Soạn bài Viết truyện kể sáng tạo (trang 30) - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

Soạn bài Viết truyện kể sáng tạo

* Yêu cầu khi viết truyện ngắn sáng tạo (truyện có yếu tố trinh thám)

- Sử dụng ngôi kể phù hợp (ngôi thứ nhất hoặc ngôi thứ ba).

- Giới thiệu được bối cảnh (thời gian, không gian), nhân vật và câu chuyện.

- Xây dựng nhân vật với một số yếu tố như lại lịch, ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ

- Sắp xếp chuỗi sự kiện theo trình tự hợp lí.

- Sử dụng hiệu quả các yếu tố miêu tả và biểu cảm

* Phân tích bài viết tham khảo

Văn bản: Con mèo Đại Úy

- Giới thiệu bối cảnh (thời gian, không gian) nhân vật và câu chuyện:

- Giới thiệu sự kiện mở đầu câu chuyện: Cách đây hai tuần, có một chú mèo đi lạc tới tiệm cà phê của chị A-du-xa. Chú mèo thông minh này đã giúp chị tìm được chiếc ví của một vị khách nên chị đặt tên nó là Đại Uý. Cô chủ có đăng chú mèo lên mạng để tìm chủ nhưng thật bất ngờ có đến ba người tới nhận.

- Xây dựng nhân vật qua hành động, lời nói: Mỗi nhân vật đều được xây dựng một cách chi tiết từ hành động tới lời nói. Điều đó chứng mình được toàn bộ nội dung của câu chuyện. Xây dựng hội thoại để khắc họạ nhân vật và phát triển mạch sự kiện.

- Sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm:

+ Yếu tố miêu tả: Đại Úy ngồi khoanh chân, vẫy đuôi mừng,….

+ Yếu tố biểu cảm: loài vật thực sự là những người bạn rất thông minh và tình cảm,….

- Chọn sự kiện kết thúc câu chuyện: “Bóng ông Ma-xu-cô và con Đại Uý khuất dần sau dòng người giữa con phố. Chị A-du-xa mỉm cười. Chẳng mấy khi được chứng kiến những chuyện thú vị như thế này……”

* Thực hành viết theo các bước

Bước 1: Trước khi viết

a. Tìm ý tưởng cho truyện

Em tìm ý tưởng cho truyện bằng những cách sau:

- Dựa vào một truyện đã đọc:

+ Dựa vào một truyện tranh em yêu thích, chuyển thể thành truyện ngắn. Ví dụ, ở bài viết tham khảo, người viết đã dựa vào hai phần trong tập 82 của truyện tranh Thám tử lừng danh Cô-nan để chuyển thể thành truyện ngắn Con mèo Đại Úy.

+ Trên cơ sở một “truyện chữ” đã đọc, tạo ra phiên bản mới bằng cách thay đổi nhân vật, sự kiện, chi tiết, ngôi kể ,... theo ý tưởng của mình.

- Tự sáng tác một truyện mới: Em cần lựa chọn đề tài phù hợp cho tác phẩm như: tình bạn, tình cảm gia đình, tình thầy trò, lòng nhân hậu,...

b. Xây dựng khung truyện

- Khi dựa vào một truyện đã đọc, em cần:

+ Đọc kĩ truyện, tóm tắt chuỗi sự kiện, xác định chủ đề của truyện.

+ Dự kiến cách sáng tạo: điều chỉnh cốt truyện gốc (thêm hoặc bớt sự kiện, viết lại kết thúc truyện,...), thay đổi ngôi kể, bổ sung các yếu tố miêu tả, biểu cảm ,...

- Tự sáng tác một truyện mới: Để xây dựng nội dung cho một tác phẩm truyện, em cần lựa chọn các yếu tố của truyện như người kể chuyện, bối cảnh, nhân vật, cốt truyện bằng cách tự đặt ra và trả lời các câu hỏi sau:

+ Ai là người kể chuyện?

+ Câu chuyện diễn ra ở đâu? Vào thời điểm nào?

+ Những nhân vật nào có mặt trong câu chuyện?

+ Câu chuyện diễn ra như thế nào?

c. Lập dàn ý

Sắp xếp các ý tưởng ở trên thành một dàn ý. Dàn ý có thể được xây dựng theo các phần: mở đầu, diễn biến, kết thúc.

2. Viết

Khi viết một truyện kể sáng tạo, em cần lưu ý:

- Xây dựng hội thoại để khắc họạ nhân vật và phát triển mạch sự kiện.

- Sử dụng linh hoạt các yếu tố miêu tả, biểu cảm để câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.

- Nếu viết một tác phẩm truyện chuyển thể từ truyện tranh, cần dựa vào hình ảnh trong truyện tranh để bổ sung các chi tiết miêu tả thời gian, không gian, nhân vật. Nếu viết một tác phẩm truyện dựa trên một “truyện chữ”, cần sáng tạo dựa trên cốt truyện đã có; tránh việc chỉ tóm tắt lại truyện một cách đơn giản. Chú ý ghi rõ truyện được mô phỏng từ tác phẩm nào để đảm bảo yêu cầu về vấn đề sở hữu trí tuệ.

* Bài viết tham khảo:

Bí ẩn về chiếc đồng hồ

Thành phố về đêm im ắng một cách kỳ lạ. Những ánh đèn đường mờ nhạt rọi xuống từng con phố vắng tanh, chỉ có vài bóng người lướt qua như những cái bóng thoáng qua rồi biến mất. Trong căn phòng nhỏ, trên tầng hai của một ngôi nhà cổ kính, thám tử Minh đang ngồi trước bàn làm việc, đôi mắt sâu thẳm chăm chú nhìn vào chiếc đồng hồ cổ trên tay.

Chiếc đồng hồ này không giống bất kỳ chiếc đồng hồ nào khác mà Minh từng thấy. Nó được làm bằng vàng, với những đường nét chạm khắc tinh xảo hình rồng uốn lượn. Mặt đồng hồ không có số mà chỉ có những ký tự lạ lùng, xoắn ốc như một mê cung không lối thoát. Minh đã nhận được nó từ một người lạ mặt cách đây ba ngày, kèm theo một lời nhắn ngắn gọn: "Giải mã bí mật, cứu lấy người vô tội."

Ban đầu, Minh nghĩ đó chỉ là một trò đùa của ai đó. Nhưng khi anh bắt đầu điều tra, mọi chuyện trở nên phức tạp hơn. Người đưa đồng hồ cho anh đã biến mất không dấu vết, và anh phát hiện ra một loạt vụ án mất tích bí ẩn xảy ra trong thành phố suốt hai tháng qua. Tất cả nạn nhân đều có một điểm chung: họ đều từng sở hữu một chiếc đồng hồ tương tự.

Minh cầm chiếc đồng hồ lên, ngón tay lần theo những ký tự bí ẩn. "Đây không phải là một chiếc đồng hồ bình thường," anh tự nhủ. Bằng sự nhạy bén của mình, anh bắt đầu phân tích từng chi tiết trên chiếc đồng hồ, từ những ký tự cổ xưa đến những hình ảnh ẩn hiện trên bề mặt. Cuối cùng, anh phát hiện ra một điều kỳ lạ: các ký tự trên mặt đồng hồ thực chất là một loại mật mã cổ, chỉ có thể giải mã bằng cách sử dụng ánh sáng đúng cường độ.

Minh bật đèn bàn, điều chỉnh ánh sáng chiếu lên mặt đồng hồ. Những ký tự bắt đầu phát sáng, kết nối với nhau thành một chuỗi thông tin. Đó là một bản đồ, dẫn đến một ngôi nhà bỏ hoang ở ngoại ô thành phố.

Không chần chừ, Minh lập tức lái xe đến địa điểm trên bản đồ. Ngôi nhà nằm ẩn mình giữa khu rừng rậm rạp, với cánh cửa gỗ đã mục nát theo thời gian. Minh bước vào, lòng hồi hộp pha lẫn căng thẳng. Bên trong căn nhà, không gian tối om và lạnh lẽo. Anh bật đèn pin, soi rọi từng góc nhỏ.

Cuối cùng, Minh dừng lại trước một căn phòng ở cuối hành lang. Cánh cửa khẽ mở, để lộ một căn phòng trống rỗng với một chiếc bàn đặt giữa phòng. Trên bàn, một chiếc đồng hồ khác giống hệt chiếc đồng hồ của Minh đang nằm đó. Và bên cạnh nó, một cuốn sổ da cũ kỹ.

Minh mở cuốn sổ, bên trong là những dòng chữ viết tay nguệch ngoạc, ghi lại những thí nghiệm và nghiên cứu về một loại độc dược bí mật. Hóa ra, đây là sản phẩm của một nhà khoa học điên rồ, người đã chế tạo ra những chiếc đồng hồ này để điều khiển tâm trí con người, khiến họ trở thành những con rối trong tay hắn.

Nhưng Minh chưa kịp rời đi thì cánh cửa phòng bất ngờ đóng sập lại. Từ bóng tối, một giọng nói trầm vang lên: "Cuối cùng, ngươi đã đến."

Minh quay phắt lại, đối mặt với một người đàn ông cao lớn, khuôn mặt đầy sẹo. "Ta là kẻ đã tạo ra những chiếc đồng hồ này, và ngươi là người tiếp theo trong danh sách của ta." Minh nhanh chóng rút ra khẩu súng, nhưng người đàn ông kia chỉ cười lớn. "Đừng phí sức, viên đạn của ngươi không thể chạm vào ta. Ngươi đã rơi vào bẫy của ta rồi."

Trong một khoảnh khắc, Minh hiểu rằng chiếc đồng hồ đang nắm giữ chìa khóa giải thoát. Anh đặt nó lên bàn, điều chỉnh các kim đồng hồ theo một trình tự đặc biệt mà anh vừa giải mã được từ cuốn sổ. Đột nhiên, một luồng sáng mạnh mẽ phát ra từ chiếc đồng hồ, làm người đàn ông kia hét lên đau đớn và ngã gục xuống đất.

Khi ánh sáng tắt, Minh bước đến kiểm tra. Người đàn ông đã chết, khuôn mặt méo mó vì đau đớn. Minh nhặt chiếc đồng hồ lên, cảm thấy nhẹ nhõm khi biết rằng anh đã ngăn chặn được một âm mưu khủng khiếp. Nhưng đồng thời, anh cũng tự hỏi còn bao nhiêu bí ẩn khác đang chờ đợi anh giải mã.

Chiếc đồng hồ giờ đây chỉ là một vật vô tri vô giác, nhưng nó đã mang theo những câu chuyện đầy bí ẩn và nguy hiểm mà Minh sẽ không bao giờ quên. Anh rời khỏi ngôi nhà bỏ hoang, trong lòng biết rằng cuộc phiêu lưu này chỉ mới bắt đầu.

3. Chỉnh sửa

- Đọc lại truyện đã viết, đối chiếu với yêu cầu để thực hiện việc chỉnh sửa, hoàn thiện.

- Kiểm tra bối cảnh của câu chuyện; bổ sung chi tiết miêu tả thời gian, không gian trong câu chuyện (nếu cần).

- Đánh số vào các sự kiện. Nếu trình tự các sự kiện chưa hợp lí, hãy sắp xếp lại. Có thể bổ sung từ ngữ để liên kết các sự kiện.

- Bổ sung các chi tiết về ngoại hình, hành động, cảm xúc, suy nghĩ, lời thoại của nhân vật nếu nhân vật được khắc hoạ còn mờ nhạt.

- Kiểm tra lại cách thức đi đến kết luận của nhà điều tra; chỉnh sửa, bổ sung nếu chưa hợp lí hoặc chưa thuyết phục.