Nội dung bài viết

    Xem thêm

    Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 17 lớp 9 Tập 1 - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

    Với soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 17 Tập 1 Ngữ văn lớp 9 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.

    1 86 12/11/2024
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 17 Tập 1

    * Điển tích, điển cố

    Câu 1 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1): Đọc lại các chú thích ở chân trang của văn bản Chuyện người con gái Nam Xương và cho biết những trường hợp sử dụng điển tích, điển cố. Nếu sách giáo khoa không giải thích, em có hiểu được ý nghĩa của các câu văn có sử dụng điển tích, điển cố đó không? Vì sao?

    Trả lời:

    - Những trường hợp sử dụng điển tích, điển cố là:

    + Khi Vũ Nương tiễn Trương Sinh ra trận: mùa dưa chín quá kì

    + Lời trăng trối của mẹ chồng nói với Vũ Nương: nước hết chuông rèn

    + Lời giải thích của Vũ Nương khi bị vu oan: ngõ liễu tường hoa, núi Vọng Phu

    + Lời than của Vũ Nương trước khi nhảy xuống sông: ngọc Mị Nương, cỏ Ngu Mĩ

    + Khi Phan Lang nói chuyện với Vũ Nương: Tào Nga, Tinh Vệ, ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam

    + Lời bình cuối truyện: quăng thoi đứng dậy, mất búa đổ ngờ, ý dĩ đầy xe, Quang Võ đổ ngờ lão tướng, trói lại mà giết, Tào Tháo đến phụ ân nhân

    - Nếu không có sách giáo khoa, em sẽ không hiểu được ý nghĩa của các câu văn có sử dụng điển tích, điển cố vì chúng xuất phát từ những câu chuyện, sự việc hay câu chữ có nguồn gốc từ xa xưa, chủ yếu là Trung Quốc nên rất khó để hiểu được.

    Câu 2 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1): Đọc các câu sau và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới:

    - Nay đã bình rơi trâm gãy, mây tạnh mưa tan, sen rũ trong ao, liễu tàn trước gió; khóc tuyết bông hoa rụng cuống, kêu xuân cái én lìa đàn, nước thẳm buồm xa, đâu còn có thể lại lên núi Vọng Phu kia nữa.

    - Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ.

    - Nương tử nghĩa khác Tào Nga, hờn không Tinh Vệ mà phải ôm mối hận gieo mình xuống nước.

    - Vả chăng, ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam.

    a. Cho biết các cụm từ in đậm có đặc điểm gì chung

    b. Đọc chú thích để biết nghĩa của các cụm từ in đậm trong các câu trên.

    c. Nêu tác dụng của việc sử dụng những cụm từ đó trong ngữ cảnh.

    Trả lời:

    a. Các cụm từ in đậm đều có đặc điểm chung là đều có các điển tích, điển cố.

    b.

    Cụm từ

    Ý nghĩa

    Núi Vọng Phu

    Núi đá hình dáng giống người đàn bà bồng con, có ở Lạng Sơn, Thanh Hoá, Nghệ An, Bình Định, Đắk Lắk, ... nhắc sự tích người đàn bà bồng con ngóng chồng đến hoá đá.

    Ngọc Mị Nương

    Theo tích ngọc trai giếng nước trong truyền thuyết “Mị Châu - Trọng Thuỷ”, ý nói đến chết vẫn giữ lòng trong sáng.

    Cỏ Ngu mĩ

    điển tích về nàng Ngu Cơ, vợ Hạng Vũ. (Khi Hạng Vũ thua trận, thế cùng, chạy đến Cai Hạ, Ngu Cơ rút gươm tự vẫn; tục truyền hồn nàng nhập vào cỏ bên bờ sông Ô thành cỏ Ngu mĩ nhân, thứ cỏ này khi thấy người ta xướng lên khúc Ngu mĩ nhân, kể chuyện Hạng Vũ - Ngu Cơ thì cành lá đều rung rinh, có vẻ như cảm động.)

    Tào Nga

    Tương truyền vào thời Đông Hán (Trung Quốc), Tào Nga khi ấy 14 tuổi, cha bị chết đuối, khóc thương thảm thiết, sau nàng gieo mình xuống sông, ít ngày sau, người ta thấy thi thể nàng ôm xác cha nổi lên.

    Tinh Vệ

    Con gái vua Viêm Đế, khi chết đuối hoa thành chim Tinh Vệ ngậm đá toan lấp biển; hai điển tích được dùng để nói: Vũ Nương chết vì bị nghi oan, khác cái chết của hai người con gái nói trên, Phan Lang dùng điển tích này có ý khuyên nàng nghĩ đến quê hương, gia đình, chồng con.

    Ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam

    Đất Hồ ở phương bắc lắm ngựa quý, đất Việt ở phương nam lắm chim lạ, ngựa và chim ấy đưa vào Trung Quốc vẫn nhớ nước cũ; mỗi khi thấy gió bắc, dù ở đâu, ngựa Hồ vẫn hí lên; chim Việt luôn nhớ khí hậu ấm áp ở phương nam nên thường tìm cành cây phía nam để đậu. (Nàng Vũ Nương dùng điển tích này để nói nỗi lòng nhớ nhà, nhớ quê của mình.)

    c. Tác dụng của việc sử dụng những cụm từ đó là:

    - Làm câu văn trở nên cô đọng, hàm súc, uyên bác

    - Tạo bối cảnh và gợi hàm nghĩa sâu xa cho câu văn.

    - Giúp câu văn lịch sự và trang nhã hơn.

    - Gợi liên tưởng phong phú về những câu chuyện, sự việc hay câu chữ thời gắn liền với văn hóa, văn học thời xưa.

    - Chưa đựng tâm tư, thái độ và thông điệp của tác giả.

    Tham khảo các loạt bài Ngữ văn 9 khác:

    Bài viết cùng lớp mới nhất

    Xem thêm
    1 86 12/11/2024
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Xem thêm các chương trình khác: