ, vị ngữ của các cụm chủ vị trong mỗi câu.
a) Thưa thầy, giá nhà con khỏe khoắn, thì nhà con chả dám kêu.
(Nguyễn Công Hoan)
b) Trên diện tích không rộng, mọc lên hàng nghìn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc.
(Thi Sảnh)
c) Mừng đi trước dẫn đường, Nghi dắt ngựa theo sau.
(Phùng Quán)
d) Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
(Nguyễn Quang Sáng)
e) Em ngủ và chị cũng thiu thiu ngủ theo.
(Băng Sơn)
Trả lời:
a) Thưa thầy, giá nhà con/ khỏe khoắn,//
CN1 VN1
thì nhà con/ chả dám kêu
CN2 VN2
(Nguyễn Công Hoan)
ð Câu ghép chính phụ
b) Trên diện tích không rộng, mọc lên //
VN
hàng nghìn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc.
CN
(Thi Sảnh)
ð Câu đơn
c) Mừng/ đi trước dẫn đường,// Nghi /dắt ngựa theo sau.
CN1 VN1 CN2 VN2
(Phùng Quán)
ð Câu ghép đẳng lập
d) Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, //đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
CN VN
(Nguyễn Quang Sáng)
ð Câu đơn
e) Em /ngủ và chị /cũng thiu thiu ngủ theo.
CN1 VN1 CN2 VN2
(Băng Sơn)
ð Câu ghép đẳng lập
Câu 2 (trang 122 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tìm các kết từ dùng để nối các vế câu trong những câu ghép dưới đây. Chỉ ra mối quan hệ ngữ nghĩa giữa các vế câu.
a) Vì tôi thẳng tợn nên hai cậu chủ bé nhỏ của tôi yêu quý tôi lắm. (Tô Hoài)
b) Nếu Thạc hôm trước cũng ngạc nhiên như Huy chiều hôm nay thì tôi còn mất công phu tìm tòi nhiều hơn. (Thế Lữ)
c) Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương. (Nguyễn Đình Thi)
d) Hai người giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gây ra, áp vào vật nhau. (Ngô Tất Tố)
Trả lời:
|
Câu |
Kết từ |
Mối quan hệ giữa các vế câu: |
|
a. Vì tôi thẳng tợn nên hai cậu chủ bé nhỏ của tôi yêu quý tôi lắm. |
Vì …nên |
nguyên nhân – kết quả |
|
b. Nếu Thạc hôm trước cũng ngạc nhiên như Huy chiều hôm nay thì tôi còn mất công phu tìm tòi nhiều hơn. |
Nếu … thì |
điều kiện – kết quả |
|
c. Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương. |
Tuy |
nhượng bộ |
|
d. Hai người giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gây ra, áp vào vật nhau. |
rồi |
nối tiếp |
Câu 3 (trang 122 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Tìm câu ghép trong các đoạn văn dưới đây. Cho biết vì sao không thể tách mỗi vế câu trong những câu ghép ấy thành một câu đơn.
a) Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. Choắt nọ có lẽ cũng trạc tuổi tôi. Nhưng vì Choắt baame sinh yếu đuối nên tôi coi thường… (Tô Hoài)
b) Kể từ hôm đó, mặc dù mọi chuyện vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài. Những lúc ngồi bên bàn học, tôi chỉ muốn gục đầu xuống khóc. (Tạ Duy Anh)
c) Vào mùa sương, ngày ở Hạ Long như ngắn lại. Buổi sớm, Mặt Trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời mới quang. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. (Thi Sảnh)
d) Sáng hôm sau, bà con bên nội, bên ngoại đến rất đông. Cả con bé cũng theo ngoại nó về. Anh Sáu phải lo tiếp khách, anh như không chú ý đến con nữa. (Nguyễn Quang Sáng)
Trả lời:
|
Câu |
Câu ghép |
Lí do không thể tách câu ghép thành câu đơn |
|
a |
Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. Choắt nọ có lẽ cũng trạc tuổi tôi. Nhưng vì Choắt baame sinh yếu đuối nên tôi coi thường… |
Vì các vế câu liên kết bằng các quan hệ từ nguyên nhân - kết quả |
|
b |
Kể từ hôm đó, mặc dù mọi chuyện vẫn như cũ trong căn nhà của chúng tôi, nhưng tôi luôn luôn cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngoài. Những lúc ngồi bên bàn học, tôi chỉ muốn gục đầu xuống khóc. |
Vì các vế theo quan hệ tương phản, đối lập. |
|
c |
Buổi sớm, Mặt Trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời mới quang. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển. |
Vì các vế theo quan hệ liệt kê
|
|
d |
Anh Sáu phải lo tiếp khách, anh như không chú ý đến con nữa.
|
Vì các vế theo quan hệ liệt kê
|
Câu 4 (trang 123 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Trong những câu ghép dưới đây, ở câu nào có thể lược bỏ chủ ngữ của một trong hai vế, ở câu nào không thể lược bỏ? Vì sao?
a) Nàng nói đến đây, mọi người đều ứa hai hàng lệ. (Nguyễn Dữ)
b) Trong cuộc đời kháng chiến của tôi, tôi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc chia tay, nhưng chưa bao giờ tôi bị xúc động như lần ấy. (Nguyễn Quang Sáng)
c) Sếu chỉ sống ở vùng sinh thái tự nhiên cân bằng, Tam Nông là vùng đất tự nhiên bảo đảm được sự cân bằng đó. (Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông)
Trả lời:
- Câu có thể bỏ chủ ngữ của một trong hai vế: là câu b: vì CN ở 2 vế đều là tôi.
- Câu không thể lược bỏ: a, c vì chủ ngữ ở hai vế khác nhau, lược đi sẽ thiếu thông tin
Câu 5 (trang 123 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của việc đọc sách đối với sự phát triển của mỗi người, trong đó có sử dụng một câu ghép. Chỉ ra câu ghép được sử dụng trong đoạn văn đã viết.
Trả lời:
Sách không chỉ là nguồn tri thức vô tận mà còn là người bạn đồng hành quý giá trong hành trình phát triển cá nhân. Khi đọc sách, chúng ta không chỉ tiếp thu thông tin mà còn rèn luyện khả năng tư duy, mở rộng vốn từ vựng và nâng cao khả năng giao tiếp. Đọc sách giúp chúng ta khám phá thế giới, hiểu biết về các nền văn hóa, lịch sử và khoa học. Những cuốn sách hay cung cấp những bài học cuộc sống quý giá, giúp chúng ta trở nên trưởng thành và khôn ngoan hơn. Sách cũng là nguồn cảm hứng vô tận, khơi dậy đam mê và sáng tạo, giúp chúng ta phát triển khả năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện. Để việc đọc sách đạt hiệu quả tối ưu, chúng ta cần lựa chọn sách phù hợp với sở thích và mục tiêu cá nhân, đọc một cách chăm chú và có sự phân tích sâu sắc. Mỗi người nên biến việc đọc sách thành thói quen hàng ngày để không ngừng trau dồi bản thân và làm phong phú cuộc sống của mình.
* Câu ghép: “Khi đọc sách, chúng ta không chỉ tiếp thu thông tin mà còn rèn luyện khả năng tư duy, mở rộng vốn từ vựng và nâng cao khả năng giao tiếp.”
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:
Viết: Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết
Nói và nghe: Trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự
Xem thêm các chương trình khác: